ဂီတကရိုꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အနုပညာႏ ရွစ်ရိုꩻဒုံႏအူသွိုသွိုမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏဗာႏ ငဝ်းယာႏနာႏတလေ့ ငဝ်းရဲဉ်ႏယံတမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဖန်ဆင်ꩻတဲမ်းအဒုံႏအအူ၊ ဒုံႏအူသချင်ꩻ၊ ထူꩻခေါ်ချက်တွမ်ႏ အဓိပ္ပာယ်ႏ သတ်မတ်ချက်ဖုံႏနဝ်ꩻ ယေန်ႏငဲးတာႏအလွောက်ꩻ လိုꩻအစွိုꩻအဗူႏအလွောက်ꩻ ဗိုန်ပီတဝ်းဝင်ꩻဖုံႏ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။

Allegory of Music, by François Boucher, 1764
Allegory of Music, by François Boucher, 1764

ဂီတနဝ်ꩻ အခိန်ႏတဗာႏကို သွုံꩻလွေꩻအီ ငဝ်းအခါႏ အခံႏအနေႏ အနုပညာႏပွုံႏစံႏတဗာႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နုဲင်းပကီႏကဝ်ႏလုဲင်ꩻကိုလဲ့ အဝ်ႏသွုံꩻဗာႏ ထာꩻဆေင်ႏအခံႏနေနေ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဂီတကိုလဲ့ ကဲဉ်းအာ pitch ကရိုꩻဒါႏ အငဝ်းအထင်ႏအလင်ꩻ(နဝ်ꩻကိုနဝ်ꩻ အငဝ်းစဲဉ်ႏ(သံစဉ်)တွမ်ႏ ဟာမိုနီ အဝ်ႏနွို့ပါရဝ်းနဝ်ꩻသွူ) သီးချက်(စည်းချက်ကိုနဝ်ꩻ tempo,meter တွမ်ႏ articulation ဖုံႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻနဝ်ꩻသွူ)၊ dynamics တွမ်ႏ timber တွမ်ႏ texture ဖုံႏ အငဝ်းအထီအသွီႏဖုံႏ စတဲင်အခြွိုင်းအခြဝ်းဖုံႏ ပါသော့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဂီတကရိုꩻဒါႏ အိဉ်းကလေက်ငဝ်းငွါလိတ်ဖြုံႏ music နဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ ဂရိဘာႏသာႏငဝ်းငွါ μουσική (mousike) ကို ထန်ႏလွဉ်နဝ်ꩻသွူ။

ဂီတ ဖန်ဆင်ꩻမုꩻ၊ ဒင်ႏဆက်မုꩻ၊ တင်ႏသျာꩻဒါႏလက္ခဏာႏဖုံႏတွမ်ႏ ဂီတကရိုꩻဒါႏ အဓိပ္ပာယ်ႏဗွောင်နယ်ချက်ယို တဗိုန်ပီတဝ်းဒါႏ ယေန်ႏငဲးတာႏဖုံႏတွမ်ႏ လိုꩻမုꩻရေꩻအလꩻ လွိုးပွုံႏအစွိုးစွိုး ကွာႏညာꩻပီတဝ်းဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ [၁]

အာႏကွိုꩻ မွဉ်းဖျင်

  1. ဂီတ