ဗွေႏဗိုန်စိတ္တဝရ၊ ကျောင်ꩻနောင်ထဝ်

"ဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တစိတ္တဝရ(ကျောင်နောင်ထဝ်) ထေရုပ္ပတ္တိတွမ်ႏ အွဉ်ဟိုကမာꩻလွေꩻဒါႏ သာႏသနာႏရေꩻထာꩻမာꩻအနမ်းအခြုံ"

စောက်ꩻခမ်းနယ်ႏ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏဘားအံ၊ ဒုံကောသုံကို ကအဝ်ႏအုံဒါႏ စင်ꩻဖါဦးအေးခင်+စင်ꩻမွိုးနန်းစကောသီး ပို(၆)ဖြာꩻအကို ဗွေႏဆရာႏတောႏစိတ္တဝရယို ထွာ(၃)ဖြာꩻကိုတဲင် နေင်ႏ ၁၃၀၇-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်ကံလာလောင်း(၁၂)နီꩻ၊ မွူးနီꩻ-အင်္ဂါႏ၊ မွူးရဝ်ꩻခိုႏ ၆း၀၀ နားရီႏအခိန်ႏတွင်ꩻ လွူးဖွါꩻလင်ꩻတဲင် မဉ်ꩻရင်ꩻဖန်ဟဲ့ꩻခန်း "မောင်စံလွင်"နောဝ်ꩻသွူ။ သက်ထွိုင်ႏလꩻ (၇)နေင်ႏအရွယ်ႏတွင်ꩻ ထင်ႏသွဉ်ထူႏလွေꩻအတန်ꩻကျောင်ꩻပညာႏ ကောသုံဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻကို အောင်ႏလꩻခန်း(၂)တန်ꩻသွူ။ သက်ထွိုင်ႏလꩻယင်း(၁၂)နေင်ႏတွင်ꩻကိုနဝ်ꩻ မွိုးဖါနီပါꩻသီး ခံႏထွာဖေႏတကာႏ၊ ကောသုံကျောင်ꩻဗွေႏဆရာႏတောႏ အွဉ်ႏဗုဲင်လွေꩻခန်း သျင်ႏသာႏမဏေႏ၊ ဘွဲ့တောႏဖန်ဖေႏ "သျင်ႏစိတ္တဝရ"နောဝ်ꩻသွူ၊ နောဝ်ꩻမꩻ သွဉ်သွုပ်ငါလွေꩻယင်း အတန်ꩻကျောင်ꩻပညာႏ၊ အောင်ႏလꩻယင်း (၄)တန်ꩻနဝ်ꩻသွူ။

