တနတ်ငေါဝ်း

"တနတ်ငေါဝ်း တသင်ႏတောဝ်းစဲ့ꩻပွယ်ꩻ" စဲ့ꩻပွယ်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ တခမ်းတွမ်ႏတခမ်း၊ တစွိုꩻတွမ်ႏတစွိုꩻ နေးတွမ်ႏစဲ့ꩻသင်္ဘောꩻကျောင်ႏ၊ နေးတွမ်ႏတနတ်ပေႏ တနတ်တန် နေးတွမ်ႏဗုံးအမျိုꩻမျိုꩻ၊ နေးတွမ်ႏတနတ်စက် အစားစားဖုံႏတဲင် ကအောဝ်ႏတွိုက်ꩻခꩻဒါႏလို့ဝင်ꩻယိုမꩻ ဟဲ့ꩻထွိုက်ပွယ်ꩻမွေးတောဝ်း၊ ခေတ်ယိုခါ နေးတွမ်ႏတနတ်ငေါဝ်းတသင်ႏတောဝ်းအနယ်ꩻတဲင် တခမ်းတွမ်ႏတခမ်း တစွိုꩻတွမ်ႏအစွိုꩻ အောဝ်ႏတွိုက်ꩻလွလို့ဝင်ꩻတွမ်ႏ တသီႏကမာꩻမွန်ꩻတဖေင်ꩻအီဒါႏလိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻယိုခါ ခမ်းကိုခမ်းထန်ႏ ဝိသမလောဘစီꩻပွာꩻရေꩻတန်သားဖုံႏ နေးတွမ်ႏစူခွုမ် (လက်နက်)အပေါႏဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻ ထွꩻခေတ်(ခေတ်မီ)စူခွုမ်ကထွာဒါႏ တနတ်ငေါဝ်းတသင်ႏတောဝ်း အနယ်ꩻတဲင် ဝင်ꩻအောဝ်ႏတွိုက်ꩻလွဉ် နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻတွမ်ႏ တသီႏကမာꩻမွန်ꩻတဖေင်ꩻအီဒါႏလိုꩻ ကထွာဒါႏ ယာဗွာ၊ ယာဗွာ၊ ယာဖြေင်း၊ ယာမားဖုံႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻတွိုင်ꩻစွုမ်ႏဖြာꩻ အောဝ်ႏလိုႏဖြောင်သꩻငါႏဝင်ꩻ ပငါပရာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ယိုခါ ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ တသီႏကမာꩻမွန်ꩻတဖေင်ꩻအီဒါႏလိုꩻ ကထွာဒါႏ ယာဗွာ၊ ယာဖြေင်း၊ ယာမား ဖြေꩻ၊ စာ၊ ကူꩻကား၊ ဆွဉ်း-စတဲင်ထာꩻမာꩻဖုံႏယို လွိုင်ႏအာလွဉ်လဲဉ်း၊ စွစ်ꩻလို့လဲဉ်း ပအိုဝ်ႏဒေႏသ၊ တတွိုႏတောဝ်းဒုံနောဝ်ꩻ ကဲဉ်းဆေ့ꩻဆေ့ꩻ၊ ယိုခါ တွမ်ႏရိုꩻမွိုန်းလိုꩻခို လိုꩻမူႏဖုံႏလဲ့ အွဉ်ဝင်ꩻအောဝ်ႏဆွဉ်းလွလဲဉ်း တသီႏကမာꩻမွန်ꩻတဖေင်ꩻအီဒါႏလိုꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ သေထွꩻဗာႏနောဝ်ꩻသွူ။ တသီႏကမာꩻမွန်ꩻတဖေင်ꩻအီဒါႏလိုꩻရောႏဂါႏယို အခိန်ႏထွꩻထွꩻ မဉ်ႏလုမ်ꩻလာꩻကုယာတောဝ်း၊ အွဉ်ဝင်ꩻ"ပိုႏစူ"မဉ်ႏအုံထွားဗော့ꩻနုဲင်းယိုနောဝ်ꩻ ရောႏဂါႏနုဲင်းယို တနေင်ႏထွူတနေင်ႏ ကွဲတန်တန်လွဉ်တဲင် တနီꩻခါ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယို မဲ့ꩻခံႏဗာႏဒါႏ သဘာဝဒုက္ခ နုဲင်းခယ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ပွိုင်းလဲင်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏခြုဲင်းနယ်ဗာႏ ခယ်ႏခမ်းပွိုင်းလဲင်ႏအခေႏအနေႏ အအဲဉ်ႏတစူးတစိꩻနောဝ်ꩻ ခယ်ႏခမ်းယို လိုꩻဖြာꩻပေါင်ꩻအာငါႏတဲင် ဗြိတိသျှ (အင်္ဂလိပ်)တွိုက်ꩻနွောင်ꩻတောဝ်းတွော့ꩻ ခါးလားဒုတိယကမ္ဘာႏစဲ့ꩻပွယ်ꩻ ကထွာခိန်ႏတွင်ꩻ ခယ်ႏခမ်းယို ဗြိတိသျှ (အင်္ဂလိပ်)လိုꩻမျိုꩻ သွင်ꩻသော့ꩻစာသော့ꩻယာတဲင် ခယ်ႏခမ်းနောဝ်ꩻ လဲင်ꩻတွိုႏဆွိုက်ထိုꩻဗာႏ ယာစဲ့ꩻပွယ်ꩻ၊ ဝင်ꩻလဲင်ꩻဖန်ဖေႏစွဉ်ႏ ယာစဲ့ꩻပွယ်ꩻ (ဘိန်းစစ်ပွဲ)နောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်စွဉ်ႏအင်္ဂလိပ် သွင်ꩻသော့ꩻစာသော့ꩻယာတဲင် ခယ်ႏခိုဖုံႏနောဝ်ꩻ စွယ်ꩻလို့ယာ၊ ခယ်ႏမူႏဖုံႏနောဝ်ꩻ ငမ်းသဲင်ꩻလွဉ်ꩻထိုꩻ လိုꩻမျိုꩻလင်တွော့ꩻ ဗဲဉ်ရန်းခါꩻအခင်ႏ၊ အနမ်းနောဝ်ꩻတန် အခင်ႏနောဝ်ꩻပေႏ၊ လွေꩻထာꩻကျင်ႏတောဝ်းနောဝ်ꩻလဲ့ပါ လဲဉ်လꩻပါ အဝါꩻနောဝ်ꩻစွယ်ꩻယာ အမာနောဝ်ꩻခင်ႏပေႏ အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻစီꩻပွာꩻရေꩻ အဆင်ႏပြေႏတောဝ်းဒွုမ်တဲင် ကွဲညည ကွဲမွမွ ကွဲဒုက္ခက္ခတွော့ꩻ ဗြိတိသျှ(အင်္ဂလိပ်)ခြဲ့ꩻနယ်ႏသား လွဉ်သိမ်ꩻလꩻထိုလꩻထိုꩻစွဉ်ႏခယ်ႏခမ်း၊ ခယ်ႏလိုꩻမျိုꩻကအာ စွယ်ꩻယာသီပျင်ႏ ခင်ႏပေႏကော့က မော့ꩻလွထာꩻဒုက္ခ စစရာႏရာႏ ခယ်ႏလိုꩻမျိုꩻဘဝ ထဲ့ဖွိုႏလင်ꩻထိုꩻတွော့ꩻ ခယ်ႏခမ်းကိုကထန်ႏဒါႏ အဖိုꩻတန်ႏရတနာႏဖုံႏလဲ့ ဗြိတိသျှ (အင်္ဂလိပ်)လိုꩻမျိုꩻ ထူႏသဲင်ꩻပါစွဉ်ႏ အခမ်းကရိုꩻနောဝ်ꩻ သေထွꩻဗာႏနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻလဲ့ ဖေႏနေးကတွိုႏဆွိုက်မွိုန်း နုဲင်းခယ်ႏလိုꩻမျိုꩻကမော့ꩻဒါႏ ဘဝထာꩻဒုက္ခနောဝ်ꩻ ခွိုင်းယိုမာꩻငါ နီပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ဝင်ꩻကအောဝ်ႏသွင်ꩻသော့ꩻဒါႏ တသီႏကမာꩻမွန်ꩻတဖေင်ꩻအီဒါႏလိုꩻ အမျိုꩻမုဲင်ꩻတယောဝ်း အောဝ်ႏလိုႏရဲးပေ့ꩻလꩻလꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ယာဗွာ၊ ယာဖြေင်း၊ ယာမား၊ ဖြေꩻ၊ စာ၊ ဆွဉ်း ထာꩻမာꩻဖုံႏယို ပေါႏသော့ꩻဒုံမုဲင်ꩻလဲ့ ဒုံကို တာႏဝွန်ႏကအောဝ်ႏဒါႏ ဖြားဒုံတွမ်ႏ ဒုံလိုꩻတန်ဖုံႏ၊ လိုꩻယွဲးအွဉ်ငါဖုံႏ ထေခြေင်းခြေင်း ဒုံစီꩻကန်ꩻတွော့ꩻ အောဝ်ႏလိုႏရဲးပေ့ꩻလꩻလꩻနောဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻမျိုꩻကကုဲင်အီနောဝ်ꩻ ထီႏတောဝ်း၊ မဉ်ႏထီႏဗော့ꩻ နမ်းတာႏအကျိုꩻစီꩻပွာꩻတစွိုꩻလွုမ်ꩻ၊ မဉ်ႏအောဝ်ႏဖြေꩻ၊ စာ၊ ကူꩻကား၊ ဆွဉ်းဒျာႏစွူစွူ၊ မဉ်ႏရက်တောဝ်းနမ်း၊ မဉ်ႏရက်တောဝ်းလိုꩻမျိုꩻ၊ မဉ်ႏရက်တောဝ်းခမ်းထီနောဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယို တနီꩻခါ အီႏမော့ꩻတလူႏခွိုင်းလွဉ် အာႏရဲင်ꩻတန်ငတ်ꩻဗာႏ (ဗလငါးတန်)နောဝ်ꩻသွူ။ အာႏရဲင်ꩻငတ်ꩻဗာႏ (ဗလငါးတန်)ကရိုꩻနောဝ်ꩻ- (၁) ကာလဗလ-နမ်းအာႏရဲင်ꩻ (၂) ဉာဏဗလ-ဉာဏ်ႏအာႏရဲင်ꩻ (၃) စာရိတ္တဗလ-နမ်းကျင်ꩻအာႏရဲင်ꩻ (၄) မိတ္တဗလ-သွꩻဟောဝ် (မိတ်ဆွေႏ)အာႏရဲင်ꩻ (၅) ဘောဂဗလ-စီꩻပွာꩻရေꩻအာႏရဲင်ꩻ၊ အာႏရဲင်ꩻတန်ငတ်ꩻဗာႏ (ဗလငါးတန်)နောဝ်ꩻ ဗွိုန်တွမ်ႏစူငတ်ꩻလီး၊ အလီးထာႏဝနောဝ်ꩻ ဗွိုန်စာရိတ္တဗလ-နမ်းကျင်ꩻတရာꩻတဲင် အလီးထာႏဝကရိုꩻဒါႏ စာရိတ္တဗလ-နမ်းကျင်ꩻတရာꩻယို မဉ်ႏကုဲင်ထိုꩻလဲဉ်းနောဝ်ꩻ အောဝ်ꩻကုဲင်အာႏရဲင်ꩻတန်လစ်ꩻဗာႏ အလင်နောဝ်ꩻလဲ့ ကုဲင်ထိုꩻလို့ပါ၊ အာႏရဲင်ꩻတန်ငတ်ꩻဗာႏ (ဗလငါးတန်)မဉ်ႏကုဲင်လို့လဲဉ်းနောဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻဘဝယို အောဝ်ႏကုဲင်အနုတ် (အဗဲ့ꩻ)လက္ခဏာႏလွုမ်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻကသွုံꩻစွယ်ꩻဒါႏ တသီႏကမာꩻမွန်ꩻ တဖေင်ꩻအီဒါႏလိုꩻဖုံႏယို မဉ်ႏအံႏမလွဉ်မွေးထာꩻနောဝ်ꩻ တနီꩻခါမဲ့ꩻ ထွာလွဉ်ဒါႏစွန်'တခွန်ꩻဖုံႏတဲင် မဲ့ꩻစာအံႏပါဒါႏ မွိုးဖါကထုမ်ႏကျံႏစုရွမ်သေꩻခါꩻဒါႏ ရွဉ်တောင်ꩻဥစ္စာႏပစ္စေꩻဖုံႏ၊ လိုꩻမျိုꩻလင်ကထွာဒါႏ ခယ်ႏ၊ ကလာꩻ မဲ့ꩻအီႏလွဉ်ကွီဖြေꩻနီသွို့ꩻခြံလုဲင်းယာႏဖုံႏ၊ အငိုꩻမဲဉ်ကားကား တေားငါစာဒါႏငါ ခယ်ႏ၊ ကလာꩻအီႏဖြေꩻတိတ်ꩻတိတ်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ တောင်ႏကီꩻ၊ မန္တလေꩻ ခယ်ႏကလာꩻ ကဖြေꩻဟံႏယာႏဖုံႏ ထွားစံꩻလုဲင်း ဝေင်ꩻတန်ကို လမ်းတန် ဆဲင်ႏတန်ဖုံႏနောဝ်ꩻ ခယ်ႏကလာꩻလမ်းဆဲင်ႏဖုံႏ ကဲဉ်းအာအာ၊ ယိုခါ ဝင်ꩻနွို့ဖြေꩻ ခင်ႏလမ်းဝေင်ꩻတန်ကို တွိုႏတနီꩻခါ ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻကွဲးအာအာ အီႏနွို့ဖြေꩻပါ ဝေင်ꩻပေႏကို၊ ဒုံဆောင်ႏကို နီသမ်းအံႏမ သမ်းဒုက္ခတဲင် ပါꩻသမ်းဖေႏတန်ႏ စာထန်ႏတိတ်ꩻတိတ်ꩻ၊ နီလမ်းထွာပါꩻလမ်း၊ နီဒုံထွာပါꩻဒုံ၊ ပါꩻလွဉ်အုံ နီဖုဲင်းဖေႏ၊ မဲ့ꩻဟဲ့ꩻဗွေႏဗာႏပါꩻ ယူႏဆွာꩻဆွာꩻသွော့ဝင်ꩻ ပငါပရာꩻဖုံႏအကျောင်ꩻ။ နီလမ်းနီအုံ၊ နီဒုံနီဟံႏ၊ မဉ်ႏမဲဉ်ခံႏတောဝ်းအသွုမ်ꩻနောဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ တသီႏကမာꩻမွန်ꩻတဖေင်ꩻအီဒါႏလိုꩻ အမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏယို ခွိုင်းယိုမာꩻငါ အွဉ်ဝင်ꩻသျေင်ႏလꩻလꩻ၊ လုပ်ꩻမာꩻ၊ ဖြေꩻစာ၊ ဆွဉ်းမွိုန်း ယွိုန်းလꩻလꩻသွော့ဝင်ꩻ ပငါပရာꩻအကျောင်ꩻ နေးတွမ်ႏမေတ္တာႏစေႏတနာႏ တန်တန်အာအာတဲင် တဲမ်းဖေႏသေလွေꩻဗာႏ တွမ်ႏရွမ်ဖြုဲင်ꩻယိုနောဝ်ꩻသွူ။