ထွက်အိနင်ႏခိ
"ထွက်အိနင်ႏခိ အပိုတတုက်ထွာပုံႏ" လိုꩻပေႏလိမ္မာႏမုကထွာနဝ်ꩻလဲ့ ထွာဒျာႏမွိုးဖါ၊ လိုꩻပေႏကကုဲ ကမွိုက်နဝ်ꩻလဲ့ ထွာဒျာႏမွိုးဖါ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ လိုꩻပေႏဆရာႏ အထျꩻပထမအစနဝ်ꩻ ထွာမွိုးထွာဖါကရိုꩻနဝ်ꩻ လိုꩻပေႏမွိုးဖါသီး ဟတ်မတ်တောင်ꩻင်ꩻ သက်သေႏဆလယိုသွူနော။ ဒုံတဒုံနဝ်ꩻ ပါꩻမဉ်ꩻထွက်အိ၊ အမာနဝ်ꩻ အဝ်ႏမဉ်ꩻနင်ႏခိ-တဲ့၊ ဝွေꩻသီးတမာဝါꩻနဝ်ꩻ အပိုအဝ်ႏဝင်ꩻနီတဲ့နော၊ အပိုမူႏနဝ်ꩻ ထွာအတန် အဝ်ႏမဉ်ꩻနင်ꩻချော၊ အပိုခိုနဝ်ꩻ ထွာအပေႏတဲင် အဝ်ႏမဉ်ꩻ တတုက်တဲ့နော၊ အသက်ကထင်ႏလꩻ သွစ်ꩻနေင်ႏကွတ်ꩻနေင်ႏတဲင် မွိုးဖါနီဖြာꩻ လွိုက်မွူးနီꩻဟဝ် ရက်ရာဇာႏတဲင် ထူခန်းအဟွမ်ထာꩻဒါႏ တွမ်ႏဖယောင်ꩻတဲင်ႏလွမ် မေႏခြဲစ်ꩻထုက် ထင်ႏအပ်ခန်း ဝွေꩻသီးကကိုꩻကွဲႏဒါႏကျောင်ꩻ ဗွေႏဗွန်ထျꩻနဝ်ꩻသွူ။ ထွက်အိတွံႏနင်ႏခိသီး တမာဝါꩻ ကအပ်အပိုနဝ်ꩻ လဝ်းခန်းအဗွေႏဗွန်နုဲင်းယိုသွူ။ "ဩဗွေႏ ခွေသွဉ်းပိုယိုနဝ်ꩻ အမဉ်ꩻတတုက်ဩ၊ ဝွေꩻယိုနဝ်ꩻ ယံကလိမ္မာႏ၊ ယံကလက်ꩻလဲဉ်၊ ယံကဒါႏလိတ်တဲမ်း လိတ်ဟော်ꩻ အတွက်အချက်တဲင် ယိုခါနီသွဉ်းသီး အပ်နီဗွေႏထျꩻသွူနဲးဩ၊ နီဗွေႏဆရာႏလဲ့ မတ်ဒျာႏနုဲးတပဲ့ꩻ၊ မတ်ဒျာႏနုဲးပိုလီꩻတဲင် ထွားသွဉ်သင်ပါဒျာႏသွော့ဩ၊ မဉ်ႏတလိန်ႏမာႏတဝ်းလဲ့ တန်ႏတွဲႏတဲ့ တွဲႏသွူနဲဗွေႏဩ၊ ယိုခါနဝ်ꩻ အပ်လဲဉ်းဒျာႏ နီဗွေႏဆရာႏတဲင် ထွာလဲဉ်းဒျာႏ နီဗွေႏဆရာႏပို၊ နီဗွေႏဆရာႏ ရော့ꩻအမျိုꩻမုဲꩻလဲ့ ထွားချင်းသွဉ်ဒျာႏသွော့ ဗွေႏဩ"လဝ်းတဲးတဲးဝါးဝါးနုဲးနဝ်ꩻထွူတဲင် သဲင်ꩻလွခန်းနဝ်ꩻသွူ။ အဆရာႏဗွေႏဗွန်လဲ့ တပဲ့ꩻအတွက် ထင်ႏအုံစကျောင်ꩻတဲင် ပထမနီသွံနီꩻနဝ်ꩻ လွောက်ꩻအလိုႏတဲင် နီသွံနီꩻကထင်ႏလဲဉ်းနဝ်ꩻလဲင်ႏ အဆရာႏဗွေႏဗွန်လဲ့ ခြေင်းလွဉ်ခန်း တနီꩻတစိꩻစိꩻ၊ တလာတစိꩻစိꩻတဲင် တတုက်နဝ်ꩻ ပထမတလာ နီလာကိုနဝ်ꩻ ဆရာႏကအွဉ်ႏသေꩻခါꩻ ဒေါ့ꩻလိတ်ချိန်ႏ၊ လင်ꩻထီချိန်ႏ၊ ဖွစ်ꩻဖျိုးထာꩻချိန်ႏ၊ ဝုဲႏဘုရာꩻချိန်ႏ အဝ်ႏမဲဉ်ႏဒျာႏ၊ နီသွံလာ ကထင်ႏလဲဉ်းနဝ်ꩻခါ ခွိုꩻခွိုꩻကွီသဲင်ꩻလမ်း၊ ဒေါ့ꩻလိတ်လဲ့ အသꩻတပါတဝ်းဒွုမ်၊ လင်ꩻထီ ဖွစ်ꩻဖျိုး ဝုဲႏဘုရာꩻအချိန်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ချို့ꩻယွင်ꩻလွဉ်နဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင် အဆရာႏဗွေႏဗွန်လဲ့ ကွဲးခြေင်းင်းလွဉ်နဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏတလဲင်ႏနဝ်ꩻ တတုက်ဒေါ့ꩻလိတ် တထီႏတဝ်းတဲင် အဆရာႏအွဉ်ႏအသွꩻကော်ပီႏ သျင်ႏပေႏဖုံႏ ကထင်ႏထုမ်ႏနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ လွေꩻမော့ꩻခန်း ပါꩻသွို့ꩻကို၊ လွေꩻဒဲ့ꩻလဲႏဝင်ꩻတဒွီရာႏ၊ ဗျာႏအံႏဝင်ꩻတောင်းလုဲနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင် အသွꩻသျင်ႏပေႏ ကော်ပီႏဖုံႏလဲ့ စွီႏဆွမ်ꩻလွ ထွို့ꩻယꩻလွခန်း တဖြာꩻတဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻ အွဉ်သဲင်ꩻခန်းကျောင်ꩻ ဗွေႏဗွန်ထျꩻ၊ အဆရာႏဗွေႏဗွန်လဲ့ ကဖင်းပထမအလဲင်ႏတဲင် လꩻတွဲႏဆာတဝ်းဒွိုန်းနဝ်ꩻသွူ။ တတုက်လဲ့ ဆရာႏဗွေႏဗွန်တွယ်ႏနဝ်ꩻ တဆာတဝ်း၊ တငမ်းတဝ်းတဲင် အဆုဲꩻတလဲင်ႏ ဖင်းဖျင်စွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻခါ ကော်ပီႏသျင်ႏပေႏဖုံႏ ခြေင်းထုမ်ႏဖျင် တွိုႏနဝ်ꩻတလဲင်ႏနဝ်ꩻ လွေꩻမော့ꩻခန်း အလမ်းနဝ်ꩻသွူ။ ကော်ပီႏသျင်ႏပေႏသီးဖုံႏလဲ့ ဆရာႏအမိန်းတောႏအတွိုင်ꩻ ဆွမ်ꩻစွိုင်စွဉ်ႏဒျာႏ တတုက်နဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင် တတုက်အမွိုးနင်ႏခိနဝ်ꩻ - "သီစွဉ်ႏဆွမ်ꩻ စွိုင်မွုန်း တတုက်နဝ်ꩻ၊ မဲ့ꩻခွေနမ်းထင်ႏပသာဒျာႏ"တောင်ꩻပြန်ႏခန်း ကော်ပီႏသျင်ႏပေႏထျꩻနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ သျင်ႏပေႏကော်ပီႏလဲ့ "လꩻတဝ်း၊ ယိုနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်အမိန်း၊ ဗွေႏဗွန်ထွဉ်ႏအတွိုင်ꩻ နီဆွမ်ꩻဗာႏ၊ နီစွိုင်ဗာႏ၊ နီမဉ်ႏတဆွမ်ꩻတဝ်း၊ တစွိုင်တဝ်းနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်တွဲႏတောနီ" သျင်ႏပေႏကော်ပီႏ ဒေါ့ꩻချာနုဲးနဝ်ꩻတဲင် ဆွမ်ꩻစွိုင်ဒျာႏနွိုင်ႏင်ႏ၊ ဆွမ်ꩻထင်ႏစွီႏထင်ႏခန်းနဝ်ꩻသွူ။ တတုက်လဲ့ အသွꩻကော်ပီႏ သျင်ႏပေႏဖုံႏ ကထင်ႏထွို့ꩻစွီႏနုဲးနဝ်ꩻ ငွိုးခြီခြာစွဉ်ႏအငဝ်း၊ ကော့ꩻစွဉ်ႏဒျာႏ အမွိုးအဖါနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻခါ တတုက်မွိုးနင်ႏခိလဲ့ မဲ့ထီဟူႏစွဉ်ႏဒျာႏတဲင် - "ခွေပိုကတန်လွဉ် ခွုင်းကားယို ခွေတတွဲႏဖို (စွိုင်ဖို)တဝ်း၊ ယိုခါ ထွားလွမွိုင်နဝ်ꩻ ကမာꩻခွေပိုနုဲးစွဉ်ႏဒျာႏ တခွန်ꩻသားတကာႏတဝ်း မီႏနုဲးနေးယိုနဝ်ꩻ ခွေပိုနဝ်ꩻ ခွေတအွဉ်ႏအုံတဝ်းဒွုမ်ကျောင်ꩻ၊ ခွေအီႏဟဲ့ꩻသဲင်ꩻချာလမ်း" ဖြောင်းလဲ့ဒေါ့ꩻ၊ နမ်းကိုႏတဲင်ႏလဲ့ ထင်ႏထေ့ခန်း အဗွေႏဗွန်ဆရာႏထျꩻတဲင် ကွီခွင်ꩻခန်းနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင် အဗွေႏဗွန်နဝ်ꩻ - " မွေးတဝ်း တကာႏမ၊ နာꩻပိုယိုနဝ်ꩻ နာꩻစွဉ်ႏလွောက်ꩻငါႏမွုန်းအလိုႏ၊ တနီꩻခါနဝ်ꩻ မဲ့ꩻတဲင်မာꩻဒုက္ခနာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခွေကဆွမ်ꩻစွိုင်ဗာႏနုဲးယိုနဝ်ꩻ အလင်မွေးတဝ်း ခွိုꩻခွိုꩻအလွင်ꩻငါႏထာꩻတဲင် ဆွမ်ꩻစွိုင်ဗာႏနုဲးယိုနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏတမာꩻတဝ်းနုဲးယိုနဝ်ꩻ တငမ်းတဝ်းလိုꩻ၊ တဒေါ့ꩻတဝ်းလိတ်၊ တဝုဲႏတဝ်းဘုရာꩻ၊ တလင်ꩻတဝ်းထီ၊ လဲႏလွင်ꩻတောတခြာကို၊ လဲႏယားဒျာႏ ဝင်ꩻသေင်ႏရောင်ꩻသေင်ႏရာႏ" အဆရာႏဗွေႏဗွန် ဒေါ့ꩻဖေႏနုဲးနဝ်ꩻလဲ့ တလꩻတဝ်း၊ အဝ်ႏကွီခွင်ꩻနွိုင်ႏနွိုင်ႏဒျာႏတဲင် အဆရာႏဗွေႏဗွန်လဲ့ အွဉ်ႏစွꩻခန်းအခွင်ꩻ၊ ဖေႏခွင်ꩻခန်းတဲင် ဟဲ့ꩻသဲင်ꩻခန်းအပိုနဝ်ꩻသွူ။ တကာႏမနင်ႏခိနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ အပိုကထင်ႏအဝ်ႏညီꩻအထျꩻနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ ပထမနဝ်ꩻ အပိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိမ္မာႏဒျာႏ၊ အမွိုးထွဉ်ႏတွိုင်ꩻလဲ့ အဝ်ႏထွာဒျာႏ၊ လွေꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻလဲ့ အဝ်ႏဗွို့ꩻလွဉ်ꩻဒျာႏအမွိုးနဝ်ꩻသွူ။ အသက်ကထင်ႏလꩻ အနေင်ႏတဆီနီ တဆီသွံနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ အမွိုးလွေꩻလဲ့ တလွေꩻလွဉ်ꩻတဝ်းဒွုမ်တဲင် ထူႏနꩻတဗာႏတဲင် လယ်ႏတောဒျာႏ စွဉ်ႏအသွꩻနဝ်ꩻသွူ။ စွဉ်ႏအသွꩻပေႏဖုံႏ လယ်ႏထာꩻတခြာကို၊ လယ်ႏထုမ်ႏဒျာႏဝါးဒီႏ၊ တနေ တမူနဝ်ꩻတဲင် ထူႏသဲင်ꩻလမ်း၊ အမွိုးလဲ့ အပိုကထူႏသဲင်ꩻလွဉ်နုဲးနဝ်ꩻခါ အသꩻကဟဝ်၊ အသꩻကသမ်းကျ၊ အံႏဖြာႏအုပ်ꩻတောဒျာႏ အပိုလိန်ႏမာႏ၊ ကွဲညည အပိုနဝ်ꩻ လယ်ႏထာꩻဝင်ꩻသွို့ꩻ ဝင်ꩻခြံကိုတဲင် ထူႏဝင်ꩻသေင်ႏရောင်ꩻသေင်ႏရာႏ အီသဲင်ꩻလမ်း၊ အမွိုးသမ်းအံႏဖြာႏ၊ သွို့ꩻသားခြံသား မဉ်ႏအွဉ်ႏဒေါ့ꩻဟွုန်လဲ့ အမွိုးနဝ်ꩻ ရိုꩻတောဒျာႏတမွေးတဝ်း၊ တထူႏဗာႏတဝ်း၊ အီႏဆုံꩻမꩻအပိုနဝ်ꩻ တဆုံꩻမꩻတဝ်း၊ ထုမ်ႏရွို့ꩻထဲင်းဝင်ꩻ ကောကအွဉ်ႏဒေါ့ꩻ ကောကတွိုင်ႏသားနဝ်ꩻသွူ။ တလဲင်ႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ နီလဲင်ႏလဲ့ပီပီ၊ အုံတောဒျာႏအပိုဖဲ့ꩻ၊ ထုမ်ႏရွို့ꩻတောဒျာႏ ပါꩻကတွိုင်ႏသား၊ အလဲင်ႏပေါင်ꩻကထွိုင်ႏအာတဲင် ထေင်ညင်ꩻအီတောဒျာႏဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ တတုက်လဲ့ အမွိုးကထင်ႏ(လွောက်ꩻ)ငါႏအလိုႏနုဲးနဝ်ꩻတဲင် အဖါထွက်အိနဝ်ꩻ တနေႏသာႏတဝ်းဒွုမ်တဲင် ဖေႏသတိꩻခန်း အမာနင်ႏခိနုဲးယိုသွူ။ "နာꩻပိုနဝ်ꩻ နာꩻလွောက်ꩻအလိုႏနော၊ နာꩻပိုကမာꩻထာꩻ၊ ကယားဝင်ꩻထာꩻနဝ်ꩻ ဝင်ꩻဗွေႏတွိုင်ႏ ဝင်ꩻဒေါ့ꩻနယ်လဲ့ ထုမ်ႏရွို့ꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻ တဟဝ်တဝ်း" အဝါꩻဖေႏသတိꩻနုဲးနဝ်ꩻလဲ့ တလꩻတဝ်း၊ ဒေါ့ꩻတောဒျာႏအပိုဟဝ်၊ အပိုလဲ့ အွဉ်ႏပီအနမ်း၊ လိန်းအွဉ်ႏမောႏအနမ်းနဝ်ꩻသွူ။ တွံႏသွꩻပေႏ မဉ်အုံညီꩻဝင်ꩻလဲ့ အဝ်ႏစွဉ်ႏဒျာႏ တတုက်မာꩻနွောင်ꩻဝင်ꩻ၊ တွဲႏနက်ဝင်ꩻ၊ မဉ်ႏအွဉ်ႏဒေါ့ꩻအမွိုးလဲ့ အမွိုးအုံတောဒျာႏအပိုဖဲ့ꩻ၊ ထုမ်ႏရွိုꩻတောပါꩻ ကအွဉ်ႏဒေါ့ꩻသားနဝ်ꩻသွူ။ မွူးနီꩻပေါင်ꩻ ကထင်ႏအာ လာပေါင်ꩻကထင်ႏည နေင်ႏပေါင်ꩻကထင်ႏအာနဝ်ꩻခါ တတုက်လဲ့ သက်ကွဲးတန်န် လꩻခန်းတဆီငတ်ꩻ တဆီသူတဲင် သွꩻပေႏလဲ့ကွဲးဆေ့ꩻဆေ့ꩻ၊ အသွꩻပေႏလဲ့ တမာꩻဗော့ꩻတဝ်းတဲင် ကားကတော်လယ်ႏ မော့ꩻတွံႏဒဝ်သားလဲ့ပေါင်ꩻ၊ မော့ꩻတွံႏထာꩻတောႏသားလဲ့ အုံညီꩻ၊ မာꩻသွꩻ၊ ယာလံလဲ့တရေ့ꩻဒျာႏ၊ မွိုးဆုံꩻမꩻလဲ့မလꩻ၊ ဖါဆုံꩻမꩻလဲ့မနွောင်ꩻ၊ ဒဝ်သား ယာလံသားလဲ့ သမ်းချောက်ဒျာႏတဖဲ့ꩻ၊ ကွဲညညနတ်ꩻ တတုက်နဝ်ꩻ ဒဝ်လဲ့အွꩻဒါႏဒျာႏ၊ ယာလံလဲ့ တရေ့ꩻဒါႏဒျာႏတဲင် ထွာခန်းဒဝ်သား၊ ယာလံသား တပဲ့ꩻဟဝ်တဖြာꩻနဝ်ꩻသွူ။ တတုက်နဝ်ꩻခါ ကထင်ႏအွꩻဒါႏဒဝ် ကထင်ႏဆွဉ်းတရေ့ꩻဒါႏ ယာလံနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ မွိုးဖါမွိုးထျꩻလဲ့ တအုံဗော့ꩻတဝ်းဒွုမ် နုဲးပွိုးလဲင်ႏ၊ တွံႏမွိုးတွံႏဖါနဝ်ꩻ ကွဲးခွါႏခွါႏဝင်ꩻတဲင် အုံညီꩻပေါင်ꩻညီꩻလွေꩻညီꩻတောဒျာႏ ဒဝ်သားယာလံသားနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင် ယာလံသား ဒဝ်သားဖုံႏနဝ်ꩻ ယံကလꩻဒဝ်ငိုꩻ ယာလံငိုꩻနဝ်ꩻ အွဉ်ႏခန်းတတုက်သဲင်ꩻကွီ အမွိုးအဖါရွဉ်နဝ်ꩻသွူ။ တတုက်လဲ့ သဲင်ꩻကွီရွဉ်အမွိုးအဖါထျꩻ ကထင်ႏလꩻနဝ်ꩻခါ သတ်လွေꩻဖျင်ဒျာႏ အဆရာႏဒဝ်သား ယာလံသားထျꩻ အွꩻဒဝ် တရေ့ꩻယာလံနဝ်ꩻသွူ။ တတုက်နဝ်ꩻခါ တနီꩻတစိꩻစိꩻ တလာတမျိုꩻမျိုꩻ အွꩻဒဝ်ကွဲးတိုꩻတိုꩻ ဆွဉ်းယာလံ ကွဲးဒါႏဒါႏတဲင် တအွဉ်ႏစွꩻတဝ်းဒွုမ် ဒဝ်စွဉ်ႏယာလံတဲင် ထွာခန်းဒဝ်သား ယာလံသားနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင် တတုက်လဲ့ စွဲꩻလဲဉ်းဒဝ်တွံႏယာလံတဲင် ဒဝ်ငိုꩻယာလံငိုꩻ မဉ်ႏတအဝ်ႏတဝ်းလဲ့ သဲင်ꩻကွီထူႏအမွိုးထျꩻ၊ အဝေးမူႏထျꩻ၊ မဉ်ႏတလꩻတဝ်း တခွန်ꩻနေးမွိုးဖါရွဉ်ခံꩻဥစ္စာႏနဝ်ꩻသွူ။ အွိုးတလဲင်ႏနဝ်ꩻ တတုက်သဲင်ꩻကွီရွဉ် အဝေးမူႏထျꩻ၊ ကထင်ႏလꩻတဝ်းနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ တွဲႏနက်စွဉ်ႏအဝေးမူႏ၊ အဝေးမူႏကတူႏတိုစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻမာꩻငါ ထွက်အိတတုက်ဖါနဝ်ꩻလဲ့ ဖေႏသဲင်ꩻတဝ်းဒွုမ် အပိုလမ်းနဝ်ꩻသွူ။ တတုက်လဲ့ အဖါမဉ်ႏအဝ်ႏလမ်းနဝ်ꩻ တသဲင်ꩻဗွုန်ႏတဝ်း၊ အမွိုးမဉ်ႏအဝ်ႏလမ်းနဝ်ꩻ အသဲင်ꩻတေ့ꩻ၊ ကွီတေ့ꩻအမွိုးရွဉ်၊ အမွိုးလဲ့ တနေႏသာႏတဝ်းဖေႏဗာႏ၊ တတုက်မီႏလꩻထွူရွဉ်လဲ့ တတုက်ထိုꩻမာႏစွဉ်ႏဒျာႏ၊ အမွိုးမဲဉ်ထီႏငါတဲ့ တထီႏဗာႏတဝ်း၊ အမွိုးတဲ့ အဝ်ႏထွားလဲမ်ꩻတေ့ꩻဒျာႏ အပိုနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ အမွိုးနဝ်ꩻ ကွပ်စွဉ်ႏပိုအတွက် သꩻဆင်ꩻရဲꩻဒုက္ခဗာႏသွူတကာႏတဝ်း တွံႏအဝါꩻထွက်အိနဝ်ꩻနလဲ့ ခွိုꩻခွိုꩻရွို့ꩻဝင်ꩻ၊ တွမ်ႏဒုံသားဝင်ꩻလိုꩻအမျာꩻလဲ့ တရော့ꩻတဝ်းဒွုမ်ဝင်ꩻ၊ အပိုတဲ့ အမွိုးဆုမ္မꩻနုဲးမုဲꩻ တလꩻတဝ်းဒွုမ်၊ သꩻစိုꩻရိန်ႏဗာႏစွုမ်ႏနီꩻစွုမ်ႏဟာနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ လောကနီတိဆရာႏ မိန်းသေꩻခါꩻနုဲးယိုသွူ။ "ပိုသီး ပေႏခါအတွင်ꩻ မွိုးဖါသီးမဉ်ႏတသွဉ်ဖေႏတဝ်း အပညာႏနဝ်ꩻ တွိုႏမဉ်ႏတန်လွဉ် ထွာဒျာႏမွိုးဖါရန်ႏသူႏ"ရိုꩻပီးနဝ်ꩻသွူ။ လောကနီတိဆရာႏ မိန်းသေꩻခါꩻအတွိုင်ꩻ နင်ႏခိနမ်းကိုႏတဲင်ႏ တလူႏထေ့မော့ꩻခွဲးဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ အပိုဒဝ်သား ယာလံသား မဉ်ႏလဲဉ်းညာꩻတဲ့ အမွိုးအဝ်ႏသေနန်း၊ မဉ်ႏထီႏ မဉ်ႏခွဲး မဉ်ႏမော့ꩻ အပိုမဉ်ႏတွိုႏလွဉ်လဲ့ ကွီရွဉ်ကွီခံꩻ၊ နိစ္စက်အဝ်ႏခံႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ နင်ႏခိနဝ်ꩻ တွမ်ႏအပိုအတွက် မဲ့ထီဟူႏရီႏသေႏသေႏဗာႏ သꩻဆင်ꩻရဲꩻသေႏသေႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ တတုက်နဝ်ꩻလဲင်ႏခါ မီႏသဲင်ꩻလမ်း အဖါသမ်းလိုႏတဝ်း၊ အုံလော်လီးလော်လယ်၊ ပေါင်ꩻစွဉ်ႏဒျာႏဒဝ်သား ယာလံသားတဲင် အရွဉ်မီႏအဝ်ႏနေလဲ့ တွမ်ႏသွꩻအံႏရဝ်း