ဘစ်ကွုဲန် (အိန်းကလေတ်: Bitcoin) ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ cryptocurrency တမျိုꩻ ဗဟိုႏထိန်ꩻချွုတ်မုꩻအဲဉ်တဝ်း virtual ဒီစစ်တယ်ရွဉ်တောင်ꩻ တမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ ၊ ၂၀၀၈ ဗာႏနေင်ႏတွင်ꩻ ဂျပန်လိုꩻမျိုꩻတဖြာꩻ ကမဉ်ꩻ Satoshi nakamoto နဝ်ꩻ ဖန်ဆင်ꩻခါꩻထွူတဲင် တွိုႏ ၂၀၀၉ ဗာႏနေင်ႏနဝ်ꩻ ထွုပ်ဖေႏတောမ်ႏ open-source ဒီစစ်တယ်ဖေႏရွဉ်စနိစ်သွူ ၊ ထွာ peer to peer စနိစ်တဲင် သွုံꩻသားအနေႏ မာꩻရွဉ်လွဲꩻရွဉ်ပြောင်ꩻဒါရဲက်လꩻသွူ ၊ ဘစ်ကွုဲန်နဝ်ꩻ မာꩻအလွဲꩻအပြောင်ꩻယို blockchain Network အွဉ်ႏအတီႏသွူ ၊ ဘစ်ကွုဲန်ယို cryptocurrency ဆေꩻကွက်ꩻလောင်းနဝ်ꩻ ထွာအရန်းထိုသွတ်ꩻအမျိုꩻအစာꩻသွူ။ မာꩻတောမ်ႏ ခူႏ Bitcoin  (bitcoin mining )တဲင် စုရောမ် ဘစ်ကွုဲန်လꩻထွူ လုဲင်ႏတောမ်ႏ ရွဉ်ယာႏအလောင်းအလင်တဲ့ လꩻသွူ။

ဘစ်ကွုဲန်
ဘစ်ကွုဲန် လိုဂို
ဖြယ်အွောန်ႏထွော့ ယူနိစ်ပုင်ႏ
ယူနိစ်ဖြယ်
10−3millibitcoin
10−6microbitcoin, bit[]
10−8satoshi[]
ရွဉ်တောင်ꩻအမုဲင်BTC,[] [] CNNMoney,[] and xe.com.[]
 millibitcoinmBTC
 microbitcoin, bit[]μBTC
လိုꩻမုꩻပထဝီႏ
မိတ်ဆက်စဒါႏမွူးနီꩻ၃ စန်နဝါရီ ၂၀၀၉; ၁၅ နေင်ႏ ကာႏ (၂၀၀၉-၀၁-03)
ထူႏသုင်ꩻသား(ဖုံႏ)ကမ္ဘာႏတခြောင်ႏ
ထေဝွေႏ
စီႏမံႏဖန်းဖြယ်မုꩻဗဟိုႏအဲဉ်တဝ်း
တန်ႏငိုꩻ
ရွဉ်တောင်ꩻဖြွိုတန်မုꩻ၂၀၁၉ ဗာႏနေင်ႏထာႏဝရပ် မိနစ်၁၀တွိုင်ꩻ block တဗာႏ ဘစ်ကွိုင် ၁၂.၅ ဗာႏနုန်း[]

