ဗွေႏဗွန်နန္ဒဝံသ၊ ကျောင်ꩻနောင်တောင်ꩻ
ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တနန္ဒဝံသ ထေရုပ္ပတ္တိအအဲဉ်ႏ
မွဉ်းဖျင်ဇာႏတိရပ်ရာႏတွမ်ႏ မွိုးဖါ နဝ်ꩻ အောဝ်ႏဒျာႏ ဝေင်ꩻနယ်ႏဟိုပုံꩻ ဒုံဟိုနာꩻကိုသွူ။ ဗွေႏဆရာႏတောႏလွူးဖွာꩻမွူးနီꩻနေင်ႏနဝ်ꩻ ၁၂၉၅ ဗာႏ တင်ꩻကျွစ်လာဆန်ꩻ ၁၂ နီꩻ မွူးနီꩻစနေႏ၊ လွူးဖွာꩻလင်ꩻ အွိုင်ႏစငေါဝ်ꩻ ဒုံကောင်နေင်ႏ (ဟိုနာꩻ) ကိုသွူ၊ မွိုးဖါ နီပါꩻမိဉ်ꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ စင်ꩻဖါစန္တိနန်း၊ စင်ꩻမွိုးလွန်းသီးသွူ၊ ဗွေးဆရာႏတောႏယို ထွာဒျာႏ ပိုအပေႏသွတ်သွူ။
အုံကျောင်ꩻသွဉ်ပညာႏ
မွဉ်းဖျင်ခွန်မောင်ဟုဲင်းယို သက်ထွိုင်ႏလꩻ ၉ နေင်ႏ၊ နေင်ႏ ၁၃၀၃ −ဗာႏ၊ ဒဲဉ်ကံလောင်း (၈)နီꩻ မွူးနီꩻ ကျာꩻသပတေꩻ နဝ်ꩻ မွိုးဖာအပ်လွေꩻထေ့ꩻ ကျောင်ꩻဟိုနာꩻ ကျပ်ပျု ဗွေႏဆရာႏတော်ႏ ဗွေႏဗွန် စိန္တာႏထျꩻတဲင် သွဉ်ထူႏလွေꩻဗာႏ အခေႏခံႏပညာႏဖုံးသွူ၊
ထွာသျင်ႏပေႏ သာႏမဏေႏ
မွဉ်းဖျင်ခွန်မောင်းဟုဲင်း အုံကျောင်ꩻ ထွိုင်ႏလꩻ တနေင်ႏလွို နေင်ႏ၁၃၀၄ −ဗာႏ၊ ဝါႏဆိုႏလာဆန်ꩻ ၄ နီꩻ မွိုးဖာနီပါꩻ ထွာဖေႏပစ္စေꩻလစ်ပါꩻတကာႏတဲင် ဗွေႏဆရာတောႏဉီးစိန္တာႏယို ခံႏထွာဖေႏ ဥပဇ္စျာယ်ꩻဆရာႏတဲင် ခံႏထူႏထွာလွေꩻအောဝ်ႏအရန်းဖွိုးဘဝကိုတွော့ ထွာထင်ႏလွေꩻဗွေႏသျင်းအရန်းထိုကိုသွူ၊ ဗွေႏသျင်ႏဘဝ ဖန်ဖေႏဘွဲ့ꩻမဉ်ꩻနဝ်ꩻ (သျင်ႏနန္ဒာဝံသ နဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊
အောဝ်ႏထွာသျင်ႏ ထန်းသဲင်းအုံချာလိုꩻလမ်းဘဝ တဆင်ႏ
မွဉ်းဖျင်ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏသꩻယိုမာꩻထွာတဲင် သျင်ႏနန္ဒဝံသယို ကွီအခွင်ꩻဗွေႏဆရာတော်ႏထျတဲင် ကွီထွက်သဲင်ꩻလမ်းတွော့ꩻ ဗွေႏဆရာလဲသမ်းလောက်ကာႏငါႏဝွေꩻပညာႏတဲင် အွဉ်ႏစွꩻစဉ်ႏတောဝ်းတလဲင်းချင်းသွူ၊ ဗွေႏဆရာတော်ႏရိုꩻ ဖေႏပေါႏမဲဉ်ထွက်လဲꩻ တဲမ်းသေꩻခါꩻဗာႏ လိတ်စောင်ႏတစွိုးစွိုးမထွက်လꩻဗွေႏဆရာနဝ်ꩻ ထွဉ်ႏမာꩻသေꩻခါနေက ထာꩻမာꩻသွူ၊ ကွပ်ပွိုးမဲဉ်သဲင်ꩻငါႏတဲင် ခံꩻယပ်ပင်ႏပန်ꩻ လွိုက်ရွေꩻလင်ꩻစွဉ်ႏခင်ႏခမ်းယဉ်သူႏကိုတွော့ꩻ ကျမ်ႏစဲႏ တဲမ်း တနီꩻ နီသွံမဲ့ငါသွူ၊ အဆုဲင်ꩻသွတ်ဗွေႏဆရာတော်ႏလဲ့ꩻ အဉ်ႏစွꩻခွင်ꩻ ခန်ႏတဲင် ဗွေႏသျင်ႏနန္ဒာဝံသ လဲ့ꩻ ထွက်သဲင်ꩻ ဆောင်းထိုꩻဗာႏခန်း လိုꩻလမ်းဘဝ တဆဲင်ႏပေးသွူ။
ဒုတိယလဲင်ႏ အုံကျောင်ꩻ ဗုဲင်သျင်ႏ ထွာရဟန်ꩻ
မွဉ်းဖျင်ခွန်မောင်ဟုဲင်းယို ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ လိုꩻလမ်းဘဝယို ကိစ္စအာငါႏတဲင် သေနာႏချာနမ်းတဲင် လလွေꩻခန်းသံႏဝွေႏတဲင် ကွီခွင်ꩻယင်းဗွေႏဆရာတောႏ အခွင်ꩻတွော့ꩻ သက် ၃၃ အရွယ်ႏချိန်းနဝ်ꩻ နေင်ႏ၁၃၂၇ −ဗာႏ ဒဲဉ်သံလာဆန်ꩻ ၂ ဟာနဝ်ꩻ ထင်ႏအုံချာယင်းကျောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်းတွိုႏလွေꩻခန်း နေင်ႏ၁၃၂၈ −ဗာႏ ပထမဝါႏဆိုႏလောင်း (၄ )နီꩻ မွူးနီꩻ ဗုဒ္ဓဟူ မွူးရေဝ်ꩻခိုႏ ၇ နား၇ီႏ ပုဲင်မီနှစ် ၅၀ အခိန်းနဝ်ꩻ ဆရာႏဗွေႏဗွန် စိန္တာႏ တွမ်ႏတကာႏအမျာꩻ ခံႏထွာဖေႏ ပစ္စေꩻလစ်ပါꩻတကာႏတဲင် ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တ ကလျာဏ ကျောင်ꩻဗန်းပိန်ꩻ ထွာဖေႏဥပဇ္စျာယ်ႏ ဆရာႏတဲင် ကျောင်ꩻဟိုနာꩻ ဥဒကုက္ခေပနဒီ သိမ်ႏကို အောဝ်ႏသျာင်ႏသမဏေႏဘဝ နွို့ꩻကီသွော့ꩻထင်ႏခန်းဒျာႏ အရန်းထို ရဟန်ꩻဘဝကိုသွူ။
သတင်ꩻသွုံꩻ ကျောင်ꩻနောင်တောင်ꩻ
မွဉ်းဖျင်တွိုႏလွေꩻနေင်ႏ ၁၃၄၄ −ဗာႏ ဒဲဉ်သီႏလာဆန်ꩻ (၈)နီꩻနဝ်ꩻ တကာႏနောင်တောင်ꩻ ထင်ႏပင်ꩻတဲင် တွမ်ႏသျင်ႏပေႏ ၃ ပါꩻ ကျွꩻလင်ꩻအုံသတင်ꩻသုံꩻခန်းဒျာႏကျောင်ꩻနောင်တောင်ꩻ ကိုသွူ၊ အောဝ်ႏအုံကျောင်ꩻနောင်တောင်ꩻ အခိန်ႏတွင်ꩻ တကာႏပေးလိုလမ်းသီး ဖေႏကသွဉ်ဗာႏ လိတ်ပအိုဝ်ႏတဲင် နေႏတွမ်ႏညဏ်ႏအာႏ နွောင်ꩻရာꩻကူႏညီႏ နိꩻဆော်ႏကျိုꩻဆောင်ႏဖေႏသွူ၊ သာႏသနာႏရေꩻကိစ္စ ပရိယတ္တိလိတ်သွဉ်တွိုက်က်ဖေႏကထွာတဲင် ကျိုꩻဆောင်ႏခွုမ်မာꩻဖေႏထာꩻမာꩻဖုံႏသွူ၊[၁]
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ နောင်တောင်ꩻညီႏလာႏခံꩻ လိတ်ရဲဉ်ႏ