ပွိုင်းဝွို့တောမ်ႏကျောက်ကပ်
ကျောက်ကပ်ကရိုꩻယို လိုꩻတသေတဝ်း ယဟန်ႏနဝ်ꩻ "ကျောက်"ကရိုꩻနဝ်ꩻ "လုံး"၊ "ကပ်"ကရိုꩻနဝ်ꩻ "ဗွို့ꩻ"၊ လိုꩻနမ်းကို အခြွိုင်းတမျိုꩻမျိုꩻအလောင်း လုံးခြောက်အဝ်ႏပယ်ဗွို့ꩻတဲင် ဟဲ့ꩻ"ကျောက်ကပ်"နုဲင်းနဝ်ꩻ တမွေးတဝ်း၊ လုံးခြောက်အဝ်ႏပယ် အဝ်ႏဗွို့ꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ အဝ်ႏပယ်အဝ်ႏဗွို့ꩻတဝ်းလဲ့နဝ်ꩻ လိုꩻနမ်းကို အခြွိုင်းနဝ်ꩻတမျိုꩻနဝ်ꩻ မန်းလိုꩻမျိုꩻဟဲ့ꩻကျောက်ကပ်တဲင် ပအိုဝ်ႏလဲ့ ထိုမ်ႏခေါ်ဖန်ခေါ်တဝ်းဒွုမ်အမဉ်ꩻတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻနုဲင်းနုဲင်းဗော့ꩻမန်း "ကျောက်ကပ်"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻတဖြာꩻယိုနဝ်ꩻ ကျောက်ကပ်အဝ်ႏနီဖြုံႏတဲင် တဖြုံႏဖြုံႏမီႏကုဲင်ထိုꩻလဲ့ အုံအဝ်ႏလꩻဒျာႏ၊ သက်အဝ်ႏမွန်နွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ ကျောက်ကပ်နီဖြုံႏ ခင်ႏလမ်းအုံနဝ်ꩻ ငင်းဒေင်တကီပသာႏသာႏ၊ ငင်းဆွတ်ꩻအသောင်နီဖဲ့ꩻ၊ တဖဲ့ꩻတဖြုံႏဖြုံႏသွူ။ ကျောက်ကပ်နဝ်ꩻ ဟံးပေါင်းအဝ်ႏကပ်ꩻဒျာႏ ငင်းဆꩻချာဖဲ့ꩻသွူ။ ကျောက်ကပ်ကိုနဝ်ꩻ တသာႏဖြွီꩻအနွို့အဝ်ႏ၊ အထန်ႏအဝ်ႏသွူ။
| ကျောက်ကပ် | |
|---|---|
 လိုꩻနမ်းခန္ဓာႏအကို ကျောက်ကပ် ကအဝ်ႏဒါႏခင်ႏလးမ် (တသီး) | |
 ဗဲး ကျောက်ကပ် | |
| အစဲင်းထဲင်း | |
| သာႏ/သွီႏဖြွီꩻ(သွေးလွှတ်ကြော) | renal artery |
| သာႏ/သွီႏဖြွီꩻ(သွေးပြန်ကြော) | renal vein |
| အာႏရုင်ႏဖြွီꩻ | renal plexus |
| Identifiers | |
| MeSH | A05.810.453 |
| Dorlands /Elsevier | Kidney |
| TA | A08.1.01.001 |
| FMA | 7203 |
| Anatomical terminology | |
လိုꩻကအံႏဒါႏ အာဟာႏရယို အထီမျိုꩻနဝ်ꩻ နွို့လင်ꩻကျောက်ကပ်ကိုတဲင် ကျောက်ကပ်နဝ်ꩻ စဲစ်ဖေႏခါꩻသွူတွော့ꩻ အထီကြောင်းအထီဟဝ်မျိုꩻနဝ်ꩻ ပသာထန်ႏလွေꩻယင်း သွီႏထီကို နမ်းတဗာႏလုမ်းထွူတွော့ꩻ အထီတစင်ႏကြယ်ႏတဝ်း၊ အထီဝွေႏဖုံႏနဝ်ꩻ ပသာလလင်ꩻဆီႏအွိုင်ꩻကိုသွူ။ ကပသာလင်ꩻဆီႏအွိုင်ꩻကိုနဝ်ꩻ ဆီႏပေါႏအာသွူတဲ့ မဲန်ဆီႏထာꩻတွော့ꩻ ဆီႏထန်ႏထိုꩻဗာႏသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ လိုꩻသီးယို ကျောက်ကပ်မီႏကုဲင်လို့နီဖြုံႏနဝ်ꩻ သက်တမွန်နွောင်ꩻတဝ်းသွူ။ ခြောက်ကတဲႏဒါႏ လိုꩻနမ်းကိုနဝ်ꩻ ဆီႏအွိုင်ꩻကို၊ ဆီႏလွစ်ꩻကို (ကျောက်ကပ်တောမ်ႏဆီႏအွိုင်ꩻခါႏ) ကျောက်ကပ်ကို၊ သယ်ꩻခေႏကို၊ သွုန်ႏကို၊ ခင်ႏလမ်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ တထွောင်းတဝ်းလဲ့ တထွောင်း တဲႏနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ လုံးခြောက်ကတဲႏဒါႏ နမ်းကိုယို ကတဲႏပေႏပေႏ ကအဝ်ႏပေႏပေႏခါနဝ်ꩻ လက္ခဏာႏတပျꩻစဲင်းတဝ်းတဲင် တသေကြွို့ꩻတဝ်းသွူ။ လက္ခဏာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ တထွောင်းတောမ်ႏတထွောင်း တပီဗွိုန်လို့တဝ်းလွဝင်ꩻသွူ။ အထင်ႏသျာꩻသွတ်ꩻနဝ်ꩻ ဆီႏအွိုင်ကိုသွူ။ ဆီႏအွိုင်ꩻကို ခြောက်မီႏတယ်ႏဟံးတန်သွူနဝ်ꩻ ငင်းဒေင်စို့ꩻ၊ ငင်းဒေင်ဆာဒါႏ၊ ဆာခြေ့ဒါႏ၊ ဆီႏထာꩻလဲ့ ဆီႏတလင်ꩻဟဝ်တဝ်း၊ လင်ꩻနေးလဲင်ႏစိꩻစိꩻ၊ ပေါႏဆီႏထာꩻလဲ့ ဆာခြေ့ဒါႏ၊ ဆီႏသွီႏဒါႏထာꩻ၊ ဆီႏတနျာႏဒါႏ-စတဲင် လက္ခဏာႏနုဲင်းယို ကုဲင်းပေါႏထွာဒါႏသွူ။ လိုမ်ꩻလာꩻမီႏလꩻဒွုမ်နဝ်ꩻ ကေားလူႏသားမီႏအဝ်ႏနဝ်ꩻ ထူႏဝင်ꩻကျောက်ကပ်တွော့ꩻ လုဲင်ႏသော့ꩻအဝ်ႏလꩻဒျာႏသွူ။ ကွယ်ႏတွော့ꩻ လုဲင်ႏခꩻတရိပ်လို့အာ၊ လို့အသိန်ႏနီသိုမ်ရျာꩻတဲင် လိုꩻတလုဲင်ႏနွောင်ꩻကြွို့ꩻတဝ်းသွူ။