ဘစ်ကွုဲန်ရွဉ်တောင်ပဲင်း

မွဉ်းဖျင်
 
Electrum ဘစ်ကွုဲန် ရွဉ်တောင်ပဲင်း
 
bitaddress.org နဝ်ꩻထွုပ်ဖေႏ ဘစ်ကွဲန်ရွဉ်တောင်ပဲင်းလိတ်လာႏသွူ
 
Trezor ဟာဒ်ဝဲး တောင်ပဲင်း

စု‌ရောမ်အီ ထိင်ꩻသိမ်ꩻအီဘစ်ကွုဲန်အတာႏသွုံꩻ တောင်ပဲင်း (အိန်းကလေတ်: wallet) နဝ်ꩻသွူ။[] အခေႏခံႏတောမ်ႏ ‌ဆော့ဝဲးလ်တောင်ပဲင်း အခေႏခံႏတောမ်ႏ အွန်လုဲန်းဝဲဘ်သုဲက်တောင်ပဲင်း ဟာဒ်ဝဲးတောင်ပဲင်း စတဲင်အဝ်ႏကွဲꩻဝင်ꩻသွူ။ ဆော့ဝဲးလ်တောင်ပဲင်းလဲ့ full client တောမ်ႏ lightweight client အဝ်ႏကွဲꩻထဲင်းကသွူ။ full client အစူအဗာႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဗွေအစွူမ်ႏထိုမ်ႏထွား block chain ကိုသွူ ။ ၂၀၁၆ ခါ ၆၀ ဂစ်ဂါဘစ် ပမာဏလွိုတဲင်[] ထူႏသွုံꩻဒါႏ ယဟန်ႏသားနဝ်ꩻအဆင်ႏပြေႏတဝ်းသွူ ။ တောင်ပဲင်းအ‌လောင်းအလင်ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာအုံ‌နောင်နေးအွန်လုဲန်း။ ဥပမာႏ blockchain.info Coinbase စတဲင်နဝ်ꩻဖုံႏသွူ။ အစွိုးအမျိုꩻနဝ်စားဖုံႏနဝ်ꩻချꩻအုံ သာဗာလောင်း ယွုမ်းအံႏလꩻငါႏသွူ။ ပွိုင်းဝွို့တောမ်ႏ‌ဘစ်ကွုဲန်ရွဉ်တောင်ပဲင်းအစူအဗာႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဆာဗာယိုအဝ်ႏထိင်ꩻခါꩻဖေႏသွူ။[၁၀][၁၁] ထူႏသွုံꩻသားအတာႏပေါင်းယိုꩻသွူ။

ဘစ်ကွုဲန်ယူနိစ်နဝ်ꩻ ထွာ bitcoin သွူ။ ကထွာဒါႏဒီစစ်တယ်ရွဉ်အင်္ဂလိပ်အက္ခရာႏအပေႏနဝ်ꩻသွုံꩻ bitcoin တဲင် ဆဲင်ႏတောမ်ႏကွန်ပျူတာဝေါဟာရအတာႏ အက္ခရာႏအတန် သွုံꩻ Bitcoin နဝ်ꩻသွူ။ ၂၀၁၄ ဗာႏနေင်ႏအလꩻ ဘစ်ကွုဲန်သင်္ကေတနဝ်ꩻ BTC၊ XBT၊  [၁၂] သွူ။ ဘစ်ကွုဲန်ပမာႏဏ‌ပေါင်းဆေ့ꩻအတာႏနဝ်ꩻ သွုံꩻဟဲ့ꩻ millibitcoin (mBTC) microbitcoin (µBTC)ဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ဘစ်ကွိုင်အဆေ့ꩻသွတ်ꩻယူနိစ်နဝ်ꩻဟဲ့ꩻ ၁ satoshi သွူ ၀.၀၀၀၀၀၀၀၁ btc နဝ်ꩻသွူ ။[] millibitcoin နဝ်ꩻ ကဲက်ညီႏတောမ်ႏ ၀.၀၀၁ bitcoin တဲင် ။ ၁ btc ၁၀၀၀ ပွုံႏတပွုံႏနဝ်ꩻသွူ ။[၁၃] satoshi ကရိုꩻနဝ်ꩻ ဖန်ဆင်ꩻစနိစ်သား ထူႏဂွုဏ်ႏလွေꩻ ဝွေꩻဂျပန်လိုꩻမျိုꩻအနေႏတဲင် ဟဲ့ꩻဖန်လွေꩻနုဲင်းနဝ်ႏသွူ။

