ဘာႏဝနာႏ
"ဘာႏဝနာႏ - ပုညကြိယာႏဝတ္ထု" "ဘာႏဝနာႏ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ- မာꩻထွာစဖေႏဒါႏ ကုသိုလ်ႏထိုမျတ်၊ မာꩻတိုꩻပွါꩻဖေႏဒါႏမပ်မပ် ကုသိုလ်ႏတဲင် ဟဲ့ꩻဗာႏ"ဘာႏဝနာႏ"နောဝ်ꩻသွူ။
ဘာႏဝနာႏ ၂-မျိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- သမထဘာႏဝနာႏ
- ဝိပဿနာႏဘာႏဝနာႏ အဝ်ႏ ၂-မျိုꩻသွူ။
- "သမထ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ- မာꩻစွူဖေႏဒါႏသꩻ၊ မာꩻခွꩻထိုꩻဖေႏဒါႏ လောဘ ဒေါသ-စတဲင် နီဝရဏကိလေႏသာႏဖုံႏနဝ်ꩻမꩻတဲင် ဟဲ့ꩻ"သထမ"နောဝ်ꩻသွူ။
(တောင်ꩻခါꩻ-သမထ၊ သမာဓိ၊ ဧကဂ္ဂတာ ယို ၃-မျိုꩻနဝ်ꩻ သဘော်ꩻတရာꩻ ဗွန်ပီလို့ဝင်ꩻ)
- "ဝိပဿနာႏ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ- ထွားဒါႏ၊ ထီႏဒါႏ ထူꩻထူꩻချာꩻချာꩻ၊ ထီႏဒါႏအစားစား ထွားဒါႏအမျိုꩻမျိုꩻတဲင် ဟဲ့ꩻဗာႏ "ဝိပဿနာႏ"နဝ်ꩻသွူ။
"ထွားဒါႏ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ- ထွားချာ နီနမ်းခန္ဓာႏ။ "ထီႏဒါႏထူꩻထူꩻချာꩻချာꩻ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ- နေးနေးပကတိမဲ့ ကထွားချာ နီနမ်းခန္ဓာႏယိုနဝ်ꩻ ရိုꩻဒျာႏ လိုꩻ' ဖိုး' ပနား'အမူႏ'အခိုစတဲင် ထီႏဒျာႏ ပညတ်အနေႏနုဲင်းနဝ်ꩻလွုမ်ꩻ။ ကတိန်ႏအားထုတ်မွေးတရာꩻ၊ ကတိန်ႏလꩻလွဉ် ဝိပဿနာႏဉာဏ်ႏနဝ်ꩻခါ ကတိန်ႏထီႏချာ နီနမ်းယိုနဝ်ꩻ ရုပ်နာမ်ႏနီပါꩻ ပေါင်ꩻစုခါꩻဒျာႏ၊ ထွာကုဲင်နီပါꩻ နီနာꩻဖုဲင်လုဲင် အဝ်ႏထွာကုဲင်လွေꩻသေႏသေႏ၊ ထီႏထူꩻထူꩻချာꩻချာꩻနေးတော ပရမတ္ထအနေႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ (ကသျင်ꩻပျꩻနယ်ဒါႏ အခရာႏယိုနဝ်ꩻ- ဝိသေသေန ပဿတီတီ ဝိပဿနာ-ကရိုꩻဒါႏ ဝိဂျိုဟ်ႏဝစနတ္ထနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ။)
ထီႏဒါႏအစားစား၊ ထွားဒါႏအမျိုꩻမျိုꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ-
မွဉ်းဖျင်- အနိစ္စ - တသေႏတောဝ်း၊
- ဒုက္ခ - ထာꩻဆင်ꩻရယ်ꩻ၊
- အနတ္တ - နမ်းတမွေးတဝ်း (အိုပ်ပဲင်ႏဝွေꩻတလꩻတဝ်း)၊
- အသုဘ - တင်ႏတယ်ႏတဝ်း
