မျန်မာခမ်းထီလွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ(၂၀၀၈)
နေင်ႏ ၁၉၉၃ ဗာႏ တွင်ꩻ အီးထွို့ꩻဗူႏတဲမ်းလွေꩻ အခေႏခံဥပဒေႏ ယိုတဗာႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻမာလွေꩻခန်း အမျိုꩻသာꩻညီႏလာႏခံႏ သွူ ။ ခွုမ်ထူႏအာႏဏာႏ စဲ့ꩻအစိုႏရ အစွိုꩻ အွဉ်ငါ ကမာꩻလွေꩻဒျာႏ အမျိုꩻသာꩻညီႏလာႏခံႏ တွင်ꩻနဝ်ꩻနေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗာႏ လွိုက်ꩻရွေꩻပွယ်ꩻ ကို ကနွိုင်ꩻဒါႏ အမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေစီအစွိုꩻချုတ် နမ်းခြောင်ꩻတန်ဖုံႏနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၉၅ ဗာႏ တွင်ꩻ ယို အဝ်ႏညီႏလာႏခံႏနဝ်ꩻ ပယ်ႏထန်ႏထိုꩻခန်းနဝ်ꩻသွူ ။ ဒေါ့ꩻရိုꩻကီ အမျိုꩻသာꩻညီႏလာႏခံႏ တဲ့ စဲ့ꩻအစိုႏရနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးကျွိုက်တွိုႏသꩻ စီႏမံႏထွို့ꩻတဲမ်း လွေꩻဒျာႏ တဲင် ကထောင်လွေꩻဒါႏဒီမိုကရေစီအရေꩻသားဖုံႏ ၊ ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻဆေ့ꩻသားဖုံႏ ဆန္ဒတွမ်ႏ ကမိဉ်လꩻဒျာႏအခွင်ꩻရေꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီး အွဉ်ႏအဝ်ႏကြွို့ႏဗွော့ꩻ နဝ်ꩻသွူ ။[၁]
| မျန်မာခမ်းထီ လွောင်ႏဗူႏပုင်ႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ ၂၀၀၈ | |
|---|---|
| ဖန်ဆင်ꩻ | ၂၀၀၈ အေပီလာ ၉ |
| အွောန်ႏအတီႏ | ၂၀၀၈ မေလာ ၂၉ |
| အင်းရေႏချက် | ထဲမ်အွောန်ႏသော့ꩻလုဲင်ႏလွေꩻ ၁၉၇၄ ခမ်းထီအခေႏခံႏဥပဒေႏခြောင်ꩻ |
ထွိုင်ႏထွူတဲင် တယ်ႏစ ကမာꩻဒါႏ အမျိုꩻသာꩻညီႏလာႏခံႏ ဗလွေꩻ နေင်ႏ တဆီလစ်ꩻ (၁၄)နေင်ႏ ၊ နေင်ႏ ၂၀၀၈ ဗာႏနဝ်ꩻ ညီႏလာႏခံႏ ထွိုင်ႏထွူတဲင် ထွို့ꩻဗူႏတဲမ်းလွေꩻစစွဉ်ႏ အခေႏခံႏဥပဒေႏ မူကျမ်ꩻ နဝ်ꩻသွူ ။ နေင်ႏ ၂၀၀၈ ဗာႏ ၊ လာမေ (၁၀)နီꩻ တွမ်ႏ (၂၄)နီꩻတွင်ꩻနဝ်ꩻ မာꩻလွေꩻခန်း တခမ်းလွုမ်းနွို့ထူႏခံႏဆန္ဒပွယ်ꩻတဲင် အောင်ႏလွေꩻခန်း (၉၃.၈၂%) ရပ် နဝ်ꩻမꩻ အွဉ်ႏထွော့လွေꩻခန်းဥပဒေႏအခေႏခံႏနဝ်ꩻသွူ ။ ဒေါ့ရိုꩻကီ တခမ်းလွုမ်းနွို့ထူႏခံႏဆန္ဒပွယ်ꩻ တဲ့ စဲ့စွိုꩻ ယို နဝ်ꩻခါ ဧရာႏဝတီႏတွိုင်ꩻကို အဝ်ႏထွာꩻ နာဂစ်တလီ တွင်ꩻထူႏလွေꩻခန်း ခမ်းရင်ꩻသား မဲးဆန္ဒ အလဲဉ် ဖုံႏ နဝ်ꩻမ အွဉ်ႏထွော့ခန်း ၂၀၀၈ လွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ နဝ်ꩻသွူ ။ ဥပဒေႏ ယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏရဲးဖေႏခါꩻ စဲ့ꩻစွိုꩻနဝ်ꩻမ ခမ်းသားမွိုးဖါ ဖုံႏ မိဉ်ဖျင်ဆင်ငါႏ မရေႏမရာႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻခရာႏအဖြေႏနဝ်ꩻ ထွာꩻလွေꩻခန်း အထေင်ငေါဝ်းအာ ခရားတဲင် အဖြေႏယိုနဝ်ꩻ တယွုမ်ႏတောဝ်ႏသားနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာသွူ။ [၂]နေႏတွမ်ႏအလွိုတဗာႏ နဝ်ꩻ ခလား ကမာꩻဒါႏ နွို့ထူႏဆန္ဒပွယ်ꩻယို နာဂစ်တလီꩻ ကထွာဒါႏ ဧရာႏဝတီႏတွိုင်ꩻ ကိုယို လိုꩻသီကအာနဝ်ꩻဒေႏသနဝ်ꩻကိုဖုံႏယိုလဲ့ အွဉ်ႏသွော့ꩻနွိုင်ႏဒျာႏ အွဉ်ႏမာꩻနွိုင်ႏနွိုင်ႏ စွဉ်ႏပွယ်ꩻနဝ်ꩻသွူ ။ မဲးဆန္ဒနွို့ထူႏပွယ်ႏယို ထီႏစဲင်းစဲ့မု အဝ်ႏတဝ်းတဲင် စဲ့ꩻအစိုႏရနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးကျွိုက်သꩻ မာꩻလွေꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ ။ ယဟန်းဒေႏသ မဲးဆန္ဒနယ်ႏ အကို ဖုံႏယို လိုꩻကသီလဲဉ်းဒျာႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏပါလွေꩻဒျာႏ ကဖေႏဒါႏမဲးသားစရင်ꩻကိုဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ [၃][၄] အဟုဲင်းသွတ်ꩻနဝ်ꩻ ယဟန်ႏမဲးဆန္ဒနယ်ႏ ဖုံႏယို ကဖေႏဒါႏမဲးသားနဝ်ꩻ အဝ်ႏ ၁၀၀ ရျာꩻနုန်းလွိုꩻတဲင် စဲ့ꩻအစိုႏရနဝ်ꩻ ထေꩻတရာꩻဝင်ႏရိုꩻကီလဲ့ ခမ်းသားဖုံႏထွိုင်ႏဒေါ့ꩻအာနဝ်ꩻ ဖျင်ဆင်လွေꩻချာယင်း စရင်ꩻတဲင် ထေꩻယင်းတလဲင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ အခေႏခံဥပဒေႏယို နေင်ႏ ၂၀၀၈ ဗာႏ ၊ လာမေ ၊ မွူးနီꩻ ၂၉ နီꩻ တွင်ꩻနဝ်ꩻ တရာꩻဝင်ႏ အွဉ်ႏထွော့လွေꩻခန်းနဝ်ꩻသွူ ။ [၅]
အခေႏခံႏဥပဒေႏကိုယို နိဒါန်း တွမ်ႏ အခန်ꩻအဝ်ႏ (၁၅) ခန်ꩻ တဲင် တဲမ်းစွဉ်ႏဒျာႏ မျန်မာ(မန်း)ဘာႏသာႏ နဝ်ꩻ အဝ်ႏ လိတ်မဲ့ငါ (၁၉၄) နဝ်ꩻသွူ။ နေင်ႏ ၂၀၂၁ ဗာႏ လာမတ်၊ မွူးနီꩻ ၃၁ ကိုယို ခမ်းပေါင်ꩻစွုမ်ႏလွတ်တောႏ နမ်းခြေင်ꩻကောႏမတီႏစွိုꩻနဝ်ꩻ ယားသိမ်ꩻထိုꩻချာလဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ။ [၆]
ကပါသွော့ꩻဒါႏအခန်ꩻဖုံႏ
မွဉ်းဖျင်အခေႏခံႏဥပဒေႏကို အပါဒါႏ အခန်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အောဝ်ႏယိုခလအတွိုင်ꩻသွူ ။
- နိဒါန်း
- အခန်ꩻ (၁) ခမ်းထီနဲင်ႏငံႏ အခေႏခံႏမူဖုံႏ
- အခန်ꩻ (၂) ခမ်းထီ ထွို့ꩻဗူႏတယ်ႏထောင်ႏပွုံႏ
- အခန်ꩻ (၃) ခမ်းထီ အတန်အကယ်ꩻ
- အခန်ꩻ (၄) မာꩻဉပဒေႏအတာႏ
- အခန်ꩻ (၅) အိုပ်ချုတ်အတာႏ
- အခန်ꩻ (၆) စီႏရင်ႏတရာꩻအတာႏ
- အခန်ꩻ (၇) စဲ့ꩻတပ်
- အခန်ꩻ (၈) ခမ်းသား ၊ ခမ်းသား အရီးအွဉ်အခွင်ꩻရေꩻတွမ်ႏ တာႏဝွန်ႏဖုံႏ
- အခန်ꩻ (၉) လွိုက်ရွေꩻဒင်ႏတာႏ
- အခန်ꩻ (၁၀) ခမ်းထီရေꩻပါတီဖုံႏ
- အခန်ꩻ (၁၁) အရေꩻပေါႏခိန်ႏဆဲင်ႏရာꩻအွဉ်ႏထွော့ချက်ဖုံႏ
- အခန်ꩻ (၁၂) မွိဉ်းဖျင်လွောင်ႏဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏအတာႏ
- အခန်ꩻ (၁၃) အလံႏ ၊ ဟဝ်တောင်ꩻ မုဲင်တံႏဆိပ် ၊ ငေါဝ်းသချင်ꩻ တွမ်ႏ ဝေင်ꩻတန်
- အခန်ꩻ (၁၄) ကူꩻကာႏလခိန်း အွဉ်ႏထွော့ချက်ဖုံႏ
- အခန်ꩻ (၁၅) အစွိုးစွိုး အွဉ်ႏထွော့ချက်ဖုံႏ
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ https://web.archive.org/web/20090218191759/http://www.hrw.org/legacy/english/docs/2007/07/18/burma16412.htm
- ↑ http://burmacampaign.org.uk/media/Burma%E2%80%99s-2015-Elections-and-the-2008-Constitution.pdf
- ↑ Voting starts on controversial new Burmese constitution - USATODAY.com
- ↑ http://www.burmalibrary.org/docs5/PILPG_Report_Burmese_Constitutional_Referendum_Neither_Free_Nor_Fair-11_May_2008.pdf
- ↑ The New Light of Myanmar, 2008 May issues
- ↑ Archive copy။ 2021-04-01 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 2021-10-24 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။