တန်ႏဖိုꩻ အထင်ႏအလင်ꩻ

မွဉ်းဖျင်

၂၀၁၄ ဗာႏနေင်ႏ Mark T. Williams ကရိုꩻခါꩻ ဘစ်ကွုဲန်နဝ်ꩻ လွိုထဲင်းခမ်ꩻနွတ်ꩻဆ၊ လွိုထဲင်းအမေႏရိကန်ႏဒေါ်လာ ၁၈ ဆ တန်ႏဖိုꩻအဝ်ႏတခွိုန်နဝ်ꩻသွူ။[၁၄] တန်ႏဖိုꩻထိုမုꩻယို ထိင်ꩻကမ်းဖေႏဒါႏ စနိစ်အဲဉ်တဝ်းအကျောင်ꩻ ဂျပန်လိုꩻမျိုꩻ ကျောင်ꩻသားဖုံႏအဝ်ႏခြုဲင်းနယ်ခါꩻသွူ။[၁၅] Forbes မဲဂ္ဂသဉ်း ဂျာနယ်လစ်သားတဖြာꩻဒေါ့ꩻနဝ်ꩻ ဘစ်ကွုဲန်ယို အတာႏဆွာꩻ တန်ႏဖိုꩻအဲဉ်တဝ်းအရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။[၁၆] အစတဲ့ တန်ႏဖိုꩻထင်ႏနဝ်ꩻယုတ္တိအဝ်ႏ ။ "ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲးကရိုꩻနဝ်ꩻ လိုꩻဖုံႏ မိဉ်လꩻအခွဲးအကျုံႏ ဘစ်ကွုဲန်ယို အမာꩻထာꩻမာꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးကရိုꩻနဝ်ꩻသွူ"။[၁၇] ၂၀၁၁ ဗာႏနေင်ႏတန်ႏဖိုꩻနဝ်ꩻ တယ်ႏဒေါ်လာ ၀.၃ ဗꩻ၃၂ ရပ်အငိုꩻထိုတခွုန်နဝ်ꩻသွူ။[၁၈] ၂၀၁၂ ဗာႏနေႏ ဘစ်ကွုဲန်တန်ႏဖိုꩻနဝ်ꩻ ကွဲးတသွေႏကီအငိုꩻထိုစသွူ။[၁၉] ၂၀၁၃ ဗာႏနေင်ႏ ဩဂုတ်လာ အငိုꩻအဝ်ႏ အမေႏရိကန်ႏဒေါ်လာ ၆၀၀ မာꩻလသွူ။[၂၀] ၂၀၁၃ နိုဝင်ဘာလာနဝ်ꩻ ဘစ်ကွုဲန်တန်ႏဖိုꩻ တသွေႏထင်ႏ အထိုꩻသွတ်ꩻဗꩻ ၁၂၄၂ ရပ်သွူ။[၂၁] ဇန်နဝါရီလာ ၂ဝ၁၅ ဗာႏနေင်ႏ ဘစ်ကွုဲန်တန်ႏဖိုꩻနဝ်ꩻ ၂ဝ၁၃ ဗာႏ‌နေင်ႏခါကာႏ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻတန်ဖိုးထဲ့လင်ꩻ အမေႏရိကန်ႏဒေါ်လာ ၂၂၄ သွူ။ ၂၀၁၇ မတ်လာ ၃ နီꩻ ဘစ်ကွုဲန်တန်ႏဖိုꩻနဝ်ꩻ လွိုထဲင်း ခမ်ꩻ ငိုꩻသွူ။ ၂၀၁၇ ဒီဇင်ဘာလာ တသွေႏထင်ႏယင်း အဆ ၂၀ နဝ်ꩻသွူ။ ဘစ်ကွုဲန်အငိုꩻနဝ်ꩻ မိဉ်ႏထဲ့တဲ့ထဲ့မွေး မိဉ်ႏတသွေႏကီတဲ့တသွေႏမွေးသွူ။ ၂၀၁၉ ဗာႏ‌နေင်ႏ ဖေဖော်ဝါရီလာနဝ်ꩻ အငိုꩻအဝ်ႏကုဲင်ချာ ၃၂၀၀ ဒေါ်လာလွုမ်ꩻသွူ။ နုဲင်းယိုခါခိန်ႏ အငိုꩻအဝ်ႏလွိုထဲင်း ခမ်ꩻခန် ၈ ဆသွူ။[၂၂][၂၃]

