ဒါနပါႏရမီႏ
၁။ "ဒါႏနပါႏရမီႏ ကရိုꩻနောဝ်ꩻ"- မဟာႏကရုဏာႏတွမ်ႏ ဥပါယကောသလ္လဉာဏ်ႏယို မာꩻခင်ႏကန်တဲင် နီနမ်း ကပွိုင်ႏဆွိုင်ႏဒါႏ ဥစ္စာႏပစ္စေꩻဖုံႏယို အလူႏခံႏပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးထျꩻသူꩻ နေးတွမ်ႏစေႏတနာႏ သꩻဗွာဗွာတဲင် ကဖေႏလူႏဖေႏတန်ꩻ စွဉ်ꩻကြယ်ꩻနောဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ "ဒါႏနပါႏရမီႏ"သွူ။ "ဒါႏနပါႏရမီႏအကျိုꩻကဗျာ" - ယွုမ်းကံႏဖေႏလူႏ - ဗွာဖျူႏစေႏတနာႏ လောင်ꩻဆားထွာတွင်ꩻ - ကွပ်လူႏလင်ꩻဗာႏ ဘုရာꩻလဲ့ထွာ - ချွစ်ပါသတ္တဝါႏ နိဗ္ဗာန်ႏခမ်း - ကျွꩻသမ်း ဖျော်တွိုႏဗာႏ။ ၂။ "ဒါႏနပါႏရမီႏ ပဋိပက္ခတရာꩻ (ပွိုင်းခတ်ꩻ-ဆန့်ကျင်)" နောဝ်ꩻ လောဘ၊ မစ္ဆရိယ ယိုနီပါꩻသွူ။ ၃။ "ဒါႏနပါႏရမီႏယိုနောဝ်ꩻ"- (၁) ဒါႏနပါရမီႏ (၂) ဒါႏနဥပပါႏရမီႏ (၃) ဒါႏနပရမတ္ထပါႏရမီႏ ပွါꩻထဲင်း(၃)ပါꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ၄။ "ဒါႏနပါႏရမီႏယိုနောဝ်ꩻ"- (က) ဒါႏနပါႏရမီႏနောဝ်ꩻ လူႏပို၊ လူႏမာ၊ လူႏရွဉ်ခံꩻဥစ္စာႏစတဲင် ဗာဟိရ ထာꩻလူႏမျိုꩻဖုံႏသွူ။ (ခ) ဒါႏနဥပပါႏရမီႏနောဝ်ꩻ လူႏမဲ့နား၊ စူခင်ႏ-စတဲင် နမ်းအင်္ဂါႏ ထာꩻလူႏမျိုꩻဖုံႏသွူ။ (ဂ) ဒါႏနပရမတ္ထပါႏရမီႏနောဝ်ꩻ လူႏအသက် ထာꩻလူႏမျိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ၅။ "ဒါႏနပါႏရမီႏတွမ်ႏ သိဝိဇာတ်တောႏ (ဝီသတိနိပါတ်)" သိဝိတိုင်း အရိဋ္ဌပူရခမ်း သိဝိခွန်တန်နောဝ်ꩻ ဝွေꩻအောဝ်ႏလူႏသေႏသေႏစွဉ်ႏထာꩻ၊ မာꩻသေႏသေႏစွဉ်ႏ ဒါႏနသွူ၊ ဝေင်ꩻ(ဝိန်ꩻ)တခါꩻလစ်ꩻဖဲ့ꩻယို မာꩻအလူႏကနာꩻမဏ္ဍပ်တဗာႏစီႏ၊ ဝေင်ꩻထာႏဝကိုယိုလဲ့ မာꩻထာꩻလူႏကနာꩻ မဏ္ဍပ်တဗာႏ၊ ဟော်တလင်ꩻကိုယိုလဲ့ မာꩻထာꩻလူႏကနာꩻမဏ္ဍပ်တဗာႏတဲင် လို့လို့စင်စင် အလူႏကနာꩻမဏ္ဍပ် အောဝ်ႏ(၆)ဗာႏသွူ။ အလူႏကနာꩻမဏ္ဍပ်တဗာႏဗာႏယို လူႏထာꩻတနီꩻနီꩻနောဝ်ꩻ တန်ႏတသိန်ႏ၊ ကနာꩻမဏ္ဍပ်(၆)ဗာႏယို လူႏထာꩻတနီꩻ တန်ႏသူသိန်ႏနောဝ်ꩻသွူ၊ သိဝိခွန်တန် လူႏဗာႏလဲဉ်းတခွိုင်းနောဝ်ꩻလဲ့ အလူႏဗွေႏတကာႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏစဉ္စာꩻမဲဉ်လူႏပါ နမ်းအင်္ဂါႏသွီႏယာႏ စူခင်ႏမဲ့နားနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် "ဟန်ႏနီꩻယို