ထာꩻယေန်ႏငဲး
ထာꩻယေန်ႏငဲး (အိန်းကလေတ်: Culture) (မန်း: ယဉ်ကျေးမှု) ကရိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာ အောဝ်ႏထာꩻဖဝ အထျꩻအသောင်ကို လိုꩻသီးနမ်းချာဒျာႏ ကမာꩻထူႏဒါႏ ထာꩻကွို့ꩻထာꩻခေါဝ် တဗာႏဒျာႏသွူ။ ထာꩻယေန်ႏငဲးကရိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာ လိုꩻတခွိုꩻ တယ်ႏ မာꩻ လူႏတန်ꩻထာꩻဖုံႏဒျာႏ။ လိုꩻအစွိုꩻအဗူႏကို လိုꩻသီးကအုံအောဝ်ႏ ဒေါ့ꩻရီဒေါ့ꩻဖြာဝ်ႏ အမ်ႏအွꩻ ရုဲင်ꩻနမ်းမဲ့ထီႏဖုံႏယို ထွာ လိုꩻသီးယေန်ႏငဲးထာꩻနယ်ꩻသွူ။
ယေန်ႏငဲးထာꩻ အဓိက အောဝ်ႏ (၃) စား-
- ပထမ တစားနောဝ်ꩻ ထာꩻယေန်ႏငဲး ထိုတန်တသွောင်း၊ နောဝ်ꩻကိုနောဝ်ꩻ ထာꩻမာꩻစူခြောင်ꩻ အယမ်ဟောဝ်လွောန်၊ လိုꩻအုံအောဝ်ႏအရန်းထိုထိုထာꩻသားဖုံႏ အောဝ်ႏပါ။
- ဒုတိယ တစားနောဝ်ꩻ လိုꩻသီးစွိုးခွိုꩻတခွိုꩻ ထာꩻသေ၊ ထာꩻယုမ်း၊ ထာꩻထွားလူꩻ ဝွေꩻသီးကခွုမ်အီဒါႏ ထာꩻကဲတ်ꩻမာꩻတောင်ꩻခါꩻဖုံႏ သွီႏယာႏခန်ဖုံႏ။
- တတိယ တစားနောဝ်ꩻ ထွာ ကအွောန်ႏထော့ခါꩻဒါႏ လိုꩻအစွိုꩻအဗူႏတဗာႏ ထာꩻရေႏမိုး ထာꩻမဲင်ꩻလွေꩻ၊ အွောန်ႏသꩻဖုံႏ၊ အငိုꩻဖုံႏ၊ အစဲန်ႏအဆွိုက်သီး ဝိသေသလက္ခဏာႏ ထာꩻလုဲင်ꩻဖုံႏဒျာႏသွူ။
ရိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတယောဝ်း ထာꩻယေန်ႏငဲးယို ထွာ လိုꩻတဖြာꩻအတာႏ ဖꩻဝတဖူꩻတာကွို့ꩻဒျာႏသွူ။ လိုꩻအစွိုꩻအဗူႏအာဖုံႏယို တဗူႏတောမ်ႏတဗူႏ ဗွိုန်ပီတောဝ်းဝင်ꩻတဲင် ထာꩻယေန်ႏငဲးလဲ့ ပီတောဝ်းနေနေသွူ။
ထာꩻယေန်ႏငဲးဖုံႏရာ မွဉ်းဖျင်
ထာꩻယေန်ႏငဲးဖုံႏရာနောဝ်ꩻ တောင်ꩻခါꩻနုဲင်း လယို
- ထာꩻယေန်ႏငဲး လမ်းကို (၃၂) စား
- ထာꩻယေန်ႏငဲးကျောင်ꩻကို (၁၄) စား
- ထာꩻယေန်ႏငဲးတဖူꩻလောင်း (၁၄) စား
- ထာꩻယေန်ႏငဲး အောဝ်ႏလွေꩻညာꩻထာꩻကို (၁၁) စား
- ထာꩻယေန်ႏငဲးလောင်းလင် (၂၁) စား
ဖုံႏနောဝ်ꩻသှူ။[၁]
ထူႏတောမ် မွဉ်းဖျင်
- ↑ အရက်သွတ်ꩻ တဲမ်းပအိုဝ်ႏဖေႏ "လိမ္မာယဉ်ကျေး ပြည့်ရင်သွေး၊ ပြည်သူ့နီတိနှင့် လောကနီတိ၊ မောင်မောင်တိုး။ (စာမျက်နှာ ၁၃)"