ကျောက်ကပ်ကုဲင်တူႏတူႏတန်ႏတန်ႏတွော့ꩻ ဆရာႏဝွန်ႏသီး ပသနေးမီႏလꩻနေနဝ်ꩻ ပသေနေးလဲ့ အုံအဝ်ႏလꩻအီဒျာႏနေနေသွူ။ ကွယ်ႏတွော့ꩻ ပသေတလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ လို့လစ်ꩻငတ်ꩻသောင်ꩻ၊ တလာယို ပသေဗာႏနီသိုမ်လဲင်ႏလဲ့အဝ်ႏတဲင် ညညနဝ်ꩻ တတတ်နွိုင်ႏတဝ်းဒျာႏနေနေသွူ။ ယဟန်ႏသားနဝ်ꩻ ပသေနေးတတ်နွိုင်ႏတဝ်းတဲင် ကသေဒါႏတသီႏနယ်ꩻဒွေါင်ႏ (ဆေးနည်းတို)ဖုံႏလဲ့ အွောန်ႏဒေါ့ꩻတဝင်ꩻ၊ ခြုဲင်းနယ်တဝင်ꩻတွော့ꩻ ကဟဝ်လွဉ်ꩻအီလဲ့ အဝ်ႏပြုံႏပြင်ႏသွူ။ ခါးလားကတဲမ်းနယ် ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ တဲမ်းနယ်အွောန်ဒွိုန်း ကျောက်ကပ်အကျောင်ꩻခရာႏ နုဲင်းလယိုဖုံႏသွူ။
ကျောက်ကပ်ကုဲင်လဲန်း လက္ခဏာႏဖုံႏ
မွဉ်းဖျင်- (၁) ဆီႏထာꩻယပ်ꩻ (မွေးတဝ်းလဲ့) ဆီႏထာꩻတွင်ꩻနဝ်ꩻဆာ (၂) ဆီႏကိုနဝ်ꩻသွီႏပါ (၃) ဆီႏထာꩻအဗို့ꩻအာ (၄) နမ်းတဗာႏလုမ်း ယော့ꩻဖော်ꩻဒါႏ (၅) ရွိုးအွန်းထွူတဲင် သွီႏယာႏဗွာတီႏတုဲင်ဒါႏ (၆) တလီꩻဆန် အော့ꩻဒါႏထာꩻ (၇) မဲန်အံႏတဝ်းထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ (၈) သာထာꩻကွို့ꩻတဝ်း (၉) ငင်းဒေင်အရွို့နီဖဲ့ꩻလဲ့နဝ်ꩻ တဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻလဲ့နဝ်ꩻ ဆာဒါႏ (၁၀) တမူꩻဒါႏ ယာႏပသꩻဒါႏ။
လက္ခဏာႏနုဲင်းယိုဖုံႏ မီႏခံႏစာꩻဗာႏ တစွိုးနီစွိုးလဲ့နဝ်ꩻ၊ လစ်ꩻငတ်ꩻစွိုးလဲ့နဝ်ꩻ ကျောက်ကပ်တဟဝ်တဝ်းဒွုမ်ကရိုꩻယို သေနာႏဗာႏသွူ။ ဖေႏကသေချာႏနဝ်ꩻ လွေꩻစံꩻထေ့ဗာႏ ဆရာႏဝွန်ႏထျꩻ၊ တသီႏခန်ꩻကိုသွူ။
"ကျောက်ကပ်ဖေႏကခွေါင်ခံႏ ကာႏကွယ်ႏနယ်ꩻ"
- (၁) အံႏအာငါႏမွော့ အငိုးအကျော် (၂) အွꩻအာအာသွော့ထီ (၃) အံႏအာငါႏမွော့ ပါရာစီတမော-စတဲင်တသီႏတသိုꩻ၊ တသီႏကတူႏဆာဖုံႏ (၄) အံႏအာငါႏမွော့ တသာႏ (၅) အံႏအာငါႏမွော့ ထာꩻနွိုး (၆) ဆွောန်းမွော့ယာထူ (ဆေႏလိပ်) (၇) ဒွိုႏအံႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "ပဲကတ္တီပါ"နဝ်ꩻနေား (၈) ဖက်ꩻစီꩻ၊ မောက်ꩻဖါးဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ မာꩻကြောင်းစင်အီဒါႏ ကျောက်ကပ်နေနေတဲင် အဝ်ႏလိုႏအံႏပါသွူ။
"ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ"
- ၁။ ဆရာႏဝွန်ႏစံꩻထွားချက်အလꩻ မီႏထွာမွေးလဲန်းသွူ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ပြောင်ႏ (ခေါက်ခယ်ႏ)အပို ကလူꩻဆွောန်ႏယို ထူႏဟမ်းအာအာသွူတွော့ꩻ ပသေကြောင်းကြောင်း အွောန်ႏသဲင်ထာꩻဟေ့ꩻကိုထွူတဲင် မာꩻနုဲင်းနေင်းသဲင် သော့ꩻလျားဗုတ်ꩻကိုတွော့ꩻ အွꩻဖေႏအာအာနဝ်ꩻ ဟဝ်ချာယင်းဒျာႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