အွꩻရဝ်းဒျာႏ၊ ရွဉ်မီႏလို့တဲင်ခါ ပါꩻတမာꩻသွꩻတဝ်း၊ သဲင်ꩻလေပ်ချာငါထာꩻ အမွိုးအဖါလမ်းထျꩻ အဖါမဲ့ဗꩻတဲင် တခွတ်လောႏထင်ႏထေ့ အမွိုးထျꩻ အဝေးမူႏထျꩻ၊ ကွီရွဉ်ကွီခံꩻ မီႏတလꩻတဝ်း ထူႏမွိုးဖါဆဲင်ꩻခွမ်ꩻလာꩻတဲင် စာအံႏပေါႏပီးပေါꩻပယ်ꩻ၊ အမွိုးထာꩻခြိုꩻထာꩻလေင်ꩻအဝ်ႏလဲ့ ပေါင်ႏအံႏကမ်းအံႏတဲင် အမွိုးလွေꩻနုက်လွဉ်ꩻဗာႏနဝ်ꩻလဲ့ အလဲင်ႏပေါင်ꩻ ဒေါ့ꩻတနွောင်ꩻတဝ်း၊ နိစ္စက်မွိုးဖါ အမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ လာပေါင်ꩻလဲ့ည နေင်ႏပေါင်ꩻလဲ့ ကထင်ႏအာနဝ်ꩻခါ သဲင်ꩻချောင်ꩻလမ်း မွိုးဖါထျꩻလဲ့ သမ်းတလꩻတဝ်းဒွုမ်၊ အွုန်အောင်ꩻဒဝ်တွံႏယာလံလဲ့ သံးမလꩻ၊ ထာꩻခွုမ်ထာꩻမာꩻလဲ့သံးလွꩻ၊ ကျံႏလွေꩻမုဲꩻလဲ့ တလꩻတဝ်းရွဉ်၊ အသွꩻအွဉ်တွိုင်ꩻလွေꩻလွဉ်ꩻ၊ ဖို့ꩻဝင်ꩻဖိုး ဖို့ꩻဝင်ꩻပနား အလဲင်ႏပေါင်ꩻကထင်ႏအာ၊ ဖိုးပနားသားအဗွေႏ ချောင်ꩻလဲမ်ꩻထွား၊ မော့ꩻခန်းတတုက်စူခြောင်ꩻ၊ တွိုႏနဝ်ꩻလဲင်ႏ ပါꩻတွဲႏ နက်၊ ပါꩻစွိုင်သတ် ကတူႏပꩻ၊ သွီႏတဟျာႏ ထွတ်ꩻလီလင်ꩻ၊ ပါꩻအွဉ်လင်ꩻခန်းယယ်ꩻထျꩻ၊ ပါꩻစွိုင်ကျꩻ သွင်ꩻအချုက်၊ အုံငုတ်တုက်တွမ်ႏဆဲင်ꩻသဲ့၊ မဲ့ထီလဲ့ ဟူႏလင်ꩻဗာႏ၊ အကျင်ꩻဟွေႏ အကျင်ꩻယုက်၊ အုံငုတ်တုက် ယူႏငချာ၊ အထာꩻမာႏ ကလဲဉ်းထွူ- " ခွေကထွာဗာႏနုဲးယိုနဝ်ꩻ ကွပ်စွဉ်ႏခွေတမွေးတဝ်း၊ မွိုးဗွေႏစဝ်း လွောက်ꩻငါႏခွေအလိုႏ၊ ခွေလွꩻသွဉ်ဉာဏ်ႏတဲင် ခွေကဖင်းထာꩻနဝ်ꩻခါ ကွပ်စွဉ်ႏမွိုးဖေႏအာႏ၊ ခွေကယားဝင်ꩻသေင်ႏရောင်ꩻသေင်ႏရာႏနဝ်ꩻလဲ့ မွိုးသဖော်ꩻတူႏလက္ခံႏ၊ ခွေကအံႏအွꩻစဒဝ်နဝ်ꩻခါ အဝ်ႏပေႏတွင်ꩻ မွိုးဖါရင်ꩻအွဉ်ႏစွꩻလွင်ꩻ၊ သွဉ်ဗာႏတဝ်းဉာဏ်ႏ၊ နဝ်ꩻမꩻလဲ့ ခွေအုံသော့ꩻဗာႏအချုက်၊ သꩻဒုက္ခနမ်းဆင်ꩻရဲꩻ၊ ခွေကမော့ꩻတလူႏဗာႏနုဲးယိုနဝ်ꩻ ကွပ်စွဉ်ႏမွိုး- ကွပ်စွဉ်ႏမွိုး" သꩻတဲ့မသွိုꩻ မဲ့ထီဟူႏ၊ အကတူႏအဝ်ႏသို့ပြာႏ၊ အခင်ႏနဝ်ꩻခါ ယောင်းလင်ꩻဆွာꩻ၊ ဗေင်းတကြွားကြွားထာꩻတဲင် ယူႏချာဒျာႏအပေႏခါ၊ အထာꩻလွꩻ အထာꩻဗုဲ လယ်ႏယားကုဲဝင်ꩻထာꩻ၊ ထာꩻယူႏကွဲပစ်ꩻစ်ꩻ မဲ့လဲ့ယိပ်ꩻ ဗေင်ႏအွီႏခန်းထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ တတုက်လင်ꩻအဝ်ႏသော့ꩻ အချုက်ထောင်ႏကို အဆုဲင်ꩻတနီꩻ အမွိုးကထင်ႏဟွုန်နဝ်ꩻခါ တွံႏမဲ့ထီတွံႏမဲ့နောင် ဒေါ့ꩻဟွုန်ခန်းအဝါꩻ ထွက်အိနဝ်ꩻသွူ။ အဝါꩻထွက်အိလဲ့ အမာနင်ႏခိ ကထင်ႏဒေါꩻ့နယ်နုဲးနဝ်ꩻခါ - "ဝွေꩻတနာႏတဝ်း မွိုးဖါငဝ်း၊ ပိုမွိုက်ပိုရွိုင်ꩻ နုဲးနဝ်ꩻခါ အဝ်ႏသော့ꩻဗာႏအချုက်ထောင်ႏကိုနဝ်ꩻ အဟဝ်ထဲင်း၊ အသဲင်ꩻနိစ္စက်တဝ်းလိုꩻ၊ အမီႏအဝ်ႏအထန်ႏနဝ်ꩻခါ မညမည သဲင်ꩻချောင်ꩻထာꩻလမ်း၊ သဲင်ꩻထူႏတခွန်ꩻဖျင်ထာꩻ၊ သဲင်ꩻနိစ္စက်ဖျင်နာꩻနဝ်ꩻသွူ"။ အဝါꩻထွက်အိ ကထင်ႏဒေါ့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် နင်ႏခိနဝ်ꩻ မဲ့ထီလိင်းလင်ꩻ၊ သꩻလိင်းပေႏပေႏတဲင် - "ထွက်အိ နာꩻနဝ်ꩻ ပိုတဖြာꩻ လဲင်ꩻအဝ်ႏသော့ꩻသွူထောင်ႏကိုနဝ်ꩻ နာꩻဒေါ့ꩻစွဉ်ႏနုဲးနဝ်ꩻ၊ နာꩻသညင်ꩻဗဲင်းတဝ်းနာꩻပိုနဲ့" နင်ႏခိဒေါ့ꩻဒေါ့ꩻငွိုးဒျာႏနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင် နင်ႏခိနဝ်ꩻ တလဲဉ်းတဝ်းအပိုတဲင် ဒေါ့ꩻထင်ဖျင်အဝါꩻ ထွက်အနုဲးယိုသွူ။ "ယိုခါနဝ်ꩻ တထွာတဝ်းလဲ့ထွာလဲဉ်း၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ပိုခိုသꩻယံကပေႏမွုန်းနဝ်ꩻ မွူးရဝ်ꩻ နီလွေꩻအချုက်ထောင်ႏယဲꩻဌာနတဲင် နီလွေꩻကွီခွင်ꩻ၊ နီအွဉ်ႏနယ်ပျꩻ ပိုခိုမဲ့ငါနဝ်ꩻ ဟဝ်တဝ်းဟောင်း" တွိုင်ႏပင်ႏခန်း အဝါꩻထွက်အိနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ အဝါꩻထွက်အိလဲ့ "နာꩻမဲဉ်လွေꩻတဲ့လွေꩻ၊ ခွေတလွေꩻတဝ်း၊ ဝွေꩻမာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ ဝွေꩻအုံဗာႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻအကံႏစွဉ်ႏ ဝွေꩻအကျောင်ꩻဒျာႏ၊ ခွေနဝ်ꩻ တလွေꩻတဝ်း" အဝါꩻထွက်အိ ထင်ႏဒေါ့ꩻနုဲးနဝ်ꩻခါ အမာနင်ႏအိလဲ့ " ပိုတဖြာꩻ ထွာသွူနုဲးနဝ်ꩻတဲ့ သꩻသညင်ꩻ တအွဉ်ႏဗဲင်းတဝ်း၊ လဲဉ်းသွုန်ႏလဲဉ်ႏသꩻငါႏနဝ်ꩻသွူ။ နာꩻမီႏတလွေꩻတဝ်းလဲ့ မွူးရဝ်ꩻ ခွေလွေꩻဒျာႏ"။ ဒေါ့ꩻထွူအဝါꩻနုဲးနဝ်ꩻတဲင် နုဲးမွူးရဝ်ꩻနင်ႏအိလဲ့ မာꩻသွꩻစွဉ်ႏ အပိုမူႏနင်ႏချောတဲင် ထူႏလွေꩻပါစွဉ်ႏ အအံႏအအွꩻ၊ တွမ်ႏဆဲင်ꩻခွမ်ꩻလာꩻတဲင် လွေꩻခန်းအချုက်ထောင်ႏ၊ ကပ်ယယ်ꩻဌာနနဝ်ꩻသွူ။ နင်ႏခိသီးတမွိုးပို ကထင်ႏတွိုႏကပ်နဝ်ꩻတဲင် တတုက်အဝ်ႏခံဗာႏ အချုက်ထောင်ႏကိုအကျောင်ꩻနဝ်ꩻမꩻ မဲဉ်ထီႏမဲဉ်ဒေါ့ꩻရီငါႏ တတုက်အကျောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကပ်အုပ်လဲ့ " နာꩻမီႏမဲဉ်ထီႏ၊ မီႏမဲဉ်ဒေါ့ꩻရီ နာꩻပိုတတုက်လဲ့ အဝ်ႏလꩻဒျာႏ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻရီညညနဝ်ꩻ တလꩻတဝ်း၊ မိနစ်တဆီအချိန်ႏငါနဝ်ꩻ အဝ်ႏလꩻဒျာႏ" ကပ်အုပ်ဖေႏခွင်ꩻ မိနစ်တဆီအချိန်ႏတွင်ꩻ အီႏဒေါ့ꩻရီဟဝ်ဝ်မွိုင်၊ အီႏထွားသေꩻခါꩻကွို့ꩻကွို့ꩻမွိုင် အပိုတတုက်၊ အမွိုးနင်ႏခိနဝ်ꩻ အသꩻယူႏလွေꩻစွဉ်ႏဒျာႏ နုဲးနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင် ကပ်အုပ်တဲ့ ဟဲ့ꩻလွေꩻခန်း အပိုခိုတတုက် ကအဝ်ႏအချုပ်ထောင်ႏကိုတဲင် အွဉ်ႏခွဲးမော့ꩻခန်းစွဉ်ႏ အပိုခိုတတုက်နဝ်ꩻသွူ။ နင်ႏခိလဲ့ ကထင်ႏထီႏ အပိုတတုက်နဝ်ꩻတဲင် တခြွိုက်ချင်ႏ တဖော့စွဉ်ႏအပိုတဲင် ငွိုးစွဉ်ႏဒျာႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ တတုက်လဲ့ အဲင်ႏစွဉ်ႏဒျာႏအကာႏ သာတန်ခန်းထာꩻတဲင် တုပ်ꩻသတ်နွန်ႏထန်ႏစွဉ်ႏဒျာႏ အမွိုးနဝ်ꩻတဲင် အဖြောင်းနဝ်ꩻလဲ့ ဒေါ့ꩻခန်းအမွိုးနုဲးယိုသွူ။ " ခွေကထွာဗာႏနုဲးယို ခွေကခံႏဗာႏ အချုက် ထောင်ႏနုဲးယိုနဝ်ꩻ လိုꩻလင်မာꩻ တမွေးတဝ်း၊ ကွပ်စွဉ်ႏနီမွိုး မာꩻနဝ်ꩻမꩻ ခွေအဝ်ႏခံဗာႏ အချုက်ထောင်ႏနုဲးယိုသွူ၊ ခွေပေႏခါ ဆရာႏဗွေႏဗွန်ကတွဲႏနဝ်ꩻလဲ့ နာꩻလွောက်ꩻခွေအလိုႏတဲင် နာꩻတမဲဉ်ခံႏတဝ်း၊ နာꩻဟဲ့ꩻသဲင်ꩻခွေလမ်းတဲင် ခွေသွဉ်ဗာႏတဝ်းပညာႏ နဝ်ꩻတလဲင်ႏ၊ ခွေကထင်ႏသဲင်ꩻအဝ်ႏဖျင်လမ်းလဲ့ ခွေကလွေꩻဘားဒါႏ ဝင်ꩻသွို့ꩻကိုဝင်ꩻခြံကို သေင်ႏရောင်ꩻသေင်ႏရာႏနဝ်ꩻ ဝင်ꩻဗွေႏကထင်ႏလွဉ်ဒေါ့ꩻတွိုင်ႏကျာꩻ နီမွိုးနဝ်ꩻ နီ(မွိုး)တဆုမ္မꩻတဝ်းခွေ၊ ထုမ်ႏရွို့ꩻတောဝင်ꩻဗွေႏခေါ်ခေါ်၊ ခွေကမာꩻနွောင်ꩻဒါႏ ခွေသွꩻပေႏနဝ်ꩻလဲ့ နီမွိုးတဆုမ္မꩻတဝ်းခွေ၊ ခွန်းထွမ်တောဝင်ꩻပိုနဝ်ꩻလဲ့တစား၊ ခွေကလွေꩻတခွန်ꩻ ဝင်ꩻပစ္စေꩻဥစ္စာႏနဝ်ꩻလဲ့ နီမွိုးတဆုမ္မꩻတဝ်းခွေ၊ နီမွိုးလက္ခံႏထဲင်းနဝ်ꩻ တလဲင်ႏ၊ ခွေကမာꩻဒါႏ ထာꩻတဟဝ်ဝတ်းဖုံႏနဝ်ꩻ နီဖါမီႏဆုံꩻမꩻတဲ့ နီမွိုးတလိုႏတဝ်း၊ ကွပ်စွဉ်ႏနီမွိုး ဆုံꩻမꩻသွဉ်သင်မုꩻ တအဝ်ႏတဝ်းတဲင် အွꩻဒဝ် ဆွဉ်းယာလံ၊ ဗꩻတွိုႏစွဉ်ႏ ကလင်ꩻအဝ်ႏသော့ꩻ အချုက်ထောင်ႏကိုယိုနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ခွေကလင်ꩻအဝ်ႏသော့ꩻဗာႏ အချုက်ထောင်ႏကိုယိုခါနဝ်ꩻ ကွပ်စွဉ်ႏနီမွိုး- ကွပ်စွဉ်ႏနီမွိုး" တတုက်အစူနဝ်ꩻ တုပ်ꩻသတ်အမွိုး အဖြောင်းနဝ်ꩻလဲ့ ဒေါ့ꩻခန်းအမွိုးနုဲးကအွဉ်ႏနယ် ဆကီနဝ်ꩻတဲင် ဝါးထန်ႏခန်း အမွိုးနဝ်ꩻသွူ။ တဒေါ့ꩻရီတဝ်း အမွိုးနဝ်ꩻသွူ။ နင်ႏခိတွမ်ႏနင်ႏချော တမွိုးပိုနဝ်ꩻခါ နားရီႏကထင်ႏလꩻတဲင် ဒွုတ်ꩻမဲ့ထီ ထိုꩻခန်းခန်းအချုပ်ထောင်ႏတဲင် သဲင်ꩻချာဗာႏခန်းဒျာႏ အလမ်းနဝ်ꩻသွူ။[၁][၂][၃]