ကတူႏဆာ-ကတူႏသဲႏ
"ကတူႏဆာ ကတူႏသဲႏရောႏဂါႏတွမ်ႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ" ကတူႏဆာ ကတူႏသဲႏ ကတူႏပအွုမ်ကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ အမဉ်ꩻနဝ်ꩻ ကွာႏတဝင်ꩻဆေ့ꩻဆေ့ꩻလဲ့ အကျောင်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻ ဗွိုန်ဗွိုန်လွဝင်ꩻသွူ။ ကဆူႏဆာ ကတူႏသဲႏ ကတူႏပအွုမ်ရောႏဂါႏ ကထွာဗာႏအကျောင်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻ အခွꩻပတ်အထန်ႏ၊ တေဇော ဝါယောဓာတ် အဝ်ႏနမ်းကိုကန်ထန်ႏတွော့ꩻ ထွာလွဉ်ဗာႏကတူႏဆာ ကတူႏသဲႏရောႏဂါႏဖုံႏသွူ။ ကထွာလွဉ်ဗာႏ အခေႏအနေႏအပုံႏစံႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ခံႏညငါႏမေႏလျား၊ ယာလျားဖုံႏ၊ လူးခွꩻငါႏထီဖုံႏ၊ ခံႏညငါႏတလီꩻခွꩻပတ်ဖုံႏ၊ အံႏအာငါႏ အရသာႏလျားလွဉ်ꩻ၊ ခွꩻလွဉ်ꩻဖုံႏ၊ မာꩻရွိုးမာꩻထွူႏငါႏထာꩻဖုံႏ၊ အွဉ်ႏချုက်ငါႏဓာတ်ဖုံႏ စတဲင်အကျောင်ꩻတရာꩻနုဲင်းယိုဖုံႏ တစွိုးစွိုး တမျိုꩻမျိုꩻ မာꩻထွာဒျာႏသွူ။
| ကတူႏဆာ | |
|---|---|
| Synonym | Cephalalgia |
 | |
| လိုꩻကတူႏဆာပုင်ႏ | |
| Specialty | Neurology |
| အစွိုးအမျိုꩻ | tension headache, sinus (allergy) headache, cluster headache, migraine headache, hangover headache, Cold-stimulus headache (brain freeze) |
| လိုမ်ꩻလာꩻ | Over-the-counter painkillers, sleep, drinking water, eating food, Head or neck massage |
မီႏထွာလွဉ်သွူ ကတူႏဆာ ကတူႏသဲႏရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ကတူႏယို ဆာသဲႏပအွုမ်အွုမ်တကာတဝ်း သွီႏပကျောက်ꩻဆင်ႏလဲ့ မွိုင်ပါ၊ တသိုꩻလဲ့ငုတ်ပါ၊ ဆီႏတသီး ဆီႏဆေ့ꩻ၊ နမ်းခန္ဓာႏအလင်ဖုံႏလဲ့ ကုဲင်းဆာအဲင်ႏပါဒါႏသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ဖေႏကထွာပုဲင်ႏကတူႏဆာ ကတူႏသဲႏရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ကရိုꩻဒါႏ အချက်နုဲင်းဆꩻကီယို မီႏကျံႏလဲ့ꩻကျံႏသျောင်ႏ၊ ကျံႏအုံကျံႏအဝ်ႏနဝ်ꩻ ထွာကြွို့ꩻတဝ်းသွူ။ မီႏထွာလွဉ်လဲန်းကရိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ အံႏဗာႏယင်းတသီႏ အရသာႏလိုမ်ꩻဗွောင်မျိုꩻဖုံႏသွူ။ ကမာꩻဗွောင်အီဒါႏတသိုꩻ၊ ကမာꩻဗွောင်အီဒါႏ အလျားတလွို တသီႏတရေ့ꩻ၊ တသီႏဖြွꩻဖုံႏယိုလဲ့ တရေ့ꩻပါ၊ ဖြွꩻပါနဝ်ꩻ ဟဝ်သက်သာႏယိုꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ကတူႏဆာ ကတူႏသဲႏ ကတူႏပအွုမ် ရောႏဂါႏကဟဝ်သက်သာႏနွောင်ꩻအီဒါႏ တသီႏနယ်ꩻဒွေါင်ႏ၊ တသီႏထိုမ်ႏယိုꩻ နုဲင်းဆꩻလယိုဖုံႏနဝ်ꩻ လꩻရာꩻအဝ်ႏရာꩻအမျိုꩻယို ထူႏသုံꩻလိုမ်ꩻလာꩻအီဗာႏသွူ။ တမျိုꩻတနယ်ꩻ မီႏတဟဝ်အီတဝ်းလဲ့ ထူႏသုံꩻလိုမ်ꩻလာꩻအီဗာႏယင်း တွမ်ႏအနယ်ꩻလင်လင်ဖုံႏသွူ။
ကတူႏဆာ ကတူႏသဲႏ ကတူႏပအွုမ် တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ
မွဉ်းဖျင်- ၁။ ကတူႏဆာ ကတူႏသဲႏရောႏဂါႏယို ခြွူပြူးလာႏတွမ်ႏ တောင်းလျက်ꩻထန်ꩻတွော့ꩻ အွꩻဖေႏလိုမ်ꩻလိုမ်ꩻလျားလျား၊ အွꩻဖေႏအာအာ၊ အွꩻပေႏခွိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻ တသိုꩻဖြောင်တဲင် ဟဝ်အီဒါႏသွူ။
- ၂။ ကတူႏသဲႏပအွုမ်နဝ်ꩻ ကိပ်ꩻသော့ꩻမေႏအွူဝန်ႏကိုတွော့ꩻ ဖြွေႏမေ့ဖွန်ႏ ကုတ်ခါꩻဟွမ် တရေ့ꩻအလွီးနဝ်ꩻလဲ့ ကုဲင်းဟဝ်ဒါႏနေနေသွူ။
- ၃။ ကတူႏဆာသဲႏပအွုမ ်ထာꩻနဝ်ꩻ ပြူးလာႏကိုသော့ꩻတွမ်ႏ တသာႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻတနီႏ၊ ပေါႏအထီထန်ႏသွူတဲ့ အွဉ်ႏတဗဲက်ꩻသော့ꩻမဲ့တပင် တဗဲက်ꩻနီဗဲက်ꩻငါနဝ်ꩻ ကုဲင်းဟဝ်ဒါႏနေနေသွူ။ အွဉ်ႏဗဲက်ꩻစနဝ်ꩻ ဆာခြေ့ငါႏသွူ။
- ၄။ ကတူႏဆာရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ထူႏတွမ်ႏတွီး၊ အွုန်တလီꩻတွော့ꩻ ဟိုႏပသာႏသာႏ(၇)ဆင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ဒါႏနေနေအကျောင်ꩻယို မန်းတဖြာꩻ တဲမ်းသော့ꩻနက္ခတ္တရောင်ခြည်မဂ္ဂဇင်းကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏဖိုသွူ။
- ၅။ ကတူႏဆာ ကတူႏအဲင်ႏရောႏဂါႏနဝ်ꩻ တဖြေလာႏ (၇)ဗီႏယို သော့ꩻခံႏအွဉ်ဖွိုင်ꩻကင်တွော့ꩻ ထထီႏဆျာႏမို ခွိုင်းကရအံႏလို့နွောင်ꩻယို သော့ꩻလွဉ်ꩻဖဲ့ꩻကီ ချင်းသော့ꩻထီ ခြွူသွူတွော့ꩻ ထူႏအံႏထထီႏခြွူနဝ်ꩻလဲ့ ကတူႏဆာ ကတူႏအဲင်ႏနဝ်ꩻ မဲန်ညလဲန်းနုဲင်းမုဲင်ꩻည ဟဝ်နွောင်ꩻဒျာႏ၊ ထာꩻတမူꩻဖုံႏလဲ့ ဟဝ်ပါဒျာႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