ခွေအောဝ်ႏလွေꩻထွား ထာꩻလူႏမဏ္ဍပ်တွင်ꩻ တဖူꩻလောင်း အလူႏခံႏပုဂ္ဂိုလ်ႏ မီႏကွီလူႏခံႏ ခွေမဲ့ဖြုံႏနဝ်ꩻ ခွေအီႏလူႏစွဉ်ႏသွူနဲး"။ စဉ္စာꩻထွူတဲင် အနီꩻနောဝ်ꩻ ထုမ်းဆင်ထွိုင်ႏလွေꩻ စဲစ်ဆေꩻခန်း အထာꩻလူႏမဏ္ဍပ်နောဝ်ꩻသွူ၊ ဝွေꩻထာꩻကျံႏနောဝ်ꩻ သီကျာꩻသေတဲင် သီကျာꩻဖြားဖန်ဆင်ꩻစွဉ်ႏ အနမ်းပုဏ္ဏာꩻဖြား မဲ့ပꩻတွော့ꩻ အုံပွေါးဆွုမ်ႏတဖူꩻလောင်း၊ ဒွူႏအစူ လူႏခံႏဆွုမ်ႏစွဉ်ႏ သိဝိခွန်တန် အမဲ့ဖြုံႏတပင်နောဝ်ꩻသွူ။ သိဝိခွန်တန်လဲ့ ဟွိုန်ဟောဝ်သꩻရေꩻငါႏ လင်ꩻစွဉ်ႏဆင်၊ ဟဲ့ꩻသဲင်ꩻခန်း ပုဏ္ဏာꩻဖြား အွိုးဟော်လောင်း၊ ဟဲ့ꩻစွဉ်ႏ ဇီဝိကတသီႏဆရာႏ၊ ထွဉ်ႏထေထန်ႏဖေႏ ဝွေꩻအမဲ့ခူꩻ ပင်ထွေဖဲ့ꩻတဲင် အွဉ်ႏဒင်ႏသော့ꩻဖေႏ သိဝိခွန်တန်စူယာꩻကို၊ သိဝိခွန်တန်လဲ့ သꩻရောင်းသꩻရေꩻ သွိုꩻသွိုꩻသွင်ႏသွင်ႏတွော့ꩻ မဲ့ဖြုံႏပင်ထွေယိုတခူꩻ ရေႏစူꩻစွဉ်ႏ သဗ္ဗညုတမဲ့ဖြုံႏတောႏတဲင် လူႏထင်ႏခန်း ပုဏ္ဏာꩻဖြားနဝ်ꩻသွူ။ ပုဏ္ဏာꩻဖြားလဲ့ လꩻသွူခွန်မဲ့ဖြုံႏတဲင် သော့ꩻဖျော်စွဉ်ႏ ဝွေꩻမဲ့ကို၊ သီကျာꩻတံꩻခိုꩻတဲင် ထီႏစဲင်းစဲ့စွဉ်ႏဒျာႏထာꩻ၊ သိဝိခွန်တန်လဲ့ လူႏဗာႏသွူ မဲ့ဖြုံႏတွော့ꩻ သꩻရေꩻနိက်သက် ဟွုန်ကွိုင်ႏမွေးငါႏ၊ အာႏရꩻတောဝ်းဒွိုန်း၊ အောဝ်ႏကုဲင်မဲ့ဖြုံႏ၊ ပင်စေႏနောဝ်ꩻလဲ့ ထွဉ်ႏထေပါယင်းတဲင် ရေႏစူꩻယင်းစွဉ်ႏ သဗ္ဗညုတဉာဏ်ႏတောႏ မဲ့ဖြုံႏလူႏလို့စင်ကြောင်းခန်းဒျာႏ ပုဏ္ဏာꩻဖြားနောဝ်ꩻသွူ။ ပုဏ္ဏာꩻဖြားလဲ့ လꩻသွူခွန်မဲ့ခူꩻ နီဖြုံႏတွော့ꩻ လင်ꩻစွဉ်ႏဟော် ထိုꩻမားပြေ့ꩻချာစွဉ်ႏဒျာႏ လူꩻခမ်းနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ သိဝိခွန်ဟော်ခံꩻနောဝ်ꩻ "ခွေယို မဲ့ပျောက်လဲဉ်းသွူတွော့ꩻ အုပ်ခမ်းစိုꩻနန်ꩻ တထွိုက်တောဝ်းဒွုမ်မွော့နဲး"စဉ်ꩻစာꩻထွူတွော့ꩻ အရိဋ္ဌပူရခမ်းတန်နောဝ်ꩻ အပ်ဖေႏထိုꩻအမတ်တဲင် သိဝိခွန်တန်အနမ်းနောဝ်ꩻ လွေꩻအုံဥယျာဉ်ႏခြံကို ခံႏတောထိုꩻခန်း ရေသ့ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ သီကျာꩻကထင်ႏသေတဲင် လင်ꩻလွဉ်စွဉ်ႏလိုꩻခမ်းကို၊ လင်ꩻတွိုႏထေ့ခန်း ရသေ့ꩻထျꩻ၊ လင်ꩻဒေါ့ꩻနယ်ခန်း သျင်ႏရသေ့ꩻမဲ့ခေ့ꩻ ယံကစဲင်းချာအနယ်ꩻ၊ ထွဉ်ႏခန်းရသေ့ꩻ ပျုသစ္စာႏနောဝ်ꩻသွူ။ "ပထမပျုသစ္စာႏပုံႏ" "ခွိုင်းကားတဲင် အလူႏခံႏပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးကိုဖုံႏနောဝ်ꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏအဖြာꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတောဝ်း လွဉ်လူႏခံႏခွေသွူ၊ ခွေလဲ့ ဟွုန်ရက်သꩻရေꩻမွေးငါႏ၊ ကွပ်စွဉ်ႏငေါဝ်းမွေးမန်ႏ သစ္စာႏယိုနောဝ်ꩻမꩻ ခွေမဲ့ဖြုံႏ ယံကထွာပေါႏချာယင်းသွူနဲး"ပျုသစ္စာႏယို ကထင်ႏထွူနောဝ်ꩻ မဲ့တပင် ပေါႏချာယင်းစွဉ်ႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ "ဒုတိယသစ္စာႏနောဝ်ꩻ" "ပုဏ္ဏာꩻဖြားနောဝ်ꩻ လွဉ်လူႏခံႏ ခွေမဲ့ခူꩻ တဖြုံႏလွုမ်ꩻ၊ ခွေလဲ့ မဲ့ခူꩻနီဖြုံႏလွုမ်း ထေထန်ႏလူႏလို့မွေးစွဉ်ႏဒျာႏ၊ လူႏဗာႏသွူ မဲ့ဖြုံႏတွော့ꩻ ခွေသꩻကိုနောဝ်ꩻ ဟွုန်ကွိုင်ႏနိက်သက် သꩻရေꩻသွိုꩻသွင်ႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻသွူနဲး၊ ကွပ်သစ္စာႏငေါဝ်းယိုနောဝ်ꩻမꩻ ခွေမဲ့ခူꩻ ယံပေါႏချာလို့ယင်းသွူနဲး"ပျုသစ္စာႏယို ကထင်ႏထွူတဲင် မဲ့ခူꩻတဖြုံႏ ပေါႏချာလို့ယင်းတွော့ꩻ လꩻထင်ႏစွဉ်ႏ ဒိဗ္ဗစက္ခု လူꩻမဲ့ဖြုံႏတဲင် ထီႏဖြွဉ်စွစ်ꩻစဲတ်ꩻထံလို့စွဉ်ႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကရိုꩻဒါႏ ပုဏ္ဏာꩻဖြား ကလူႏခံႏဒါႏ သိဝိခွန်ဟော်ခံꩻ အမဲ့ခူꩻနောဝ်ꩻ ပုဏ္ဏာꩻအစဲစ်တမွေးတောဝ်း၊ သီကျာꩻဖန်ဆင်ꩻဒျာႏ အနမ်းပုဏ္ဏာꩻသွူ၊ သိဝိခွန်တန် မဲ့ကစဲင်းလွဉ်ချာယင်း၊ ကထီႏချာယင်းထာꩻ တွမ်ႏကလꩻ ဒိဗ္ဗစက္ခုမဲ့နောဝ်ꩻ သီကျာꩻထံꩻခိုꩻမွေးတောဝ်း၊ မာꩻထာꩻလူႏအကျိုꩻ တံꩻခိုꩻဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ "သိဝိဇာတ်တောႏကို အကျောင်ꩻခရာႏအချွုတ်" ၁။ လူႏမဲ့ခူꩻနီလဲင်ႏ ၂။ ခံႏရသေ့ꩻ ၃။ သီကျာꩻလင်ꩻထွဉ်ႏပျုသစ္စာႏတဲင် မဲ့ထီႏစဲင်ႏချာယင်း ၄။ လꩻဒိဗ္ဗစက္ခုမဲ့။ "ဇာတ်ပေါင်ꩻ" ၁။ သိဝိခွန်တန် သဲင်ꩻထွာ ဘုရာꩻဂေါတမ ၂။ ဇီဝိကဆရာႏနောဝ်ꩻ သဲင်ꩻထွာအာနန္ဒာႏ ၃။ သီကျာꩻခွန်နောဝ်ꩻ သဲင်ꩻထွာ သျင်ႏအနုရုဒ္ဓါႏနောဝ်ꩻသွူ ၄။ မော့ꩻနောဝ်ꩻခါ ပရိသတ်နောဝ်ꩻ ယိုခါ သဲင်ꩻထွာ ဘုရာꩻပရိသတ်ဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ [၁][၂]