အာႏကွိုꩻ

မွဉ်းဖျင်
  1. Nermin Hajdarbegovic (7 October 2014)။ Bitcoin Foundation to Standardise Bitcoin Symbol and Code Next Year။ CoinDesk။ 5 January 2015 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 28 January 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  2. Romain Dillet။ "Bitcoin Ticker Available On Bloomberg Terminal For Employees"၊ TechCrunch၊ 9 August 2013။ 2 November 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ 
  3. "Bitcoin Composite Quote (XBT)"၊ CNN Money၊ CNN။ 2 November 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ 
  4. XBT - Bitcoin။ xe.com။ 2 November 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  5. Garzik၊ Jeff (2 May 2014)။ BitPay, Bitcoin, and where to put that decimal point။ 17 November 2015 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 20 November 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  6. ၆.၀ ၆.၁ Jason Mick (12 June 2011)။ Cracking the Bitcoin: Digging Into a $131M USD Virtual Currency။ Daily Tech။ 20 January 2013 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 30 September 2012 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  7. Ron Dorit (2012)။ Quantitative Analysis of the Full Bitcoin Transaction Graph။ Cryptology ePrint Archive။ 18 October 2012 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  8. Adam Serwer and Dana Liebelson (10 April 2013)။ Bitcoin, Explainedmotherjones.com။ Mother Jones။ 26 April 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  9. Information about cryptocurrency networks။ 2 January 2016 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  10. Jon Matonis။ "Be Your Own Bank: Bitcoin Wallet for Apple"၊ Forbes၊ 26 April 2012။ 17 November 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ 
  11. "3 reasons Wall Street can't stay away from bitcoin"၊ NBCUniversal၊ 4 Jun 2014။ 2 April 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ 
  12. Regulation of Bitcoin in Selected Jurisdictions။ The Law Library of Congress, Global Legal Research Center (January 2014)။ 26 August 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  13. Katie Pisa and Natasha Maguder။ "Bitcoin your way to a double espresso"၊ cnn.com၊ CNN၊ 9 July 2014။ 23 April 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ 
  14. Williams, Mark T. (21 October 2014)။ Virtual Currencies – Bitcoin RiskWorld Bank Conference Washington DC။ Boston University။ 11 November 2014 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 11 November 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  15. Can We Stabilize the Price of Cryptocurrency?: Understanding the Design of Bitcoin and its Potential Competitiveness with the Central Bank Money (24 July 2014)။ 8 January 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။ “"The first instability stems from an inflexible supply curve of Bitcoin, which amplifies Bitcoin price volatility; the miners’ revenue/reward fully absorbs any price changes. There is no price stabilization mechanism."”
  16. Lee၊ Timothy B.။ "Bitcoin Doesn't Have a Deflation Problem"၊ Forbes၊ 4 November 2013။ 27 January 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ 
  17. Lee၊ Timothy B.။ "Bitcoin's Volatility Is A Disadvantage, But Not A Fatal One"၊ Forbes၊ 12 April 2013။ 15 November 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ 
  18. Lee, Timothy။ "When will the people who called Bitcoin a bubble admit they were wrong"၊ The Washington Post၊ 5 November 2013။ 10 January 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ 
  19. Liu၊ Alec (19 March 2013)။ When Governments Take Your Money, Bitcoin Looks Really Good။ Motherboard။ 7 February 2014 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 7 January 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  20. Bitcoin prices remain below $600 amid bearish chart signals။ nasdaq.com (August 2014)။ 31 October 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  21. Ben Rooney။ "Bitcoin worth almost as much as gold"၊ CNN၊ 29 November 2013။ 31 October 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ 
  22. "Bitcoin value tops gold for first time"၊ 3 March 2017။ 
  23. Molloy၊ Mark။ "Bitcoin value surpasses gold for the first time"၊ 3 March 2017။