- ၆။ ကတူႏဆာရောႏဂါႏ လိုမ်ꩻလာꩻနယ်ꩻ ဂါႏထာႏနေးနဝ်ꩻ ကတူႏဆာသားယို အွဉ်ႏအုံဗော့ꩻတခါꩻငွါတရိုꩻတဝ်း၊ ပတဲင်ပေါက်တရိုꩻတဝ်းတွော့ꩻ အွဉ်ႏအုံလင်ꩻယောင်းနေးခင်ႏ၊ လိုꩻလင်တဖြာꩻဖြာꩻနဝ်ꩻ စူမွူးစူနုံ ၂-လီးယို ခွုမ်ညပ်ꩻခါꩻသွူ တဖဲင်နီဖဲ့ꩻတဲင် "ဥံသတ္တသိရီ သွားဟုံဟုံ"ဂါႏထာႏယိုနဝ်ꩻ ရွစ်ဗာႏ (၃၇)ပြန်ႏ၊ ပေါႏရွစ်ထွူဂါႏထာႏ (၃၇)ပြန်ႏလဲ့ စူပင်ထွေ ကအဝ်ႏခွုမ်ဒါႏ တဖဲင်နီဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ဖြစ်ထန်ႏထိုꩻဗာႏတခါꩻငွါ၊ ပတဲင်ပေါက်ငွါသွူ၊ မာꩻဗာႏအပုံႏ ဖြစ်ꩻထိုꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻသွူ။ ကေားမာꩻဖေႏသားနဝ်ꩻ ကတူႏဆာသား ဖေႏစူဟွာႏ ပဲက်ဆန်တရိုꩻတဝ်း၊ ထာꩻလင်တစွိုးစွိုးတရိုꩻတဝ်း၊ အနီꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထူႏဗာႏတဝ်း၊ မိဉ်ႏဖေႏဒျာႏ အနီꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထူႏဗာႏတဝ်း၊ မိဉ်ႏဖေႏဒျာႏ အနီꩻဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထူႏလꩻဒျာႏသွူ။
- ၇။ တသီႏကတူႏဆာနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ လေညင်ꩻတုဲင်၊ နံႏသာႏဗွာ၊ နံႏသာႏတနျာႏ၊ ပျွိုင်ꩻဖေ့ꩻ၊ မက်ဖစ်ပွမ်း၊ ခဲန်ႏကလာꩻအော်၊ ယို ၆-မျိုꩻနဝ်ꩻ အယာႏခဉ်ႏတွာ ထောင်းဖွန်ႏညီꩻသွူတဝင်ꩻတွော့ꩻ သူႏဖေႏကတူႏဆာဒါႏအရပ်၊ တဖဲင်ဖုံႏနဝ်ꩻ ပေါႏတသီႏသဲင်နဝ်ꩻ ကတူႏဆာလဲ့ ထိုꩻမားဟဝ်ထိုꩻဒျာႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
- ၈။ ကတူႏဆာ ကတူႏသဲႏနဝ်ꩻ ပြူးလာႏယို ထျနွူႏပသာႏမေႏတွော့ꩻ ရုဲင်ꩻတဝွန်ꩻအပေႏအတန် တစူမွူးရပ်နဝ်ꩻ အွဉ်ႏဒပ်ꩻဖေႏတဖဲင် ၂-ဖဲ့ꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ဒါႏဒျာႏသွူ။
- ၉။ ကတူႏဆာ ကတူႏသဲႏရောႏဂါႏနဝ်ꩻ နေင်းထီခါႏခါႏတဝန်ႏယို စေ့ꩻသော့ꩻတွမ်ႏ မောက်ꩻဖါးရာႏ တခဝ်တွော့ꩻ အွꩻဖေႏတနီꩻ ၃-လဲင်ႏငါနဝ်ꩻ ဟဝ်ဒျာႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
- ၁၀။ ကတူႏဆာ ကတူႏအဲင်ႏနဝ်ꩻ တနီႏပဲစ်ꩻအေင်ခြိမ်ꩻလာႏ (ပင်စိမ်းရွက်)တွော့ꩻ စေ့ꩻအထီ သူႏဖေႏတဖဲင်ဖုံႏ၊ ကတောင်ဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ဒျာႏနေနေရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
- ၁၁။ ကတူႏဆာ ကတူႏအဲင်ႏနဝ်ꩻ မောက်ကြဲင်ႏရာႏမိဉ်ယို စိမ်ႏတွမ်ႏတသာႏတွော့ꩻ တရေ့ꩻဖေႏခွိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ဒျာႏနေနေသွူ။
- ၁၂။ ကတူႏဆာ ကတူႏအဲင်ႏနဝ်ꩻ ပခေါ်ဒီႏအိုႏဗွာယို သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻ၊ ထောင်းပဲစ်သော့ꩻဆိုမ်ႏကြောင်းကြောင်းကိုတွော့ꩻ ဖျောႏတွမ်ႏထီဆေ့ꩻဆေ့ꩻ အွꩻဖေႏယဟန်ႏ၊ သူႏဖြွꩻဖေႏတဖဲင် ၂-ဖဲ့ꩻယင်ဟန်ႏ၊ သော့ꩻစူယာꩻကို တရေ့ꩻဖေႏပါနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ဒျာႏနေနေရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
- ၁၃။ ကတူႏဆာ ကတူႏအဲင်ႏနဝ်ꩻ မောက်ꩻဖါးရာႏယို ဖꩻနီခဝ်တွော့ꩻ သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻ၊ ဖို့ꩻတအာဒင်ႏမေႏအွူ၊ ပေါႏဗို့ꩻညအထီသေ့ꩻပသာႏလဲ့ အွဉ်ႏခွꩻ၊ ပေါႏခွꩻသွူလဲ့ အွဉ်ႏဒပ်ꩻဖေႏတဖဲင် ၂-ဖဲ့ꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ဒါႏနေနေရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကတူႏဆာအဲင်ႏသားနဝ်ꩻ အုံတင်းဗာႏတဝ်းယာခိုးသွူ။
- ၁၄။ ကတူႏဆာဟဝ်နယ်ꩻ တွမ်ႏဂါႏထာႏလိုမ်ꩻလာꩻနယ်ꩻနဝ်ꩻ နံးမန်ꩻထေင်ယို ဆျာꩻသော့ꩻ ကေားလိုမ်ꩻလာꩻသား စူယာꩻကိုတွော့ꩻ "ပလံမြေသွားဟ"တွမ်ႏဂါႏထာႏယို စုတ်သွော့(၇)ပြန်ႏနေား။
ကတူႏဆာသားယို အွဉ်ႏအုံဗော့ꩻသွူ လိုꩻတပေါ်ခွိုင်းအာတဝ်း တထွန်ႏတလီးထျꩻတွော့ꩻ အွဉ်ႏအုံစောင်းပေါင်နေးထွူတဲင် "နာꩻနဝ်ꩻ မွူးနီꩻထာꩻမုဲင်ꩻ"ရီသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ "ခွေနဝ်ꩻ လိုꩻတနင်ꩻနွေႏသား"အမီႏဖြေႏနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ ကောလိုမ်ꩻလာꩻသားနဝ်ꩻ "တနင်နွေႏသားကတူႏဆာနဝ်ꩻ ယံကဗွို့ꩻသွော့ တထွန်ႏယိုဟုဲင်း"ရိုꩻသွူနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ကောလိုမ်ꩻလာꩻသားနဝ်ꩻ စူမွူးတွမ်ႏစူနုံ ၂-လီးယု စိုပ်ꩻစဝ်ႏသွူနံးမန်ꩻတွော့ꩻ နျꩻဖေႏကတူႏဆာသားတဖဲင်တဲင် စံႏအွဉ်ႏဗွို့ꩻလွေꩻသွော့ တထွန်ႏနဝ်ꩻနေား၊ နုဲင်းယိုအတွိုင်ꩻ စိုပ်ꩻနံးမန်ꩻ (၇)လဲင်ႏ၊ နျꩻလွေꩻ ကတူႏဆာသားတဖဲင်(၇)လဲင်ႏ၊ အွဉ်ႏဗွို့ꩻလွေꩻတထွန်ႏ (၇)လဲင်ႏနဝ်ꩻ ပေါႏအွဉ်ႏစွꩻစူအဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻလဲ့င်ႏလဲ့ ကတူႏဆာလဲ့ ထိုꩻမားပျောက်စွဉ်ႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
- ၁၅။ နေးတွမ်ႏအင်ꩻ (၉)ကွက်ꩻတဲင် လိုမ်ꩻလာꩻအီဒါႏ ကတူႏဆာနယ်ꩻနဝ်ꩻ စေးကြောင်းကြောင်းလောင်း ကဲစ်ꩻထွူအင်ꩻကွက်ꩻနုဲင်းကအဝ်ႏပါဒါႏ အပုံႏအတွိုင်ꩻနဝ်ꩻတွော့ꩻ အစဲင်ႏဖဲ့ꩻကွဉ်ႏထင်ꩻနဝ်ꩻ တနင်ꩻနွေႏနံႏ ဂဏန်ꩻ(၁)၊ ဖဲ့ꩻကွဉ်ႏနဝ်ꩻ တနင်္လာႏနံႏ ဂဏန်ꩻ(၂)၊ အစဲင်ႏကွဉ်ႏနဝ်နဝ်ꩻ အင်္ဂါႏနံႏ ဂဏန်ꩻ(၃) ဖဲ့ꩻနဝ်နဝ်ꩻ ဗုဒ္ဓဟူꩻ (၄)၊ ဖဲ့ꩻတွို့ꩻထင်ꩻနဝ်ꩻ ရာႏဟု(၈)၊ ဖဲ့ꩻထင်ꩻနဝ်ꩻ သောကျာႏ(၆)၊ အထဝကိုနဝ်ꩻ သော့ꩻဗာႏကတူႏဆာသား မွူးနီꩻနံႏ၊ မိဉ်ႏထွာလိုꩻတနင်ꩻနွေႏလဲ့ သော့ꩻဗာႏ (၁)နုဲင်းနဝ်ꩻ။
ပေါႏချꩻသော့ꩻအင်ꩻကွက်ꩻ ဂဏန်ꩻဖုံႏထွူလဲ့ ကတူႏဆာသားနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗေင်ႏတအာတွော့ꩻ "အွဉ်ႏသတိꩻတိꩻနေား"ဒေါ့ꩻသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ အင်ꩻချꩻထွူတွိုက်လောင်းတရိုꩻတဝ်း၊ ခုံႏလောင်းတရိုꩻတဝ်း အွဉ်ႏဒင်ႏတအာနေးထွူတဲင် တွမ်ႏလုံးပဲန် အွဉ်ႏတေင်ခါꩻသွော့နေား၊ ပေါႏအွဉ်ႏတေင်ဒင်လုံးပဲန်လဲ့ ကတူႏဆာနဝ်ꩻ တလဲင်ႏချင်ꩻ မဲ့ꩻထိုꩻမားဟဝ်ထိုꩻဒျာႏသွူ။ ကွယ်ႏတွော့ꩻ ကကဲစ်ꩻအင်ꩻကွက်ꩻနဝ်ꩻ အနားလစ်ꩻဖဲ့ꩻလဲ့ ဖေႏကညီႏ၊ ကဲစ်ꩻလွိုကဲစ်ꩻတကွစ်ꩻလꩻတဝ်း၊ အင်ꩻကွက်ꩻတကွက်ꩻတွမ်ႏတကွက်ꩻ အအဲန်ႏအလုဲင်းလဲ့ ဖေႏကညီႏနေား၊ အင်ꩻတဖြုံႏလုမ်း အနားလစ်ꩻဖဲ့ꩻ၊ တဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻယို ဖေႏကအဝ်ႏဗာႏ ၂-စူမွူး (၂-လက္မ)သွူ။
- ၁၆။ ကတူႏဆာဟဝ် အူနံးမန်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ "ဥုံသီသေန နာရု ဗန္ဓနေ အဋ္ဌိမံသ လောဟိတ ဘယံ ဝါတဘယံ ဗုဒ္ဓဂုဏံ ဝိနဿန္တု ဓမ္မဂုဏံ ဝိနဿန္တု သံဃဂုဏံ ဝိနဿန္တု"
နံးမန်ꩻထေင်၊ နံးမန်ꩻမောက်ꩻအွန်၊ နံးမန်ꩻဟန်ႏလွူး၊ နံးမန်ꩻ ယို၃-မျိုꩻ တမျိုꩻမျိုꩻယို ဆျာꩻသော့ꩻသွူ စူယာꩻပင်ထွေတွော့ꩻ အုံလင်ꩻဘုရာꩻငါ စုတ်သွော့တွမ်ႏဂါႏထာႏကီယို (၃၇)ပြန်ႏနေား၊ ထွူနဝ်ꩻ သူႏဖေႏသွော့ အကတူႏ၊ ဖေႏတရေ့ꩻပါ၊ သူႏပွစ်ဖေႏပါ တဖဲင်နီဖဲ့ꩻနေား၊ နံးမန်ꩻယိုနဝ်ꩻ သူႏဖြွꩻအီတလဲင်ႏတာႏလွုမ်ꩻ ရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ပါꩻတဖြာꩻခေါ်ကတဲမ်းနဝ်ꩻ နံးမန်ꩻသော့ꩻနေးဒျာႏဝန်ႏ၊ သော့ꩻဟံးအာအာသွော့၊ စုတ်တွမ်ႏဂါႏထာႏယို (၃၇)ပြန်ႏနေနေ၊ စုတ်တလဲင်ႏပေါႏတလို့တဝ်းလဲ့ သူႏဖြွꩻအီအဝ်ႏလꩻဒျာႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ[၁]
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ ခွန်ကုဝေ-မုဲင်းကောင်၊ ခမ်းသားငဝ်း အမုဲင်-၅၊ အစဲဉ်ႏ-၃၈