နီပအိုဝ်ႏပေႏရန်ႏသူႏ
"နီပအိုဝ်ႏပေႏရန်ႏသူႏ" ခေတ်ဟန်ႏသနီꩻ နီပအိုဝ်ႏစွုမ်ႏဒုံဒုံ ပိုဖါယွဲ၊ ခိုဗင်ႏယွဲ၊ ခိုဗင်ႏပေႏယွဲ(ယိုခါ ပိုမွိုးယွဲ၊ မူႏနံꩻယွဲတဲ့ အောဝ်ႏပါလဲဉ်း)သီး အောဝ်ႏမော့ꩻလဲဉ်း ထာꩻဒုက္ခ၊ ထာꩻဆင်ꩻရယ်ꩻဖုံႏသွူ၊ ရန်ႏသူႏယိုနောဝ်ꩻ ထီႏတောဝ်းတွမ်ႏမဲ့လဲ့ တမွေးတောဝ်း၊ အောဝ်ႏထီႏ၊ ကွဲတဲင် အတအွဉ်ႏနယ်ဖေႏ ထင်ႏထင်ႏသျာꩻသျာꩻတောဝ်း၊ ကွပ်အမာꩻဗဉ်ႏဗဉ်ႏဗꩻဗꩻနေးဒျာႏရိုꩻလဲ့ အမဉ်ႏမော့ꩻလွဉ်နောဝ်ꩻ ထွားတောဝ်းတဲ့ အောဝ်ႏထီႏ၊ အောဝ်ႏထီႏရိုꩻလဲ့ အတသေတောဝ်းသား၊ အသေအွဉ်ႏသတိꩻတောဝ်းသားလဲ့ အောဝ်ႏအာတန်သွူ။ ရန်ႏသူႏယိုနောဝ်ꩻ နေးဒျာႏတွမ်ႏလိုꩻဒုံ၊ လိုꩻရပ်သားလွုမ်ꩻ မဉ်ႏရဲတဲ့ အတနွောင်ꩻတောဝ်းသွူ၊ မဉ်ႏနေးဒျာႏတွမ်ႏ လိုꩻမျိုꩻနမ်းတင်သီးအစွိုꩻ ရဲကို၊ တွိုက်ꩻထန်ႏကိုမꩻ ရအီႏသက်သာႏလꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲတဲင် ရန်ႏသူႏစားယိုနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏတွိုက်ခြꩻ၊ အောဝ်ႏဗွို့ꩻတဉ်ႏဒျာႏ လိုꩻဒုံသီးသꩻ၊ အောဝ်ႏပယ်အောဝ်ႏဆွိုင်ꩻဒျာႏ နီပအိုဝ်ႏခိုသီးသွိုန်ႏကိုတွော့ꩻ ဝွေꩻသီးကအီႏပက်ထန်ႏထိုꩻလꩻနွောင်ꩻနောဝ်ꩻ အယပ်ꩻခုဲင်ႏငါႏသွူ။ မဉ်ႏနေးတွမ်ႏ ထာꩻထီႏအကုဲင်ဖဲ့ꩻထွားတဲင် မဉ်ႏဝွေႏဖန်ႏဗာႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏသွံချက်၊ သွံချက်နောဝ်ꩻ- (၁)ဝွေꩻသီး (နီပအိုဝ်ႏပေႏသီး) ခဉ်ႏချင်းချာနမ်း အောဝ်ႏတောဝ်း၊ ဝွေꩻသီးထာꩻဆင်ႏချင်ႏအဲဉ်ထောဝ်းတွော့ꩻ မော့ꩻလွဉ်ဗာႏဒျာႏ၊ ဝွေꩻသီးအပဲစ်ဒျာႏ မဉ်ႏရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲ့လꩻ။ (၂)နီလိုꩻချင်ꩻချင်ꩻအကိုဒျာႏ၊ ကွပ်ထီႏတောႏဒျာႏနမ်းအကျိုꩻတာႏ၊ ကွပ်ထီႏတောဝ်းအကျိုꩻသွုပ်အကုဲင်ဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻလွဉ်ဖစ်လွဉ် မာꩻအီစီꩻပွာꩻရေꩻတဲင် ရန်ႏသူႏယိုမော့ꩻဗာႏ။ (၃)ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻလင်(ဥပမာႏ-ခယ်ႏ၊ ကလာꩻ)ဝွေꩻသီးနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻလိုꩻမိုꩻတမွေးတောဝ်း၊ ဝင်ꩻခမ်းဝင်ꩻဒေႏသ တမွေးတောဝ်းတဲင် ပေါႏလꩻနမ်းတာႏ အကျိုꩻစီꩻပွာꩻတဲ့ ဝင်ꩻမာꩻဒျာႏရင်ꩻ၊ တမျိုꩻမဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻကျံႏတကုဲင်ဒျာႏနီလိုꩻမျိုꩻ-စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ၊ နောဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻနောဝ်ꩻ မော့ꩻဗာႏတေားရန်ႏသူႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ။ ရန်ႏသူႏယိုဖုံႏနောဝ်ꩻ မဉ်ႏထောင်ထွားအထျꩻထျꩻယို အတအောဝ်ႏတောဝ်း နီပအိုဝ်ႏစူကို၊ အောဝ်ႏဒျာႏ ဝင်ꩻစူကိုလွဉ်ဒျာႏသွူ၊ (ယိုခါနောဝ်ꩻတဲ့ တွမ်ႏအောဝ်ႏနီပအိုဝ်ႏစူကိုလွဉ်နောဝ်ꩻ ပီပီဝင်ꩻ)။ ရန်ႏသူႏယိုစားနောဝ်ꩻ အလွဉ်တွိုက်ꩻခꩻမာꩻသီ နီပအိုဝ်ႏအဖြာꩻပေါင်ꩻတဲ့ တဆေ့ꩻတောဝ်းဒွုမ်၊ အလွဉ်မာꩻကေန်ꩻ၊ အလွဉ်မာꩻမွ၊ အလွဉ်မာꩻခြော နီပအိုဝ်ႏသီးဘဝတဲ့ တဆေ့ꩻတောဝ်းဒွုမ်၊ အလွဉ်မာꩻပꩻ၊ အလွဉ်မာꩻလီ၊ အလွဉ်မာꩻပြင်ꩻ နီပအိုဝ်ႏဒုံစီꩻကန်ꩻ၊ အလွဉ်မာꩻကုဲင် နီပအိုဝ်ႏခမ်းသား လွောင်ႏဗူႏရေꩻတဲ့ တဆေ့ꩻတောဝ်းဒွုမ်နောဝ်ꩻသွူ။ ဝင်ꩻနေးတွမ်ႏ ရန်ႏသူႏအမျိုꩻစားယိုတွော့ꩻ အလွဉဉ်တချာႏ နီပအိုဝ်ႏမဲ့နားနောဝ်ꩻ ပလွိုႏတောဝ်း၊ တဆေ့ꩻတောဝ်းဒွုမ်သွူ။ ကွပ်ရန်ႏသူႏယိုတဲင် ထွာလွဉ်အီပါ နီလိုꩻချင်ꩻချင်ꩻ ထာꩻရွို့ꩻရန်ႏလို့ဝင်ꩻ၊ ကျံႏတကုဲင်လွဉ်အီဒါႏလို့ဝင်ꩻ၊ အယားကုဲင်လွဉ်အီ နီပအိုဝ်ႏထာꩻယူႏထာꩻတွေꩻ၊ အယားကုဲင်လွဉ်အီ နီပအိုဝ်ႏမဉ်ꩻ၊ အမာꩻကုဲင်ပါ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ၊ အမာꩻထဲ့ဖွိုႏလွဉ်ပါ နီပအိုဝ်ႏအဆင်ႏအရန်းဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်ရန်ႏသူႏယိုတဲင် အကျိုꩻကုဲင် အလင်လင်တဲ့ အောဝ်ႏဗွေဗောႏကသွူ၊ နောဝ်ꩻမꩻ ပေါ့ꩻနီလိုꩻချင်ꩻချင်ꩻ တရဲဖေႏတောဝ်းလို့ဝင်ꩻနောဝ်ꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻကဲအီႏလွဉ်ရဲဖေႏ၊ ပါꩻမုဲင်ꩻကဲး အီႏလွဉ်တွိုက်ꩻထန်ႏဖေႏဟောင်း၊ နီလိုꩻမျိုꩻအတာႏ နီယိုတာႏဝွန်ႏအဗွေတဗာႏ အောဝ်ႏထွူလဲဉ်းဒျာႏရင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ခွေသွဉ်းကမဲဉ်ဒေါ့ꩻဒါႏ ရန်ႏသူႏယိုနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ အလင်တမွေးတောဝ်း ယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻ၊ ယာဗွာ၊ ယာမဖုံႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ယိုခါနောဝ်ꩻ လိုꩻအရွယ်ႏမဲဉ်ႏသီးဖုံႏ နီပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ရင်းစွုမ်ႏဒုံ အောဝ်ႏစွဲꩻရောင်၊ အောဝ်ႏဆွဉ်းရောင်၊ အောဝ်ႏအံႏရောင်၊ အောဝ်ႏတရေ့ꩻရောင်၊ အောဝ်ႏကျင်ꩻရောင်ဝင်ꩻဖုံႏသွူ။ တာႏဝွန်ႏကအောဝ်ႏဒါႏ နီလိုꩻတန်အွဉ်ငါသီး၊ အုပ်ချွုတ်ထိန်ꩻထွားခမ်းထီသား (စွိုးခွိုꩻလိုꩻမျိုꩻ ရဲကာာႏကွယ်ႏသား()၊ စွိုးခွိုꩻလိုꩻမျိုꩻထိန်ꩻထွားသား()သီးနောဝ်ꩻ ထိန်ꩻဖေႏ၊ ထွားဖေႏ၊ ကာႏကွယ်ႏဖေႏ၊ တွိုက်ꩻထန်ႏဖေႏ၊ ပေ့ꩻရဲဖေႏမꩻ နီပအိုဝ်ႏဘဝ အီႏမွန်ဗန်နောဝ်ꩻသွူ။ ယိုခါနောဝ်ꩻ လိုႏလယ်ႏဒေါ့ꩻခြုဲင်းနယ်၊ လိုႏဖေႏသတိꩻ၊ မဉ်ႏလꩻတောဝ်း လိုႏထူႏရေꩻမွေးမွေးနောဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]