အဝ်ႏသာႏမဏေႏဘဝ ထွက်သဲင်ꩻခွုန်ꩻချာလိုꩻလမ်းဘဝ၊ အုံညီꩻအဝ်ႏရဝ်း မွိုးစဝ်းဖါဗွေႏ၊ သက်ထွိုင်ႏလꩻခန်း (၂၃)နေင်ႏဗွေတွင်ꩻနဝ်ꩻမꩻ စောက်ꩻခမ်း၊ ဘားအံဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ ကျိုင်းကျောင်ꩻ၊ ကျိုင်းခဏ္ဍသိမ်ႏတောႏကို ခံႏထူႏလွေꩻ ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဦးပဏ္ဍဝံ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏတဲင် ဗꩻထင်ႏချာခန်းရဟန်ꩻဘဝနဝ်ꩻသွူ။ ထွာရဟန်ꩻထွူ ပြောင်ꩻအုံလွေꩻခန်း ဝေင်ꩻရန်ႏကုန်ႏ၊ သင်္ဃန်းကျွန်းဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ ဓမ္မမေဒိနီလိတ်သွဉ်တွိုက် ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဦးဇဝနထျꩻ သွဉ်ထူႏလွေꩻ လောကုတ္တရာႏပညာႏ၊ အောင်ႏလꩻလွေꩻခန်း ပထမငယ်တန်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ အချိန်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ဉာဏောသူရိယ အဝ်ႏကျောင်ꩻမေဒိနီအချိန်ႏတွင်ꩻ အီႏကျွꩻသဲင်ꩻချာဖြဝ်ꩻခမ်း၊ ယံထွာသွꩻ ဟဲ့ꩻထင်ႏပါခန်းဝွေꩻဗွေႏတဲင် ၁၃၃၆-ဗာႏနေင်ႏ၊ ကျွꩻထင်ႏဖျော်ခန်း ဗွေႏဗွန်ဉာဏောသူရိယ ကအဝ်ႏနင်းဒါႏ ကျောင်ꩻနောင်ဗို(နောင်ထ၀်)ကိုသွူ။ အချိန်ႏကာႏလတွင်ꩻနဝ်ꩻ နောင်ထဝ်ကျောင်ꩻ တပူႏလောင်းယို ဗွေႏဗွန်ဦးကေသရ အဝ်ႏနင်းတွင်ꩻ တညတဝ်းအချိန်ႏ ဗွေႏဗွန်ဦးကေသရ ထွက်သဲင်ꩻခန်းဒျာႏ လိုꩻလမ်းဘဝတဲင် နောင်ထဝ်ကျောင်ꩻတကာႏ လဝ်းထေ့ထင်ႏခန်း ဗွေႏဆရာႏတောႏဉာဏောသူရိယ ကျောင်ꩻနောင်ဗိုထျꩻ "ဗွေႏစင်ꩻစိတ္တဝရယို ယံသတင်ꩻသုံꩻနင်းဆောင်း ကျောင်ꩻနောင်ထဝ်၊ နီလာရပ်အနေႏ လက္ခံႏဖေႏခန်း"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

နီလာထွိုင်ႏဗွေအချိန်ႏတွင်ꩻ ကျောင်ꩻတကာႏအမျာꩻ ခံႏပစ္စေꩻလစ်ꩻပါꩻတကာႏ ယံကိုꩻကွယ်ႏလွေꩻဗာႏသေႏသေႏ၊ ပင်နင်းတငါလွေꩻခန်း ဗွေႏဆရာႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနင်းကျောင်ꩻတပူႏလောင်းခြံဝေင်ꩻတွင်ꩻ ထီႏတောႏခန်း နောင်တန်ဆꩻကွဉ်ႏ ခင်ႏလမ်းသာႏယာႏ ယံပြောင်ꩻတယ်ႏဆို့ꩻလွေꩻ ကျောင်ꩻယာႏယီႏအနေႏ အွဉ်ႏထွော့လွေꩻခန်းနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် အဝ်ႏကျောင်ꩻတပူႏလောင်းခြံဝေင်ꩻ ပြောင်ꩻခြုဲင်းလင်ꩻခန်း ကျောင်ꩻယာႏယီႏကိုသွူ။ အတွင်ꩻနဝ်ꩻခါ တပဲ့ꩻအာစွိုꩻဖုံႏ မဲ့နားယံကလေ ထာꩻသေယံတိုꩻ သာႏသနာႏအကျိုꩻဖေႏကထွာ ဗွေႏဆရာႏတောႏ ထေဒျာႏစရိပ် ပသာလင်ꩻခန်း မန်းခမ်းစွစ်ꩻစဲစ်ꩻ ထွဉ်ႏသွဉ်ထူႏလွေꩻခန်း လောကုတ္တရာႏပညာႏ အာငါႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနင်းကျောင်ꩻယာႏယီႏတွင်ꩻ ကျောင်ꩻတန်တဲ့ ဖေႏကတဲႏဆို့ꩻနွောင်ꩻ ဗွေႏဆရာႏအွဉ်ငါကျိုꩻစာꩻ ကျောင်ꩻတန်ခြွိုင်းတဲ့စွုံႏလင်ႏ၊ ၁၃၄၂-ဗာႏနေင်ႏ၊ ဒဲဉ်စေင်လာမားနီꩻနဝ်ꩻ ချꩻလွေꩻခန်း ကျောင်ꩻတန်အွတ်ꩻရွီးနဝ်ꩻသွူ။ ကျောင်ꩻတန်အဖြူထည်တဲ့ထွိုင်ႏ၊ ၁၃၄၄-ဗာႏချိန်ႏခါႏတွင်ꩻကို ဖျတ်လေးဖျတ်တဲ့တလူႏ၊ အခေႏနေႏကုဲင် တဗူႏတဗန်ႏ ဆရာႏတွမ်ႏတကာႏ တွူႏဖါႏလွေꩻငါ ကျောင်ꩻတန်ယိုတဲ့ ယံထွူအောင်ႏမျင်ႏ ဗွေႏဆရာႏပျုသာႏသနာႏ သꩻအာႏဇာႏနီႏဗွေငါႏနဝ်ꩻမꩻ ၁၃၄၆-ဗာႏ၊ ချိန်ႏခါႏတွင်ꩻကို ကျောင်ꩻတန်ယိုတဲ့ အမျာꩻခိုမူႏ မာꩻလွေꩻဗာႏ ပွယ်ꩻနာႏကျောင်ꩻကျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။

ကျောင်ꩻတန်ထွူတဲ့ သꩻကိုယူႏငါ ကြွန်တန်လောင်းကီ ကပြုဲင်ပြင်ꩻလီဒါႏ စေႏတီႏလီꩻယို သꩻကိုဓိဋ္ဌာန်ႏ ယံတယ်ႏအောင်ႏမျင်ႏလွေꩻနဝ်ꩻ ၁၃၄၈-ဗာႏ၊ တင်ꩻကျွစ်လာဆန်ꩻ(၅)နီꩻ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏမောက်ꩻမုဲင်ႏ၊ အွိုင်ႏပင်မန်း ဗွေႏဆရာႏတောႏကျောင်ꩻလွိုင်ꩻသာႏယာႏတွမ်ႏ ဝေင်ꩻသီႏသဲင်ႏ၊ ကျောင်ꩻဇဝနာရာမလိတ်သွဉ်တွိုက် ပဓာနနာယကဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တဇဝန ဗွေႏဆရာႏတောႏနီပါꩻ မော့ꩻခွဲတွိုင်ႏပင်ႏလွေꩻခန်း ဗွေႏဆရာႏတောႏ ကျောင်ꩻနောင်ထဝ်တဲင် ကြွန်တန်ကို ကတယ်ႏသေꩻခါꩻဒါႏ "ယွန်ꩻစိုးစေႏတီႏပြုဲင်ပြင်ꩻဖုံႏယို ခါးလားဗွေႏဗွန်ဖြားသီး ကကူꩻနိဗ္ဗာန်ႏအခါႏ မဉ်ထီႏလွေꩻငါႏ ဘုရာꩻစေႏတီႏတသာ ယံတင်ႏနွောင်ꩻထီꩻနဝ်ꩻ နီဗွေႏအနေႏ အွဉ်ဟိုကျိုꩻစာꩻဖေႏသွော့"ဖေႏတာႏဝွန်ႏ လွယ်ꩻအပ်လင်ꩻခန်း ဗွေႏဆရာႏတောႏ ကျောင်ꩻနောင်ထဝ်နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

နဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏဆရာႏတဲ့ ဗွေႏဗွန်ဖြားသီး ကဖေႏတာႏဝွန်ႏငဝ်းငွါဩဝါဒအတွိုင်ꩻ ယံထွူအောင်ႏမျင်ႏ သꩻဓိဋ္ဌာန်ႏလွေꩻတဲင် ပင်ꩻစုတွိုင်ႏပင်ႏလွေꩻခန်း ဗွေႏသာမိက ကျောင်ꩻဗန်းမက်ꩻ၊ ဗွေႏပဏ္ဍိတာစာရ ကျောင်ꩻလွယ်ခြယ်၊ ဗွေႏဝိသုခ ကျောင်ꩻနောင်ထဝ် ပါတွမ်ႏအွိုင်ႏပေါင်ꩻစွုမ်ႏ သံႏဃာႏတွမ်ႏတကာႏအမျာꩻ တွိုင်ႏပင်ႏအုံကွံအလꩻ ၁၃၅၂-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်သီႏလာဆန်ꩻ(၂)နီꩻနဝ်ꩻ ဌာႏပနာႏပျုပျင်ႏလွေꩻခန်းနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻမꩻ ဖျတ်လေးဖျတ်ကာႏလအချိန်ႏ တယ်ႏညိမ်ꩻချမ်ꩻ၊ တွိုႏလင်ꩻခန်း(၁၉၉၄) ၁၃၅၅-ဗာႏ ခမ်းသားလိုꩻမျိုꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏအစွိုꩻ (ရလလဖ)တွမ်ႏနဲင်ႏငန်ႏတောႏအစိုႏရ အတွိုက်ꩻအခꩻအွဉ်ႏဆွိုးမာꩻငါ ပျပျင်ႏတထွူတဝ်းဒွိုန်း စေႏတီႏတောႏယို ယံထွူအောင်ႏမျင်ႏလွေꩻအတွက် ဆရာႏတွမ်ႏတကာႏ ဖြွမ်းငါႏကျိုꩻစာꩻ ၁၃၅၉-ဗာႏ၊ ဝါႏခေါင်ႏလာဆန်ꩻ(၄)နီꩻ တထာဝါႏကာႏလွေꩻနောင်တန် ပွယ်ꩻတင်ႏထီꩻအတာႏလဲ့ထွူ တွိုႏလင်ꩻကထိန်ႏလာဆန်ꩻ(၈)နီꩻ ပွယ်ꩻတင်ႏထီꩻနာႏအကျိုꩻတဲ့ထွူယဝ်း၊ တွိုႏလင်ꩻယင်း ၁၃၆၂-ဗာႏ၊ တယ်ႏဆို့ꩻတသာလွေꩻယင်း တထာသေင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ (အထွန်ႏအဝ်ႏ ၂၂၄-လီး) ၁၃၇၀-ဗွေ၊ အွဉ်ဟိုတယ်ႏဆို့ꩻလွေꩻယင်း ကျောင်ꩻတန်စလောင်းထောင် ချꩻလွေꩻအွတ်ꩻရွီးထွူ ၁၃၇၃-ဗာႏနေင်ႏ၊ ပျုပျင်ႏလွေꩻယင်း ဘုရာꩻစေႏတီႏနမ်းရက်တဲင် ဒဲဉ်ရုတ်ꩻဆန်ꩻ(၈)နီꩻ တင်ႏထီꩻနာႏလွေꩻအကျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။

၁၃၇၄-ဗာႏ၊ ချိန်ႏခါႏတွင်ꩻကို ဆေꩻကိုကအုံဖြေꩻစာသော့ꩻဒါႏ မူစလဉ်ဘာႏသာႏ ကလာꩻဖုံႏယို နေးတွမ်ႏအွိုင်ႏသံႏဃာႏ တကာႏအမျာꩻတဲင် ဝါႏထန်ႏထိုꩻပါ၊ ၁၃၇၆-ဗာႏ ဗွေႏဆရာႏကပဲင်ႏဆဲင်ႏဒါႏ ဟံႏယာႏယိုတဲ့ လူႏလွေꩻခန်း ကအီႏတယ်ႏဆို့ꩻဒါႏ တိုက်နယ်ဆေးရုံ၊ နဝ်ꩻမꩻ တွိုႏ ၁၃၇၈-ဗာႏ ချꩻလွေꩻဒုံစလောင်းထောင် ဘုရာꩻစေႏတီႏအွတ်ꩻရွီး၊ တွိုႏလင်ꩻတင်ꩻကျွစ်လာဆန်ꩻ(၈)နီꩻနဝ်ꩻ ကျောင်ꩻတန်စလောင်းထောင်တွမ်ႏ ဘုရာꩻစေႏတီႏ နာႏညီꩻလွေꩻဝင်ꩻအကျိုꩻထွူခါ ၁၃၈၁-ဗာႏ၊ ကထိန်ႏလာဗွေနီꩻ နောင်ထဝ်ကျောင်ꩻတလင်ꩻကို "ငတ်ꩻဆူႏဘုရာꩻ-ရျူႏအမျာꩻ"ဘုရာꩻစေႏတီႏ ချꩻလွေꩻအွတ်ꩻရွီး၊ ၁၃၈၂-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်သီႏလာဆန်ꩻ(၈)နီꩻနဝ်ꩻ တင်ႏဘုရာꩻထီꩻ၊ နာႏလွေꩻအကျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။

