ကံစွဉ်ꩻလာႏ
"ကံစွဉ်ꩻလာႏယိုတဲ့ ထွာတသီႏနေနေ" နဝ်ꩻတနီꩻနဝ်ꩻ နီသွဉ်းသီး အဝ်ႏလမ်းထင်ႏလွဉ်ထာꩻမာꩻ အွိုးဝေင်ꩻကို၊ ထုမ်းလွဉ်ခန်းကာꩻပတ်ဝေင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်ႏတွိုႏလွဉ်ခန်း တဖူꩻပတ်ဝေင်ꩻ အလီးတွို့ꩻ မီးပွိုင့်အကဲဉ်တဗာႏနဝ်ꩻ ကာꩻဖုံႏ၊ ဆိုင်ကယ်ဖုံႏ၊ လိုꩻဖုံႏမလဲင်ꩻအာငါႏနဲး၊ တဖူꩻမွော့လဲင်ꩻတချငါႏနဲး၊ ကာꩻတဲ့တချမွေးစွဉ်ႏ၊ အီႏထွားယောင်ႏလင်ꩻငါတဲ့ တလꩻတဝ်း၊ ဝါလွော်တွော့ꩻ ဆိုင်ကယ်ဖုံႏ၊ ကာꩻဖုံႏ တလူႏလို့ဝင်ꩻဒျာႏဟောင်း ယူႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲတဲင်တွော့ꩻ တသေစဲင်းတဝ်းဒွိုန်း၊ အီႏတွိုႏသွူထာꩻမာꩻယွုံႏ၊ အီႏလင်ꩻဗာႏကာꩻမတ်တဲင်ꩻနဝ်ꩻမꩻ အဝ်ႏကာꩻလောင်းထွိုင်ႏလင်ꩻ ထွားနဝ်ထွားထင်ꩻ ထွားတွို့ꩻလွေꩻတဖူꩻသောင်တဲ့ ထွာစွဉ်ႏဒျာႏ စာဟန်ႏသဉ်ဟန်ႏလာႏသား၊ သေင်ႏရောင်ꩻသေင်ႏရာႏသားကွေႏကွေႏ၊ အဝ်ႏနဝ်ꩻမꩻ ခွေသွဉ်းမူႏယူႏလꩻယင်း- အော် တနꩻဆေꩻနီဒျာႏမွော့နဲး၊ ဆေꩻကွုန်ꩻငါႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ တထီႏဖိုဖိုတဝ်းဒွိုန်း၊ ဆေꩻကွုန်ꩻငါႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻဖုံႏစာဟန်ႏအိုအမျိုꩻမုဲင်ꩻဟောင်း၊ ခွေသွဉ်းလယ်ႏထွားပါခန်းတဲင် ဆေꩻစာသား(၃)ဖြာꩻအကို (၂)နဝ်ꩻ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻပါ၊ ထွားဒျာႏအဖြေꩻသားချင်ႏကိုတဲ့ ထွာဒျာႏ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻဖုံႏ၊ ထွားဒျာႏအဖော့ကိုတဲ့ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻလွဉ်းလွဉ်း၊ ပွိုးထမုဲင်ꩻ မလဲင်ꩻဖြေꩻအာငါႏ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻနဲး၊ အပေါ်ꩻဒျာႏတွော့ꩻဟောင်း၊ မဉ်ႏမွေးတဝ်းတဲ့ အကျွိုက်အမက်တွော့ꩻဟောင်း၊ ဝါလွော်တွော့ꩻ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻအတာႏ ထွာအီတသီႏဟောင်း-ယူႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ခွေသွဉ်းမူႏတဲ့ မဲဉ်သေတဲင် လွေꩻဖြေꩻနုဲင်းနုဲင်းခန်း၊ ဆေꩻငိုꩻနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻခရာႏတလိုႏတဝ်း၊ အမဲဉ်ႏထွူဒျာႏသွူ။ ကွဲးတဲင်တွော့ꩻ ခွေသွဉ်းမဲဉ်သေပါက ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻအတာႏ အကျိုꩻတရာꩻဖုံႏ၊ လꩻနွောင်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းထွားဟော်ꩻလွေꩻခန်း အင်တာနဲစ် (တလီꩻလောင်း)ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻ သတင်ꩻကိုကပါဒါႏ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻအခရာႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ခွေသွဉ်းမူႏထွိုင်ႏဟော်ꩻဗာႏနဝ်ꩻ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို ကျမ်ႏမာႏရေꩻအတာႏ အကျိုꩻအဝ်ႏအာတန်ဒျာႏ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ မဲဉ်ဖေႏသေပါငါႏ ခမ်းသားမွိုးဖါသီး နုဲင်းဆꩻငါယိုအတွိုင်ꩻသွူ။ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို ဗီတာမဉ်အေ၊ ဗီတာမင်ဘီ၊ ဗီတာမင်စီ၊ ပရိုတင်းဓာတ်၊ ကယ်စီကယ်၊ ဖော့စ်ဖရပ်စ်၊ ကာရိုတင်း-စတဲင် အာဟာႏရဓာတ်ဖုံႏ ပါသော့ꩻအာတဲင်တွော့ꩻ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻအတာႏ အကျိုꩻတရာꩻဖုံႏ ထွာနွောင်ꩻအီဒျာႏ ဟန်ႏသဉ်ဟန်ႏလာႏတမျိုꩻနေနေသွူ။ ကလꩻနွောင်ꩻအီဒါႏ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻအတာႏ အကျိုꩻတရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ- ၁။ မဲ့ဗေင်ႏအွီႏသွူ။ မဲ့ဗေင်ႏအွီႏတဝ်းသားဖုံႏတွမ်ႏ မဲ့ယံဖေႏကေဗေင်ႏစွဉ်ႏတလဲင်ႏချင်ꩻသားအတာႏ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို လမ်းကိုအတာႏ သဘာႏဝတသီႏအနေႏ သွုံꩻအီဒျာႏသွူ။ မဉ်ႏအံႏနေး သွုံꩻနေးဒျာႏသွူ။ မဉ်ႏအံႏကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယိုနဝ်ꩻ မဲ့ဗေင်ႏအွီႏအီသွူ။ မဲ့ဗေင်ႏအွီႏတွော့ꩻ ဗေင်ႏညဗေင်ႏလေထာꩻ၊ မဲဉ်ဗေင်ႏလေတသေႏသေႏထာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ တမွေးတဝ်းသွူ။ ဖေႏဗွေဒျာႏ ထာꩻဗေင်ႏအထီအသွီႏနဝ်ꩻမꩻ မဲ့မဉ်ႏသေ မဉ်ႏထွိုင်ႏနဝ်ꩻ အုံထာꩻစွုန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ၂။ ဟို့ꩻပနဲဉ်ႏ (ဟို့ꩻလွေꩻပွုံႏမဲဉ်ႏ) ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻတွမ်ႏ ခုံꩻဆျာႏရာႏယို အယာႏခဉ်ႏနဝ်ꩻ ဗွုန်ခန်းစွဉ်ႏဝင်ꩻလဲ့ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻကိုကပါဒါႏ ပရိုတင်းဓာတ်နဝ်ꩻ ပါအာကယ်ꩻက ခုံꩻဆျာႏရာႏ ၄-ပွန်း၊ ကယ်လ်စီယမ်နဝ်ꩻ (၁၂)ပွန်း၊ ကာရိုတင်းဓာတ်တဲ့ ပါအာကယ်ꩻနဝ်ꩻသွူ၊ နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို အယွို့ဓာတ်(အမျှင်)ပါသော့ꩻအာနဝ်ꩻမꩻ အဆာႏအုံခင်ႏလမ်း (အစာအိမ်)ဖြေ့တဖူꩻဟဝ်အီတဲင် ဟို့ꩻဓာတ်လွေꩻမဲဉ်ႏအီနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻသွူတကာႏတဝ်း ရဲးဖေႏပါက ကင်ဆာရောႏဂါႏ၊ နှလုံးရောႏဂါႏနဝ်ꩻသွူ။ ၃။ ထိန်ꩻဖေႏသွီႏတိုꩻ သွီႏထင်ႏဖုံႏသွူ။ မဉ်ႏအံႏဖေႏ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို သွီႏဖြွီꩻကို ကအဝ်ႏဒါႏ အဗဲ့ꩻဖုံႏ ကင်ꩻညာꩻထိုꩻတဲင် သွီႏတိုꩻ သွီႏထင်ႏဖုံႏ ယွမ်ꩻလင်ꩻထိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ၄။ လိုꩻယော့ꩻဖုံႏလဲ့ ဖြဲမ်ႏနွောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏကြူးအံႏ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻနဝ်ꩻ အယော့ꩻဖြဲမ်ႏအီထွူတကာႏတဝ်း သꩻအင်တချဖုံႏ၊ အခွꩻဟွံ ဆော့ထာꩻ၊ တဟေထာꩻဖုံႏယို သက်သာႏအီနဝ်ꩻသွူ။ ၅။ အစွူႏဖုံႏ ပြေႏအီနဝ်ꩻသွူ။ အစွူႏဖုံႏ အစားမုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း ယံဖေႏကပြေႏနဝ်ꩻ ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို တသီႏအနေႏ သွုံꩻအီဒျာႏသွူ။ အံႏမာႏတွော့ꩻ ဆော့ထာꩻဖုံႏ၊ သꩻတကုဲင်ဖုံႏ-စတဲင် ဝွေႏဒနာႏဖုံႏယို သက်သာႏထိုꩻမားအီနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻသွူတကာႏတဝ်း ကံစွဉ်ꩻစော့ꩻယို အင်တီအောက်ဆီးနှင့် ပါအာတဲင်တွော့ꩻ ရဲဖေႏကင်ဆာရောႏဂါႏဖုံႏ၊ ကတူႏဆာ၊ ကတူႏအဲင်ႏ၊ တငါဆာဖုံႏ၊ ဟို့ꩻသားဖုံႏ ထိုꩻမားအီနဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]