ဝီခီပီးဒီးယား

မဲဂ္ဂနီသီယမ်

မဲဂ္ဂနီသီယမ် (Magnesium) ယို ထွာ သတ္တုဒြတ်စင်တဗာႏ၊ ဒြတ်စင် အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရှောင် (en:Periodic table) ကိုနောဝ်ꩻ အလဲန်း အဗူႏအမုဲင်-၂ (Group-II) ကို၊ သင်္ကေႏတနောဝ်ꩻ အှောန်ႏတောင်ꩻခါꩻတုမ်ႏ (Mg) သှူ။ ဝွေꩻအဲတ်တမ်အမုဲင်နောဝ်ꩻ ထွာ (၁၂)၊ အဲတ်တမ် အထှူႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏ ၂၄.၃၁၂ သှူ။ မဲဂ္ဂနီသီယမ်ယို အဖွီ၊ အရောင်ႏဗွာ ပေါင်းပီပီရှောန်(ရွဉ်)။ အယာႏနဲန်းနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏ ၁.၇၄ (1740 kg m-3 , 0.063 lb in-3 or 108.6 lb ft-3)။ မဲဂ္ဂနီသီယမ်ယို သေငါꩻခါꩻဝင်ꩻ သတ္တုဖွီ ထေမာꩻလှောန် ထာꩻခြှိုင်းမာꩻ ခင်ႏလမ်း (မန်း-စက်ရုံ) ကို တဲႏစခေါင်းစခါကာႏ၊ ဖွီလဲ့ဖွီ ခှေါင်တဲ့ခှေါင်မွေးသှူ။ မဲဂ္ဂနီသီယမ်ယို မာꩻဒါႏယိုꩻတန်ဓာတ်၊ မဉ်ႏသော့ꩻ ဟုဲက်ဒရိုစဲန် ကအောဝ်ႏပါဒါႏ ထီလျား ကအောဝ်ႏဗို့ꩻဗြောက်ဗြောက်ကိုနောဝ်ꩻ အမာꩻယောမ်ꩻထိုꩻ တသာႏတုမ်ႏ အောက်သီစဲန် ဒြတ်ခြှောန်းတဲင် ထေမာꩻလꩻအီ သတ္တုအယမ်သွတ်ꩻသှူ။ ဝွေꩻယို တုမ်ႏ ထာꩻသတ္တုတမွေးတောဝ်း(Non-metal) ဖုံႏ၊ အဲက်သစ်ဖုံႏလဲ့ ခြှောန်းငီꩻဝင်ꩻဒါႏ။ ကထွာဒါႏ ဇီဝဓာတု မာꩻဝင်ꩻဓာတ် နုဲင်း မာꩻဆေ့ꩻထာꩻ (မန်း-လျော့ချခြင်း)၊ ခြှောန်းထာꩻ (မန်း-ပေါင်းစပ်ခြင်း)၊ ထေထန်ႏထိုꩻ ဟုဲက်ဒရိုစဲန်ဖုံႏယို မာꩻတုမ်ႏ မဲဂ္ဂနီသီယမ်သှူ။ ဝွေꩻကခြှောန်းငီꩻဒါႏ သတ္တုဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာ aluminum, zircon, rare-earth metals ယင်း thorium ဖုံႏသှူ။

မဲဂ္ဂနီသီယမ်,  12Mg
Spectral lines of magnesium
ကအောဝ်ႏလုဲင်ႏဒါႏ ဂုဏ်သတ္တိဖုံႏ
အမဉ်ꩻ၊ သင်္ကေတမဲဂ္ဂနီသီယမ်, Mg
အငေါဝ်းထန်ႏ/mæɡˈniːziəm/
mag- NEE -zee-əm
အယောင်ꩻshiny grey solid
ဒြတ်စင် အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရှောင်ကို မဲဂ္ဂနီသီယမ်
Element 1: Hydrogen (H), Other non-metal
Element 2: Helium (He), Noble gas
Element 3: Lithium (Li), Alkali metal
Element 4: Beryllium (Be), Alkaline earth metal
Element 5: Boron (B), Metalloid
Element 6: Carbon (C), Other non-metal
Element 7: Nitrogen (N), Other non-metal
Element 8: Oxygen (O), Other non-metal
Element 9: Fluorine (F), Halogen
Element 10: Neon (Ne), Noble gas
Element 11: Sodium (Na), Alkali metal
Element 12: Magnesium (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: Aluminium (Al), Other metal
Element 14: Silicon (Si), Metalloid
Element 15: Phosphorus (P), Other non-metal
Element 16: Sulfur (S), Other non-metal
Element 17: Chlorine (Cl), Halogen
Element 18: Argon (Ar), Noble gas
Element 19: Potassium (K), Alkali metal
Element 20: Calcium (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: Scandium (Sc), Transition metal
Element 22: Titanium (Ti), Transition metal
Element 23: Vanadium (V), Transition metal
Element 24: Chromium (Cr), Transition metal
Element 25: Manganese (Mn), Transition metal
Element 26: Iron (Fe), Transition metal
Element 27: Cobalt (Co), Transition metal
Element 28: Nickel (Ni), Transition metal
Element 29: Copper (Cu), Transition metal
Element 30: Zinc (Zn), Transition metal
Element 31: Gallium (Ga), Other metal
Element 32: Germanium (Ge), Metalloid
Element 33: Arsenic (As), Metalloid
Element 34: Selenium (Se), Other non-metal
Element 35: Bromine (Br), Halogen
Element 36: Krypton (Kr), Noble gas
Element 37: Rubidium (Rb), Alkali metal
Element 38: Strontium (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: Yttrium (Y), Transition metal
Element 40: Zirconium (Zr), Transition metal
Element 41: Niobium (Nb), Transition metal
Element 42: Molybdenum (Mo), Transition metal
Element 43: Technetium (Tc), Transition metal
Element 44: Ruthenium (Ru), Transition metal
Element 45: Rhodium (Rh), Transition metal
Element 46: Palladium (Pd), Transition metal
Element 47: Silver (Ag), Transition metal
Element 48: Cadmium (Cd), Transition metal
Element 49: Indium (In), Other metal
Element 50: Tin (Sn), Other metal
Element 51: Antimony (Sb), Metalloid
Element 52: Tellurium (Te), Metalloid
Element 53: Iodine (I), Halogen
Element 54: Xenon (Xe), Noble gas
Element 55: Caesium (Cs), Alkali metal
Element 56: Barium (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: Lanthanum (La), Lanthanoid
Element 58: Cerium (Ce), Lanthanoid
Element 59: Praseodymium (Pr), Lanthanoid
Element 60: Neodymium (Nd), Lanthanoid
Element 61: Promethium (Pm), Lanthanoid
Element 62: Samarium (Sm), Lanthanoid
Element 63: Europium (Eu), Lanthanoid
Element 64: Gadolinium (Gd), Lanthanoid
Element 65: Terbium (Tb), Lanthanoid
Element 66: Dysprosium (Dy), Lanthanoid
Element 67: Holmium (Ho), Lanthanoid
Element 68: Erbium (Er), Lanthanoid
Element 69: Thulium (Tm), Lanthanoid
Element 70: Ytterbium (Yb), Lanthanoid
Element 71: Lutetium (Lu), Lanthanoid
Element 72: Hafnium (Hf), Transition metal
Element 73: Tantalum (Ta), Transition metal
Element 74: Tungsten (W), Transition metal
Element 75: Rhenium (Re), Transition metal
Element 76: Osmium (Os), Transition metal
Element 77: Iridium (Ir), Transition metal
Element 78: Platinum (Pt), Transition metal
Element 79: Gold (Au), Transition metal
Element 80: Mercury (Hg), Transition metal
Element 81: Thallium (Tl), Other metal
Element 82: Lead (Pb), Other metal
Element 83: Bismuth (Bi), Other metal
Element 84: Polonium (Po), Metalloid
Element 85: Astatine (At), Halogen
Element 86: Radon (Rn), Noble gas
Element 87: Francium (Fr), Alkali metal
Element 88: Radium (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: Actinium (Ac), Actinoid
Element 90: Thorium (Th), Actinoid
Element 91: Protactinium (Pa), Actinoid
Element 92: Uranium (U), Actinoid
Element 93: Neptunium (Np), Actinoid
Element 94: Plutonium (Pu), Actinoid
Element 95: Americium (Am), Actinoid
Element 96: Curium (Cm), Actinoid
Element 97: Berkelium (Bk), Actinoid
Element 98: Californium (Cf), Actinoid
Element 99: Einsteinium (Es), Actinoid
Element 100: Fermium (Fm), Actinoid
Element 101: Mendelevium (Md), Actinoid
Element 102: Nobelium (No), Actinoid
Element 103: Lawrencium (Lr), Actinoid
Element 104: Rutherfordium (Rf), Transition metal
Element 105: Dubnium (Db), Transition metal
Element 106: Seaborgium (Sg), Transition metal
Element 107: Bohrium (Bh), Transition metal
Element 108: Hassium (Hs), Transition metal
Element 109: Meitnerium (Mt), Transition metal
Element 110: Darmstadtium (Ds), Transition metal
Element 111: Roentgenium (Rg), Transition metal
Element 112: Copernicium (Cn), Transition metal
Element 113: Ununtrium (Uut)
Element 114: Ununquadium (Uuq)
Element 115: Ununpentium (Uup)
Element 116: Ununhexium (Uuh)
Element 117: Ununseptium (Uus)
Element 118: Ununoctium (Uuo)
 Be
↑
Mg
↓
Ca
သိုဒီယမ် ← မဲဂ္ဂနီသီယမ် → အလူမီနီယမ်
အဲက်တမ် အမုဲင်ရဲန်ႏ (Z)12
အဗူႏ၊ ဘလော့group 2 (alkaline earth metals)
အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရွောင်period  3
ဒြပ်စင် ကဏ္ဍ  အယ်လ်ကာလုဲင်း သတ္တုဖုံႏ
အှောန်ႏထော့ခါꩻ အဲက်တမ်မေက် အထှူႏခေန်ႏ (Ar)24.305[၁] (24.304–24.307)[၂]
အီလဲက္ထရွန် ကဖျင်ထာꩻ[Ne] 3s2
အပီတထွိုင်ကို ကပါဒါႏ အီလဲက္ထရွန်2, 8, 2
ပှိုင်းဝှို့တုမ်ႏ ယောင်ꩻဖဲ့ဂုဏ်သတ္တိဖုံႏ
ဖေ့စ်အခြုံးအတူႏ
အခြုံးခြီအီအလျား923 K ​(650 °C, ​1202 °F)
အထီဗို့ꩻအီအလျား1363 K ​(1091 °C, ​1994 °F)
အနဲန်းအတဉ်ႏ (အခန်ꩻအလျား ၊ လမ်းဟောင်းကိုအလျား)1.738 g/cm3
1.584 g/cm3
ဖျှူးဆဉ်းအလျား8.48 kJ/mol
အတအှိုထန်ႏအလျား128 kJ/mol
မိုလာ အလျားအာႏရဲင်ꩻ24.869 J/(mol·K)
အတအှိုထီတေက်ꩻအာႏ
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 701 773 861 971 1132 1361
အဲက်တမ်မေက်ဂုဏ်ႏဖုံႏ
ထွာအောက်သုဲက် (အောက်သုဲက်ဒေးဆဉ်း) အထျꩻအအုံ+2, +1[၃] ​(a strongly basic oxide)
ဓာတ်ငင်ႏအီလက်ထရွန် Pauling scale: 1.31
အာႏတောင်ႏတာႏမာꩻထွာအုဲင်းယွန်း1st: 737.7 kJ/mol
2nd: 1450.7 kJ/mol
3rd: 7732.7 kJ/mol
(more)
အဲက်တမ်မေက် ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻempirical: 160 pm
ကိုဗေးလဲန့်ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻ 141±7 pm
ဗန်ဒါဝေါ့သ် ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻ173 pm
Miscellanea
ကမာꩻထွာခါꩻထာꩻကြုံး ​hexagonal close-packed (hcp)
Hexagonal close packed crystal structure for မဲဂ္ဂနီသီယမ်
အသံ၏အမြန်နှုန်း ပသီႏကှို့ꩻ ဗှိုဗှို4940 m/s (at r.t.) (annealed)
အလျားမာꩻတခြက်ထာꩻ24.8 µm/(m·K) (at 25 °C)
အလျားတွီကာႏထာꩻ156 W/(m·K)
တျာႏရဲးကမ်းထာꩻ43.9 nΩ·m (at 20 °C)
ပသီႏထှို့ꩻဓာတ်paramagnetism
ပသီႏထှို့ꩻ ကခှေါင်းအီဒါႏထာꩻ (χmol)+13.1·10−6 cm3/mol (298 K)[၄]
Young's modulus45 GPa
Shear modulus17 GPa
Bulk modulus45 GPa
ပွုဲင်သွန် အဗျင်ႏ- ပွိုင်စွန် အချိုး0.290
Mohs hardness1–2.5
Brinell hardness44–260 MPa
CAS Number7439-95-4
ထွာလှောန်ခြောင်ꩻ
ကဖေႏအမဉ်ꩻသားafter Magnesia, Greece
ကထုမ်ႏမော့ꩻသားJoseph Black (၁၇၅၅)
ဖဖြှဲ့ꩻထန်ႏအရီးသွတ်ꩻလဲင်ႏHumphry Davy (၁၈၀၈)
အစှူဖြှိုးသွတ်ꩻ မဲဂ္ဂနီသီယမ်သီး အုဲင်သိုတုပ်ဖုံႏ
iso NA သက်တန်ꩻတာကွို့ꩻ DM DE

( MeV)

DP
24Mg 79.0% is stable with 12 neutrons
25Mg 10.0% is stable with 13 neutrons
26Mg 11.0% is stable with 14 neutrons
ဝီကီဒေတာကို |
| အုံနောင်

အာႏကွိုꩻ မွဉ်းဖျင်

  1. ↑ Conventional Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. ↑ Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  3. ↑ Bernath, P. F. (1985). "The spectrum of magnesium hydride". Astrophysical Journal 298. doi:10.1086/163620. en:Bibcode: 1985ApJ...298..375B. 
  4. ↑ Weast၊ Robert (1984)။ CRC, Handbook of Chemistry and Physics။ Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing။ pp. E110။ ISBN 0-8493-0464-4။
ထူႏ "https://blk.wikipedia.org/w/index.php?title=မဲဂ္ဂနီသီယမ်&oldid=16789" ကို