နီမွိုးဒါႏလဲဉ်းလိတ်
နီမွိုးဒါႏလဲဉ်းလိတ် နီမွိုးသီးပေႏခါနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻကောသွဉ်ဖေႏလိတ် အဲဉ်ထောဝ်းတဲင် ဒါႏတောဝ်းလိတ်၊ နီဒုံယိုခါနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻသွဉ်ဖေႏလိတ်တဲင် နီမွိုးသီးနောဝ်ꩻ လွေꩻသွဉ်နေး မွူးဟာခိုႏ၊ နီမွိုးနောဝ်ꩻ မဲဉ်ဒါႏမွေးစွဉ်ႏလိတ်တဲင် ယွော့တွမ်ႏပိုပေႏ ဖျော်လွဉ်ရီးရီးဝင်ꩻ၊ လွေꩻမာꩻရီးစွဉ်ႏတွေ၊ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနောဝ်ꩻ စူပင်စေႏနောဝ်ꩻ ထွာႏပါတွေ၊ စူပင်ထွေနောဝ်ꩻ တဲမ်းလိတ်။ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနောဝ်ꩻ ပိုတဲ့ အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏနဲဉ်း၊ လိတ်တဲ့အောဝ်ႏလိုႏတဲမ်းတဲင် ထီႏထီႏနီမွိုးနောဝ်ꩻ သညင်ꩻမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ နီမွိုးသꩻတကုဲင်တောဝ်း၊ ကွပ်နီမွိုးသောင်ႏသာ ကျိုꩻစာꩻသွဉ်ထူႏလွေꩻ တဟာတစိꩻစိꩻတဲင် သွဉ်ဗာႏသွံလာဒျာႏ နီမွိုးဟော်ꩻလိတ်တဲ့ခဲမ်း၊ နီမွိုးတဲမ်းလိတ်တဲ့ ဒါႏလဲဉ်းသွူ။ နီမွိုးတဲမ်းလိတ်ဒါႏလဲဉ်း တကားမုဲင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ ဟော်ꩻဖတ်ထွားစံꩻ နီမွိုးလိတ်လယိုမွိုင်- ပိုခို သျင်ႏကုသလ ပိုခို သျင်ႏဗွေႏဩ၊ တကာႏမမွိုးယိုခါနောဝ်ꩻ တဲမ်းလိတ်ဒါႏလွဉ်လဲဉ်းသွူတဲင် လိတ်ယိုနောဝ်ꩻ တကာႏမွိုးနမ်း ကျံႏစဲႏတဲမ်းဒျာႏ၊ အမာႏမီႏပါတဲ့ ထွားဖျင်ဖတ်ဆွုမ်ႏပါဒျာႏ ပိုခိုနော။ တလံးလွံး အုံအောဝ်ႏခြွိုင်ႏသန်ꩻလို့ဒျာႏ၊ ဟန်ႏနေင်ႏယိုနောဝ်ꩻ လုပ်ꩻထာꩻတဲ့ အဆင်ႏပြေႏဒျာႏ၊ ပိုခိုတာႏတဲ့ တရိပ်ပေါႏနန်းဗာႏဒွုမ်၊ ကျိုꩻစာꩻသွဉ်ကျပ်ကျပ်ဒျာႏ လိတ်ဟုဲင်းပိုခို၊ မီႏအုံဟောဝ်အောဝ်ႏသန်ꩻတောဝ်းစွော့ꩻလဲ့ လောဝ်းဟွိုန်မွိုင်မွိုင်သွော့ဆရာႏ ပိုခိုနော။ ဆရာႏကဒေါ့ꩻသွဉ်ဖေႏ ငေါဝ်းဟော်ငွါဒါႏဖုံႏနောဝ်ꩻ လွောက်ꩻနာႏနေးထူႏလွဉ်ꩻသွော့ ပိုခိုနော။ နေင်ႏဟာ ပိုခိုကအောင်ႏဒါ ပွယ်ꩻရီလိတ် (စာမေးပွဲ)နောဝ်ꩻ နီမွိုးသꩻရေꩻမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ ယံကအောင်ႏထဲင်းထဲင်းနောဝ်ꩻ ကျိုꩻစာꩻသွော့မွေးမွေးနော ပိုခို။ နီမွိုးအုံထာꩻ ဟန်ႏနေင်ႏယို သꩻယိန်းချံꩻသာႏငါႏ၊ ပွိုးထမုဲင်ꩻနဲးတဲင် လိတ်တဲ့ဟော်ꩻဖတ် တဲမ်းဒါႏလဲဉ်း၊ လုပ်ꩻထာꩻတဲ့ သမ်းလꩻအာ၊ ဗွေႏသျင်ႏသီး တကာႏလုံဖါတဲ့ အွꩻတောဝ်းဒွုမ်ဒေါဝ်၊ တောႏလောင်ꩻတောဝ်းဒွုမ်ထာꩻ၊ သေခွုမ်သေမာꩻလဲဉ်းသွူထာꩻမာꩻ၊ ဗွေႏသျင်ႏဖူးပေႏဖုံႏတဲ့ ကျောင်ꩻသွဉ်လိတ် (လိတ်အိန်ကျောင်း)တဲ့ အောင်ႏဒျာႏ၊ ဟန်ႏနေင်ႏ ကစေဖြေႏဒါႏလိတ်ပအိုဝ်ႏဖုံႏနောဝ်ꩻတဲ့ အောင်ႏလို့ဒျာႏ၊ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ သꩻချမ်ꩻသာႏငါႏ ပိုခိုသျင်ႏဗွေႏဩ။ အုံစွူစွူကျောင်ꩻနော ပိုခို၊ ဖေႏကဗꩻလꩻစင်ꩻ၊ ကွိုက်ꩻသွꩻတဲ့ ထွားကွိုက်ꩻဒျာႏသွော့ သွꩻဟောဝ်ဟောဝ်နောဝ်ꩻ ပိုခိုနော၊ ဝင်ꩻမီႏအော်ကုဲင်စိန်ႏစွော့ꩻဒါႏလိုꩻတဲ့ တွမ်ႏမာꩻနုဲင်းလွဉ်ꩻမွိုန်း၊ လိုꩻကျောင်ꩻတဲ့ အုံလိုꩻကျောင်ꩻ ဒေါ့ꩻဖြောဝ်ႏလိုꩻကျောင်ꩻဒျာႏသွော့ ပိုခိုနောႏ။ အွဉ်ႏထွူတခါႏက တဲမ်းချာသွော့လိတ်နော ပိုခို၊ မွိုးမဲဉ်ဟော်ꩻငါႏ ပိုခိုလိတ်၊ ပိုခိုသျင်ႏ ပါတွမ်ႏသွꩻသင်္ဃာႏကျောင်ꩻကိုလို့စင် ယံခြွိုင်ႏသန်ꩻ ချံꩻသာႏလွသွော့ ဗွေႏဩ။ တကာႏမ မွိုးသျင်ႏဗွော် ဒုံကောင်ဝေင်ꩻ[၁][၂]