- ၂။ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏဟဝ်နယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖက်ꩻကွမ်းပင် (ဖက်ကွမ်းဖေ့ꩻ)ယို မူတောမ်ႏမောက်ꩻဖါးထီတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏမူထီ တစောအံႏဟန်ႏအိုယို အွꩻဖေႏတနီꩻတလဲင်ႏနဝ်ꩻ နီသိုမ်နီꩻငါလဲ့ ဟဝ်ချာနွောင်ꩻဒျာႏ ရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဖက်ꩻကွမ်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ မန်းဟဲ့ꩻ"ကုန်းခံတက်"၊ ဖက်ꩻကွမ်ႏခါႏ ဝင်ꩻကသွတ်ꩻအံႏ၊ စဲးအံႏ အစော့ꩻဆားနဝ်ꩻဒျာႏသွူ။
- ၃။ ကျောက်ကပ်တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ အမောင်ꩻကပါဒါႏ မောက်ꩻကေင်ရာႏတန်တန်တဖြုံႏယို အမောင်ꩻနဝ်ꩻ အွောန်ႏကုဲင် ကျာႏထိုꩻလို့အပီတွော့ꩻ အမောင်ꩻအွောန်ႏကီ သော့ꩻဖွိုင်ꩻကမဲန်ႏရာႏတဖြုံႏကိုတဲင် ထီနဝ်ꩻသော့ꩻဗဉ်ႏဗဉ်ႏသွူ မောက်ꩻကေင်ရာႏနမ်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ခြွူသွော့သိုမ်ထီတထီ၊ မီႏအဝ်ႏကုဲင်တထီနဝ်ꩻ အွဉ်ႏခွꩻအွꩻသွော့နေား၊ အနယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ စံꩻထွားလဲန်း လိုꩻအဖြာꩻ (၅၀)လွို၊ ဟဝ်လွဒျာႏစုမ်ႏဖြာꩻရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ မာꩻဗာႏခွိုင်းမုဲင်ꩻလဲင်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻပါတဝ်းတဲင် မာꩻတလဲင်ႏပေါႏတဟဝ်တဝ်းလဲ့ လိုႏမာꩻအွꩻထဲင်းထဲင်းသွူ။
- ၄။ ကျောက်ကပ်တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ကျောက်ကပ်မီႏတဟဝ်တဝ်း၊ ကျောက်ကပ်မီႏတမာꩻနွောင်ꩻဟဝ်ဟဝ်တဝ်း ထာꩻမာꩻနဝ်ꩻ ကုဲင်းယော့ꩻဖော်ꩻဒါႏ နမ်းတဗာႏလုမ်း ရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
မီႏယော့ꩻဖော်ꩻဒါႏ နမ်းတဗာႏလုမ်းနဝ်ꩻ ကျောက်ကပ်ဟဝ်တဝ်းတဲင် ဖေႏကဟဝ်ချာနဝ်ꩻ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "လသာပန်း"အစော့ꩻဆား၊ အလာႏဆားဖုံႏယို ခြွူအွꩻအထီတရိုꩻတဝ်း၊ ဒွိုႏအံႏဟန်ႏအိုတရိုꩻတဝ်း၊ သွတ်ꩻအံႏကေားထာꩻတရိုꩻတဝ်း အံႏကုဲင်းကုဲင်းနဝ်ꩻ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏ ဟဝ်နွောင်ꩻအီဒျာႏသွူ။ "လသာပန်း"ကရိုꩻနဝ်ꩻ အမွူးသွီႏယောင်ႏယောင်ႏ၊ သေင်ႏယောင်ႏယောင်ႏသွူ။ ပေါႏလျꩻအလာႏ ကဉ်ႏအစော့ꩻနဝ်ꩻ အစီႏထန်ႏသွူ။ အစော့ꩻဆားယို မီႏသွတ်ꩻအံႏကဲးထာꩻနဝ်ꩻ ဟို့ꩻပနဲန်ႏသွူ။
- ၅။ တသီႏကျောက်ကပ် ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ နမ်ႏရိုပ်ꩻတန်၊ နမ်ႏရိုပ်ꩻဆူႏသား၊ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ 'ထိကရုန်းယို'တမွူးလုမ်းလုမ်း၊ ထူႏအာအာ၊ အွောန်ႏသဲင်ထွူတွော့ꩻ ဗုံမေႏ၊ မီႏထွာလို့သွူဖါႏနဝ်ꩻ စဲးထီတွော့ꩻ ပေါႏအထီစွူ အဝ်ႏသွူဖဲ့ꩻကီလဲ့ အွꩻခွိုꩻခွိုꩻ အွꩻအာအာသွော့နေား၊ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ (၇)နီꩻအတွင်ꩻ မဲ့ꩻထူꩻချာလွဉ်ဒျာႏသွူ။ ခြောက်မီႏအဝ်ႏလဲ့ မဲ့ꩻအခြီလင်ꩻထိုꩻဒျာႏသွူ။ ချင်းစဲးချင်းအွꩻဒျာႏသွူ။
