တသီႏနယ်ꩻဒွေါင်ႏ
တသီႏ တအွုတ်ထာꩻဟောဝ်
မဲဉ်ႏတအွုတ်မွေးထာꩻနဝ်ꩻယဖြာꩻဖြာꩻသားနဝ်ꩻ အွကွို့ထီ ၊ နဲင်းနဝ်ꩻလဲ့အေဝ်ႏနေနေသွူ ၊ ကွယ်တွော့ꩻ ခွေသွဉ်းကအီႏခြုဲင်းနယ်ယိုနဝ်ꩻမွေးတေဝ်သွူ ။
မဲဉ်ႏတအုတ်မွေးထာꩻ ညနေးအနီꩻပဲင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထူႏတွမ်ႏစေးကော်ႏတဲင် အွဉ်ႏဆွုပ် ဖြောင်ႏ တွမ်ႏ နေ့ဖူ တွော့ꩻ သာကွို့ꩻကွို့ꩻ သွော့ တလီꩻ နေား ။ မဲ့ အဟောဝ်အီဒျာႏဩ။
ကတူႏဆာစွယ်ꩻ ဟောဝ်အီတသီႏနယ်ꩻ မွဉ်းဖျင်
၁။ ကတူႏဆာစွယ်ꩻဒါႏထာꩻသားဖုံႏနောဝ်ꩻ ထူႏမောက်ꩻဖါး ဖꩻလစ်ꩻခေင်ႏ၊ သူႏနွုမ်ꩻနွုမ်ꩻတသာႏဆွံ အံႏကွို့ꩻကွို့ꩻသွော့ ကတူႏဆာစွယ်ꩻနောဝ်ꩻ ဟောဝ်မွေးငါႏသွူ။
ဟို့ꩻဆာခြေ့စွယ်ꩻ ဟဝ်အီတသီႏနယ်ꩻ မွဉ်းဖျင်
၁။ ဟို့ꩻဆာခြေ့စွယ်ꩻဒါႏထာꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ကလာꩻနုတ်ဆိတ်မွူး တမွူးလွုမ်း ခြွူအွꩻစွယ်ꩻနေးနောဝ်ꩻတဲ့ ဟောဝ်ငါႏသွူ။ တနယ်ꩻ- တလီꩻဒူႏ တလီꩻခြုံး ဟို့ꩻဗွေသေႏသေႏဒါႏလိုꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ- ထူႏမေ့ ဝင်ꩻကအံႏဒွိုႏအီဟန်ႏအိုမျိုꩻနောဝ်ꩻ ထောင်းဖွန်ႏ၊ အွဉ်ႏလိုသဲင်ထွူ၊ ရောꩻတွမ်ႏတသာႏဆွံ လုံꩻတတွာတလာꩻရာႏ အဖြုံႏပေါင်ꩻသွံဆီ အွဉ်ႏလိုသဲင်၊ ထူႏအံႏတနီꩻတလွုံꩻစီႏ အံႏဗာႏမွူးနီꩻသွံဆီ တလာဗွေဗွေ၊ ဟို့ꩻဗွေတလီꩻဒူႏ ဟောဝ်ငါႏသွူ။
ရူးစွူႏလွံꩻလာꩻနယ်ꩻ မွဉ်းဖျင်
၁။ ရူးအမျိုꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတောဝ်း ရူးကသာကြိုႏဒါႏလိုꩻတွမ်ႏ ဖိုးပနားမဲ့ဖုံႏနောဝ်ꩻ အမွိုင်သွတ်ꩻ ထူႏသွုံꩻအနယ်ꩻယို- လိုꩻတွမ်ႏဖိုးပနား တိရစ္ဆာန်ႏဖုံႏတရိုꩻတောဝ်း၊ အမွိုင်သွတ်ꩻ ရူးမဉ်ႏသာနောဝ်ꩻ တွမ်ႏယုဲင်ꩻထီတွော့ꩻ ပထူသော့ꩻဗော့ꩻအမဲ့ကိုနောဝ်ꩻ၊ ပထူသော့ꩻအာအာသွော့နော၊ လိုꩻသီးနမ်းလောင်းယိုနဝ်ꩻ အစွူႏသန်ကယ်ꩻထဲင်းဒွိုန်းက ရူးစွူႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ သေထွꩻဗာႏသွူ။
