ငေါဝ်းထွဉ်ႏဟွိုန်
နေင်ႏ ၁၃၇၅-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်သီႏလာမားနီꩻ (၃၀-၀၃-၂၀၁၄)နီꩻ၊ မွူးယာခိုႏ(၁၂)နားရီႏခိန်ႏ၊ ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻ၊ ပထမကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်ကို ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအွဉ်ငါ ခေါင်းဆောင်တန် ဖြားတန်အောင်ႏခမ်းထီ ဒေါ့ꩻခြုဲင်းနယ်လွေꩻဖေႏ ငေါဝ်းထွဉ်ႏဟွိုန် ၂၀၁၄-မွူးကွို့ꩻနာꩻ(သန်းခေါင်)စာႏရင်ꩻတွမ်ႏ စွိုးခွိုꩻမွန်ဗန်ရေꩻအတာႏ မော့ꩻခွဲးတွမ်ႏတောင်ႏကီꩻဝေင်ꩻနယ်ႏ ခမ်းသားလူထုအမျာꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ပွယ်ꩻမော့ꩻခွဲးကို ဖြားတန်ထွဉ်ႏဟွိုန်သေꩻ"နဲင်ႏငံႏတောႏ ကအီႏတွမ်ထူႏဒျာႏ ၂၀၁၄-မွူးကွို့ꩻနာꩻ(သန်းခေါင်)စာႏရင်ꩻကို ပိုလီꩻပအိုဝ်ႏဖုံႏ ယံအွဉ်ႏရေꩻထွူႏထွူႏတွုမ်တွုမ်၊ နေင်ႏငါယို လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ခွိုꩻပအိုဝ်ႏဖုံႏ အဝ်ႏလိုႏသေနမ်းလဲဉ်းသွူ"အကျောင်ꩻ တမာလွေꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
လင်ꩻခွိုꩻဖဲ့ꩻကွဉ်ႏ ပအိုဝ်ႏရပ်ရာႏကို လိုꩻထာꩻထီႏအဲဉ်သားဖုံႏဟော်ꩻသေꩻ"ပအိုဝ်ႏဖုံႏယို အမဉ်ꩻဆꩻချာနဝ်ꩻ သော့ꩻသွော့လုံႏ၊ သော့ꩻသွော့စုဲင်ႏ၊ ပင်ႏတရားဖဲ့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ဒေါ့ꩻရောင်ပအိုဝ်ႏ၊ 'သော့ꩻမွုန်းတဝ်းခွန်၊ ပိုလီꩻဖုံႏ ကလင်ꩻလယ်ႏဒျာႏ ခမ်းဒွမ်ကိုနဝ်ꩻလဲ့ အမဉ်ꩻဆꩻချာနဝ်ꩻ သော့ꩻတောမဲင်ꩻ၊ သော့ꩻတေားစောက်ꩻနဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ နဲင်ႏငံႏတောႏ အီႏတွမ်ထူႏသွူ သန်းခေါင်စာႏရင်ꩻနဝ်ꩻမꩻ အဝ်ႏလိုႏတမာလဲဉ်း ခွိုꩻနွယ်ႏပအိုဝ်ႏဖုံႏသနဲ့၊ ပင်ပီး၊ ပင်တဝီးထျꩻနဝ်ꩻလဲ့ ကေဗွာပါတီနဝ်ꩻ မာꩻဖေႏအပါတီကဒ်တဲင် ဒေါ့ꩻသေꩻ ဝင်ꩻမဉ်ႏလွဉ်တွမ်ထူႏ သန်းခေါင်စာႏရင်ꩻနဝ်ꩻ အွဉ်ႏနယ်သွော့ကဒ်နဝ်ꩻနော-အရိုꩻသေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသနဲ့၊ နဝ်ꩻမꩻ ပအိုဝ်ႏဖုံႏ အဝ်ႏလိုႏအုံစွူတဝ်းဒွုမ်၊ လဝကစာႏရင်ꩻအလꩻ လင်ꩻခွိုꩻခရဲင်ႏကိုနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏအဝ်ႏဒျာႏ(၁၂)ဖြာꩻလွုမ်ꩻ သေထွꩻဗာႏစာႏရင်ꩻမာႏနုဲင်းယိုလဲ့ စဲင်သꩻငါႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
