လိုꩻသီးယိုနဝ်ꩻ သွီႏတလီꩻဓာတ်ခံႏ တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻ တဗွိုန်တဝ်းလွဝင်ꩻ၊ ကမော့ꩻကထွာလွဉ်ဒါႏ ဝွေႏဒနာႏရောႏဂါႏယိုလဲ့ တဗွိုန်တဝ်းလွဝင်ꩻသွူ။ လိုꩻယဖြာꩻဖြာꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏမောင်ꩻစွဉ်ႏ ကအံႏမာႏ၊ အဝ်ႏမောင်ꩻစွဉ်ႏ နမ်းကလျားလွုမ်ꩻ နေ့ꩻဖူကုဲင်းသွီႏဒါႏနဝ်ꩻသွူ။ နေ့ꩻဖူကသွီႏဗာႏယိုနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာဟို့ꩻကို အတအွိုကုဲင်၊ အလျားဆောင်ႏတွော့ꩻ သွီႏဒျာႏသွူ။ အဝ်ႏရွိုးရွိုး အဝ်ႏလျားလျားတွင်ꩻ လွေꩻလူးစွော့ꩻထီနဝ်ꩻလဲ့ အလျားဆောင်ႏသန်တွော့ꩻ နေ့ꩻဖူသွီႏဒါႏနေနေသွူ။

လိုꩻမူႏသွီႏငုတ်၊ သွီႏခိန်ႏလွေꩻ တလွေꩻတဝ်း၊ သွီႏသေင်ခံနဝ်ꩻလဲ့ နေ့ꩻဖူကုဲင်းသွီႏနေနေသွူ။ လိုꩻမူႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ သွီႏဖေႏကလွေꩻယင်း အံႏဗာႏတသီႏသွီႏလင်ꩻ၊ တသီႏသွီႏပြင်ဖုံႏသွူ။ တသီႏသွီႏလင်ꩻ တသီႏသွီႏပြင်ကရိုꩻနဝ်ꩻ တသီႏအရသာႏလုမ်ꩻလျား ဗွောင်မျိုꩻဖုံႏသွူ။ တသီႏသွီႏလင်ꩻ မဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ ခြွူအွꩻဗော့ꩻ အေင်တွမ်ႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻနဝ်ꩻလဲ့ ကုဲင်းလွေꩻဖြောင်ယင်းဒျာႏနေနေသွူ။ လိုꩻနေ့ꩻဖူ ကကုဲင်းသွီႏဒါႏနဝ်ꩻ ဓာတ်ချွုတ်လꩻတဝ်း၊ အဝ်ႏရွိုးရွိုးအဝ်ႏလျားလျားတွင်ꩻနဝ်ꩻ လူးစွော့ꩻထီလꩻတဝ်း၊ ထာꩻအံႏအရသာႏလျားမျိုꩻယိုလဲ့ အံႏအာအံႏခွိုꩻလꩻတဝ်း၊ မဉ်ႏလူးထီနဝ်ꩻ မာꩻစဝ်ႏရီးခင်ႏထွူတဲင် အဝ်ႏအွိုးလထောက်ꩻကီထင်ႏဗာႏ လဲင်ႏစိꩻစိꩻသွူ။ ပွိုးအကျောင်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻတယဝ်း နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏလွဉ်လဲဉ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏမာꩻယွုတ်ꩻချာတဲင် ကတဲမ်းနယ်ဒါႏ အနယ်ꩻနုဲင်းဆꩻလယိုဖုံႏနဝ်ꩻ တနယ်ꩻတဝ်းလဲ့ တနယ်ꩻ ထူႏသုံꩻမာꩻယွုတ်ꩻချာအီဗာႏသွူ။