၁၃၈၃-ဗာႏ၊ ကျောင်ꩻနောင်ထဝ်အထပ်လလဲ့ မာꩻထွူအောင်ႏမျင်ႏ၊ စွုံႏလင်ႏထွူခါ "အတ္တာ ဟိ အတ္တနော နာထော-အာႏကွိုꩻခရာႏ အဝ်ႏချာဒျာႏနီ"ကရိုꩻဒါႏငဝ်းနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ တယ်ႏစွဉ်ႏကကျွꩻတွိုႏစနောင်ထဝ် ၁၃၃၆-ဗာႏချိန်ႏခါႏနဝ်ꩻတွင်ꩻ ဗꩻတွိုႏလင်ꩻယိုခါ နေင်ႏအာကာႏလ နမ်းတာႏအွဉ်ႏကုဲင်ချာ၊ မွိုးသီငါ ဖါသီထိုꩻခန်းတဲ့ သံꩻယောꩻဇဉ်ႏအွဉ်ႏတဝ်း၊ ဗွေႏစဝ်းဆရာႏ ဇာႏတိရပ်ရာႏကို တတွိုႏချာဖိုတဝ်းတလဲင်ႏလဲင်ႏ၊ ကွပ်သာႏသနာႏအတာႏ တပဲ့ꩻအတာႏ၊ တကာႏအတာႏ၊ ယပ်ꩻငါႏပင်ႏပန်ꩻ၊ မသောင်ခြင်ꩻဖို အွဉ်ဟိုကျိုꩻစာꩻမꩻ သက်တောႏလꩻ(၇၈)နေင်ႏ၊ ဝါႏတောႏ(၅၅)ဝါႏအချိန်ႏတွင်ꩻကို ၁၃၈၄-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်သံလာလောင်း(၈)နီꩻကို ဗွေႏဆရာႏနမ်းတာႏ မာꩻသေꩻခါꩻဗာႏ သွမ်ꩻမွန်ကုသိုလ်ႏထွူ၊ ၁၃၈၄-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်ဟားလာလောင်း(၄)နီꩻ၊ မွူးနီꩻ-စနေႏ၊ မွူးရဝ်ꩻခိုႏ (၁၁)နားရီႏ ပုဲင်(၁၅)မိနစ်အချိန်ႏခါႏ ဗွေႏဆရာႏရုပ်နာမ်ႏခန္ဓာႏ ချွုတ်ညိမ်ꩻထွူတဲင် ဘဝလူꩻခွင်ႏ ကျွꩻထင်ႏထိုꩻလဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ။

ကအဝ်ႏကုဲင်ဒါႏ ရုပ်ကလာပ်ယို ၁၃၈၅-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်ရုတ်ꩻဆန်ꩻ(၈)နီꩻ၊ ဗုဒ္ဓဟူꩻနီꩻ (26-4-2023)မွူးယာခိုႏ(၁)မိနစ်(၃၀)အချိန်ႏတွင်ꩻနဝ်ꩻ မာꩻလွေꩻပွယ်ꩻအန္တိမအဂ္ဂိဈာပနသဘင်ႏ၊ အောင်ႏမျင်ႏထွိုင်ႏယဝ်းထွူခါ လာလောင်း(၉)နီꩻနဝ်ꩻ ဆရာႏတွမ်ႏတကာႏ မာꩻယင်းပွယ်တွမ်ဆွတ်ꩻတောႏ၊ လွေꩻဌာႏပနာႏသော့ꩻ "တလွိုးစေႏတီႏ"အွိုးကြွန်ကိုနဝ်ꩻသွူ။