"မဃဒေဝသုတ် (ခွန်မဃဒေဝ ထီႏကလူꩻဗွာ ထန်ႏတခြာ ဗုဲင်ရဟန်ꩻ)" အွိုးခꩻတလဲင်ႏ- နီဗွေႏဘုရာꩻအဝ်ႏအုံ 'မိထိလာႏ'ခမ်း၊ ခွန်မဃဒေဝ တခေါ့ꩻဥယျာဉ်ႏခြံကို၊ ထွားအရပ်တထွောင်းယို ငပယွုမ်းထာꩻ၊ ဗွေႏဘုရာꩻ ကငပယွုမ်းထာꩻ အခရာႏနဝ်ꩻ ဗွေႏအာႏနန္တာႏရီတဲင် နီဗွေႏဘုရာꩻခြုဲင်းနယ်ချာ စခါခရာႏ နုဲင်းလယိုသွူ။ အာႏနန္တာႏဟွေး- မိထိလာႏခမ်းယိုနဝ်ꩻ မော့ꩻနဝ်ꩻခါ 'ခွန်မဃဒေဝ'ထွာခွန်အုပ်ချုပ်(ချုက်)ခမ်း၊ ခွန်မဃဒေဝနဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏတရာꩻထွာခွန် အုပ်ချုပ်ခမ်း၊ ထွာခွန်မျတ်တပါꩻ၊ မာꩻထာꩻတရာꩻငါႏ၊ လိုꩻဒုံပေႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻဒုံတန်တဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻဝေင်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻကောင်တဲ့နဝ်ꩻ လွောက်ꩻတဝ်းမဲ့ငါပေႏ မဲ့ငါတန်၊ ခွယ်ꩻချာꩻတဝ်း လိုꩻကေန်ꩻလိုꩻခြွေ၊ အခွင်ꩻအရေꩻ လꩻဗွေနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻ။ လာဖစ်နီꩻ၊ လာဗွေနီꩻ၊ လာမားနီꩻ၊ လာသွစ်ꩻနီꩻ (ဥပုသ်နီꩻ)ဖုံႏနဝ်ꩻ ဆောက်တဲႏကံကျင်ꩻသေႏသေႏ၊ အတွင်ꩻနဝ်ꩻ လိုꩻသက်တန်ꩻဆွာꩻခိန်ႏတဲင် ထွာခွန်နဝ်ꩻ နေင်ႏပေါင်ꩻအရျာꩻတန်ꩻနေး၊ နေင်ႏပေါင်ꩻအရေင်တန်ꩻနေး၊ နေႏင်ပေါင်ꩻထွိုင်ႏည မရမကတွော့ꩻ ခွန်တန်မဃဒေဝ ဒေါ့ꩻဖေႏ ကြော့ꩻကတူႏသား (ဆတ္တာ)နုဲင်းယို- "ယိုမောင်ႏ- နာꩻကြော့ꩻဖေႏ ခွေကလူꩻတွင်ꩻ အွဉ်ႏသတိꩻတိꩻထွားပါ ကလူꩻဗွာနော၊ မော့ꩻငါ ခွေကလူꩻဗွာ တလီးပေႏငါတဲ့ယောဝ်း အွဉ်ႏဒေါ့ꩻနယ်ခွေနော"ထွဉ်ႏသေꩻခါꩻ ကြော့ꩻကတူႏသား နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ အတွင်ꩻနဝ်ꩻရာꩻ သက်တန်ꩻဆွာꩻခိန်ႏတဲင် ထွဉ်ႏထွူနုဲင်းနဝ်ꩻ ညစွဉ်ႏနေင်ႏအရျာꩻ၊ ညစွဉ်ႏနေႏင်အရေင်၊ တွိုႏတနီꩻတွော့ꩻ ကြော့ꩻကလူꩻသား ထီႏခန်း ခွန်မဃဒေဝကလူꩻဗွာ၊ ခွန်ကထွဉ်ႏအတွိုင်ꩻ ဝွေꩻလောဝ်းနယ်ခွန်နုဲင်းယို- "ဩဗွေႏ ခွန်တန်ဗွေႏဩ- မရဏလိုꩻဖုံႏ ဖျော်ပြုံႏလဲဉ်း နီဗွေႏကတူႏလောင်း၊ ကလူꩻခြာ-နီဗွေႏကလူꩻဗွာ ပေါႏလဲဉ်းသွူဗွေႏ" "ကြော့ꩻကလူꩻသား (ဆတ္တာ)ဟွေး- ထူႏခွေဖြောင်းဆွဉ်ႏ(ဆွောန်ႏ)ညပ်ꩻသူꩻ၊ တွမ်ႏညပ်ꩻနဝ်ꩻ 'ထွို့ꩻပဉ်လီး ပဉ်လီး၊ အွဉ်ႏသော့ꩻခွေစူယာꩻကိုယိုဟုဲင်း"ခွန်မဃဒေဝ ထွဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻ။ ကြော့ꩻကလူꩻသား ထွို့ꩻပဉ်လီးပဉ်လီး အွဉ်ႏသော့ꩻခွန်စူယာꩻကို၊ ခွန်မဃဒေဝနဝ်ꩻ ထွားစဲင်း အကလူꩻဗွာနဝ်ꩻတဲင် သံႏဝွေႏဂ ထွာမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ ဝွေꩻဆွုံꩻမꩻဝွေꩻနမ်းနုဲင်းယို- "မဃဒေဝ- နာꩻအုံတငွို့ထာꩻ မဲ့အာႏရွုံႏ၊ နားအာႏရွုံႏ-စတဲင် ကာႏမဂွုဏ်ႏငတ်ꩻပါꩻခြာ ညတညတဝ်းနဝ်ꩻ ထွားမွိုင်ႏ နာꩻကလူꩻလဲင်ꩻဗွာလꩻစွဉ်ႏယို၊ အော်-ခွေယို မွိုက်မွေးစွဉ်ႏထာꩻဟွေး၊ စူꩻလွဉ်ꩻထာꩻပျောႏ၊ လောႏလွဉ်ꩻထာꩻမွန်း၊ အုံသို့ကာႏမဂွုဏ်ႏ ဟံႏဗော့ꩻကိုနဝ်ꩻခါ ကလူꩻပလဲင်ꩻဗွာလꩻစွဉ်ႏနဝ်ꩻဟွေး။ ခွန်သီမရဏ အွဉ်ႏစွꩻလွဉ်လဲဉ်းအလိုꩻ၊ ခွန်သီမရဏလိုꩻ လွဉ်ဆို့ꩻလဲဉ်းသွူလံႏ ခွေကတူႏလောင်းယိုဟွေး၊ မဃဒေဝ- တညတဝ်းဒူမ်ကွေး၊ နာꩻအွဉ်ႏမွေးမွုန်း နာꩻနမ်းဟုဲင်း။ မွူးရောꩻနီꩻ တရူꩻနီꩻ မဲ့ꩻခွန်သီ အီႏလွဉ်ပီꩻနာꩻကွေး၊ ယိုခါ မန်ႏစိုး တဆင်ႏ မရဏအီႏလွဉ်ငင်ႏသွူနာꩻကွေး"ခွန်မဃဒေဝ ဆွုံꩻမꩻချာအနမ်း နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ အာႏနန္တာႏဟွေး- တွိုႏနဝ်ꩻခါ ခွန်တန်မဃဒေဝနဝ်ꩻ ဆုꩻခန်း ကြော့ꩻကလူꩻသား ဒုံတဒုံ၊ ဒုံအခွဉ်ႏနဝ်ꩻ ကြော့ꩻကလူꩻသားလꩻ၊ နဝ်ꩻထွူမꩻ ဟဲ့ꩻလွဉ် အပိုခိုတန်(ခွန်လောင်ꩻ) ဒေါ့ꩻဖေႏအပိုနုဲင်းယို- "ယိုပိုခို- ဖါကတူႏလောင်းယို ခွန်သီမရဏ အွဉ်ႏစွꩻလွဉ်လဲဉ်းအလိုꩻ၊ လွဉ်ဆို့ꩻလဲဉ်းလံႏဗွာ၊ ယိုခါ ကလူꩻဗွာလဲဉ်းသွူ၊ နေင်ႏပေါင်ꩻအရျာꩻတန်ꩻ၊ နေႏင်ပေါင်ꩻအရေင်တန်ꩻ၊ လိုꩻသီးကာႏမဂွုဏ်ႏ အာႏရွုံႏငတ်ꩻပါꩻနဝ်ꩻ ဖါခံႏစာꩻလွဉ် အန်ꩻအဉ်ꩻ(အီꩻန်)ဗွိုႏဗာႏလဲဉ်း၊ အံႏခံႏစာꩻခါႏခါႏတော လူꩻသီးကာမဂွုဏ်ႏ၊ ဖေႏကခံႏစာꩻနွောင်ꩻ လူꩻသီးကာႏမဂွုဏ်ႏနဝ်ꩻ အခိန်ႏထုမ်ႏမာꩻ၊ အခိင်ႏကျိုꩻစာꩻတွိုႏလဲဉ်းသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ဖါယိုနဝ်ꩻ အီႏဗုဲင်ဒျာႏရဟန်ꩻ (ရသေ့ꩻ)၊ နေးတွမ်ႏခွန်ကျင်ꩻတရာꩻ အပါꩻတဆီ အုပ်ချုပ်သွော့ခမ်းထီ၊ တွိုႏတနီꩻခါ ပိုခိုတဲ့ ကလူꩻမဉ်ႏဗွာနဝ်ꩻ ခမ်းတွက်ထီတာႏ ခွန်အာႏဏာႏနဝ်ꩻ အပ်လင်ꩻတော နာꩻပိုနဝ်ꩻနော၊ နာꩻဗုဲင်သွော့ရဟန်ꩻဟုဲင်း၊ နာꩻမာꩻသွတ်ꩻထိုꩻမွုန်း နီမျိုꩻခွန်ခွိုꩻနော၊ ပိုစိုး၊ လီꩻလင်ꩻ ဖေႏကထွာလွေꩻတငါငါလွေꩻခွန် တသွုပ်ထွူတသွုပ်နော"။ အာႏနန္တာႏဟွေး- ခွန်တန်မဃဒဝနဝ်ꩻ ဗုဲင်ရဟန်ꩻထွူ အုံဗော့ꩻဥယျာဉ်ႏခြံကိုယိုတဲင်- - ပသာမေတ္တာႏ၊ လစ်ꩻဖဲ့ꩻ၊ လစ်ꩻနား၊ ကီလ ထွာအထွောင်းတဆီ၊ - ပသာကရုဏာႏ၊ လစ်ꩻဖဲ့ꩻ၊ လစ်ꩻနား၊ ကီလ ထွာအထွောင်းတဆီ၊ - ပသာမုဒိတာႏ၊ လစ်ꩻဖဲ့ꩻ၊ လစ်ꩻနား၊ ကီလ ထွာအထွောင်းတဆီ၊ - ပသာဥပေက္ခာႏ၊ လစ်ꩻဖဲ့ꩻ၊ လစ်ꩻနား၊ ကီလ ထွာအထွောင်းတဆီ၊ အုံတွမ်ႏ(ဗြဟ္မဝိဟာရ)တရာꩻလစ်ꩻပါꩻနောဝ်ꩻသွူ။ - ကုမာရကီဠိတံ ကီဠိ - ထွာလိုꩻပေႏဘဝ နေင်ႏပေါင်ꩻသွစ်ꩻသောင်ꩻပုဲင်လစ်ꩻရေင် - ရဇ္ဇံ ကာရေသိ - ထွာခွန်နေင်ႏပေါင်ꩻ သွစ်ꩻသောင်ꩻပုဲင်လစ်ꩻရေင် - ဗြဟ္မစရိယံ အစရိ - ထွာရဟန်ꩻ ကံကျင်ꩻယိုကို နေႏင်ပေါင်ꩻသွစ်ꩻသောင်ꩻပုဲင်လစ်ꩻရေင်ထွူတဲင် - မရဏာ ဗြဟ္မလောကူပဂေါ အဟောသိ- သီထွူ တွိုႏထင်ႏဗျဟ္မာႏခမ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ခွန်တန်မဃဒေဝ ပိုတန်တဲ့ နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ၊ ခွန်မဃဒေဝလီꩻတဲ့ နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ၊ ခွန်အသွုပ်ပေါင်ꩻ ဗꩻစွဉ်ႏ 'သွစ်ꩻသောင်ꩻပုဲင်လစ်ꩻရေင်'နောဝ်ꩻသွူ။ ခွန်အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻနဝ်ꩻ အမဉ်ꩻ'ခွန်နေမိ'၊ ခွန်နေမိနဝ်ꩻ ကေႏညိုႏလိုꩻလူꩻမ်တကာႏတဝ်း တာႏဝတိံသာႏလူꩻဖုံႏတဲ့ ကေႏညိုႏငါႏတဲင် အုံပွေါဒွုမ်အသီ၊ ခွန်သိကျာꩻ ထွဉ်ႏမာတလိလင်ꩻပင်ꩻမွန်နေးစွဉ်ႏ၊ လူꩻသီးဖုံႏ ဝုဲင်ႏကန်းတော့ꩻထွူခါ ပသာလင်ꩻယင်း လိုꩻအခမ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ခွန်နေမိလဲ့ ထီႏကလူꩻဗွာ သံႏဝွေႏဂလꩻ၊ ခမ်းတွက်ထီတာႏနဝ်ꩻ အပ်တောအပို၊ ဝွေꩻနဝ်ꩻတဲ့ ဗုဲင်ရဟန်ꩻ၊ အုံယိုကို ပွါꩻမျာꩻဗြဟ္မဝိဟာရတရာꩻလစ်ꩻပါꩻ၊ ခွန်နေမိ ကထင်ႏလွဉ်ႏတဲ့ တွိုႏထင်ႏဗျဟ္မာႏခမ်းနေနေသွူ။ မောꩻနဝ်ꩻခါ ဘုရာꩻခွေယို ထွာဖို ခွန်တန်မဃဒေဝနောဝ်ꩻသွူ။ (သုတ္တန်ႏပိဋကတ်၊ မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသပါဠိတောႏ၊ မဃဒေဝသုတ်)[][]

အာႏကွိုꩻ

မွဉ်းဖျင်
  1. ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ(သီႏသဲင်ႏ)
  2. လိတ်ဗွောင်မဲ့နား(၄၄၄/၄၄၅)