နေ့ꩻဖူသွီႏယွုတ်ꩻအီအနယ်ꩻဖုံႏ မွဉ်းဖျင်

  • ၁။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "ခရမ်းကစော့သီး"၊ ပအိုဝ်ႏကဟဲ့ꩻဒါႏ ခါးရာႏသင်္ဘောꩻရာႏယို မူတွမ်ႏဟူထီတဲင် အွꩻဖေႏသွော့ စွုမ်ႏနီꩻနီꩻနော၊ အနယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ လိုꩻနေ့ꩻဖူ ကကုဲင်းသွီႏဒါႏနဝ်ꩻ အစွိုးထဲ့ဟဝ်တငါအီဒါႏသွူ။
  • ၂။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ မဲလင်လာႏ (ဟင်းနုနယ်ရွက်)ယို ခြွုတ်ပဲစ်ꩻပဲစ်ထွူတွော့ꩻ စေ့ꩻအထီ သူႏဖြွꩻဖေႏသွော့ နေ့ꩻဖူမာꩻကီ ကတောင်လောင်းဖုံႏနဝ်ꩻနော။
  • ၃။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ တရေ့ꩻဖေႏ ဖိုးအေႏသဲင်နဝ်ꩻလဲ့ ကုဲင်းဟဝ်ဒါႏနေနေသွူ။
  • ၄။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ ယာလွုမ်ꩻလာႏ(မုယားကြီးရွက်) ဗန်ဗန်ယို ပသေကြောင်းကြောင်း ထောင်းပဲစ်ꩻထွူတွော့ꩻ စေ့ꩻအထီ၊ ယာလွုမ်ꩻလာႏထီ တစောဟန်ႏအိုထာႏဝ၊ တသာႏသိကျာꩻ၊ နေင်းထီနွိုးစောတစော၊ တဝတ်ꩻထီ နေင်းထီနွိုးနီစော၊ ယိုသွံမျိုꩻနဝ်ꩻ ကွယ်ရော်ꩻဝင်ꩻတွော့ꩻ အွꩻလို့လို့သွော့ တလဲင်ႏချင်ꩻနော၊ အွꩻဖေႏသွော့ တနီꩻ(၃)လဲင်ႏနော။
  • ၅။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ မောက်ꩻကီကာႏလာႏယို တနီႏပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻထွူတွော့ꩻ စေ့ꩻသွော့အထီနော၊ မောက်ꩻကီကာႏလာႏထီယို အွဉ်ႏဗဲက်ꩻသော့ꩻသွော့ နေ့ꩻဖူကို လစ်ꩻငတ်ꩻဗဲက်ꩻငါနော၊ တနီႏမောက်ꩻကီကာႏလာႏတွော့ꩻ တရေ့ꩻဖေႏပါခွိုꩻခွိုꩻသွော့နော။
  • ၆။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ တခေါ့ꩻလာႏယို ပသေကြောင်းကြောင်း ထောင်းပဲစ်ꩻသော့ꩻသွူဆုမ်ႏကြောင်းကြောင်းကိုတွော့ꩻ စေ့ꩻသွော့အထီနော၊ တခေါ့ꩻလာႏထီယို အွဉ်ႏဗဲက်ꩻသော့ꩻသွော့ နေ့ꩻဖူကို လစ်ꩻငတ်ꩻဗဲက်ꩻငါနော၊ တခေါ့ꩻလာႏကြောင်းကြောင်းယို တနီႏပဲစ်ꩻထွူတွော့ꩻ တရေ့ꩻဖေႏပါ၊ တရေ့ꩻအာအာသွော့နော။
  • ၇။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ ဘယတသီႏဆဲင်ႏကို ဝင်ꩻကအဝ်ႏစာဒါႏ လုံးဆျာႏ အယာႏခဉ်ႏတပယ်ꩻရပ်ယို မာꩻဖွန်ႏသွူတွော့ꩻ စဲးတွမ်ႏထီ တဖန်ခွက်နော၊ လုံးဆျာႏထီယို အွဉ်ႏဗဲက်ꩻသော့ꩻသွော့ နေ့ꩻဖူကိုနော၊ ဆင်ႏဆင်ႏအွဉ်ႏဗဲက်ꩻဖေႏထွူတဲင် ဖေႏကလို့ဗဲင်း လုံးထီတစောစတီး အံႏဟန်ႏအိုနော။
  • ၈။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ မောက်ꩻဖါးရာႏဗန်ဗွန် အထီယို အွဉ်ႏဗဲက်ꩻသော့ꩻသွော့ နေ့ꩻဖူကိုနော၊ အွဉ်ႏဗဲက်ꩻသော့ꩻအာအာနော၊ အဟဝ်သွတ်ꩻ အယံသွတ်ꩻတသီႏနယ်ꩻရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
  • ၉။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ တလာꩻရာႏတသဉ်ယို ထောင်းပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻထွူတွော့ꩻ အွဉ်ႏဒပ်ꩻဖေႏသွော့ ကတူႏအခဝ်ငါ ကတောင်နာနော၊ မဉ်ႏအွဉ်ႏဒပ်ꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ဗေင်ႏတအာစွူဗာႏနေးထာꩻသွူ။ မီႏမဉ်ဗေင်ႏတအာစွူတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏပတ်တီးလဲ့ဟဝ်၊ ပိတ်ခဝ်ဗန်ႏခဝ်လဲ့ဒါႏ ထိန်ꩻခါꩻဒို့ꩻခါꩻထွူတဲင် အထန်ႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏပယ်တဉ်ႏဗာႏတွမ်ႏ"တိတ်"တမျိုꩻမျိုꩻသွူ။

တလာꩻရာႏနဝ်ꩻ အတသဉ် မဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ မဉ်ႏအဝ်ႏအသဲင်လဲ့ ထောင်းဖွန်ႏ၊ မာꩻစိုႏမာꩻအောက်ꩻနေးဗာႏတွမ်ႏထီသွူ။ တလာꩻရာႏနဝ်ꩻ လိုꩻမူႏသွီႏလံ သွီႏထင်ႏဖုံႏလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻသွူ။ အဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏ၊ အဝ်ႏလိုႏဆောင်ႏသေႏသေႏငါႏ လမ်းကိုသွူ။ ၁၀။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗေင်ႏတအာထွူတဲင် ဖဝါႏနိုင်လွန်တမွေးတဝ်း၊ ဖဝါႏလူႏယာႏယို စုပ်ꩻစဝ်ႏထီခွꩻခွꩻတွော့ꩻ စေ့ꩻထိုꩻယင်းထီထွူ။ ခေါက်အွဉ်ႏဒပ်ꩻဖေႏကတောင်နဝ်ꩻလဲ့ ကုဲင်းယွုတ်ဒါႏသွူ။ ဖဝါႏယို မဉ်ႏစုပ်ꩻဗာႏ ထီခယ်ꩻထီ(ရေခဲရေ)နဝ်ꩻ ယိန်းခွꩻခွꩻတဲင် ယိန်းယွုတ်ꩻယိုꩻယိုꩻသွူ။

  • ၁၁။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ လိုꩻနေ့ꩻဖူကကုဲင်းသွီႏဒါႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏချွုတ်ဟို့ꩻလꩻတဝ်း၊ အွဉ်ႏပနဲဉ်ႏသေႏသေႏဗာႏဟို့ꩻသွူ။ ဟို့ꩻဖေႏကပနဲဉ်ႏနဝ်ꩻ ဖျောႏအွꩻမောက်ꩻကြဲင်ႏထီဖုံႏ၊ အံႏတသီႏဟို့ꩻပနဲဉ်ႏဖုံႏ-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
  • ၁၂။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ ဝန်ႏတောင်ꩻ၊ ဝွန်ႏစတီးကို ကိပ်ꩻသော့ꩻမေႏအွူတွော့ꩻ ဖြွေႏဒင်ႏမေ့ဖွန်ႏ၊ ပေါႏမေႏခိုးမေ့ဖွန်ႏလဲ့ တရေ့ꩻသွော့အလွီးနော၊ ပေါႏအလွီးယေန်လဲ့ ဖြွေႏဒင်ႏထဲင်းသွော့နော။
  • ၁၃။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူမဉ်ႏသွီႏနဝ်ꩻ ထွန်အောက်ꩻ ဝင်ꩻကအွံအီပြူး (ကွမ်းစားထုံး)ယို သူႏဖေႏသွော့ စူမီႏခင်ႏမီႏ စွုမ်ႏလီးလီးနော၊ တခြွိုက်ချင်ꩻ သွီႏယွုတ်ꩻချာဒျာႏသွူ။ အယိုꩻသွတ်ꩻ အဟဝ်သွတ်ꩻ တသီႏနယ်ꩻသွူ။
  • ၁၄။ ထဲင်းတနယ်ꩻ။ နေ့ꩻဖူသွီႏရောႏဂါႏအတာႏ ကတဲမ်းနယ်ဒါႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏယို မဉ်ႏတဟဝ်အီတဝ်း၊ မဉ်ႏတနွောင်ꩻတဝ်းနဝ်ꩻ ဆဲ့ꩻဗာႏတသီႏသွူ။ ဟို့ꩻလွေꩻသွီႏယဝ်း၊ လိုꩻမူႏသွီႏလွဉ်ꩻတယဝ်း၊ နꩻဗာႏသွီႏတယဝ်း၊ မဉ်သွီႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻသွီႏ ဆရာႏသီးကုဲင်းဆဲ့ꩻဖေႏတသီႏ "ဗီတာမေန်ကေ"သွူ။[၁]

[၂] [၃] [၄] [၅] [၆]

အာႏကွိုꩻ မွဉ်းဖျင်

  1. နက္ခတ္တရောင်ခြည် တိုင်းရင်းမြန်မာဆေးမြီးတိုများ
  2. ကျော်တင့်ဆွေ၏ တိုင်းရင်းဆေးနည်းတိုအဘိဓာန်
  3. ဦးလှခင်၏ ဆေးနည်းတစ်ထောင်
  4. ဦးဟန်ထွန်း၏ မြန်မာ့ကုထုံး ဆေးပညာကျမ်း
  5. ဆရာႏထွန်းအောင်၊ ထမ်းဘုရာꩻပေါက်၊ ဟိုပုံꩻ
  6. ခွန်ကုဝေ-မုဲင်းကောင်၊ မောင်းမွူးခံꩻ အမုဲင်(၅၇)