ပွိုင်းဝွို့တောမ်ႏကျောက်ကပ်အကျောင်ꩻ၊ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏတသီႏနယ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းနယ်ဗာႏတခွိုင်းယိုသွူ။ အဝ်ႏရာꩻ ယိုꩻရာꩻ အနယ်ꩻယို ထွားမာꩻအံႏဒျာႏသွော့နေား၊ တနယ်ꩻမီႏတဟဝ်တဝ်းလဲ့ မာꩻအီဖျင်တောမ်ႏတနယ်ꩻနေား။ ကတဲမ်းနယ်ဒါႏ ကျောက်ကပ်အကျောင်ꩻခရာႏ၊ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏတသီႏနုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ထူႏတဲမ်းကူꩻထန်ႏ ဖစ်ဘုတ်လောင်းဒျာႏလွောန်းလွောန်းသွူ။
"ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏကျောက်ကပ်တဲင်" လိုꩻသီးနမ်းကိုကအဝ်ႏဒါႏ အခြွိုင်းအမျိုꩻမျိုꩻယိုနဝ်ꩻ တွမ်ႏကာꩻခြွိုင်းနဝ်ꩻ ဗွိုန်လွဝင်ꩻ စွုမ်ႏဟဝ်မွေးငါႏ ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻသီးနမ်းကို(ဟို့ꩻကို)ကတူႏကို ကတူႏလောင်းကအဝ်ႏဒါႏ အခြွိုင်းဖုံႏယိုနဝ်ꩻ အွဉ်ႏတရေꩻထာꩻ တပါတဝ်းတစွိုးစွိုး၊ အဝ်ႏလိုႏအပ်တွော့ꩻ သဘာဝတရာꩻ ဖန်ဆင်ꩻဖေႏဒျာႏလွဉ်းလွဉ်းသွူ။ ခွန်ကုဝေသီးဆရာႏ ဆရာႏဝွန်ႏ (မန္တလေꩻ)တဖြာꩻဒေါ့ꩻနဝ်ꩻ လိုꩻသီးနမ်းကိုယို တာႏဝွန်ႏအဝ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻသေတဝ်း၊ တအဲဉ်ထဝ်းလဲ့ အဝ်ႏလꩻဒျာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဖြေ့တတဲက်ꩻ(အူအတက်)တမျိုꩻလွုမ်ꩻ အရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻသီး အာဟာႏရတဖူꩻခြောင်ꩻယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏဖြောင်းကို မျောႏလင်ꩻသော့ꩻအဆာႏခြုံ၊ အဝ်ႏအဆာႏခြံနဝ်ꩻ လင်ꩻလယင်းဖြေ့ပေႏမော့ကီ(အူသိမ်ဦး)၊ အဝ်ႏအူသိမ်ဦးနဝ်ꩻ ကာႏလလင်ꩻဖြေ့ပေႏကို၊ ဖြေ့ပေႏထင်ႏသွတ်ꩻနဝ်ꩻ နွို့လလင်ꩻလုဲင်ႏဖြေ့တန်(အူမကြီး)ကို အာဟာရကပဲစ်ꩻ ကဆား ကသေင်ထိုꩻနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာပဲစ်ꩻဆားသေင်ဒျာႏ ဖြေ့ပေႏကိုသွူ။ ဖြေ့ပေႏကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏတဝဲဉ်ꩻတခွေႏချာငါဟို့ꩻကိုတဲင် အဆွာꩻတန်သွူ။
အဝ်ႏဖြေ့ပေႏ နွို့လင်ꩻစဖြေ့တန်အရပ်ကိုနဝ်ꩻ ဖြေ့တတဲက်ꩻ(အူအတက်)အဝ်ႏသွူ။ ဖြေ့တတဲက်ꩻ ကအဝ်ႏဒါႏ လိုꩻသီးနမ်းခန္ဓာႏအရပ်ယို မဉ်ႏဒေါ့ꩻနယ်ဗာႏနဝ်ꩻ ကီႏပင်ထွေအကိုဖဲ့ꩻ အသွတ်ꩻဆꩻချာအရပ် ဟို့ꩻပေႏအခဝ်တျက်ꩻရပ်ကိုနဝ်ꩻသွူ။ အရပ်နဝ်ꩻကို မဉ်ႏဆာမဉ်ႏခြေ့တွော့ꩻ အံႏတသီႏဆဲ့ꩻတသီႏ မဉ်ႏတဟဝ်တဝ်းယိုꩻယိုꩻနဝ်ꩻ ဖြေ့တတဲက်ꩻယော့ꩻ၊ ဖြေ့တတဲက်ꩻတိုဒါႏတဲင် လိုႏစမ်ႏကြွို့ꩻနေးတဝ်း၊ လိုႏလွေꩻအွဉ်ႏနယ်ဒျာႏ တသီႏယွုံႏသွူ။ လိုꩻသီးယို ဖြေ့တတဲက်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏစွုမ်ႏဖြာꩻအကျောင်ꩻ တသေထွꩻတဝ်းတွော့ꩻ ဝင်ꩻမဉ်ႏရိုꩻဖြေ့တတဲက်ꩻယော့ꩻ၊ ဖြေ့တတဲက်ꩻတိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏထင်းတောဒျာႏ အအဝ်ႏထွူတမွေးတဝ်း၊ အဒေါ့ꩻတသာတွော့ꩻ အယော့ꩻအတိုထိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဖြေ့တတဲက်ꩻခရာႏယိုနဝ်ꩻ ဟမ်းပေါင်းထူꩻဆန်ꩻသွူတကာႏတဝ်း