စတဲင် ထီႏဒါႏအစားစား၊ ထွားဒါႏအမျိုꩻမျိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ (ကသျင်ꩻပျꩻနယ်ဒါႏ အခရာႏယိုနဝ်ꩻ- "ဝိသေသေန ပဿတီတိ ဝိပဿနာ"ကရိုꩻဒါႏ ဝိဂြိုဟ်ႏဝစနတ္ထနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ။)
ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ
မွဉ်းဖျင်သမထတဲ့နဝ်ꩻ၊ ဝိပဿနာႏတဲ့နဝ်ꩻ ထွာဘာႏဝနာႏထာꩻမာꩻတဲင် ဟဲ့ꩻဗာႏ "ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ"နောဝ်ꩻသွူ။ ကမ္မ - ဘာႏဝနာႏထာꩻမာꩻ ဌာန - ခင်ႏလမ်း ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ - ဘာႏဝနာႏ ထာꩻမာꩻခင်ႏလမ်း ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ = ကသိုဏ်းပါꩻဆီ၊ အသုဘပါꩻဆီ၊ အနုဿတိပါꩻဆီ၊ အာဟာရေ ပဋိကူလသညာႏတပါꩻ၊ စတုဓာဝတ္ထာန်ႏတပါꩻ၊ အပ္ပမညာႏလစ်ꩻပါꩻ၊ အာရုပ္ပလစ်ꩻပါꩻ စုစုခြွဉ်း- ၄၀၊ (အဘိ၊ သင်္ဂဟ ဆဋ္ဌမူ-၁၄၈)။ "အနုဿတိ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ- ဗုဒ္ဓ-ဘုရာꩻဂုဏ်ႏ၊ အနု- ခွိုꩻခွိုꩻယွိုင်ꩻယွိုင်ꩻ၊ ဆင်ႏဆင်ႏယူႏလꩻ၊ သတိ- ယူႏလꩻ၊ ဗုဒ္ဓါနုဿတိ- ခွိုꩻခွိုꩻယွိုင်ꩻယွိုင်ꩻ၊ ဆင်ႏဆင်ႏယူႏလꩻ ဘုရာꩻဂုဏ်ႏ။
ဘုရာꩻဂုဏ်ႏတောႏ ၉-ပါꩻပါႏဠိ
မွဉ်းဖျင်ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ၊ သမ္မာသမ္မုဒ္ဓေါ၊ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော၊ သုဂတော၊ လောကဝိဒူ၊ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ၊ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ၊ ဗုဒ္ဓေါ၊ ဘဂဝါ။
ဘုရာꩻဂုဏ်ႏတောႏ ၉-ပါꩻ ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ
မွဉ်းဖျင်၁။ နီဗွေႏဘုရာꩻသူꩻနဝ်ꩻ- လူꩻလိုꩻဗျဟ္မာႏ၊ သတ္တဝါႏခိုမူႏ၊ ကားကလူႏယို၊ ကွပ်ထူႏထွိုက်ယံ၊ (အရဟံ)ဂုဏ်ႏ၊ ဘုံႏတန်သိုမ်ခမ်း၊ ခင်ႏလမ်းဖွစ်ꩻဖဲစ်ꩻ၊ ကျောႏစွစ်ꩻစဲစ်ꩻလဲဉ်းသွူ။ ၂။ နီဗွေႏဘုရာꩻသူꩻနဝ်ꩻ- ကောသွဉ်ဖေႏဒါႏ၊ ဆရာႏအဲဉ်ထဝ်း၊ ဗွေႏစဝ်းနမ်းဒျာႏ၊ ယံငါႏစဲင်းစဲ့၊ ကြောင်းကြဲ့တရာꩻ၊ ကွပ်သေငါꩻမꩻ၊ (သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ)၊ ယံခေါဗွဗႏဂုဏ်ႏ၊ ဘုံႏတန်သိုမ်ခမ်း၊ ခင်ႏလမ်းဖွစ်ꩻဖဲစ်ꩻ၊ ကျောႏစွစ်ꩻစဲစ်ꩻလဲဉ်းသွူ။ ၃။ နီဗွေႏဘုရာꩻသူꩻနဝ်ꩻ- သိုမ်ပါꩻဝိဇ္ဇာႏ၊ တဆီငတ်ꩻဗာႏ စရဏ၊ ကွပ်လꩻဗွေအာ၊ (ဝိဇ္ဇာစရဏ သမ္ပန္နော) ယံခေါဗွေႏဂုဏ်ႏ၊ ဘုံႏတန်သိုမ်ခမ်း၊ ခင်ႏလမ်းဖွစ်ꩻဖဲစ်ꩻ၊ ကျောႏစွစ်ꩻစဲစ်ꩻလဲဉ်းသွူ။ ၄။ နီဗွေႏဘုရာꩻသူꩻနဝ်ꩻ- ငေါဝ်းဟဝ်ရိုꩻဒေါ့ꩻ၊ တွိုႏသော့ꩻနိဗ္ဗာန်ႏ၊ ဖထန်ႏဒုက္ခော၊ (သုဂတော)ဂုဏ်ႏ၊ ဘုံႏတန်သိုမ်ခမ်း၊ ခင်ႏလမ်းဖွစ်ꩻဖဲစ်ꩻ၊ ကျောႏစွစ်ꩻစဲစ်ꩻလဲဉ်းသွူ။ ၅။ နီဗွေႏဘုရာꩻသူꩻနဝ်ꩻ- သတ္တောကာသ၊ သင်္ခါရရိုꩻ၊ လောကသိုမ်ပါꩻ၊ သေငါꩻယံကျ၊ လောကဝိဒူ၊ ဆန်ꩻထူꩻဗွေႏဂုဏ်ႏ၊ ဘုံႏတန်သိုမ်ခမ်း၊ ခင်ႏလမ်းဖွစ်ꩻဖဲစ်ꩻ၊ ကျောႏစွစ်ꩻစဲစ်ꩻလဲဉ်းသွူ။ ၆။ နီဗွေႏဘုရာꩻသူꩻနဝ်ꩻ- မျတ်လွိုလဲဉ်းဝင်ꩻ၊ ဆုံꩻမꩻသင်ꩻသား၊ ကားသတ္တဝါႏ၊ ဆုံꩻမꩻဒါႏခေါ၊ (အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိ)ဂုဏ်ႏ၊ ဘုံႏတန်သိုမ်ခမ်း၊ ခင်ႏလမ်းဖွစ်ꩻဖဲစ်ꩻ၊ ကျောႏစွစ်ꩻစဲစ်ꩻလဲဉ်းသွူ။ ၇။ နီဗွေႏဘုရာꩻသူꩻနဝ်ꩻ- လိုꩻလူꩻဗျဟ္မာႏ၊ သတ္တဝါႏသီး၊ ဆရာႏကွပ်ထွာ၊ (သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ) ဟဝ်ယံဗွေႏဂုဏ်ႏ၊ ဘုံႏတန်သိုမ်ခမ်း၊ ခင်ႏလမ်းဖွစ်ꩻဖဲစ်ꩻ၊ ကျောႏစွစ်ꩻစဲစ်ꩻလဲဉ်းသွူ။ ၈။ နီဗွေႏဘုရာꩻသူꩻနဝ်ꩻ- သစ္စာႏလစ်ꩻပါꩻ၊ မျတ်တရာꩻယို၊ သေငါꩻယံခေါ၊ (ဗုဒ္ဓေါ)ဗွေႏဂုဏ်ႏ၊ ဘုံႏတန်သိုမ်ခမ်း၊ ခင်ႏလမ်းဖွစ်ꩻဖဲစ်ꩻ၊ ကျောႏစွစ်ꩻစဲစ်ꩻလဲဉ်းသွူ။ ၉။ နီဗွေႏဘုရာꩻနဝ်ꩻ- သူပါꩻဘုံꩻတောႏ၊ ဗွေကျောႏငါႏထာꩻ၊ (ဘဂဝါ)ဂုဏ်ႏ၊ ဘုံႏတန်သိုမ်ခမ်း၊ ခင်ႏလမ်းဖွစ်ꩻဖဲစ်ꩻ၊ ကျောႏစွစ်ꩻစဲစ်ꩻလဲဉ်းသွူ။ (ဂုဏ်ႏတောႏကွတ်ꩻစွိုး၊ စင်ဖြွိုးလꩻခါꩻ၊ ဗွေႏဘုရာꩻယို၊ သꩻကိုရေႏရောႏ၊ ပူႏဇောႏခွꩻစုံ၊ စူနုံတဆီ၊ ကတောင်ကီဒင်ႏခြွဉ်း၊ ခွေသွဉ်းရိုႏသေႏ၊ ခေါက်ဝုဲင်ႏဗွေႏဩ။)
