၁။ "ပညာႏပါႏရမီႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ"- မဟာကရုဏာႏတောႏ တွမ်ႏဥပါယ ကောသလ္လဉာဏ်ႏယို မာꩻခင်ႏကန်တဲင် သေပသောင်းပသာႏ၊ သေပရီႏပရာႏကရိုꩻဒါႏ သာမညလက္ခဏာႏ၊ သေတဲးတဲးဝါးဝါး၊ သေစဲင်းစဲင်းစဲ့စဲ့ကရိုꩻဒါႏ ဝိသေသလက္ခဏာႏဖုံႏယို ဟဲ့ꩻဗာႏ"ပညာႏပါႏရမီႏ"နောဝ်ꩻသွူ။ တနယ်ꩻ- သွဉ်လိတ်၊ ချꩻဖေႏလိတ်၊ လူႏလိတ်အုပ် လိတ်စောင်ႏဖုံႏယိုလဲ့ ထွာ"ပညာႏပါႏရီႏ"နေနေနောဝ်ꩻသွူ။ ၂။ "ပညာႏပါႏရမီႏအကျိုꩻကဗျာ" - အကျိုꩻအကျောင်ꩻ- သေနွောင်ꩻပညာႏ လောင်ꩻဆားထွာတွင်ꩻ - ဆယ်ꩻဖူꩻလင်ꩻဗာႏ သဗ္ဗညုဉာဏ်ႏ - လꩻမန်းစွဉ်ႏဒျာႏ နိဗ္ဗာန်ႏခမ်း - ကျွꩻသမ်း ဖျော်တွိုႏငါ။ ၃။ "ပညာႏပါႏရမီႏတွမ်ႏ မဟောႏသဓာႏဇာတ်တောႏ" ဘုရာꩻလောင်ꩻ မဟောႏသဓာႏ ပညာႏသျိယို လွူးဖွါꩻလင်ꩻ ဝိဒေဟရာဇ်တိုင်း မိလာခမ်း ပါစိနဝယမဇ္ဈဒုံကိုသွူ၊ ဝွေꩻကဖွါꩻလင်ꩻခါ အစူကို အောဝ်ႏခွုမ်လင်ꩻပါတွမ်ႏ လူꩻပိုဖေႏ တသီႏတဲင်းနောဝ်ꩻမꩻ ဟဲ့ꩻဖေႏအမဉ်ꩻ "မဟောသဓ"နောဝ်ꩻသွူ၊ ဖွါꩻဖက်လဲ့ အောဝ်ႏတရေင်သွူ၊ ပညာႏတန်ငါႏ၊ မွိုင်ငါႏ၊ တယ်ႏအသက်နွတ်ꩻနေင်ႏကိုကာႏ ပျဿနာႏအမျိုꩻမျိုꩻ၊ ဝင်ꩻရီစံꩻလွဉ် ငေါဝ်းရီအမျိုꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ဝွေꩻဖြေႏသျင်ꩻချာနွောင်ꩻလို့ဒျာႏ၊ မဉ်ꩻကျောႏမွေးငါႏထာꩻသွူ၊ ခမ်းထီနဲင်ႏငန်ႏ တရျာꩻကိုသူꩻ ဝွေꩻအွဉ်ႏစွꩻသော့ꩻလို့စွဉ်ႏ စုံထောက် လိုꩻယွုမ်းအံႏ တသျိုဖုံႏသွူ။ တွိုႏတလဲင်ႏနောဝ်ꩻ ကပိလတိုင်း ဥတ္တရ ပဉ္စာလရာဇ်ခမ်း စူဠနီႏဗြဟ္မဒတ် ခွန်ဟော်ခံꩻနောဝ်ꩻ အပုရောဟိတ် အမဉ်ꩻနောဝ်ꩻ "ကေဝဋ်"နောဝ်ꩻသွူ၊ ကေဝဋ်နောဝ်ꩻ ဉာဏ်ႏပညာႏ ထာꩻဒါႏတန်ငါႏသွူ၊ တွိုႏတနီꩻ ပဉ္စာလရာဇ်ခမ်းကို မဟောသဓာႏ ကအွဉ်ႏစွꩻလွေꩻဒါႏ တသျိုနောဝ်ꩻ လꩻသတင်ꩻထူꩻတွော့ꩻ နဲစ်သဲင်ꩻဒေါ့ꩻခန်း မဟောသဓာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ပဉ္စာလရာဇ် ခွန်ဟော်ခံꩻနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏစုအစဲ့ꩻအမ၊ စုရွမ်လက်နက်ဖုံႏ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ အကျိုꩻအကျောင်ꩻနဝ်ꩻ သေရိုမ်းတဝ်း၊ သဲင်ꩻဒေါ့ꩻနယ်ဖေႏနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ မဟောသဓာႏနောဝ်ꩻ ဝွေꩻကလွူးခါꩻဒါႏ ဝါးကီႏလိန်ႏမာႏ ဝါးကီႏဒါႏယို ဝွေꩻအွဉ်ႏစွꩻ လွေꩻခတ်အကယ်ꩻ စုံထောက်ခန်း ပဉ္စာလရာဇ်ခမ်းကို အခေႏနေႏသွူ။ အယံတွင်ꩻနဝ်ꩻ ကေဝဋ်ပုဏ္ဏာꩻ ပုရောဟိတ် ထွားစဲင်းအပစ္စေꩻဥစ္စာာႏ ငပယွုမ်းစွဉ်ႏထာꩻ၊ သꩻရေꩻဟွုန်ဟောဝ်နိက်သက်ငါႏ အပစ္စေꩻဥစ္စာႏနောဝ်ꩻသွူ၊ နောဝ်ꩻမꩻ "ခွေပစ္စေꩻဥစ္စာႏ ကအာဗာႏထာꩻယို ခွန်တန် စူဠနီႏ ဗြဟ္မဒတ်ကေꩻဇူꩻဒျာႏ"ယူႏခန်းသꩻကိုနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ ယူႏထဲင်းနုဲင်းယို "နီခွန်တန် စူဠနီႏဗြဟ္မဒတ်ယို ခမ်းထီနဲင်းငန်ႏပေါင်ꩻ တရျာꩻဆꩻကီ မဉ်ႏအုပ်လို့နောဝ်ꩻ ခွေယို အရာႏအီႏထင်ႏထဲင်း၊ လာတာႏလာခꩻ အီႏတိုꩻထင်ႏထဲင်းတဲင် ခွေယိုပစ္စေꩻဥစ္စာႏ အီႏအာလွဉ်ထဲင်းထဲင်း"ယူႏနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် ပင်ꩻဟဲ့ꩻထန်ႏလွေꩻခန်း ခွန်တန်စူဠနီႏ ဗြဟ္မဒတ် အွိုးဥယျာဉ်ႏခြံကို လွေꩻဒေါ့ꩻဖေႏခန်း အကျံႏဉာဏ်ႏ "ခွန်တန်ဟွေး- နေးတွမ်ႏလိုꩻအာႏ၊ လက်နက်အာႏတဲင် နဲင်ႏငန်ႏပေႏဖုံႏသူꩻ သိမ်ꩻထူႏလို့ထွူတွော့ꩻ အခွန်ဖုံႏလဲ့ ဆွမ်ꩻသဲင်ꩻလို့လို့၊ တနီꩻခါကိုယို သော့ꩻငန်းတဲင် ဖေႏအွꩻဝွေꩻသီး သီလို့လို့စွဉ်ႏဒျာႏ၊ အောဝ်ႏကုဲင်အခမ်းနောဝ်ꩻ ထွာလို့စွဉ်ႏ နီဗွေႏခမ်းသွူနဲး"ဒေါ့ꩻနယ်ဖေႏခန်းနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် စူဠနီႏြဗဟ္မဒတ်ခွန်လဲ့ သဘော်ꩻတူႏခန်းဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻသီး ကအောဝ်ႏဖေႏဝင်ꩻ အကျံႏဉာဏ်ႏ၊ တွိုင်ႏပင်ႏလွဝင်ꩻတွင်ꩻနောဝ်ꩻ ဝါးကီႏတသျို အောဝ်ႏဗွို့ꩻဗော့ꩻ ဝွေꩻသီးဆꩻကီ ချင်းမွူးလောင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဝါးကီႏစုံထောက် ဟွုန်ဝွေꩻသီး ငေါဝ်းတွိုင်ႏပင်ႏ ဒေါ့ꩻရီဝင်ꩻအကျောင်ꩻလံꩻခရာႏ သေစဲင်းငါႏလဲဉ်းတဲင် ကျောင်ႏသဲင်ꩻချာယင်း ခွန်မဟောသဓာႏထျꩻ၊ သဲင်ꩻဒေါ့ꩻခြုဲင်းနယ်ဖေႏ အကျောင်ꩻခရာႏ တလဲင်ႏချင်ꩻနဝ်ꩻသွူ၊ နောဝ်ꩻမꩻ မဟောသဓာႏလဲ့ ကာႏကွယ်ႏအခမ်းထီ၊ အုံအဝ်ႏဒျာႏ တွမ်ႏသတိꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ခွန်စူဠနီႏဗြဟ္မဒတ်တွမ်ႏ ပုရောဟိတ် ကေဝဋ်ပုဏ္ဏာꩻသီးနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးကကျံႏအတွိုင်ꩻ စီႏရင်ꩻမာꩻလွေꩻမွေးစွဉ်ႏသွူ၊ ခွန်အဖြာꩻပေါင်ꩻ (၉၉)ဖြာꩻယိုလဲ့ ဝွေꩻသီးဆွမ်ꩻလို့၊ အောဝ်ႏသော့ꩻလဲဉ်း ဝွေꩻသီးစူကို၊ အောဝ်ႏကုဲင်ရွုမ်ꩻ မိထိလာႏခမ်းရွုမ်ꩻသွူ။ ခွန်တန်စူဠနီႏဗြဟ္မဒတ်တွမ်ႏ အစဲ့ꩻပိုႏဖုံႏ တွိုင်ႏပင်ႏလို့ဝင်ꩻ အီႏလွေꩻသိမ်ꩻထူႏယင်း မိထိလာႏခမ်း ရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် ပုရောဟိတ် ကေဝဋ်ပုဏ္ဏာꩻနောဝ်ꩻ သမ်းအောဝ်ႏသေ မဟောသဓာႏ အစွန်ꩻနောဝ်ꩻမꩻ "ဝိဒေဟရာဇ်တိုင်း မိထိလာႏခမ်းနောဝ်ꩻ ယွယွသိမ်ꩻ၊ ဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻမꩻ ကွဲးသိမ်ꩻ"ဒေါ့ꩻနယ်ခန်းနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ကထင်ႏညတဲင် ဒုတိယအလဲင်ႏနောဝ်ꩻ ကျံႏလွေꩻသိမ်ꩻယင်းနောဝ်ꩻသွူ၊ ဝွေꩻသီးထာꩻကျံႏ အစီႏစဲဉ်ႏအားလုံးနောဝ်ꩻ မဟောသဓာႏသေလို့တဲင် လွိုက်စွဉ်ႏလိုꩻစွန်ꩻယံ လိုꩻကျတဲင် ထွဉ်ႏလွေꩻတွဲႏပꩻလို့ကြောင်းစွဉ်ႏဒျာႏ စူဠနီဗြဟ္မဒတ်ခွန် တွမ်ႏပုရောဟိတ် ကေဝဋ်သီး အဒေါဝ်ပလဲင်ꩻဖုံႏ ဒေါဝ်ခြေင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻသီး ကဆွမ်ꩻထိုꩻ ခွန်ပေါင်ꩻ(၉၉)ဖြာꩻဖုံႏယိုလဲ့ မဟောသဓာႏ ကာႏကွယ်ႏကယ်ႏဆယ်ႏဖေႏတဲင် လွစ်လꩻလို့ခန်းထာꩻသီဖုံႏတွော့ꩻ သဲင်ꩻအုပ်ချာယင်းဒျာႏ အခမ်းထီဖုံႏ ပငါပရာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ တောင်ꩻခါꩻ- "မဟောသဓာႏအလောင်ꩻ ပညာႏသျိနောဝ်ꩻ ထွာဝိဒေဟရာဖ်တိုင်း မိထိလာႏခမ်း ဝိဒေဟရာဇ်ခွန်တန် အစဲ့ꩻပိုႏ(စဲ့ꩻသေနာပတိ)နောဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]

အာႏကွိုꩻ မွဉ်းဖျင်

  1. ပါႏရမီႏဆီပါꩻ
  2. ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏအစွိုꩻ