ကံစွဉ်ꩻ
| Ipomoea aquatica | |
|---|---|
| |
ခွဲꩻချာꩻအစွိုးအခွိုꩻ 
| |
| လောက: | Plantae|ထာꩻမွူး|Plantae |
| Clade: | Angiosperms|အကဝ်ႏကဝ်ႏဒါႏ ထာꩻမွူး|Angiosperms |
| Clade: | Eudicots |
| Clade: | ဂြိုဟ်သိမ်ဖုံႏ |
| ခွိုꩻရဲဉ်ႏ: | Solanales |
| ခွိုꩻအထျꩻ: | Convolvulaceae |
| ခွိုꩻဇာတ်: | မိပိုးမီနီယား |
| ခွိုꩻဗူႏ: | အစ်ပမီရာ|အစ်ပမီရာ|အစ်ပမီရာ |
| ခွိုꩻခြွီ: | I. aquatica
|
| ဒွိမိဉ်ꩻ | |
| Ipomoea aquatica | |
ကံစွဉ်ꩻ (အိန်းကလေတ်: Ipomoea aquatica) နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ထာꩻလျားဒေႏသ ထီတကွို့ꩻ ကောင်သဲင်တကွို့ꩻကို ကဒွေါ့ꩻနွောင်ꩻဒါႏ ထာꩻမွူးတမျိုꩻဒျာႏသွူ။ ဟန်ႏသဉ်ဟန်ႏလာႏအနေႏ အဝ်ႏဆို့ꩻရုဲင်လွ့ဝင်သွူ။ ဝွေꩻကဒေါ့ꩻစဒါႏ မူလအစ ဇာႏတိခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻတဲ့ တသေစဲင်းတဝ်းဒွိုန်းသွူ။ "ကံစွဉ်ꩻ"နဝ်ꩻ ထီကို မွေးတဝ်းလဲ့ ဟံႏစိုႏခြာနဝ်ꩻ ဒွေါ့ꩻထန်ႏတလာနွောင်ꩻ၊ အပင်အမွူး ဖွိုးထိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏ (၇-၁၀ ပေႏခါႏ) မွေးတဝ်းလဲ့ ဆွာꩻထဲင်းဒါႏ၊ အပင်ကိုနဝ်ꩻ တအိုတဲင် အယွိုꩻပေါ်နွောင်ꩻ ထီခိုႏလောင်းသွူ။ ကံစွဉ်လာႏနဝ်ꩻ ဗိုန်နုဲင်း ပြာႏရာႏကတူႏပုင်ႏ အဒွေါင်ႏအဆွာꩻ (၂-၆ လက်မ)ရပ်၊ ပေႏဆွာꩻ အနာစျူလုဲင်းသွူ။ အကဝ်ႏနဝ်ꩻ ပေႏတန်အဝ်ႏ (၁-၂ လက်မ)ရပ်၊ ကဲဉ်းအာ အရောင်ႏဗွာ တောမ်ႏ ထာႏဝနဝ်ꩻ ခုံႏရာႏဆွာꩻရောင်ႏပုင်ႏအဝ်ႏသွူ။ တဒွော့ꩻတကွို့ꩻသွူ အပင်တဲင် ဆို့ꩻဆွို့သော့ꩻလွေꩻ ဟံႏကိုလဲ့ အရွီးထန်ႏလွဉ် အဝ်ႏမွန်ဗန်နွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ မွေးတဝ်းလဲ့ ထူႏနေးအခြွီခူꩻလဲ့ ထူႏသုင်ꩻဆို့ꩻရုဲင်နွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ [၂][၃][၄]
ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻတောမ်ႏ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻ
မွဉ်းဖျင်
ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို ဗီတာမဉ်အေ၊ ဗီတာမင်ဘီ၊ ဗီတာမင်စီ၊ ပရိုတင်းဓာတ်၊ ကယ်စီကယ်၊ ဖော့စ်ဖရပ်စ်၊ ကာရိုတင်း-စတဲင် အာဟာႏရဓာတ်ဖုံႏ ပါသော့ꩻအာတဲင်တွော့ꩻ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻအတာႏ အကျိုꩻတရာꩻဖုံႏ ထွာနွောင်ꩻအီဒျာႏ ဟန်ႏသဉ်ဟန်ႏလာႏတမျိုꩻနေနေသွူ။ ကလꩻနွောင်ꩻအီဒါႏ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻအတာႏ အကျိုꩻတရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ- *၁။ မဲ့ဗေင်ႏအွီႏသွူ။ မဲ့ဗေင်ႏအွီႏတဝ်းသားဖုံႏတွမ်ႏ မဲ့ယံဖေႏကေဗေင်ႏစွဉ်ႏတလဲင်ႏချင်ꩻသားအတာႏ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို လမ်းကိုအတာႏ သဘာႏဝတသီႏအနေႏ သွုံꩻအီဒျာႏသွူ။ မဉ်ႏအံႏနေး သွုံꩻနေးဒျာႏသွူ။ မဉ်ႏအံႏကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယိုနဝ်ꩻ မဲ့ဗေင်ႏအွီႏအီသွူ။ မဲ့ဗေင်ႏအွီႏတွော့ꩻ ဗေင်ႏညဗေင်ႏလေထာꩻ၊ မဲဉ်ဗေင်ႏလေတသေႏသေႏထာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ တမွေးတဝ်းသွူ။ ဖေႏဗွေဒျာႏ ထာꩻဗေင်ႏအထီအသွီႏနဝ်ꩻမꩻ မဲ့မဉ်ႏသေ မဉ်ႏထွိုင်ႏနဝ်ꩻ အုံထာꩻစွုန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
- ၂။ ဟို့ꩻပနဲဉ်ႏ (ဟို့ꩻလွေꩻပွုံႏမဲဉ်ႏ) ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻတွမ်ႏ ခုံꩻဆျာႏရာႏယို အယာႏခဉ်ႏနဝ်ꩻ ဗွုန်ခန်းစွဉ်ႏဝင်ꩻလဲ့ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻကိုကပါဒါႏ ပရိုတင်းဓာတ်နဝ်ꩻ ပါအာကယ်ꩻက ခုံꩻဆျာႏရာႏ ၄-ပွန်း၊ ကယ်လ်စီယမ်နဝ်ꩻ (၁၂)ပွန်း၊ ကာရိုတင်းဓာတ်တဲ့ ပါအာကယ်ꩻနဝ်ꩻသွူ၊ နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို အယွို့ဓာတ်(အမျှင်)ပါသော့ꩻအာနဝ်ꩻမꩻ အဆာႏအုံခင်ႏလမ်း (အစာအိမ်)ဖြေ့တဖူꩻဟဝ်အီတဲင် ဟို့ꩻဓာတ်လွေꩻမဲဉ်ႏအီနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻသွူတကာႏတဝ်း ရဲးဖေႏပါက ကင်ဆာရောႏဂါႏ၊ နှလုံးရောႏဂါႏနဝ်ꩻသွူ။
- ၃။ ထိန်ꩻဖေႏသွီႏတိုꩻ သွီႏထင်ႏဖုံႏသွူ။ မဉ်ႏအံႏဖေႏ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို သွီႏဖြွီꩻကို ကအဝ်ႏဒါႏ အဗဲ့ꩻဖုံႏ ကင်ꩻညာꩻထိုꩻတဲင် သွီႏတိုꩻ သွီႏထင်ႏဖုံႏ ယွမ်ꩻလင်ꩻထိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
- ၄။ လိုꩻယော့ꩻဖုံႏလဲ့ ဖြဲမ်ႏနွောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏကြူးအံႏ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻနဝ်ꩻ အယော့ꩻဖြဲမ်ႏအီထွူတကာႏတဝ်း သꩻအင်တချဖုံႏ၊ အခွꩻဟွံ ဆော့ထာꩻ၊ တဟေထာꩻဖုံႏယို သက်သာႏအီနဝ်ꩻသွူ။
- ၅။ အစွူႏဖုံႏ ပြေႏအီနဝ်ꩻသွူ။ အစွူႏဖုံႏ အစားမုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း ယံဖေႏကပြေႏနဝ်ꩻ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို တသီႏအနေႏ သွုံꩻအီဒျာႏသွူ။ အံႏမာႏတွော့ꩻ ဆော့ထာꩻဖုံႏ၊ သꩻတကုဲင်ဖုံႏ-စတဲင် ဝွေႏဒနာႏဖုံႏယို သက်သာႏထိုꩻမားအီနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻသွူတကာႏတဝ်း ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို အင်တီအောက်ဆီးနှင့် ပါအာတဲင်တွော့ꩻ ရဲဖေႏကင်ဆာရောႏဂါႏဖုံႏ၊ ကတူႏဆာ၊ ကတူႏအဲင်ႏ၊ တငါဆာဖုံႏ၊ ဟို့ꩻသားဖုံႏ ထိုꩻမားအီနဝ်ꩻသွူ။[၅]
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ Gupta, A.K. (2013). "Ipomoea aquatica". IUCN Red List of Threatened Species 2013. IUCN. doi:.
- ↑ Growing kangkong in water။ curiousgardener.com။
- ↑ Kangkungking.com။ Kangkungking.com။ ၂၀ နိုဝင်ဘာလ ၂၀၁၂ ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ ၁၃ ဇန်နဝါရီလ၂၀၁၄ ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ ကန်စွန်းရွက်စိုက်ပျိုးနည်း (၅ နိုဝင်ဘာလ ၂၀၁၄)။ 10 June 2020 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 10 June 2020 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ နင်ꩻဆားချော်ꩻ၊ မောင်းမွူးခံꩻ အမုဲင်(၂၉)