ကံႏဟဝ်ကုဲင်-အကျိုꩻဟဝ်ကုဲင်

"ဝိတ္ထာရသုတ် (ကံႏဟောဝ်ကုဲင်၊ အကျိုꩻဟောဝ်ကုဲင် အဝ်ႏလစ်ꩻမျိုꩻ)" ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- နေးတွမ်ႏဉာဏ်ႏထူꩻ ခွေကသေစဲင်းစဲ့မွေးမုဲင်းစွဉ်ႏယိုခါ ခွေကဟော်ꩻထန်ႏ'ကံႏ'နဝ်ꩻ အဝ်ႏလစ်ꩻမျိုꩻ၊ လစ်ꩻမျိုꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ- ၁။ ကမ္မံ ကဏှံ၊ ကဏှဝိပါကံ - ကံႏဖြေင်း၊ အကျိုꩻဖြေင်း ၂။ ကမ္မံ သုက္ကံ၊ သုက္ကဝိပါကံ - ကံႏဗွာ အကျိုꩻဗွာ ၃။ ကမ္မံ ကဏှသုက္ကံ ၊ ကဏှသုက္ကဝိပါကံ - ကံႏဖြေင်းဗွာ အကျိုꩻဖြေင်းဗွာ ၄။ ကမ္မံ အကဏှအသုက္ကံ၊ အကဏှအသုက္ကဝိပါကံ - ကံႏဖြေင်းဗွာမွေးတဝ်း အကျိုꩻဖြေင်းဗွာမွေးတဝ်း၊ ကံႏအဝ်ႏလစ်ꩻမျိုꩻ၊ အကျိုꩻအဝ်ႏလစ်ꩻစားနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ၁။ 'ကံႏဖြေင်း၊ အကျိုꩻဖြေင်း'ကရိုꩻနဝ်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင်- လောကကိုယို လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ နမ်းမာꩻအကုသိုလ်ႏ၊ ဖြောင်းဒေါ့ꩻအကုသိုလ်ႏ၊ သꩻယူႏအကုသိုလ်ႏ၊ အကုသိုလ်ႏကံႏယိုနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ'ကံႏဖြေင်း'၊ ကွပ်မာꩻအကုသိုလ်ႏကံႏဖြေင်းတဲင် ခံႏဗာႏဒုက္ခ နုဲင်းပါꩻကထဲ့ငါးရုဲင်ꩻနဝ်ꩻ၊ အကျိုꩻဒုက္ခနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ'အကျိုꩻဖြေင်း'နောဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ၂။ 'ကံႏဗွာ၊ အကျိုꩻဗွာ'ကရိုꩻနဝ်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင် လောကကိုယို လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ နမ်းမာꩻကုသိုလ်ႏ၊ ဖြောင်းဒေါ့ꩻကုသိုလ်ႏ၊ သꩻယူႏကုသိုလ်ႏ၊ ကုသိုလ်ႏကံႏယိုနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ'ကံႏဗွာ'၊ ပွိုးမာꩻကုသိုလ်ႏကံႏဗွာတွော့ꩻ လꩻထာꩻချမ်ꩻသာႏသုခ၊ နုဲင်းသုဘကိဏှ ဗျဟ္မာႏသီးနဝ်ꩻ၊ အကျိုꩻချမ်ꩻသာႏသုခနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ'အကျိုꩻဗွာ'နောဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ၃။ 'ကံႏဖြေင်းဗွာ၊ အကျိုꩻဖြေင်းဗွာ'ကရိုꩻနဝ်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင်- လောကကိုယို လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ နမ်းမာꩻဟောဝ်ကုဲင်၊ ဖြောင်းဒေါ့ꩻဟောဝ်ကုဲင်၊ သꩻယူႏဟောဝ်ကုဲင်၊ ကုသိုလ်ႏကံႏ+အကုသိုလ်ႏကံႏ ထွာရော်ꩻလို့ဝင်ꩻ၊ ကွပ်ကုသိုလ်ႏကံႏတဲင် လꩻအကျိုꩻချမ်ꩻသာႏနုဲင်းလူꩻ၊ ပွိုးအကုသိုလ်ႏကံႏတွော့ꩻ မော့ꩻထာꩻဒုက္ခနုဲင်းဝေမာနိကပိတ္တာႏသီးဖုံႏ၊ 'အကုသိုလ်ႏကံႏတွမ်ႏ ကုသိုလ်ႏကံႏ ရော်ꩻလို့ဝင်ꩻ'နဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ'ကံႏဖြေင်းဗွာ'၊ 'အကျိုꩻဒုက္ခတွမ်ႏ အကျိုꩻချမ်ꩻသာႏ ရော်ꩻလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻ'ဟဲ့ꩻ'အကျိုꩻဖြေင်းဗွာ'နဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ၄။ 'ကံႏဖြေင်းဗွာမွေးတဝ်း၊ အကျိုꩻဖြေင်းဗွာမွေးတဝ်း'ကရိုꩻနဝ်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင်- ပေါႏခန္ဓာႏအောဝ်ႏတဲ့ မာꩻကုသိုလ်ႏ၊ မာꩻအကုသိုလ်ႏ၊ လꩻချမ်ꩻသာႏ-မော့ꩻဒုက္ခ၊ အားထွုတ်တရာꩻ မာꩻဝိပဿနာႏတဲင် လꩻအရဟတ္တမဂ် (စေႏတနာႏ)တွော့ꩻ အရဟတ္တမဂ်နဝ်ꩻ မာꩻဖေ့လို့ အကုသိုလ်ႏကံႏ၊ ကူꩻနိဗ္ဗာန်ႏတဲင်တွော့ꩻ ခန္ဓာႏအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်၊ ကုသိုလ်ႏကံႏတဲ့ အဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ 'ကံႏဖြေင်းကံႏဗွာတဲ့ မွေးဒွုမ်၊ အကျိုꩻဖြေင်း အကျိုꩻဗွာတဲ့ မွေးဒွုမ်'နောဝ်ꩻသွူ။ (သုတ္တန်ႏပိဋကတ်၊ အင်္ဂုတ္တရပါဠိ၊ စတုက္ကနိပါတ်၊ ကမ္မဝဂ်၊ ဝိတ္ထာရသုတ်)[][]

အာႏကွိုꩻ

မွဉ်းဖျင်
  1. ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ(သီႏသဲင်ႏ)
  2. လိတ်ဗွောင်မဲ့နား(၁၆၈)