ရူးမဉ်ႏအဲင်ႏထွူ မာꩻဗာႏနုဲင်းယို မွဉ်းဖျင်
ရူးဖုံႏမဉ်ႏအဲင်ႏနောဝ်ꩻ- (၁) ရူးအဲင်ႏထွူ အုံစွူစွူဗော့ꩻနောဝ်ꩻကို (၂) လွေꩻရုဲင်ꩻတသွိုးချာငါမွိုန်းထာꩻ (၃၀ ရူးကအဲင်ႏဒါႏ အဖြောင်းခြောင်ꩻနောဝ်ꩻ စုတ်ꩻတွမ်ႏနီဖြောင်းတဲ့ဟောဝ်၊ သွꩻမဉ်ႏပါတဲ့ အွဉ်ႏစုတ်ꩻထိုꩻမွိုင်မွိုင်သွော့ ရူးစွူႏ၊ မဉ်ႏမာꩻနုဲင်းယိုမꩻ ရူးစွူႏထင်ႏလꩻတောဝ်း၊ သီနွောင်ꩻတောဝ်းသွူ၊ ရူးအဲင်ႏထွူ မဉ်ႏလွေꩻတသွိုးချာငါထာꩻနောဝ်ꩻ ရူးစွူႏထင်ႏတဲင် သီဒါႏသွူ။
ရူးစွူႏထင်ႏ/ယော့ꩻဟောဝ်အီတသီႏနယ်ꩻ မွဉ်းဖျင်
ထူႏတယံလာႏ (ဖြား/ဆား)ထောင်းပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻထွူ ထူႏပိတ်ခေါဝ်အွဉ်ႏဗဲဉ်သွော့ မဲ့ꩻဟောဝ်ချာဒျာႏသွူ။
တဟေသွီႏဖြော့ꩻသွီႏ(အဆုတ်တီဘီ)ရောႏဂါႏ ဟောဝ်အီတသီႏနယ်ꩻ မွဉ်းဖျင်
(၁) ဖက်ꩻမန်ꩻကုဲင်ရွီး (၂) ကောင်ကြောင်ႏရွီး (၃) စောက်အာႏတဒွီရွီး (၄) ဟန်ႏယောင်ꩻရွိး-ယိုလစ်ꩻစွိုးနောဝ်ꩻ စဲ့တွမ်ႏဟူထီ အွꩻစွယ်ꩻနေးနောဝ်ꩻ လိုꩻကမော့ꩻဒါႏ ရောႏဂါႏတဟေသွီႏ ဖြော့ꩻသွီႏ (အဆုတ်တီဘီ)ဖုံႏနောဝ်ꩻ နမ်းမော့ꩻကုယာလွေꩻအီဗာႏ ဟောဝ်ငါႏနောဝ်ꩻသွူ။
လိုꩻသီတကွို့ꩻ/ခဝ် ဟောဝ်အီတသီႏနယ်ꩻ မွဉ်းဖျင်
၁။ ပထမအရေꩻတန်ချက် လိုꩻကသီတကွို့ꩻ တခေါဝ်ထာꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ သဲစ်ကထွာတဲ့ ကထွာခင်ႏလမ်းအရပ်နောဝ်ꩻ အွဉ်ႏအုံစွူစွူသွော့ (မဉ်ႏထွာအောဝ်ႏဗေင်ႏတွင်ꩻတဲ့ အွဉ်ႏဗေင်ႏစွူစွူ) အွဉ်ႏတရွို့ꩻအွဉ်ႏခြုဲင်းထိုꩻမွိုန်း၊ မဉ်ႏအွဉ်ႏခြုဲင်းတရွိုꩻ တသွိုးချာငါနောဝ်ꩻ ကတူႏခီးကိုသွီႏဖုံႏ ပꩻလီထိုꩻတဲင် လွံꩻလာꩻယပ်ꩻငါႏသွူ။ ၂။ ဒုတိယအရေꩻတန်ချက် လိုꩻဆာယို ကွီးထွိုင်ႏဗာႏဗွီႏဗွီႏ၊ ငင်းဒေင်မာꩻကီ အွဉ်ႏတနွောင်းသွော့ (ငင်းဆချာ အွဉ်ႏကမ်းရဲဟောဝ်ဟောဝ်ဗာႏ)၊ နောဝ်ꩻမဉ်ႏထွူမꩻ ထူႏထꩻဆဲ့ꩻတသီႏလဲ့သင်၊ ထꩻဆꩻခွမ်ꩻလာꩻတယောဝ်း ထꩻနာနောဝ်ꩻ လဲမ်ႏတွမ်ႏမေႏတဲင်- လိုꩻဆာစူနုံ အလီးတဆီယို ဖေါက်ထန်ႏဖေႏဗာႏသွီႏ တလီးတစိꩻစိꩻသွူ။ သွီႏမဉ်ႏတထန်ႏတောဝ်းတဲ့ အုံပွေါးထွားပသာႏတဆင်ႏ သွီႏမဉ်ႏထန်ႏလွဉ်နောဝ်ꩻ ထူႏဖုဲင်ကြောင်းကြောင်းတွော့ꩻ ဒွတ်ꩻထိုꩻဖေႏသွော့၊ သွီႏမဉ်ႏထန်ႏလꩻ တလီးတစိꩻစိꩻနောဝ်ꩻ ညတောဝ်းအုံတဆင်ႏ လိုꩻဆာသတိꩻလꩻလွဉ်ယင်းဒျာႏသွူ။ ၃။ တတိယအရေꩻတန်ချက် လိုꩻဆာတလီꩻဖျတ် ဖြောင်းတခေင်ႏထိုꩻနဝ်ꩻ လိုꩻဆာနားလာႏ နီဖဲ့ꩻလို့လို့ မာꩻလျားတနျာႏဗာႏ၊ နားလာႏမဉ်ႏတနျာႏလွဉ်မꩻ နားလာႏဆလ ဝင်ꩻကဖေါက်ဒါႏ နားအိုထျꩻနောဝ်ꩻ ဖေါက်ဖေႏသွီႏဖေႏကထန်ႏ တတွာနုဲင်းဗေခူꩻနောဝ်ꩻ နီခူꩻရပ်၊ သွီႏမဉ်ႏထန်ႏလွဉ် ဒွတ်ꩻထိုꩻဖေႏယင်းသွော့၊ ညတောဝ်းတဆင်ႏ ကထွာဒါႏ ဖြောင်းတခေင်ႏနောဝ်ꩻ မဲ့ꩻဟောဝ်ချာꩻယင်းဒျာႏ ဗွိုန်အလီꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ၄။ စတုတ္ထအရေꩻတန်ချက် မာꩻဖေႏရီးထွူနုဲင်းဆကီယိုတဲင် လိုꩻဆာအခေႏအနေႏ မဉ်ႏသက်သာႏပသာႏနောဝ်ꩻ ရော့ꩻပသာတသီႏယွုံႏ၊ တသီႏခန်ꩻဖုံႏတဲ့ ပသာနွောင်ꩻလဲဉ်းသွူ။ မဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏ မာꩻလွဉ်ꩻဖေႏနုဲင်းဆကီယိုအတွိုင်ꩻနောဝ်ꩻ ဒုက္ခိတဘဝလွစ်ကင်ꩻ ထွာချာယင်းလိုꩻဟောဝ်တဖြာꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းလွံꩻလာꩻဟဝ်လွဉ်အီဗာႏအတွိုင်ꩻ ဖန်းဖေႏဖဖြယ်တဲမ်းနယ်ဗာႏနုဲင်းယိုသွူ။
ဆီႏရိ (ခြောက်တယ်ႏ)ဟဝ်အီ တသီႏနယ်ꩻ မွဉ်းဖျင်
ဟန်ႏလွူးနံယိုနောဝ်ꩻ ဖဉ်းဒျာႏဟံႏစိုႏမျိုꩻ သေင်ႏဟေ့ꩻမျိုꩻ ထီထျꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ အခူꩻနောဝ်ꩻ ဗွိုန်နုဲင်းဟန်ႏလွူးပေႏခူꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ထူႏဟန်ႏလွူးနံမွူးနောဝ်ꩻ ပသေကြောင်းကြောင်း ခြွူသွံထီတထီအွꩻစွယ်ꩻကုဲင်းကုဲင်းနောဝ်ꩻတဲ့ လိုꩻကမော့ꩻဒါႏ ရောႏဂါႏရိ(ခြောက်တယ်ႏ)ဖုံႏနောဝ်ꩻ နမ်းမော့ꩻ ဟောတ်အာငါႏနောဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]