ဘုရာꩻဂုဏ်ႏတောႏ ကွတ်ꩻပါꩻယိုနဝ်ꩻ ဝုဲင်ႏအီဘုရာꩻတဲ့လꩻ၊ နီသꩻအာႏရုံႏ မဉ်ႏအွဉ်ႏစပ်လွေꩻသေႏသေႏ ဘုရာꩻဂုဏ်ႏယိုနဝ်ꩻ "ဗုဒ္ဓါနုဿတိ"ဘာႏဝနာႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻတဲ့ထွာ၊ စိတ်အီပတီꩻတဲ့ လꩻဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ နီဗွေႏဘုရာꩻ ဂုဏ်ႏတောႏယိုနဝ်ꩻ ဝုဲင်ႏအီဘုရာꩻတဲ့ယဝ်း၊ ပွါꩻမျာꩻအီ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻတဲ့ယဝ်း၊ စိက်အီပတီꩻတဲ့ယဝ်း၊ သုံꩻအီအမျိုꩻမုဲင်ꩻတဲ့ယဝ်း အကျိုꩻတန်ငါႏ မရေႏမရာႏနောဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏစိက်အီပတီꩻနဝ်ꩻ မာꩻသွော့နုဲင်းယို- ယူႏလွေꩻအရဟံဂုဏ်ႏ အဓိပ္ပါယ်ႏနဝ်ꩻထွူတဲင် "အရဟံ"ချꩻလင်ꩻပတီꩻတဖြုံႏ၊ "အရဟံ"ချꩻလင်ꩻပတီꩻတဖြုံႏ၊ ပေါႏလို့လွေꩻ ပတီꩻတရျာꩻသွစ်ꩻဖြုံႏတဲ့ ထွာခန်းအရဟံဂုဏ်ႏ ပတီꩻပတ်နဝ်ꩻသွူ၊ (မဉ်ႏဒေါ့ꩻနေးဂုဏ်ႏတောႏပေါင်ꩻနဝ်ꩻ ထွာအရဟံဂုဏ်ႏတောႏ တရျာꩻသွစ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။)
(တောင်ꩻခါꩻ-အဝ်ႏကုဲင်ဂုဏ်ႏတောႏ အလင်ဖုံႏနဝ်ꩻ ယူႏလွေꩻအဓိပ္ပါယ်ႏ စိက်လွေꩻနုဲင်းယိုအတွိုင်ꩻသွူ၊ ကအွဉ်ႏနယ်ယိုနဝ်ꩻ အမျာꩻသွုံꩻ အနယ်ꩻအယိုꩻသွတ်ꩻသွူ။ "သော ဘဂဝါ ဣတိပိ အရဟံ"ချꩻပတီꩻတဖြုံႏ၊ မဉ်ႏမာꩻနွောင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ယိန်းဟဝ်၊ ဂုဏ်ႏတောႏအလင်တဲ့ နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ။) "အရဟံ"ချꩻလင်ꩻတဖြုံႏ၊ "သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ"ချꩻလင်ꩻတဖြုံႏ စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ လꩻဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ "စိက်ပတီꩻ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထွာ "ဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ"တဲင် အရေꩻတန်ဒျာႏ သꩻအာႏရုံႏစပ်ꩻလွေꩻ ဘုရာꩻဂုဏ်ႏနဝ်ꩻသွူ၊ ဖြောင်းရွစ်ခြေင်၊ စူဖြွေႏခြေင်လွေꩻ ပတီꩻလွုမ်ꩻ၊ သꩻမဉ်ႏတတွိုႏလွေꩻတဝ်း ဘုရာꩻလောင်း (ဘုရာꩻဂုဏ်ႏတောႏလောင်း)နဝ်ꩻ အထီတပေါႏထွူႏတဝ်း၊ အကျိုꩻတဲ့ တပေါႏတန်တဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ "ပတီꩻ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထေရဝါဒ ပိဋကတ်ကျမ်ꩻဂန်ႏကိုနဝ်ꩻ တပါသော့ꩻတဝ်းတဲင် "ဘုရာꩻစိုးနဝ်ꩻ ပတီꩻအဲဉ်ထဝ်း"ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဆုဲင်ꩻချာယို စုက်ဂါႏထာႏ ၃၇-လဲင်ႏ၊ အလဲင်ႏ ၁၀၀၀-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻခါ အလဲင်ႏပေါင်ꩻ ဖေႏနေးကသေအီတဲင် စုက်ဂါႏထာႏတလဲင်ႏ ချꩻလင်ꩻပတီꩻတဖြုံႏ မတ်တောင်ꩻခါꩻအီနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ပါဠိအဘိဓာန်ႏကိုနဝ်ꩻ ပတီꩻယို ဟဲ့ꩻ"ဇမ္ပမာလာ"နဝ်ꩻသွူ။ "ပတီꩻ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထေရဝါဒ ပိဋကတ်ကျမ်ꩻဂန်ႏကိုနဝ်ꩻ တပါသော့ꩻတဝ်းတဲင် "ဘုရာꩻစိုးနဝ်ꩻ ပတီꩻအဲဉ်ထဝ်း"ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊ (ဇမ္ပ-ရွစ်၊ မာလာ-ကဝ်ႏ၊ ဇမ္ပမာလာ-ရွစ်ဖတ်မတ်တောင်ꩻအီတာႏ ကဝ်ႏထူး-အဓိပ္ပါယ်ႏလꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။) ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏသီးအနေႏ ကတိန်ႏသုံꩻအီတော (ကတိန်ႏစိက်အီတော) ဘုရာꩻဂုဏ်ႏစတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ အကျိုꩻထွိုက်ရာꩻထွိုက်ရာꩻပေႏနဝ်ꩻတဲ အောဝ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ "ပတီꩻ"တပါတဝ်းစွဉ်ႏတဲ့ အွဉ်ႏသꩻဓိဋ္ဌာန်ႏ မဉ်ႏအောဝ်ႏယူႏခူꩻလိမ်ꩻခူꩻပြန်ႏလွေꩻ ဘုရာꩻ (ဘုရာꩻဂုဏ်ႏတောႏ)နဝ်ꩻ ထွာ "ဗုဒ္ဓါနုဿတိ"ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻနေနေ၊ အကျိုꩻတန်ဒျာႏနေနေနဝ်ꩻသွူ။
အားထုတ်အာနာပါန ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻနယ်ꩻ
မွဉ်းဖျင်၁။ အရညဂတော ဝါ- လွေꩻတခြာကိုတရိုꩻတောဝ်း၊ ၂။ ရုက္ခမူလဂတော ဝါ- လွေꩻသေင်ႏမွူးခလ တရိုꩻတဝ်း၊ ၃။ သုညာဂါရဂတော ဝါ- လွေꩻကျောင်ꩻလိုꩻယေန်ယေန်ကို တရိုꩻတဝ်း၊ ၄။ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ- အုံတပန်းနေးထွူတဲင်၊ ၅။ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ - အွဉ်ႏတနွောင်းနွောင်းနမ်းထွူတွော့ꩻ၊ ၆။ သတိံ- သတိꩻယို၊ ၇။ ပရိမုခံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ- အွဉ်ႏမိုးလွေꩻ တရေ့ꩻနွို့-သာထန်ႏသူꩻ၊ ၈။ သတောတ အဿသတိ- အွဉ်ႏသတိꩻတိꩻငါ တရေ့ꩻနွို့ငါ။ ယိုနဝ်ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻ ကဟော်ꩻခါꩻဒါႏ "မဟာသတိပဋ္ဌာနသုတ် ပါဠိတောႏ"ကို ကလွဉ်အတွိုင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။