အီႏတဲမ်းခေါ်ခေါ်ရွမ်ဖြုဲင်ꩻတပုတ်လဲ့ တလဲင်ꩻတဝ်းတွော့ꩻ တဲမ်းရော်ꩻပါဗာႏ ကျောက်ကပ်ခရာႏ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻကိုယိုသွူ။ ယိုနဝ်ꩻ တဲမ်းသွုပ်လွေꩻယင်း ကျောက်ကပ်အကျောင်ꩻသွူ။ လိုꩻနမ်းကို အခြွိုင်းတမျိုꩻကဟဲ့ꩻဒါႏ ကျောက်ကပ်နဝ်ꩻ ကျောက်နဝ်ꩻ"လုံး"၊ ကပ်နဝ်ꩻ"အဝ်ႏပယ်၊ အဝ်ႏဗွို့ꩻ" လုံးအဝ်ႏပယ်အဝ်ႏဗွို့ꩻ (ခြောက်တယ်ႏ)တွော့ꩻ ဟဲ့ꩻကျောက်ကပ်တမွေးတဝ်း၊ မန်းဝေါဟာရအမဉ်ꩻ(ကျောက်ကပ်)နုဲင်းနဝ်ꩻဒျာႏသွူ။ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏကျောက်ကပ်တဲင် ဦးဘတင်ကတဲမ်းဒါႏ "လက်တွေ့ကုထုံးကျမ်းနှင့် ရှုတော်မူဆေးအဘိဓာန်ကျမ်း"လိတ်မဲ့ငါ(၅၀)ကိုနဝ်ꩻ "ကျောက်ကပ်သည် ကြောမကြီးကို အညှာဖြင့်တွယ်လျက် ကျောက်ကုန်းရိုးကိုတဘက် (၂)ချက်ကပ်လျက် တည်၏။ ထိုသို့ကျောက်ကုန်းရိုးကို ကပ်လျက် တည်သောကြောင့် ကျောက်ကပ်ဟုခေါ်သည်။ ထိုကျောက်ကပ်သည် ရေနံရောင်ကဲ့သို့ စိမ်းရွှေသောအဆင်းရှိ၏။ လုံးရပ်သဏ္ဌာန်ကား သရက်သီးပမာဏရှိ၏" တဲမ်းသေꩻခါꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
မဉ်ႏထွားနုဲင်းဦးဘသင် ကတဲမ်းယိုနဝ်ꩻ ကျောက်ကပ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ လိုꩻတဖြာꩻဖြာꩻနမ်းလောင်းယို အဝ်ႏ(၂)ဖြုံႏ၊ အအဝ်ႏရောင်ꩻအဝ်ႏဗော့ꩻ ငင်းဆွတ်ꩻတဖဲ့ꩻတဖြုံႏစီႏတဲင် မန်းဟဲ့ꩻ"ကျောက်ကပ်"နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ လုံးခြောက်အဝ်ႏပယ်အဝ်ႏဗွို့ꩻတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻကျောက်ကပ်တမွေးတဝ်းသွူ။ ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏလဲ့ ဟဲ့ꩻနုဲင်းဗော့ꩻမန်း "ကျောက်ကပ်"နုဲင်းနဝ်ꩻဒျာႏနေနေသွူ။ လုံးခြောက်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏကျောက်ကပ်ကိုလွုမ်ꩻတမွေးတဝ်း၊ ဆီႏတသာႏဖြွီꩻကို ဆီႏအွိုင်ꩻကို သွုန်ႏကိုလဲ့ အဝ်ႏဒါႏဒျာႏ၊ ခြောက်တယ်ႏဒါႏဒျာႏနေနေသွူ။ လိုꩻသီးကအံႏဒါႏ အာဟာႏရယို ကထွိုင်ႏတွိုႏလင်ꩻ ဖြေ့ပေႏကိုနဝ်ꩻ မနဲကေႏပဲစ်ꩻထိုꩻတဲင် အထီအနမ်း ခွယ်ꩻချာꩻထိုꩻ(၂)မျိုꩻသွူ။ အထီဓာတ်နဝ်ꩻ နွို့လွေꩻသော့ꩻ ကျောက်ကပ်(၂)ဖြံႏကိုတွော့ꩻ ကျောက်ကပ်ခါစဲစ်ဖေႏတဲင် အထီစွူ အထီစင်ႏကြယ်ႏတဝ်းနဝ်ꩻ နွို့ညီꩻချာ သွီႏထီကြောင်းကို၊ အထီဝွေႏ အထီတကြောင်းတဝ်းနဝ်ꩻ နွို့လင်ꩻသော့ꩻ ဆီႏအွိုင်ꩻလဲင်ႏစိꩻစိꩻတွော့ꩻ ပေါႏအာသွူလဲ့ သꩻမဲဉ်ဆီႏထာꩻပေါႏ၊ ဆီႏထန်ႏထိုꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻသီးယို ကျောက်ကပ်အဝ်ႏတဝ်းတလꩻတဝ်း၊ ကျောက်ကပ်(၂)ဖြုံႏအကို တဖြုံႏမဉ်ႏကုဲင်ထိုꩻလဲ့ တဖြုံႏမဉ်ႏဟဝ်မꩻ အသက်မွန်နွောင်ꩻသွူ။ ကျောက်ကပ်ယိုနဝ်ꩻ တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻ လုဲင်ႏဖေႏပြွတ်ဖေႏဝင်ꩻလꩻလဲ့ လုဲင်ႏတွိုင်ႏတလꩻတဝ်း၊ ကျောက်ကပ်အမျိုꩻဗွိုန်လွဝင်ꩻမꩻ လုဲင်ႏလꩻရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း လိုꩻကအီႏလူႏ၊ ကအီႏဖြယ်ဖေႏဗာႏဝင်ꩻ ကျောက်ကပ်ယိုနဝ်ꩻ တယိုꩻတဝ်း၊ အဝ်ႏကြွို့ꩻတဝ်းသွူ။
ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နီကျောက်ကပ်ဒျာႏယို ဖေႏကခြေင်ႏနီသက်နဝ်ꩻ နီဝီရိယဗျာႏ၊ နီရက်ဗာႏ၊ နီပျုစုသုတ်သင်ႏချာဗာႏသွူ။ ပျုစုသုတ်သင်ႏ ကျောက်ကပ်နယ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းနယ်လွေꩻ နုဲင်းငါယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
- ၁။ ကျောက်ကပ်တွမ်ႏ တညင်းရာႏနဝ်ꩻ တဲ့ꩻတဝ်းလွဝင်ꩻ ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။၊ ပွိုးနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင် မဉ်ႏအံႏဗာႏတညင်းရာႏနဝ်ꩻ အမာꩻကုဲင်ယိုꩻကျောက်ကပ်၊ ကျောက်ကပ်ခြေင်ႏသက်တဝ်းအဗွေႏတဲင် တညင်းရာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ဆေ့ꩻဆေ့ꩻအာအာ တလိုႏအံႏတဝ်းတစိꩻစိꩻသွူ။ တညင်းရာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ အကျိုꩻတဖေႏတဝ်းလိုꩻတစွိုးစွိုးတဲင် မဲဉ်သွတ်ꩻသွတ်ꩻ၊ မဲဉ်စဲးစဲး၊ မဲဉ်ဒွိုႏဒွိုႏ၊ လုံးဝလုံးဝ တလိုႏအံႏတဝ်း၊ လိုႏသျောင်ꩻညာꩻညာꩻ နုဲင်းကလာမူႏလဉ်နဝ်ꩻသွူ။
- ၂။ အယိုꩻသွတ်ꩻ ပသေကျောက်ကပ်နယ်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏဖက်ꩻစီꩻခယ်ႏသွူ။ ဖက်ꩻစီꩻခယ်ႏ ကလွောင်ႏရပ်ယို ပသေကြောင်းကြောင်းထွူထီတွော့ꩻ သွယ်ꩻသေꩻသေꩻသွော့၊ ထွူနဝ်ꩻ ထီ(၂)ဗွီႏရပ်ယို ဒွိုႏဗို့ꩻဗို့ꩻထွူတဲင် သော့ꩻသွော့ဖက်ꩻစီꩻခယ်ႏ သွယ်ꩻထွူနဝ်ꩻ၊ အွဉ်ႏသော့ꩻမိနစ်(၁၀)ရပ်ထွူတဲင် လင်းလင်ꩻအွဉ်ႏခွꩻ အွꩻလို့လို့သွော့ တနီꩻချင်ꩻနော၊ ကျောက်ကပ်ကို ကအဝ်ႏဗွို့ꩻစပ်ꩻဒါႏ အစွူႏဖုံႏနဝ်ꩻ ပါလင်ꩻလွဉ်ꩻလို့ဒျာႏ ဆီႏကိုရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဖက်ꩻစီꩻခယ်ႏနဝ်ꩻ သွီႏတိုꩻရောႏဂါႏလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻကိုဆေꩻကိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻအဝ်ႏစာဒျာႏသွူ။
- ၃။ ဖေႏကထွာပုဲင်ႏ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ လွောက်ꩻနာႏကျင်ꩻသုံꩻသွော့ အချက်ယို(၃)ချက်နော၊ (၃)ချက်ကရိုꩻနဝ်ꩻ-
- (၁) အွꩻအာအာ အွꩻကုဲင်းကုဲင်းသွော့ထီ၊
- (၂) အွꩻအာအာသွော့ ဖိုးနဲဉ်းထီ၊ ဒိန်ချဉ်ထီဖုံႏနော၊
- (၃) တသာႏတွမ်ႏအဆွံဓာတ်မန်ႏသမျယို အံႏအာငါႏမွော့၊ အံႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻငါသွော့။
ယို(၃)ချက်အကို အရေꩻတန်သွတ်ꩻနဝ်ꩻထီသွူ။ မဉ်ႏအွꩻအာအာထီနဝ်ꩻ ဆီႏသွင်ႏ၊ ဟို့ꩻလွေꩻဟဝ်တဲင် ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း ရောႏဂါႏအလင်ဖုံႏလဲ့ ထွာကြွို့ꩻတဝ်းသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ အယိုꩻသွတ်ꩻရောႏဂါႏကင်ꩻ တသီႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏထီလွုမ်ꩻတဲင် ယိုꩻလဲ့ကယိုꩻ၊ အငိုꩻလဲ့တလို့တဝ်းနဝ်ꩻမꩻ အွꩻအာအာသွော့ထီနော၊ မဉ်ႏအွꩻမွူးရဝ်ꩻခိုႏ ဗေင်ႏထွိုင်ႏနဝ်ꩻ ယိန်းဟဝ်ဟဝ်သွူ။
- ၄။ ကျောက်ကပ်ဖေႏကခံႏ၊ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏဖေႏဆေ့ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏလွောက်ꩻနာႏကျင်ꩻသုံꩻအချက်နုဲင်းဆလယိုဖုံႏသွူ။