နဝ်ꩻမꩻ နဲင်ႏငံႏတောႏကအီႏတွမ်ထူႏဒျာႏ ၂၀၁၄-မွူးကွို့ꩻနာꩻ(သန်းခေါင်)စာႏရင်ꩻကိုနဝ်ꩻ ယံသော့ꩻဒျာႏပအိုဝ်ႏ'အကျောင်ꩻ ဖါဖြားမဲဉ်တမာလွေꩻနုဲင်းယိုသနဲ့။ ဖါဖြားမဲဉ်မေတ္တာႏရပ်ခံႏထဲင်းတချက်နဝ်ꩻ မဉ်ႏတွိုႏ ၂၀၁၅-လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻမဉ်ႏတွိုႏလွဉ်နဝ်ꩻ တောင်ႏကီꩻဖဲ့ꩻနဝ်တရိုꩻတဝ်း၊ တောင်ႏကီꩻဖဲ့ꩻထင်ꩻတရိုꩻတဝ်း ကအီႏသော့ꩻဒျာႏ နီသွဉ်းသီးမဲယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏယူႏစဲင်းစဲင်းထွူမꩻ အဝ်ႏလိုႏသော့ꩻလွေꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏသနဲ့၊ ဗကပ အသွင်ပြောင်းဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့အဝ်ႏ၊ ပအမဖလဲ့အဝ်ႏ၊ အီႏမာꩻကွင်ꩻဒါႏ နီခွိုꩻနွယ်ႏပအိုဝ်ႏအကျောင်ꩻ ခွေသွဉ်းမဉ်တမာသေꩻသနဲ့။ ကအီႏထူႏငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻစိုး ပအမဖပွိုင်းလဲင်ႏ လွဉ်ထေ့ဖါဖြား 'ခွိုꩻနွယ်ႏပအိုဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ မဉ်ႏထူႏငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻနဝ်ꩻ မဉ်ႏလင်ꩻငါးရုဲင်ꩻလဲ့ လင်ꩻနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻ၊ မဉ်ႏချမ်ꩻသာႏတဲ့ ချမ်ꩻသာႏနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻ၊ သီသꩻမဉ်ႏအဝ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ ဖြားသီးတဲ့ ဖြွမ်းဗူႏဒျာႏ၊ ထူႏလွေꩻဒျာႏငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻသနဲ့-ဖြားသီးရိုꩻဖေႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
ထွိုင်ႏတွိုႏနဝ်ꩻ ပအမဖလိုꩻကိုတဖြာꩻနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻထဲင်းယင်းငဝ်းတမျိုꩻ 'ဝင်ꩻလိုꩻတခြာက ဝင်ꩻအဝ်ႏတွမ်ႏအနုံꩻ၊ အမဉ်ႏတွိုႏဝေင်ꩻကို မဉ်ႏပုဲင်ႏချာပုဲင်ႏငါနဝ်ꩻ အအီႏမာꩻယပ်ꩻနီသနဲ့'ဒေါ့ꩻကီဒေါ့ꩻလတေားငေါဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်ႏထူႏငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻထွိုင်ႏထွူ ပအမဖနဝ်ꩻ ထွာပအိုဝ်ႏမွိုးဖါစွိုꩻတဲင် နီသွဉ်းသီးဖြွမ်းဗူႏမာꩻငီꩻဒျာႏ ၁၉၉၃-ဗာႏ ကမာꩻဒျာႏညီႏလာႏခံႏ နီသွဉ်းသီးနဝ်ꩻ တွမ်ႏနဲင်ႏငံႏတောႏ ကထူႏထွူငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻ(၁၇)စွိုꩻအကို အုံအဝ်ႏမုꩻစီꩻကန်ꩻကုဲင်ဗာႏမွိုန်း၊ ပညာႏ ခြွိုင်ႏသန်ꩻ စီꩻပွာꩻထာꩻမာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏနီသွဉ်းသီးပအိုဝ်ႏနယ်ႏ၊ ပအိုဝ်ႏစွိုꩻကိုလွုမ်ꩻသနဲ့၊ ခမ်းသားမွိုးဖါ ဖေႏကခိုးလျားဗာႏမွုန်း၊ ဖေႏကမော့ꩻဗာႏမွုန်းအယပ်ꩻအခုဲင်ႏနဝ်ꩻ နီသွဉ်းသီး ခွုမ်မာꩻလွေꩻ ဖူးဝေးမွိုးဖါသီးအဝ်ႏသဒျာႏသနဲ့။
နဝ်ꩻမꩻ ဖူးဝေးသီး အဝ်ႏမဲ့ထွား၊ အဝ်ႏနားနာႏစဲင်းစဲင်းထွူတဲင် ငါယို ၂၀၁၅-လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻမဉ်ႏတွိုႏလွဉ်နဝ်ꩻ နီဗွေႏသီးကအီႏသော့ꩻမဲနဝ်ꩻ အီႏသော့ꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ နီဗွေးသီး အဝ်ႏလိုႏသေခါꩻငါႏသနဲ့၊ နဝ်ꩻမꩻ ပအိုဝ်ႏအဖြာꩻမုဲင်ꩻ လွဉ်ရိုꩻစီးမုဲင်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻတဲ့ယဝ်း အဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏသတိꩻလဲဉ်း၊ အဝ်ႏလိုႏယူလွေꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏစွဉ်ႏစွဉ်ႏလဲဉ်း သွဉ်းသီးစွိုးခွိုꩻတဖူꩻနဝ်ꩻသွူ၊ နီတဲ့ ပအိုဝ်ႏဒျာႏနေနေ၊ အဝ်ႏခြောဝ်ဒျာႏပအိုဝ်ႏရိုꩻကီလဲ့ အဝ်ႏလိုႏထွားစဲင်းစဲင်းလဲဉ်း၊ အအဝ်ႏအွိုးမုဲင်ꩻလွဉ်၊ အအဝ်ႏအွိုးမုဲင်ꩻတယ်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏထောင်စဲင်းစဲင်းဒျာႏသနဲ့။ လိတ်ပအိုဝ်ႏအတာႏ ၁၃၃၈-ဗာႏနေင်ႏ သင်္ဃာႏ(၈၀၀)ရျာꩻလွို၊ လူထု(၄၀၀)ရျာꩻလွို မာꩻလွဉ်လဲဉ်းညီႏလာႏခံႏ၊ ယိုနဝ်ꩻတဲ့ အကျမ်ႏမာꩻထဲင်းထဲင်း၊ နီသွဉ်းသီး မရမ်းချောင်ဆရာႏတောႏ အွဉ်ရဲႏဖေႏထွူတွင်ꩻ ငိမ်ꩻချမ်ꩻမုꩻကာႏလꩻနဝ်ꩻ တပါႏညငါႏတဝ်းဒွိုန်း။ ယိုခါ နီသွဉ်းသီး လွတ်တောႏကို ပအိုဝ်ႏနမ်းခြောင်ꩻတင် အဝ်ႏ(၄)ဖြာꩻလွုမ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏလိုႏထူႏဂုဏ်ႏဒျာႏ။
နီသွဉ်းသီးပအိုဝ်ႏ စအီႏငိမ်ꩻချမ်ꩻခွꩻရျူႏလွဉ်နဝ်ꩻ ယိုခါ အယားသားနဝ်ꩻ အဝ်ႏလွဉ်လဲဉ်းသနဲ့၊ သမဲင်ꩻကို အီႏအဝ်ႏကုဲင်လွဉ်ဒျာႏ။ အခိန်ႏခါႏကာႏလယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏယူႏငါႏ ပငါပရာꩻ၊ နီသွဉ်းသီးပအိုဝ်ႏယိုနဝ်ꩻ လွူးဗဲင်းသွုန်ႏတသာသꩻတသာ၊ အဝ်ႏဖြွမ်းဗူႏလဲဉ်းလို့ဝင်ꩻ"အကျောင်ꩻ ဖြားတန်ငေါဝ်းထွဉ်ႏဟွိုန်ကို