မျန်မာခမ်းထီကို ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ
မျန်မာခမ်းထီကို ကအဝ်ႏဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏထူႏသုင်ꩻဒါႏ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၁၀၀)ရပ်သွူ။[၁] မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါနဝ်ꩻ ခမ်းကိုထွာလိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း သိုမ်ပွန်းနီပွန်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏထူႏသုင်ꩻသွူတကာႏတဝ်း ခမ်းထီအရန်းကိုလဲ့ ထွာရွုမ်ꩻသုင်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါနေနေသွူ။[၂]
မျန်မာခမ်းထီကို ခမ်းရင်ꩻသား လိုꩻမျိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဖုံႏ ကအဝ်ႏဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏထူႏသုင်ꩻဒါႏ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ အစွိုꩻတန်အနေႏနဝ်ꩻ ဖြယ်ခါꩻ အဝ်ႏ(၅)စွိုꩻသွူ။ နဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ခယ်ႏ-တိဗဲက် (Sino-Tibetan)စွိုꩻ၊ မဲင်ꩻ-ခမာ (Austroasiatic)စွိုꩻ၊ တုဲင်း-ကဒုဲင် (Tai–Kadai)စွိုꩻ၊ အဉ်ဒို-ဥရောပ (Indo-European)စွိုꩻ တောမ်ႏ ဩသထိုနီးဆျန်း (Austronesian)စွိုꩻ ဖုံႏဒျာႏသွူ။[၃] အွဉ်ႏနယ်နေးစူ သင်္ကေတဘာႏသာႏငဝ်းငွါလဲ့ အဝ်ႏနေနေသွူ။[၄] ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏငဝ်းငွါနဝ်ꩻ ပါသော့ꩻ ခယ်ႏ-တိဗဲက် ဘာႏသာႏငဝ်းငွါစွိုꩻတန်ကိုသွူ။
မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါ
မွဉ်းဖျင်ထွားထဲင်းမန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါခရာႏ
မျန်မာခမ်းကိုနဝ်ꩻ မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါနဝ်ꩻ မန်းတောမ်ႏ လိုꩻမျိုꩻလင်ဆွိုက်စပ်ဒါႏမန်းဖုံႏ အဝ်ႏဒေါ့ꩻသုင်ꩻအာသွတ်ꩻ ထွာဒေႏသခံႏသားတဲင် ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသားနဝ်ꩻ အဝ်ႏ (၃၆ သန်းရပ်)တဲင် ထွာပထမအဓိက ဘာႏသာႏငဝ်းငွါသွူ။ လိုꩻမျိုꩻလင်ဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏသုင်ꩻဒုတိယဘာႏသာႏငဝ်းငွါအနေႏသွူ။
ခမ်းရင်ꩻသား ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ
မွဉ်းဖျင်မျန်မာခမ်းထီကို ကအဝ်ႏဒေါ့ꩻသုင်ꩻဒါႏ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏနဝ်ꩻ မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါတကာႏတဝ်း ဘာႏသာႏငဝ်းငွါအလင်ဖုံႏကထွာဒါႏ ဖြဝ်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၃.၂ သန်း)၊ စောက်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၂.၆ သန်း)၊ စေင်းဖောဘာႏသာႏငဝ်းငွါ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၉၀၀,၀၀၀)ရပ်၊ ချင်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါစွုမ်ႏ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၇၈၀,၀၀၀)၊ မဲင်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၁.၁ သန်းရပ်)၊ ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏငဝ်းငွါ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၁.၅ သန်းရပ်) တောမ်ႏ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါအလင် အဝ်ႏ(၁၀၀)ရပ်သွူ။[၁][၃] ဘာႏသာႏငဝ်းငွါယိုဖုံႏ ကဲဉ်းအာနဝ်ꩻ အဝ်ႏထူႏသုင်ꩻ မန်းမဲင်ꩻအက္ခရာႏသွူ။
အိန်းကလေက် ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ
မွဉ်းဖျင်မျန်မာခမ်းကိုနဝ်ꩻ မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါနဝ်ꩻ လိုꩻဒေါ့ꩻသုင်ꩻအာသွတ်ꩻ(၃၆ သန်းရပ်) ထွာပထမအဓိက ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ၊ အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါနဝ်ꩻ ထွာဒုတိယဘာႏသာႏငဝ်းငွါအနေႏသွူ။[၅] တယ်ႏ ၁၉ ရျာꩻဗူႏ ဗꩻတွိုႏ ခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၆၄ ဗာႏခိန်ႏနဝ်ꩻ အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏယို မျန်မာခမ်းကို ထွာဖိုဗာႏအဓိကဘာႏသာႏသွူ။[၆]
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ ၁.၀ ၁.၁ Goddard 2005
- ↑ Burmese at Ethnologue
- ↑ ၃.၀ ၃.၁ Lewis 2009, Languages of Myanmar
- ↑ Mathur & Napoli, 2010, Deaf around the World: The Impact of Language
- ↑ Lintner 2003, p. 189
- ↑ Thein 2004, p. 16
- Goddard၊ Cliff (2005)၊ The Languages Of East And Southeast Asia: An Introduction၊ Oxford University Press၊ ISBN 0-19-924860-5
- Lewis၊ M. Paul, ed. (2015)၊ Ethnologue: Languages of the World (18 ed.)၊ SIL International၊ 4 April 2015 တွင် ပြန်စစ်ပြီး
- Lintner၊ Bertil (2003)၊ "Myanmar/Burma"၊ in MacKerras၊ Colin (ed.)၊ Ethnicity in Asia၊ Routledge၊ ISBN 0-415-25816-2
- Thein၊ Myat (2004)၊ Economic Development of Myanmar၊ Institute of Southeast Asian Studies၊ ISBN 981-230-211-5