- (က) ကလိုႏသျောင်ႏမျိုꩻနဝ်ꩻ အွံမွုန်းပြူး၊ ထပေႏအပေႏစား ကအံႏပါဒါႏအဆွတ်ꩻမျိုꩻ၊ သွန်ꩻ၊ ဗင်ႏ၊ ဟန်ႏအိုနမ်းဖူꩻ၊ ဖိုးယာႏ၊ ပနားယာႏ၊ ဘဲယား-စားယိုဖုံႏသွူ။
- (ခ) ကလိုႏအံႏအာတဝ်း၊ အဝ်ႏလိုႏအံႏသျော့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ သုမ်းပူ(ချဉ်ပေါင်)၊ တဆီꩻရာႏ၊ တဖြွို့(စတော်ဘယ်ရီ)ရာႏ၊ ခုံꩻဆျာႏ၊ ဗာႏမွူးဒေါ့ꩻ(ပဲပင်ပေါက်)စားယိုဖုံႏသွူ။
- (ဂ) ကလိုႏအွꩻတဝ်း၊ ကလိုႏသျော့ꩻနဝ်ꩻ နေင်းထီနွိုး၊ ကာဖီ၊ ဖိုးနဲဉ်းထီ၊ ဒဝ်၊ ဘီယာ၊ ချောက်ကလဲစ်-စားယိုဖုံႏသွူ။
- (ဃ) ကလိုႏအံႏအာအာ၊ အွꩻအာအာနဝ်ꩻ ထီ(အွꩻအာအာ)၊ မောက်ꩻစောက်ꩻရာႏ၊ မောက်ꩻအိုꩻရာႏ၊ တဲင်ပူႏရာႏ၊ မောက်ꩻအွန်ထီ(လိုႏအွꩻအာအာ)စားယိုဖုံႏသွူ။
- ၅။ မဉ်ႏထွာမဉ်ႏမော့ꩻလွဉ်ဒါႏ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ကျောက်ကပ်မဉ်ကုဲင်နုဲင်းမုဲင်ꩻကုဲင် ခြွူအွꩻအာအာ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "ရေဝါးဂမုန်း"၊ ခယ်ႏကဟဲ့ꩻဒါႏ "စွေကျူးချောင်"အမွူးနဝ်ꩻ ဟဝ်ချာယင်းဒျာႏသွူ။ ရေဝါးဂမုန်းယိုနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻဒျာႏထီခြောင်ဖင်ႏလောင်း၊ ထာꩻစိုႏအရပ်ကိုသွူ။ လိုꩻဝေင်ꩻနဝ်ꩻ လမ်းထျꩻဖုံႏလဲ့ ကုဲင်းဆိုꩻ့ဒျာႏနေနေသွူ။ ခွန်ကုဝလမ်းထျꩻနဝ်ꩻ နောင်တောင်ꩻယိုနဝ်ꩻ ဆို့ꩻသေꩻခါꩻအဝ်ႏသွူ။ လိုꩻသက်ထွိုင်ႏတန်နဝ်ꩻ ကုဲင်းထွာဒါႏ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏတဲင် အဝ်ႏလိုႏဆို့ꩻသေꩻခါꩻ ရေဝါးဂမုန်းမွူးယိုသွူ။
- ၆။ တသီႏကျောက်ကပ် အယိုꩻသွတ်ꩻနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဆျာယာႏဆွတ်ꩻယို တဒွေါ့ꩻပဉ်တူႏတူႏတွော့ꩻ ခြွူဟမ်းညညသွော့၊ ပေါႏဆျာဆွတ်ꩻယို ရအီႏဖူးလဲ့ ဟန်ႏနွန်းကြိုႏရာႏ ကျာႏထိုꩻအပီတခင်ႏရပ်ယို မာꩻအတူႏဟံးပေႏပေႏတွော့ꩻ ခြွူရော်ꩻသွော့ဆျာယာႏနဝ်ꩻ၊ ခဲဉ်ႏဒွီႏပေႏ (ငြုပ်ကောင်း)ရာႏ(၅)ဖြုံႏယို တောက်ꩻပဲစ်ꩻတွော့ꩻ သော့ꩻရော်ꩻပါသွော့၊ ပေါႏအလွိုးမဉ်ဖူးလို့သွူတဲ့ ဖက်ꩻစီꩻခယ်ႏလာႏ လစ်ꩻငတ်ꩻဗီႏယို သွယ်ꩻထွူတွော့ꩻ သော့ꩻရော်ꩻသွော့၊ ထွူနဝ်ꩻ လင်းလင်ꩻတွော့ꩻ ဝွေါ့သော့ꩻဟန်ႏအိုဝန်ႏတဗီႏ၊ စေ့ꩻသော့ꩻတွမ်ႏ မောက်ꩻဖါးတခေင်ႏငါတွော့ꩻ တွမ်ႏစောဝွေါ့အွꩻသွော့၊ အနမ်းအထီရော်ꩻရယ်ꩻဝန်ႏယို ဒွိုႏအံႏသွော့ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ တလာတလဲင်ႏနော၊ ကျောက်ကပ်အတာႏ ရောႏဂါႏကင်ꩻရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
- ၇။ လိုꩻသီးကျောက်ကပ်ယိုနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးအကျောင်ꩻတမျိုꩻမျိုꩻတဲင် ယော့ꩻဒါႏသွူ။ ကျောက်ကပ်မဉ်ႏယော့ꩻလွဉ်နဝ်ꩻ ခံႏစာꩻဗာႏဒါႏ အလက္ခဏာႏနုဲင်းယိုဖုံႏသွူ။
- (၁) မဉ်ႏဆီႏထာꩻနဝ်ꩻ အလွီးနွုမ်ꩻကုဲင်ဒါႏ၊
- (၂) ဆီႏအရောင်ႏနဝ်ꩻ တကြောင်းစင်တရေꩻတဝ်းတွော့ꩻ ဆီထာꩻသွီႏကုဲင်းပါဒါႏ၊
- (၃) မဉ်ႏဆီႏထာꩻနဝ်ꩻ ခြေ့ဆာထွူတဲင်င် ဆီႏခွိုꩻဒါႏထာꩻ၊
- (၄) အော့ꩻထာꩻတွော့ꩻ နမ်းလဲ့လျားပါဒါႏ၊ ခွꩻတနွောင်းထွူတွော့ꩻ ကတူႏအဲင်ႏ ကတူႏသယ်ႏဒါႏ၊
- (၅) ငင်းဒေင်ဆာထွူတွော့ꩻ ဆာတွိုႏလင်ꩻ ကီႏထျꩻအကိုဖဲ့ꩻရပ်။
မဉ်ႏမော့ꩻမဉ်ႏခံႏစာꩻဗာႏဒါႏ လက္ခဏာႏနုဲင်းယို တမျိုꩻမျိုꩻတရိုꩻတဝ်း၊ နီသွံမျိုꩻတရိုꩻတဝ်း ကျောက်ကပ်ကုဲင်းယော့ꩻဒါႏတဲင် လွေꩻပျꩻနယ်သွော့ ဆရာႏဝွန်ႏနော။
- ၈။ ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏဟဲ့ꩻ"ဟန်ႏတာႏ"။ မန်းဟဲ့ꩻ"ဍရင်ကောက်"၊ အမွူးထောင်ꩻ၊ အလာႏဟမ်းဆားဆားယို တောက်ꩻပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻတွော့ꩻ အွဉ်ႏပယ်ဖေႏကျောက်ကပ်အဝ်ႏဒါႏအရပ် ငင်းဖဲ့ꩻချာ ငင်းဒေင်ဟမ်းတကီကီရပ်လဲ့နဝ်ꩻ၊ ဒွိုႏအံႏသွတ်ꩻအံႏဖေႏ ဟန်ႏတာႏဆားလဲ့နဝ်ꩻ ဟဝ်နွောင်အီဒါႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဟန်ႏတာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ အမျိုꩻအာတန်၊ ဟန်ႏတာႏအံႏအဝ်ႏ၊ ဝင်ꩻတအံႏတဝ်းအဝ်ႏ၊ ဟန်ႏတာႏကောင်လောင်းအဝ်ႏ၊ ဟန်ႏတာႏထီကိုအဝ်ႏသွူ။ အမျိုꩻယို အမျိုꩻနဝ်ꩻ တဒေါ့ꩻပါတဝ်းလဲ့ အံႏပါဗာႏရိုꩻနဝ်ꩻတဲင် ထူႏဗာႏဟန်ႏတာႏအံႏ၊ ဟန်ႏတာႏထီထျꩻနဝ်ꩻ အလွိုးသေႏချာႏသွူ။
- ၉။ တသီႏကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ထေင်ဗွာအေႏစဲစ်စဲစ် (၂၅ိ)၊ တောင်းလျက်ꩻထန်ꩻစဲစ်စဲစ် (၅)လုံꩻ၊ ဖက်ꩻဗိုႏဒီႏဟမ်းတန်တန် (၅)ဒီႏ၊ ယမ်းဖြေꩻ (ရှားစောင်းလက်ပပ်)(၂၅ိ)။
ယိုလစ်ꩻမျိုꩻအကို ထေင်ဗွာအေႏနဝ်ꩻ ထောင်းဖွန်ႏနေး၊ ဖက်ꩻဗိုႏဒီႏနဝ်ꩻလဲ့ သွယ်ꩻခါꩻ၊ ယမ်းဖြေꩻလဲ့ ပသေကြောင်းထွူ ဒွိုႏရော်ꩻအွဉ်လွဝင်ꩻ၊ ပေါႏအလွိုးမဉ်ႏညီႏသွူတဲ့ သော့ꩻတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻ၊ ပေါႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻစွုမ်းလို့လဲ့ သော့ꩻထေင်ဗွာအေႏဖွန်ႏတဲင် ကွယ်ညီႏညီႏသွော့။ ထေင်ဗွာအေႏဖွန်ႏနဝ်ꩻ အစုတ်ꩻထီတဲင် ပေါႏသော့ꩻဝွေꩻနဝ်ꩻ အထီတရေꩻ အထီသေ့ꩻထိုꩻအာတန်သွူ။ ပေါႏကွယ်စွစ်ꩻသွူတဲ့ လင်းလင်ꩻအွဉ်ႏခွꩻ၊ သော့ꩻခါꩻပလဲင်ꩻငွါလုဲင်းတွော့ꩻ အံႏဖေႏသွော့ တနီꩻ(၂)လဲင်ႏ၊ အံႏတအလဲင်ႏနဝ်ꩻ စေားနေင်းထီနွိုး (၃)စောရပ်နဝ်ꩻနော။ မဉ်ႏဒွိုႏအံႏဖေႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ကျောက်ကပ်တဟဝ်တဝ်း၊ ကျောက်ပပ်တမာꩻနွောင်ꩻတဝ်းထာꩻမာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဝ်နွောင်ꩻချာသွူ။ ကျောက်ကပ်ပသေဗာႏဖိုလဲဉ်း တသီႏယွုံႏကိုတယဝ်း ဟဝ်ချာနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ ၁၀။ တသီႏကျောက်ကပ်နယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ပရတသီႏဆဲင်ႏဝေင်ꩻကို ဝင်ꩻကအဝ်ႏစာဒါႏ မဟော်ဂနီရာႏအခူꩻယို အံႏဖေႏမွူးရဝ်ꩻခိုႏ (၂)ခူꩻ၊ မွူးဟာခိုႏ (၂)ခူꩻ၊ အံႏဖေႏသွော့တွမ်ႏ ထီလုမ်ꩻနော၊ အံႏဖေႏသွော့ မုဲင်ꩻနီꩻနီꩻနော၊ လိုꩻကျောက်ကပ်ကုဲင်လဲဉ်း တဖဲ့ꩻမဉ်ႏတဲ့ အဝ်ႏဟဝ်ချာသွူ။ မဟော်ဂနီခူꩻနဝ်ꩻ အရသာႏခါႏငါႏသွူ။ သွီႏတိုꩻရောႏဂါႏလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻ ရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]