ပအိုဝ်ႏခမ်းသားသီး

"ပအိုဝ်ႏခမ်းသားသီးအခါႏကို တရာꩻဥပဒေႏ ဒို့ꩻတခြို့ရေꩻ အဝ်ႏလိုႏနေဒွုန်း" မြန်မာခမ်းထီယို ပညာႏရေꩻအဖဲ့ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ စီꩻပွါꩻရေꩻအဖဲ့ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻသီးအိုင်အဝ်ႏရေꩻဖဲ့ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ တောမ်ႏခေတ်နယ်ꩻပညာႏဖဲ့ꩻတဲ့နဝ်ꩻ ကအဝ်ႏထဲ့ဖွိုႏဗာႏ အဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻအခဝ်ခဝ် နုဲင်းဟန်ႏသနီꩻယို ကောပ်စွဉ်ႏဒျာႏ စဲ့ꩻတပ်ထူႏသိမ်ꩻအာႏဏာႏအိုပ်ချုပ်လွဉ် နေင်ႏပေါင်ꩻငတ်ꩻဆီလွိုတွော့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻချုပ်(ပီအဲန်အို)အစွိုꩻနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၉၁-ဗာႏကိုယို အဝ်ႏတခြာကို နွို့လွဉ်ထာꩻလေ ထူႏညိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻနဝ်ꩻသွူ၊ တယ်ႏစွဉ်ႏကထူႏလွဉ်စ ညိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻ ၁၉၉၁-နေင်ႏ ဗꩻတွိုႏဟန်ႏသနီꩻ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻချုပ်ယို အဝ်ႏဆွန်ꩻစွီႏစူလွဉ်တောမ်ႏ တောမ်ႏစဲ့ꩻအာႏဏာႏ ကအိုပ်ချုပ်ဒါႏ မြန်မာခမ်းထီစဲ့ꩻတပ်မတောႏနဝ်ꩻသွူ။ မြန်မာစဲ့ꩻတပ်မတောႏနဝ်ꩻ မြန်မာခမ်းထီယို ဝွေꩻသီးအိုပ်ချုပ်လွဉ် တောမ်ႏစဲ့ꩻအာႏဏာႏဗွေႏစနစ်နဝ်ꩻသွူ၊ ကွဲးတွော့ꩻ မြန်မာခမ်းထီယို တယ်ႏ ၂၀၁၀-ဗာႏနေင်ႏနဝ်ꩻတဲင် အဝ်ႏစဲ့ꩻအာႏဏာႏဗွေႏစနစ်ယို ပြောင်ꩻအွဉ်ႏထောင်လွေꩻလဲဉ်း ဒီမိုကရေစီစနစ်တဲင် မြန်မာခမ်းထီယို မြန်မာစဲ့ꩻတပ်မတောႏအိုပ်ချုပ်တောမ်ႏ စဲ့ꩻအာႏဏာႏဗွေႏစနစ် မွေးတဝ်းဒွုမ်နဝ်ꩻသွူ၊ အွဉ်ႏထွာလွေꩻလဲဉ်း ခမ်းသားလွိုက်ဒင်ႏ ခမ်းသားအစိုႏရ ခမ်းသားအိုပ်ချုပ်ရေꩻစနစ်နဝ်ꩻသွူ။ ဗွိုန်နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ ပအိုဝ်ႏခမ်းသားသီးလဲ့ အဝ်ႏခံႏလွဉ်ဗာႏ စဲ့ꩻအိုပ်ချုပ်ခုမ်စံႏ တောမ်ႏစဲ့ꩻအာႏဏာႏစနစ်နဝ်ꩻသွူ၊ ကွဲးတွော့ꩻ ယိုခါ ၂၀၁၀-ကာႏလွဉ်လꩻလဲဉ်းသွူ နွတ်ꩻနေင်ႏ၊ ဒီမိုကရေသီ အစိုႏရသက်တန်ꩻ နီသွုပ်လဲဉ်းလဲ့ ပအိုဝ်ႏခမ်းသားအခါႏကိုယို စဲ့ꩻအာႏဏာႏဗွေႏ အိုပ်ချုပ်ရေꩻစနစ်တံႏ တလꩻခုဲင်ႏဖေ့သွတ်ꩻလို့တဝ်းဒွုန်းနဝ်ꩻသွူ၊ ဗꩻတွိုႏဟန်ႏသနီꩻ ယရပ်ရပ်နဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏခမ်းသားသီး အဝ်ႏခံႏဗာႏနေက စဲ့ꩻတွဲႏ စဲ့ꩻတံႏ စဲ့ꩻလောက်ꩻ စဲ့ꩻဒိုႏ စဲ့ꩻခꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယိုခါ မြန်မာခမ်းထီအိုပ်ချုပ်ရေꩻနဝ်ꩻ ကာထောင်လွေꩻငါလဲဉ်း ဒီမိုကရေသီတဖူꩻတဲင် ကထဲ့ဖွိုႏဒါႏ ပညာႏရေꩻ၊ စီꩻပွါꩻရေꩻ၊ လိုꩻမုရေꩻ၊ နယ်ꩻပညာႏအရေꩻ-စစရာႏရာႏ အဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻအခဝ်ခဝ်ယို ခမ်းထီအစိုႏရတဲ့နဝ်ꩻ၊ စဲ့ꩻတပ်မတောႏတဲ့နဝ်ꩻ ဖျင်ဆင်မွိုင်ကြွိုင်လွေꩻ၊ သွုပ်ဆွိုက်တောမ်ႏခမ်းတန် ရသျား၊ ဂျာမဏီ၊ ပါကစ္စတန်တောမ်ႏ ခယ်ႏခမ်းဖိုင်ႏတွော့ꩻ အွဉ်ႏစွꩻနေး လွေꩻသွဉ်ပညာႏသားဖိုင်ႏ၊ ဟဲ့ꩻအွဉ်ႏပလို့ꩻမာꩻညီꩻ အနီꩻအရင်ꩻဖိုင်ႏတဲင် ယိုခါ စီꩻပွါꩻရေꩻ၊ နယ်ꩻပညာႏရေꩻဖိုင်ႏယို တသွောင်းထိုလွဉ်လဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ။ ကထွာဒါႏ ဒါႏပညာႏလိုꩻယွဲးဖိုင်ႏတဲ့ ပေါႏထန်ႏအာလဲဉ်း၊ နုဲင်ႏငံႏရေꩻပညာႏသျင်ႏ သီအိုရီသားဖိုင်ႏတဲ့ ပေါႏထန်ႏအာလဲဉ်း၊ အွဉ်မာꩻတယ်ႏထွင်ႏ ပညာႏသျင်ႏသားဖိုင်ႏတဲ့ အဝ်ႏပေါႏထန်ႏအာလဲဉ်း၊ နယ်ꩻပညာႏသားဖိုင်ႏ၊ စက်မုရေꩻပညာႏသားဖိုင်ႏ၊ သွုပ်ဆွိုက်ရေꩻနယ်ꩻစနစ်ဖိုင်ႏ၊ စီꩻပွါꩻရေꩻပညာႏသားဖိုင်ႏ စတဲင်အဝ်ႏပေါႏထန်ႏအာနေလဲဉ်းနဝ်ꩻ ထီႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻအခါႏကို အွိုးကရီးခါနဝ်ꩻ ရိုꩻတောႏလန်ႏတွိုက်ꩻထန်ႏ ပဒေႏသရာဇ်နစ်ကုဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ ယိုခါနဝ်ꩻ ပဒေႏသရာဇ်စနစ်အမွီႏကုဲင်နဲ့၊ စဲ့ꩻအာႏဏာႏဗွေႏစနစ်အမွီႏကုဲင်နဲ့ သေတဝ်းဒွုမ်၊ ထင်းဒျာႏအဟဝ်တဲင် ထိန်ꩻသိမ်ꩻဟဝ်မွေး၊ ထွိုင်ႏမော့ꩻအရသာႏတွော့ꩻ စနစ်တဟဝ်တဝ်း အဝ်ႏသေသေဒျာႏလဲ့ တမိဉ်စွဉ်ꩻခွါႏတဝ်းဒွုမ်၊ ဝင်ꩻနဝ်ꩻ စွဉ်ꩻခွါႏအွဉ်ႏကုဲင်ချာတွော့ꩻ ထောင်လွေꩻငါနဝ်ꩻ ထင်ႏထိုတွိုႏလꩻလဲဉ်းမုဲင်ꩻကိုကိုလဲ့ တွိုႏနီပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏကျင်ꩻသုင်ꩻဟဝ်နေဒွုန်း စနစ်ကုဲင်နဝ်ꩻသွူ။ တောမ်ႏစဲ့ꩻအာႏဏာႏတွော့ꩻ ကအိုပ်ချုပ်လွဉ်ဒါႏ မြန်မာခမ်းထီ စဲ့ꩻတပ်မတောႏမွုန်းတဲ့ စဲ့ꩻအာႏဏာႏဗွေႏအိုပ်ချုပ်ရေꩻစနစ်ယို ခမ်းသားထီသား တကျွိုက်တဝ်းဒွုမ်၊ တလက်ခံႏတဝ်းဒွုမ် ကရိုꩻနဝ်ꩻ သေနာႏထွူတွော့ꩻ စဲ့ꩻတပ်မတောႏနဝ်ꩻ ဖေႏအပ်အွဉ်ႏထွာလွေꩻဖေႏ ခမ်းသားအိုပ်ချုပ်ရေꩻ ဒီမိုကရေစီစနစ်နဝ်ꩻသွူ၊ နဝ်ꩻလုမ်ꩻမကာႏ ကထွာဒါႏ အိုပ်ချုပ်ခမ်းထီအစိုႏရသူꩻလဲ့ မြန်မာခမ်းထီယို ဖေႏကထွာလွဉ်နွောင်ꩻ၊ ထေႏကထောင်လွေꩻနွောင်ꩻ ဒီမိုကရေသီစနစ် အစဲစ်အမဲဉ်ႏ ခမ်းထီနဝ်ꩻ အဝ်ႏကျိုꩻစာꩻလွေꩻနဝ်ꩻသွူ။ အိုပ်ချုပ်မြန်မာခမ်းထီသား အစိုႏရသီးတဲ့နဝ်ꩻ၊ တဲမ်းထွို့ꩻဖေႏ မြန်မာခမ်းထီ ဥပဒေႏသား လွတ်တောႏနမ်းခြောင်ꩻသီးတဲ့နဝ်ꩻ မြန်မာခမ်းထီ ဖေႏကကျင်ꩻသုင်ꩻလွေꩻနွောင်ꩻ ဒီမိုကရေစီစနစ် အစဲစ်မဲဉ်ႏယို ဝင်ꩻကအဝ်ႏကျိုꩻစာꩻလွေꩻနဝ်ꩻ တွိုႏပအိုဝ်ႏခြာကို လိုꩻထွားဒျာႏ နမ်းအကျိုꩻသား၊ လိုꩻထွားဒျာႏ နမ်းအာႏဏာႏ ဖေႏကတဉ်ႏသေႏသေႏဖိုင်ႏနဝ်ꩻ ဒီမိုကရေသီယို တောမ်ႏနီပအိုဝ်ႏ ကဲက်ညီႏတဝ်းဝင်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏကို လိုꩻသီဒီမိုကရေသီထာꩻသားဖိုင်ႏ အဝ်ႏဗာႏဖိုလဲဉ်း-စတဲင် အဝ်ႏဒေါ့ꩻရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသားတဲ့ အဝ်ႏနေဒွုန်းကနဝ်ꩻသွူ။ ကအိုပ်ချုပ်ခမ်းထီသား အစိုႏရမွုန်းတဲ့ မြန်မာခမ်းထီကို ကအဝ်ႏခမ်းသားသီးအတာႏ ဥပဒေႏဒို့ꩻတခြို့ရေꩻဖေႏကအဝ်ႏ၊ ဥပဒေႏအလꩻ တွောင်းတရျားဆုင်ꩻဖျတ်ခွင်ꩻဖေႏကအဝ်ႏ၊ ခမ်းသားသီးဖဝ လိုမ်းဗဉ်းရေꩻဖေႏကအဝ်ႏနဝ်ꩻ ဒီမိုကရေသီစနစ်ကိုဒျာႏမꩻ ခံႏစာꩻခွင်ꩻ အီႏလꩻထီႏဖေႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏပအိုဝ်ႏသီး အိုပ်ချုပ်ခမ်းထီလꩻမွေးတဝ်းဒွုန်း၊ အဝ်ႏဒျာႏဒေႏသကို လိုꩻမျိုꩻခြာမွုန်းတဲ့ ခမ်းသားသီး ထာꩻသေအခွင်ꩻအရေꩻဖေႏကအဝ်ႏ၊ ဥပဒေႏတွောင်းတရျားရေꩻ ဖေႏကအဝ်ႏယို အဝ်ႏလိုႏကျင်ꩻသုင်ꩻ ဒီမိုကရေသီစနစ်နဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးအာႏဏာႏ ဖေႏကတဉ်ႏ မိဉ်ကျင်ꩻသုင်ꩻဒျာႏ စဲ့ꩻအာႏဏာႏဗွေႏစနစ်နဝ်ꩻသွူ၊ စဲ့ꩻအာႏဏာႏဗွေႏစနစ်ကိုယို ခမ်းသားအတာႏ ဥပဒေႏတွောင်းတရျားရေꩻ တအဝ်ႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။