ခြောင်

ခြောင် (အဲင်းကလေတ်: River)ယို ယထွောင်းထွောင်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏဟဲ့ꩻ ခြုံꩻ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ခြောင်ကရိုꩻနဝ်ꩻ သဘာႏဝအတွိုင်ꩻ အဝ်ႏထီအရွီးအခိုႏ ထီဖူꩻ ထီရောင်ꩻ ထီခြောင်ပေႏဖုံႏ ထွတ်ꩻလင်ꩻခြွဉ်းဒါႏဝင်ꩻ ထီတဖူꩻရဲဉ်ႏခြောင်တန်တဗာႏဒျာႏသွူ။ ကဲဉ်းအာအာ ထီနွိုးဖုံႏနဝ်ꩻ ထွတ်ꩻလင်ꩻသော့ꩻ ထီသမုဒ္ဒရာႏ၊ ပင်ႏလယ်ႏ၊ နောင် (တဝ်းလဲ့) ထီခြောင်တန်တဗာႏဗာႏကိုသွူ။ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ထွတ်ꩻလင်ꩻသော့ꩻတဝ်း ထီနမ်းတဗာႏဗာႏကို ထွတ်နွို့စွုမ်းသော့ꩻချာဒျာႏ ဟံႏကိုသွူ။ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ခြောင်ပေႏဖုံႏယို အဝ်ႏဟဲ့ꩻရောင် ထီရောင်ꩻ မောင်းရောင်ꩻ ထီခြောင်ပေႏ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ထွားနေးတွမ်ႏ ဟံႏပထဝီႏ အနမ်းအပွိုင်တဲင် အွဉ်ႏထွော့ဗွောင်ခါꩻ ခြောင်အဓိပ္ပာယ်ႏအဝ်ႏတဝ်းလဲ့ ယခမ်းခမ်းနဝ်ꩻ ထွားနေး ခြောင်အပေႏအတန်တွော့ꩻ အွဉ်ႏထွော့ခါꩻ နုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့အဝ်ႏသွူ။

Samur ခြောင်၊ အသာဗုဲင်စျန်

ခြောင်ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ထီသံႏသရာႏ တဖဲ့ꩻတခဝ်တဗာႏနေနေသွူ။ ထီသုဲင်ပုံꩻ (တဝ်းလဲ့) ထီကောင်ပုံꩻရဲဉ်ႏကို ခမ်းလော့လင်ꩻတွော့ꩻ ထွာတေားယင်း ထီပုံꩻ ထီဟံႏလောင်း တွမ်ႏ ထီအရွီးအခိုႏအလင် ထီဟံႏကို ထီဖူꩻဖုံႏ တွမ်ႏ သဘာႏဝ ထီဝ ရေခဲကောင်ဖုံႏ စွုမ်းထိုꩻတဲင် ထွာလွဉ်ဒါႏ ထီဖုံႏနဝ်ꩻ ထွတ်ထန်ႏလင်ꩻခြွဉ်းညီꩻယင်းဝင်ꩻ ခြောင်ကိုသွူ။ တွမ်ႏသိပ္ပံပညာႏအနယ်ꩻတဲင် လွူꩻထွားထောင်ထွားဒါႏ ခြောင်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ ဖန်ဟဲ့ꩻ ပိုတမိုလော်စီ(Potamology) ပညာႏသွူ။ ပညာႏယိုနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာ ထောင်ထွားအာ ကောင်လောင်း ကောင်သဲင်ဖဲ့ꩻတဲင် ထီနွိုးပညာႏ နုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏဟဲ့ꩻသွူ။ ကမ္ဘာႏအထန်ႏဖဲ့ꩻ စနေႏဂျိုလ်ႏ လာတဗာႏ ကထွာဒါႏ တုဲက်တန်ကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏမော့ꩻလဲဉ်း ဟုဲက်ဒရိုကာဗွန်အထီဖုံႏ အဝ်ႏထွတ်ꩻရွဲႏလင်ꩻဒါႏ ခြောင်နဝ်ꩻသွူ။

ကမ္ဘာႏလောင်း ကအဝ်ႏဒါႏ ခြောင်ဖုံႏ

အမိဉ်ꩻ	အဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်း	အဆွာꩻ(မဲင်ႏ)	ထွတ်ꩻနွို့ခင်ႏလမ်း
နုဲင်းခြောင်	အာဖရိကတွိုက်အခဝ်ထင်ꩻ	၄, ၁၃၂	ပင်ႏလယ်ႏဟံႏကို
အမေဇုံခြောင်	အမေႏရိကတွိုက်နဝ်	၃,၉၇၆	အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာႏ
ယန်သီခြောင်	အာသျတွိုက်	၃,၉၁၇	ခယ်ႏပင်ႏလယ်ႏခဝ်ကွဉ်ႏ
မစ္စစ္စပီခြောင်	အမေႏရိကတွိုက်ထင်ꩻ	၃,၉၁၇	မက္ကဆီကိုပင်လယ်ႏ
ယင်နစ်ဆီခြောင်	အာသျ	၃,၄၄၅	ကာရာပင်ႏလယ်ႏ
မြစ်ဝါခြောင်	အာသျ	၃,၃၉၅	ဗိုဟုဲင်းပင်လယ်ႏ
အော့ခြောင်	အာသျ	၃,၃၆၄	အော့ပင်ႏလယ်ႏ
ပရာနားခြောင်	အမေႏရိကနဝ်	၃,၀၃၀	ရုဲင်ယိုဒီလာ ပလာတာ
ကွန်ဂိုခြောင်	အာဖရိက	၂,၉၂၂	အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာႏ
အေမူခြောင်	အာသျ	၂,၇၆၃	အော့ဟောက်ပင်ႏလယ်ႏ
လီနာခြောင်	အာသျ	၂,၇၃၆	လက်တပ်ပင်ႏလယ်ႏ
မဲခေါင်ခြောင်	အာသျ	၂,၇၀၅	ခယ်ႏပင်ႏလယ်ႏအခဝ်နဝ်
မက္ကင်ဇီခြောင်	အမေႏရိကထင်ꩻ	၂,၆၃၇	ဗျူးဖို့ပင်ႏလယ်ႏ
နုဲင်ဂျာခြောင်	အာဖရိက	၂,၆၁၁	ဂီနီပင်ႏလယ်ႏ
မာရေးခြောင်	ဩစတြေးလျ	၂,၂၈၂	သမုဒ္ဒရာႏနဝ်
တိုကန်တင်ခြောင်	အမေႏရိကနဝ်	၂,၂၇၀	အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာႏ
ဗော်လဂါခြောင်	အာသျ	၂,၂၆၆	ကက်စပီယံပင်ႏလယ်ႏ
ယူဖရေးတီးခြောင်	အာသျ	၂,၂၃၆	ပါရှန်းပင်ႏလယ်ႏ
မဒီးရခြောင်	အမေႏရိကနဝ်	၂,၁၀၀	အမေဇုံ
ပူးရုခြောင်	အမေႏရိကနဝ်	၁,၉၉၅	အမေဇုံ
ယူးကွန်းခြောင်	အမေႏရိကထင်ꩻ	၁,၉၈၀	ဘယ်ရင်းပင်ႏလယ်ႏ
အိန္ဒုယခြောင်	အာသျ	၁,၉၇၆	အာရပ်ပင်ႏလယ်ႏ
ဆောဖရန်စစ်စကိုခြောင်	အမေႏရိကနဝ်	၁,၉၇၆	အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာႏ
နာရင်ခြောင်	အာသျ	၁,၉၁၃	အေရယ်ပင်ႏလယ်ႏ
ခြုံꩻခြောင်	အာသျ	၁,၉၀၁	ကပ္ပလီပင်ႏလယ်ႏ
စိန့်လောရင့်ခြောင်	အမေႏရိကထင်ꩻ	၁,၉၀၀	ကပ္ပလီပင်ႏလယ်ႏ

ဒန်းညုခြောင် ဥရောပတွိုက် ၁,၇၂၅။ ယူဖရေးတီး အာသျတွိုက် ၁,၇ဝဝ။ ဧရာႏဝတီႏခြောင် အာသျတွိုက်(မျန်မာခမ်းထီ) ၁,၂၅ဝ။