သေထွꩻဗာႏနုဲင်းယိုသွူ။ (မဉ်ႏမဲဉ်သေစဲင်း ဖြားတန်ငေါဝ်းထွဉ်ႏ အဗွေတဗာႏနောဝ်ꩻ ဆွမ်ꩻသေꩻအငေါဝ်းအောဝ်ႏတဲင် ထုမ်ႏရီရွောင်ထွားသွော့နေား)။ "၁၉၄၇-ဗာႏ၊ မြန်မာခမ်းလွတ်လပ်ရေꩻဖေႏကလꩻကို စွဲးကိုလွေꩻကိုနဝ်ꩻလဲ့သင်၊ ပဒေႏသရာဇ်တောႏလှန်ႏရေꩻကိုနဝ်ꩻလဲ့သင် ပအိုဝ်ႏဖုံႏလဲ့ပါ၊ အွဉ်ကျိုꩻစာꩻလွေꩻလဲဉ်းအကျောင်ꩻ၊ ၁၉၅၈-ဗာႏ ဝွန်ႏတန်ဦးနုစိုး ကဟဲ့ꩻဒျာႏ လက်နက်တွမ်ႏဒီမိုကရေစီလုဲင်ႏဝင်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏဖုံႏနေးထူႏလွေꩻအကျောင်ꩻ၊ ၁၉၈၈-၁၉၉၀ ပအမဖနဲင်ႏငံႏရေꩻရုဲင်ꩻတသွိုးမု၊ ၁၉၉၁-ဗာႏ(P.N.O)ထူႏလွေꩻငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻ ဗꩻလွေꩻ ၂၀၁၀-ဗာႏ ပအိုဝ်ႏဖုံႏ နွို့ငီꩻလွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻအကျောင်ꩻ"နာယက ဖြားခွန်မောင်တုတ် ဒေါ့ꩻခြုဲင်းနယ်လွေꩻဖေႏ စတဲင်ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻတောႏလန်ႏရေꩻတွမ်ႏ နဲင်ႏငံႏရေꩻရုဲင်ꩻတသွိုးမုꩻတဖူꩻရဲဉ်ႏသမဲင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻ (P.N.O)အွဉ်အကိုရေꩻ စွဲကမ်းကိုရေꩻ ဖြားခွန်ပညာႏဗုတ်နဝ်ꩻ အွဉ်မာꩻလွေꩻဖေႏ အခြပ်အရဲဉ်ႏသားထွူတဲင် ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻ နာယက ဖြားခွန်မောင်တုတ်နဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻလွေꩻဖေႏ အဗွောင်ငေါဝ်းငွါနဝ်ꩻသွူ။ ဖြားတန်တွမ်ႏမွိုးဖါလူထု မော့ꩻခွဲပွယ်ꩻကို တွမ်ႏခမ်းသားမွိုးဖါလူထု ထင်ႏရောင်ခြွဉ်းဗူႏ အဖြာꩻ(၈၀၀)ရပ်တဲင် ထူႏသိမ်ꩻခွုန်ꩻချာအခန်ꩻအနာꩻ မွူးပင်ꩻ(၂)နားရီႏကိုအကျောင်ꩻ သတင်ꩻလꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ ဗွေႏသီးဩ။ နာႏခံႏနေးထူႏလွေꩻ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအွဉ်ငါ ဖြားတန်စင်ꩻဖါအောင်ႏခမ်းထီ၊ ၂၀၁၄-သန်းခေါင်စာႏရင်ꩻတွမ်ႏ စွိုးခွိုꩻမွန်ဗန်ရေꩻငေါဝ်းထွဉ်ႏဟွိုန် ပွယ်ꩻမော့ꩻခွဲ၊ ဌာန-ပထမကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်၊ တောင်ႏကီꩻ၊ ၁၃၇၅-ဗာႏနေင်ႏ၊ ဒဲဉ်သီႏလာမားနီꩻ (၃၀-၀၃-၂၀၁၄)တနင်္ဂနွေႏနီꩻ။[၁]
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ ခွန်မေႏလို့ꩻ၊ မောင်းမွူးခံꩻ အမုဲင်-၁၈၊ မဲ့ငါဒို့ꩻလောင်း