ရက်ဗဲင်းသွော့
"ရက်ဗဲင်းသွော့ သဘာဝအသောင်အရင်ꩻ" ဟန်ႏနေင်ႏ မျန်မာခမ်းတခမ်းလွုမ်းလွုမ်းကို ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏရာႏသီႏဥတု ထာꩻလျားမုအာႏသန်တဲင် ကသီလွဉ်ꩻဗာႏသားလဲ့အောဝ်ႏ၊ ကဒုက္ခလွဉ်ꩻဗာႏသားလဲ့ အောဝ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကဒုက္ခလွဉ်ꩻဗာႏသားနောဝ်ꩻ ကွပ်စွဉ်ႏထီခြောလွဉ်၊ ထီနောင်၊ ထီကန်ႏဖုံႏသေ့ꩻလွဉ်၊ ထီဖူꩻ ယရပ်ရပ်လဲ့ ထန်ႏဆေ့ꩻ၊ ယရပ်ရပ် လဲင်ႏတထန်ႏနွောင်ꩻတောဝ်းတဲ့ အောဝ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ထီကန်ႏတန် သုဲင်ꩻခေါဝ်၊ ထီဖူꩻဖါမွန်းဖုံႏယို ထီသေ့ꩻကြွို့ꩻတောဝ်းလဲ့ ဟန်ႏနေင်ႏသေ့ꩻလွဉ်ဗာႏလဲဉ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ရာႏသီႏဥတု မဉ်ႏတမဲဉ်ႏတောဝ်းနောဝ်ꩻလိုꩻလဲ့ မော့ꩻဒါႏထာꩻဆာ၊ ထာꩻသီ၊ ဆို့ꩻရုဲင်ရေꩻလဲ့ အဆင်ႏတပြေႏတောဝ်း၊ ဆို့ꩻရုဲင်ရေꩻ အဆင်ႏမဉ်ႏတပြေႏတောဝ်းနောဝ်ꩻ နီလိုꩻသီးတာႏ အံႏအွꩻရေꩻကိစ္စ ဒုက္ခအောဝ်ႏလွဉ်ဒါႏသွူတကာႏတောဝ်း၊ ရာႏသီႏဥတုဖေႏကမဲဉ်ႏလွဉ်နောဝ်ꩻလဲ့ အောဝ်ႏလိုႏထိန်ꩻသိမ်ꩻလွေꩻ သဘာဝအသောင်အရင်ꩻ သေင်ႏတနွိုင်၊ ကောင်၊ ဒုံသောင်ဒုံထျꩻကအောဝ်ႏဒါႏ သေင်ႏ၊ ကောင်ဖုံႏယို အောဝ်ႏလိုႏယားတောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ကအောဝ်ႏထွူလဲဉ်း သေင်ႏ၊ တနွိုင်၊ ကောင်ဆောင်ႏဖုံႏယိုလဲ့ ဖေႏအောဝ်ႏစွူစွူ၊ တအောဝ်ႏတောဝ်းဒွိုန်း ခင်ႏလမ်းလဲ့ အဝ်ႏလိုႏဆို့ꩻဖေႏ သေင်ႏပေႏဖုံႏ၊ သေင်ႏမွူး၊ ဝါႏမွူးယို မဉ်ႏလွိုင်ႏကွိုန်ꩻမꩻ ထီယိုအဆင်ႏ အီႏပြေႏလွဉ်နောဝ်ꩻသွူ။ ဟန်ႏနေင်ႏ (အယ်နီညို)အလျားယိုနောဝ်ꩻ အီႏလျားလွေꩻ ဗꩻတွိုႏဒဲဉ်စေတ်ꩻလောင်းတဲင် နီသွဉ်းသီး ဆို့ꩻရုဲင်ꩻရေꩻလဲ့သင်၊ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻအတာႏလဲ့သင် အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏသတိꩻငါႏနောဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻဖြားဖုံႏ၊ လိုꩻပေႏဖုံႏ၊ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏထာꩻလျားငါႏတဲင် ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻအတာႏ အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏရေꩻငါႏ၊ လိုꩻဖြားတာႏ အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏအုံဖေႏ အဟေ့ꩻရျူႏကအောဝ်ႏဒါႏ သုမ်းကို၊ လမ်းကို၊ လိုꩻပေႏဖုံႏယို အောဝ်ႏလိုႏဖေႏခွုမ်ဆိုးလွူꩻမွိုန်းတောဝ်းထာꩻ၊ အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်အုံဒျာႏ လမ်းကို၊ ထာꩻဟေ့ꩻကို မဉ်ႏမဲဉ်ခွုမ်ပဆိုးထာꩻတဲ့ အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏခွုမ်ပဆိုးဒျာႏ ထာꩻဟေ့ꩻကိုနောဝ်ꩻသွူ။ တညတောဝ်း ကွပ်စွဉ်ႏခမ်းတလီꩻသန်တဲင် ဘုရာꩻကက္ကူႏ စေႏတီႏအဆူႏပေါင်ꩻ ၁၇၀၀-လွို၊ ပါတွမ်ႏလမ်းပါႏယဟန်ႏ ခံႏဗာႏလဲဉ်း တလီꩻတံႏသွူ။ လာဒဲဉ်ရုတ်ꩻ ဒဲဉ်စေတ်ꩻလီ ခမ်းအလော့ တဖြောဝ်းဒါႏ၊ တလီꩻစ်ꩻကုဲင်းသန်ဒါႏ၊ ခမ်းမဉ်ႏလော့လဲ့ ပသီႏမွူးရာႏ ကုဲင်းလင်ꩻပါဒါႏ၊ တျာႏဆေႏဒါႏ စစွဉ်ႏရာႏသီႏဥတု အခေႏနေႏယို အီႏထွာလွဉ်နွောင်ꩻတဲင် အောဝ်ႏလိုႏအုံအောဝ်ႏ တွမ်ႏသတိꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နေးတွမ်ႏထာꩻထီႏဆွာꩻတဲင် နီရပ်ရာႏ ဒေႏသအကို ကအောဝ်ႏသေင်ႏတနွိုင်၊ သေင်ႏမွူးသေင်ႏပေႏဖုံႏယို ထိန်ꩻသိမ်ꩻလွေꩻသွော့ဝင်ꩻ ထီကထန်ႏဒါႏအရပ်၊ ထီဖူꩻထျꩻသောင်ယိုလဲ့ အောဝ်ႏလိုႏဆို့ꩻဖေႏအာအာ ထီဓာတ်ကအောဝ်ႏဒါႏ သေင်ႏမွူးမျိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ သꩻအောဝ်ႏတယောဝ်း၊ သꩻအဲဉ်ထောဝ်းတယောဝ်း အုံနောင်လွေꩻဒျာႏ တွမ်ႏသဘာဝအသောင်အရင်ꩻတဲင် လိုႏထိန်ꩻသိမ်ꩻဟောဝ်ငါႏ သေင်ႏတခြာနောဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]