အားထုတ်ပွုံႏ အချွုတ်နောဝ်ꩻ-
မွဉ်းဖျင်အုံတပန်း (အုံတပုဲင်) ငင်းဒေင်မာꩻကီ နမ်းအွဉ်ႏတနွောင်းနွောင်း၊ စူယာꩻ အွဉ်ႏတအာ၊ စူယာꩻအပင်စေႏ အွဉ်ႏခလ၊ စူယာꩻအပင်ထွေ အွဉ်ႏခကီ၊ စူမွူးနာ အွဉ်ႏခွေါင်းပသာႏလို့ဝင်ꩻ၊ အုံလင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻထွူတဲင်- "တရေ့ꩻ၊ သာ" "တရေ့ꩻ၊ သာ" "တရေ့ꩻ"တဲ့ သေလွဉ်ꩻ၊ "သာ"တဲ့ သေလွဉ်ꩻ၊ "တရေ့ꩻ"တဲ့ အွဉ်ႏသတိꩻတိꩻ သေလွဉ်ꩻ၊ "သာ"တဲ့ အွဉ်ႏသတိꩻတိꩻ သေလွဉ်ꩻ။ "တရေ့ꩻ-သေ" "တရေ့ꩻ-သေ" ပေါႏအားထုတ်လွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတိက်ꩻတိက်ꩻနဝ်ꩻ တလဲင်ႏတစိꩻစိꩻမဲ့ꩻ သꩻစွူလွဉ်၊ သမာႏဓိ ဟောဝ်လွဉ်ဒျာႏ။ အဝ်ႏသေယူႏ "တရေ့ꩻ-သာ"၊ "တရေ့ꩻ-သာ"တွင်ꩻနဝ်ꩻ (အဝ်ႏအားထုတ်နုဲင်းနဝ်ꩻတွင်ꩻနဝ်ꩻ) နမ်းလောင်းအထွောင်းမုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း မဉ်ႏလျားလွဉ်တဲ့ "လျား-လျား"သေလွဉ်ꩻ၊ သေလွဉ်ꩻသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ မဉ်ႏဟွီတဲ့ "ဟွီ-ဟွီ"သေလွဉ်ꩻ၊ သေလွဉ်ꩻသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ အလျားတရိုꩻတဝ်း၊ အဟွီတရိုꩻတဝ်း မဉ်ႏထိုꩻမားထွူတဲင် သꩻနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဒင်ႏချာယင်းသွော့ "တရေ့ꩻ-သာ"၊ "တရေ့ꩻ-သာ"အလောင်းနဝ်ꩻ၊ ကျိုꩻစာꩻအားထုတ်လွေꩻတိက်ꩻတိက်ꩻသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ။ လိုꩻပြိင်ꩻဖေႏနေးကသေနာႏ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏအချုက်နဝ်ꩻ- ဥပမာႏ မီႏမဉ်သေစဲင်းမွေး လိုꩻမွိုက်တဖြာꩻ အခရာႏနဝ်ꩻ လိုꩻမွိုက်အုံထွိုင်ႏတဲ့ ထွားဗာႏ၊ ပါꩻနဝ်ꩻ အုံလင်ꩻတဲ့ ထွားဗာႏ၊ ပါꩻနဝ်ꩻ မာꩻထမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတဲ့ ထွားဗာႏလို့လို့၊ ထွားလို့လို့မꩻ သေဗာႏလွဉ်ꩻလို့လို့၊ မဉ်ႏသေလွဉ်ꩻလို့လို့ ပါꩻနဝ်ꩻခရာႏမꩻ လိုꩻဟဝ်နဲ့၊ လိုꩻကုဲင်နဲ့ သေစဲင်း၊ သေစဲင်းမꩻ သꩻမဉ်ပယ်ႏထိုꩻဝွေꩻနဝ်ꩻ ပေါႏလွဉ်၊ သꩻမဉ်ပယ်ႏထိုꩻဝွေꩻ ပေါႏလွဉမမꩻ ပယ်ႏထိုꩻဝွေꩻ၊ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻဝွေꩻတဲ့ ဝွေꩻ (လိုꩻမွိုက်)နဝ်ꩻ မာꩻခိုးလျား၊ မာꩻဒုက္ခဒွုမ်နီ၊ ခိုးလျားဒုက္ခကင်ꩻ၊ အုံဗာႏသျင်ꩻသျင်ꩻ၊ အုံဗာႏခွꩻခွꩻ၊ လꩻထာꩻချမ်ꩻသာႏနဝ်ꩻသွူ။ အနုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ၊ အားထုတ်ဝိပဿနာႏတရာꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ ထွားချာ နမ်းသꩻအပဲစ်၊ စဲစ်ချာရုပ်နာမ်ႏအမာႏ၊ ယံကသေ ခန္ဓာႏဒုက္ခအကျောင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နမ်းသꩻခန္ဓာႏ ထွာနုဲင်းမုဲင်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ယံကသေစဲင်းစဲင်းဗာႏတဲင် အွဉ်ႏသတိꩻတိꩻ ထွားဗာႏတွမ်ႏဉာဏ်ႏ (သေလွဉ်ꩻ၊ သေလွဉ်ꩻဗာႏ။)
အွဉ်ႏသတိꩻဟဝ်ဟဝ်မꩻ သမာႏဓိအာႏဟဝ်၊ သမာႏဓိအာႏဟဝ်မꩻ ဝိပဿနာႏဉာဏ်ႏပေါႏလွဉ်၊ ဝိပဿနာႏဉာဏ်ႏပေါႏလွဉ်မꩻ သေစဲင်းစဲင်းဗာႏ ခန္ဓာႏတန်ယိုနဝ်ꩻ- အနိစ္စ - (ထာꩻတသေတဝ်း)တန်ဒျာႏ၊ ဒုက္ခ- (ထာꩻဆင်ꩻရယ်ꩻ) တန်ဒျာႏ၊ အနတ္တ- (နမ်းမွေးတောဝ်း) တန်ဒျာႏ၊ အသုဘ- (ထာꩻတင်ႏတယ်ႏမွေးတဝ်း) တန်ဒျာႏ။ သေလွဉ် (ထီႏလွဉ်)စဲင်းစဲင်းစဲ့စဲ့ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တနုဲင်းနောဝ်ꩻမꩻ ထာꩻမဉ်လꩻခန္ဓာႏ (လောဘတဏှာႏ)လို့ထိုꩻ၊ လောဘတဏှာႏလို့ထိုꩻမꩻ သမုဒယသစ္စာႏ ထွာလꩻတဝ်း၊ သမုဒယသစ္စာႏ ထွာလꩻတဝ်းမꩻ ဒုက္ခသစ္စာႏတဲ့ ထွာတဝ်း၊ ကွပ်ဒုက္ခသစ္စာႏ ထွာတောဝ်းတဲင် ဒုက္ခဗာႏတဝ်း၊ ကွပ်ဒုက္ခဗာႏတဝ်းတဲင် ချမ်ꩻသာႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻစွုမ်ႏဖြာꩻ ဖေႏနေးကသေနာႏ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏ ခꩻတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ကွပ်သေလွ် (ထီႏလွဉ်) စဲင်းစဲင်းစဲ့စဲ့ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တတဲင် မဉ်လꩻတဝ်းဒွုမ်ခန္ဓာႏ၊ ကွပ်မဉ်လꩻတဝ်းဒွုမ်ခန္ဓာႏတဲင် ကွုတ်ထဲင်းတဝ်းဒွုမ်၊ ကွပ်ကွုတ်တဝ်းဒွုမ်တဲင် ထာꩻဖြားဒုက္ခ၊ ထာꩻဆာဒုက္ခ၊ ထာꩻသီဒုက္ခ သောက ပရိဒေဝ-စတဲင် ဒုက္ခအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ မော့ꩻဗာႏဒွုမ်၊ ကွုတ်ဖြားဆာသီ ပူလီသော ပရိဒေဝဖုံႏ အဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်တဲင် ချမ်ꩻသာႏသႏသေႏနားနားခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ (ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻခရာႏ၊ ဝိပဿနာႏ အကျောင်ꩻယိုနဝ်ꩻ အာငါႏ၊ လုဲင်းငါႏတဲင် မဉ်ႏတဲမ်းခေါ်ခေါ်ဒျာႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻခရာႏ၊ ဝိပဿနာႏအကျောင်ꩻခြေင်ခြေင် လိတ်စောင်ႏတစောင်ႏနဝ်ꩻမꩻ အီႏပြဲ့ꩻစွုံႏလꩻနဝ်ꩻသွူ၊ ကတဲမ်းနယ်ယိုနဝ်ꩻ အခေႏအနေႏအလꩻ တဲမ်းပျꩻနယ်ဗာႏကွို့ꩻ အားထုတ်ပွုံႏ အားထုတ်နယ်ꩻ အချွုတ်ပေႏတစိꩻလွုမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။) အားထုတ်တရာꩻနဝ်ꩻ အုံနုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတဲ့ လꩻဒျာႏ၊ အားထုတ်မုဲင်ꩻကိုကိုတဲ့ လꩻဒျာႏ၊ ကျိုꩻစာꩻအားထုတ်လွသွော့နော။
ဘာႏဝနာႏကဗျာ
မွဉ်းဖျင်- အနိစ္စ ဒုက္ခ - အနတ္တလက္ခဏာႏ ကွပ်ပွိုးသေတဝ်း - တဖြောဝ်းညဆွာꩻ သေႏယံ သုခ - ထင်းလွ နမ်းဒျာႏ လောဘငင်ႏ - ဆင်ႏဆင်ႏ ခန္ဓာႏထွာ။ - ကွပ်ခန္ဓာႏထွာ - ဖြားဆာသီဗာႏ အံႏတာႏကွဉ်ကꩻ - ယပ်ꩻသꩻနီနာꩻ ပိုႏတာႏလီꩻတွက် - ယူႏပက်တန်ဒျာႏ ဆာသီငွိုး - ကွပ်ပွိုး ခန္ဓာႏထွာ။ - အားထုတ်မာꩻကျပ် - ဝိပဿနာႏ အနိစ္စ ဒုက္ခ - အနတ္တ သေငါꩻ စဲင်းစဲ့ထိုꩻခန်း - မျိုꩻစန်း ခန္ဓာႏ အွဉ်ႏကုဲင်ပြာႏ - ဆုဲင်ꩻတာႏ လွစ်သဲင်ꩻထွာ။ - ခန္ဓာႏလွစ်ထွာ - သီဆာ ကင်ꩻဒျာႏ အံႏတာႏကွဉ်ကꩻ - ယပ်ꩻသꩻကင်ꩻညာꩻ ပိုတာႏလီꩻတွက် - ယူႏပက်ခရာႏ မော့ꩻဒွုမ်ဗွေႏ - သေႏသေႏ ချမ်ꩻသာႏထွာ။[၁]
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ ပုညကြိယာႏဝတ္ထုပါꩻဆီ၊ ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏအစွိုꩻ