ယူနဲတ်သကို
ကုလသမဂ္ဂ ပညာႏရေꩻ၊ သိပ္ပံတောမ်ႏ ယေန်ႏငဲးရေꩻအစွိုꩻ (အိန်းကလေတ်: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) ကရိုꩻဒါႏ ယူနဲတ်သကို (UNESCO)[၁] နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကုလသမဂ္ဂ အထူꩻအေစဉ်သီတဗာႏတဲင် တယ်ႏထောင်ႏခါꩻဒျာႏ ၁၉၄၅ ဗာႏ နိုဝဲင်ဗာလာ ၁၆ နီꩻသွူ။ အင်းရေႏချက်အစနဝ်ꩻတဲ့ ထွာဒျာႏ ယံဖေႏကအံႏသွင်ꩻထူႏရေꩻ(လေးစား)လွေꩻ ကုလသမဂ္ဂ အမိန်ႏပြန်ႏချက်ကို ကကေႏညာႏခါꩻဒါႏ အခေႏခံႏလွစ်တခြင်ရေꩻတောမ်ႏ သွုန်တွောင်းတရျား တရာꩻရေꩻ၊ ဥပဒေႏစီꩻကန်ꩻတောမ်ႏ လိုꩻအခွင်ꩻရေꩻဖုံႏတာႏထွူ နေးတောမ်ႏ ပညာႏရေꩻ၊ သိပ္ပံတောမ်ႏ ယေန်ႏငဲးရေꩻ အာႏဖုံႏတဲင် ဒင်ႏထိုသွူ ခမ်းစွုမ်ႏနုဲင်ငံတကာသီး ခွုမ်မာꩻပူꩻပေါင်ꩻရေꩻတဲင် ယံကဖန်းဖြယ်ဖေႏနွောင်ꩻ ငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻတောမ်ႏ လိုမ်းဗိဉ်ႏရေꩻဒျာႏသွူ။[၂][၃]
 | |
 | |
| အမိဉ်ꩻဒွေါင်ႏ | ယူနဲတ်သကို UNESCO |
|---|---|
| လွောင်ႏဗူႏ | ၁၆ နိုဝဲင်ဗာ ၁၉၄၅ |
| အစွိုးအမျိုꩻ | ကုလသမဂ္ဂ အထူꩻအေစိဉ်သီ |
| တရာꩻဝင်ႏအခေႏနေႏ | Active |
| ဌာႏနချုတ် | ဝေင်ꩻပါရီ(ပဲရိစ်), ပိဉ်တိစ်ခမ်းထီ |
Head | en:Audrey Azoulay (Director-General) |
မိခင်အစွိုꩻဗူႏ | en:United Nations Economic and Social Council |
| ဝဲက်သုဲက် | unesco.org |
.jpg)
ယူနဲတ်သကို အစွိုꩻယိုနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ခွုမ်မာꩻသွုပ်ခံႏလွေꩻ ကမ္ဘာႏခမ်းထီစွုမ်ႏအစွိုꩻတန်(League of Nations)သီး ခွုမ်မာꩻပူꩻပေါင်ꩻရေꩻ ထာꩻယူႏဆဲင်ႏရာꩻ ခမ်းစွုမ်ႏနုဲင်ငံတကာ ကော်ပိုရေးသဉ်း ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ယူနဲတ်သကိုအစွိုꩻကို အစွိုꩻနွို့ခမ်းထီပေါင်ꩻ အဝ်ႏ(၁၉၃)ခမ်းတောမ်ႏ တွယ်ꩻဖက်အစွိုꩻနွို့ (၁၂)ခမ်း၊[၄] ထွူတကာႏတဝ်း တောမ်ႏအစိုႏရတမွေးတဝ်းဒါႏ၊ အစိုႏရအချင်ꩻချင်ꩻ၊ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍဖုံႏအနေႏလဲ့ မိတ်ဖက်ပါတနာဖုံႏ အဝ်ႏနွို့ပါနေနေသွူ။[၅] ရွုမ်ꩻချုတ်နဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ ပိဉ်တိစ်ခမ်းထီ ဝေင်ꩻပါရီ(ပဲရိစ်)ကိုသွူ။ ယူနဲတ်သကိုနဝ်ꩻ ဒေႏသကို လင်ꩻကွင်ꩻတာႏ ရွုမ်ꩻဖြယ်ဖုံႏ အဝ်ႏ(၅၃)ဗာႏ[၆] တောမ်ႏ တခမ်းထီလွုမ်းဆဲင်ႏရာꩻ ကော်မသိဉ်အစွိုꩻဖြယ်နဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၁၉၉)ဗာႏတဲင်[၇] အဝ်ႏစွဲးကမ်းခွုမ်မာꩻဖေႏ တကမ္ဘာႏလွုမ်း မာꩻပဲင်ႏခွင်ꩻဖုံႏသွူ။
ယူနဲတ်သကို ကအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ဆဲင်ႏတကမ္ဘာႏလွုမ်း အထိန်ꩻအမုဲင်မွူးနီꩻဖုံႏ
မွဉ်းဖျင်- ၂၇ ဇန်နဝါရီ : [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သုံ့ပန်းဓားစာခံများ အစုလိုက်အပြုံလိုက် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု အောက်မေ့ဖွယ်နေ့]]
- ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ : ကမ္ဘာႏရေဒီယိုမွူးနီꩻ
- ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ: ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း မိခင်ဘာသာစကားနေ့
- ၈ မတ်: ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း လိုꩻမူႏမွူးနီꩻ
- ၂၀ မတ်: ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ပိဉ်တိစ်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါမွူးနီꩻ
- ၂၁ မတ်: International Day of Nowruz
- ၂၁ မတ်: ကမ္ဘာႏကဗျာမွူးနီꩻ
- ၂၁ မတ်: ကမ္ဘာႏတွိုက်ꩻကုဲင်ခွဲꩻချာꩻအယာႏအရောင်ႏမွူးနီꩻ
- ၂၂ မတ်: ကမ္ဘာႏထီနမ်းမွူးနီꩻ
- ၂၃ ဧပြီ: ကမ္ဘာႏလိတ်ဖွူꩻတောမ်ႏ နမ်းပဲင်ႏခွင်ꩻမူမွူးနီꩻ
- ၃၀ ဧပြီ : ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ဂျက်ဇ်ဂီတမွူးနီꩻ
- ၃ မေ: ကမ္ဘာ့ပုံနှိပ်လွတ်လပ်ခွင့်နေ့
- ၂၁ မေ: ကမ္ဘာ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးယဉ်ကျေးမှုမျိုးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးနေ့
- ၂၂ မေ: ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲနေ့
- ၂၅ မေ: အာဖရိကမွူးနီꩻ / အာဖရိက ရက်သတ္တပတ်
- ၅ ဇွန်: ကမ္ဘာႏအသောင်ရင်ꩻမွူးနီꩻ
- ၈ ဇွန်: ကမ္ဘာႏပင်ႏလယ်ႏသမုဒ္ဒရာႏမွူးနီꩻ
- ၉ ဩဂုတ်: ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ကမ္ဘာႏခမ်းရင်ꩻသားခမ်းသားမွူးနီꩻ
- ၁၂ ဩဂုတ်: ခမ်းစွုမ်ႏလိုꩻယွဲးမွူးနီꩻ
- ၂၃ ဩဂုတ်: ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ကျွန်ကူးသန်းရောင်းဝယ်မှုနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း အောက်မေ့ဖွယ်နေ့
- ၈ စက်တင်ဘာ: ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ယံဒါႏလိတ်မွူးနီꩻ
- ၁၅ စက်တင်ဘာ : ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ဒီမိုကရေသီမွူးနီꩻ
- ၂၁ စက်တင်ဘာ : ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻမွူးနီꩻ
- ၅ အောက်တိုဘာ : ကမ္ဘာႏဆရာႏမွူးနီꩻ
- အောက်တိုဘာ ဒုတိယ ဗုဒ္ဓဟူꩻနီꩻ: ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း သဘာဝဘေးအန္တရာယ် လျော့ချရေးနေ့
- ၁၇ အောက်တိုဘာ: ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း လိုꩻကေန်ꩻခြေား ယံကထိုꩻမားမွူးနီꩻ
- ၂၀ အောက်တိုဘာ: ကမ္ဘာႏစာႏရင်ꩻပညာႏမွူးနီꩻ
- ၂၇ အောက်တိုဘာ : ကမ္ဘာႏရုက်မွန်အမွီႏဟဝ်မွူးနီꩻ
- ၁၀ နိုဝင်ဘာ : ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻတောမ်ႏလွိုင်ႏကွုန်ꩻထင်ႏထိုတာႏ သိပ္ပံပညာႏမွူးနီꩻ
- နိုဝင်ဘာ တတိယ ကျာႏသပတေꩻနီꩻ : ကမ္ဘာႏဒဿနိကဗေဒမွူးနီꩻ
- ၁၆ နိုဝင်ဘာ : ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ခန္တီႏမွူးနီꩻ
- ၁၉ နိုဝင်ဘာ : ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း စွိုးခွိုꩻမွူးနီꩻ
- ၂၅ နိုဝင်ဘာ : ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း အံႏနွောင်ꩻလိုꩻမူႏ ယံကထိုꩻမားမွူးနီꩻ
- ၂၉ နိုဝင်ဘာ : ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ပါလက်စတိုင်းလူထုနှင့် တစ်သားတည်းပြသမှုနေ့
- ၁ ဒီဇင်ဘာ : ကမ္ဘာႏအေအုဲင်ဒီအဲတ်မွူးနီꩻ
- ၁၀ ဒီဇင်ဘာ : လိုꩻအခွင်ꩻရေꩻမွူးနီꩻ
- ၁၈ ဒီဇင်ဘာ : ဆဲင်ႏစွုမ်ႏခမ်း ခြုဲင်းပြောင်ꩻထာꩻမာꩻသားမွူးနီꩻ
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ UNESCO။
- ↑ Introducing UNESCO။ UNESCO။
- ↑ UNESCO history။ UNESCO။
- ↑ List of UNESCO members and associates။ UNESCO။
- ↑ Partnerships (in en) (25 June 2013)။
- ↑ Field offices (in en)။
- ↑ National Commissions (in en) (28 September 2012)။
- ↑ International Days | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. UNESCO. Retrieved 12 July 2013.