လိုꩻပေႏခရာႏ(၂)
"လိုꩻပေႏသီးတာႏ လိုႏသေနာႏ(၂)"
ထွဉ်ႏလဲဉ်အံႏမွိုန်းလိုꩻပေႏ
မွဉ်းဖျင်ယလဲင်ႏလဲင်ႏနောဝ်ꩻ လိုꩻတန်ချင်ꩻချင်ꩻ မဲဉ်ခွဲတောဝ်း၊ မဲဉ်မော့ꩻတောဝ်း၊ မဲဉ်ဒေါ့ꩻရီတောဝ်းလို့ဝင်ꩻတဲင် ထွဉ်ႏတေားလိုꩻပေႏ လဲဉ်ဖေႏဝွေꩻသီးတာႏသွူ။ ဥပမာႏ- ပါꩻတဖြာꩻ အောဝ်ႏထာꩻမာꩻကို သဲင်ꩻလွဉ်၊ စတွိုႏသဲင်ꩻလမ်းလွုမ်ꩻ ခꩻလꩻအုံပဆားဗာႏတောဝ်းဒွိုန်း ဖုန်းသံးလွဉ်တဲ့နောဝ်ꩻ၊ လိုꩻတဖြာꩻဖြာꩻ လွဉ်ရီလွဉ်ဟဲ့ꩻတဲ့နောဝ်ꩻ ကထွာအမာ လိုꩻပေႏမွိုးနောဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻဖေႏအပို "နီဖါအဲဉ်ထောဝ်း ရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻဟုဲင်း"နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ အမွိုးကထွဉ်ႏဒါႏ နုဲင်းယိုအတွိုင်ꩻ အပိုမဉ်ႏဒေါ့ꩻလွဉ်ꩻမွေးနောဝ်ꩻ လိုꩻပေႏသꩻတွမ်ႏ သꩻမဲဉ်လဲဉ်ထာꩻမွေးတောဝ်း၊ မွိုးဖါထွဉ်ႏလဲဉ်တွော့ꩻ လဲဉ်ဗာႏဒျာႏ ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ နုဲင်းယိုနောဝ်ꩻ လိုႏမာꩻတောဝ်းသွူ။ မဉ်ႏထွဉ်ႏလိုꩻပေႏလဲဉ်ထာꩻနုဲင်းယိုနောဝ်ꩻ တွမ်ႏကယားကုဲင် လိုꩻပေႏအကျင်ꩻဟောဝ်၊ တွမ်ႏကယားကုဲင်လိုꩻပေႏ သွိုန်ႏသꩻစွဉ်ႏနောဝ်ꩻ ပီဝင်ꩻသွူ။ ထွဉ်ႏလိုꩻပေႏလဲဉ်လဲ့ လိုꩻပေႏမဉ်ႏတလဲဉ်ဖေႏတောဝ်း၊ လိုꩻပေႏမဉ်ႏဒေါ့ꩻစွဉ်ႏထာꩻနောဝ်ꩻ ခွန်းဟွိုက်ꩻထဲင်းလိုꩻပေႏ၊ ရော့ꩻရော့ꩻတောဝ်းနောဝ်ꩻ တွယ်ႏဆာထဲင်းလိုꩻပေႏသွူ။ လိုꩻပေႏလဲ့ ထွိုင်ႏဟွိုန်ဗာႏ၊ ထွိုင်ႏမော့ꩻဗာႏ မွိုးဖါတွယ်ႏနောဝ်ꩻ လိုꩻပေႏသꩻကိုနောဝ်ꩻ သꩻဟောဝ်သꩻစွဉ်ႏ သꩻရိုꩻသာꩻထိုꩻမားတဲင် ဒေါ့ꩻလဲဉ် ဒေါ့ꩻကြဲစ်ဒါႏထာꩻ၊ ဒေါ့ꩻစွဉ်ႏထာꩻနောဝ်ꩻ မော့ꩻထဲင်းငေါဝ်းခွန်း၊ ငေါဝ်းဟွိုက်ꩻ၊ မော့ꩻထဲင်းအပဲစ် ယူႏစွေးစူꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻစွဉ်ႏဗွိုန်ႏတောဝ်းဒွုမ်ထာꩻ၊ လိန်ႏလဲဉ်ကြဲစ်တငါငါဒါႏထာꩻ တသက်လွုမ်းသွူ။ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ သွိုန်ႏသꩻစွဉ်ႏဒါႏ၊ ကရိုꩻသာꩻဒါႏ လိုꩻပေႏသီးယို ဖေႏကလဲဉ်ဒါႏထာꩻ၊ ဖေႏကကြဲစ်ဒါႏထာꩻနောဝ်ꩻ ကထွာဒါႏမွိုးဖါ လိုꩻတန်သီးယို အောဝ်ႏလိုႏထွဉ်ႏလဲဉ်တောဝ်းထာꩻ၊ အောဝ်ႏလိုႏသွဉ်ကုဲင်၊ ယားကုဲင်တောဝ်းလိုꩻပေႏသီးသွူ။
မာꩻနယ်မွိုန်းလိုꩻပေႏ
မွဉ်းဖျင်လိုꩻပေႏတွမ်ႏလိုꩻတန် လွေꩻလယ်ႏညီꩻလို့ဝင်ꩻ ဝေင်ꩻကိုတွော့ꩻ ဖြေꩻသဲင်ꩻပါခန်း လိတ်လွီးလယ်ႏ (သတင်ꩻစာႏ)ရိုꩻခန်းလုဲင်း၊ တွိုႏသဲင်ꩻလမ်းတွော့ꩻ လိတ်လွီးလယ်ႏအောဝ်ႏထွိုင်ထပ်လို့ဝင်ꩻ၊ မဉ်ႏပါသဲင်ꩻနီဖွူꩻနောဝ်ꩻ တဖွူꩻယို အွဉ်ႏလွေꩻပသာယင်းသွော့နေား၊ အရေꩻတတန်တောဝ်းနုဲင်းနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ တွမ်ႏယူႏမွိုန်း၊ မဲ့ꩻလိုꩻပေႏ အုံဖွီနုဲင်းဒါႏ၊ လိုꩻပေႏတကဲင်ႏကျင်ꩻနုဲင်းဒါႏသွူ။ လိုꩻပေႏသီးယိုနောဝ်ꩻ အမျိုꩻမုဲင်ꩻတယောဝ်း၊ အဟောဝ်အကုဲင် အကျိုꩻအကျောင်ꩻ တသေစဲင်းတောဝ်းအခရာႏလဲ့ လိုꩻတန်မာꩻထာꩻမုဲင်ꩻ၊ မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးယို ကုဲင်းထွားနုဲင်းဒါႏ၊ မာꩻလွဉ်ꩻနုဲင်းဒါႏသွူ။ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ ပေါႏထာꩻတဟောဝ်တောဝ်း၊ တရိုꩻသာꩻတောဝ်း၊ တစွို့ꩻစွဉ်ႏတောဝ်းနောဝ်ꩻ လိုႏမာꩻနယ်တောဝ်းလိုꩻပေႏ၊ လိုႏဖေႏသေတောဝ်းလိုꩻပေႏ၊ လိုႏအွဉ်ႏနယ်မာꩻနယ်ဒျာႏ အဟောဝ်မျိုꩻ၊ အရိုꩻသာꩻမျိုꩻ၊ အစွို့ꩻစွဉ်ႏမျိုꩻဖုံႏသွူ။ လိုꩻပေႏသီးနောဝ်ꩻ ထီႏထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတယောဝ်း ထွာစွဉ်ႏအထီႏဖိုတောဝ်း၊ အထူꩻဆန်ꩻလွဉ်းလွဉ်းတဲင် သꩻမဲဉ်မာꩻလွဉ်ꩻနုဲင်း၊ မဲဉ်ထွားနုဲင်း၊ မဲဉ်ဒါႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ သန်တလာငါႏတဲင် ထာꩻတဟောဝ်တောဝ်းမျိုꩻနောဝ်ꩻ လိုႏမာꩻနယ်တောဝ်းလာꩻလာꩻသွူ။
အံႏဖြာႏသွော့ အဒေါ့ꩻစွဉ်ႏဗွိုန်ႏထာꩻ
မွဉ်းဖျင်လိုꩻပေႏသီး မဉ်ႏမာꩻမာႏထာꩻမာꩻ တစွိုးစွိုး တမျိုꩻမျိုꩻတွော့ꩻ အမဉ်ႏဒေါ့ꩻနယ်စွဉ်ႏချာနောဝ်ꩻ အံႏဖြာႏသွော့၊ ထူႏဂွုဏ်ႏသွော့၊ တွမ်ႏခွန်းဟွိုက်ꩻမွိုန်း၊ တွမ်ႏတွယ်ႏနက်မွိုန်း၊ တွမ်ႏဖေႏပဲစ်မွိုန်းနော။ ပွိုးနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင် လိုꩻပေႏသီးနောတ်ꩻ ဝွေꩻသီးဒေါ့ꩻလဲဉ်၊ ဒေါ့ꩻကြဲစ်ထာꩻခိန်ႏနောဝ်ꩻ တခံႏဗာႏတောဝ်း ဝင်ꩻခွန်းဝင်ꩻဟွိုက်ꩻ၊ တခံႏဗာႏတောဝ်း ဝင်ꩻဖေႏပဲစ်ဖေႏတံႏလဲ့ ထွိုင်ႏဒေါ့ꩻစွဉ်ႏထာꩻနောဝ်ꩻမꩻ မော့ꩻဗာႏငေါဝ်းခွန်းငေါဝ်းဟွိုက်၊ ခံႏဗာႏဝင်ꩻတွယ်ႏနက် ဖေႏပဲစ်နောဝ်ꩻ ဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻပေႏဒေါ့ꩻစွဉ်ႏနယ်ဗွိုန်ႏတောဝ်းဒွုမ်ထာꩻတွော့ꩻ ထွာတငါဒါႏလိုꩻလဲဉ်၊ လိုꩻတကဲင်ႏဖုံႏသွူ။ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ လိုꩻပေႏမဉ်ႏမာꩻမာႏထာꩻ၊ အပဲစ်မဉ်ႏအောဝ်ႏ၊ အမဉ်ႏဒေါ့ꩻစွဉ်ႏနယ်ချာနောတ်ꩻ ခွန်းဟွိုက်ꩻဖေႏပဲစ်မွိုန်း၊ ထူႏဂွုဏ်ႏအံႏဖြာႏသွော့ ဝွေꩻကဒေါ့ꩻစွဉ်ႏထာꩻအကျောင်ꩻခရာႏနောဝ်ꩻနော၊ ဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻနောဝ်ꩻ မာꩻထဲင်းမွိုန်း၊ ဝင်ꩻမဉ်ႏမာꩻနုဲင်းနီတဲ့ တဟောဝ်တောဝ်းအကျောင်ꩻ-စတဲင်နုဲင်းယိုဖုံႏလဲ့ ခြုဲင်းနယ်ပါသွော့နော၊ ဖေႏသတိꩻခြုဲင်းနယ်တောဝ်းတွော့ꩻ လောက်ꩻနေးနုဲင်းယိုနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ မဲ့ꩻမာꩻနာꩻနုဲင်းယိုနုဲင်းနောဝ်ꩻ-စတဲင်နုဲင်းယိုဖုံႏတဲ့ တွမ်ႏလောက်ꩻမွိုန်း၊ မွေးတောဝ်းနောဝ်ꩻ တဖဝလွုမ်းလွုမ်း ငမ်းတငါဒါႏ၊ ရွူႏထွူတွော့ꩻ တငွို့တငါဒါႏနောဝ်ꩻသွူ။ သွဉ်လိုꩻပေႏနောဝ်ꩻ လိုႏသွဉ်ငါႏ အနယ်ꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏသွူ။
ဖန်ဆင်ꩻမာꩻထွာဖေႏသွော့ အသောင်အရင်ꩻဟောဝ်
မွဉ်းဖျင်လိုꩻပေႏသီးနမ်းကျင်ꩻ ကအောဝ်ႏဗာႏ၊ သွိုန်ႏသꩻကစွဉ်ႏဗာႏ၊ ကဒေါ့ꩻလဲဉ်ဒါႏထာꩻ၊ သꩻကတကဲင်ႏဒါႏထာꩻ၊ တကေးကတန်ဒါႏ-စတဲင် သꩻဓာတ်ဖဲ့ꩻဆဲင်ꩻရာꩻ အထီအသွီႏဟောဝ်၊ အထီအသွီႏညမ်းဖုံႏနောဝ်ꩻ ပါလွဉ်သန္ဓေႏကို ကလွူးစကာႏမွေးတောဝ်းသွူ။ လိုꩻအသောင်အရင်ꩻ မာꩻထွာလွဉ်ဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻအသောင်အရင်ꩻယို မဉ်ႏအောဝ်ႏမော့ꩻခွဲး၊ မဉ်ႏအောဝ်ႏဟွိုန် အောဝ်ႏထီႏသေႏသေႏဒျာႏ တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻ အံႏလဲဉ်လို့ဝင်ꩻ၊ အံႏပွေႏလို့ဝင်ꩻ၊ ဒေါ့ꩻကြဲစ်ထာꩻ၊ ယားတရေႏလို့ဝင်ꩻ၊ ဒေါ့ꩻလို့ဝင်ꩻမဉ်ꩻ၊ ကျံႏတေ့ꩻလို့ဝင်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ လိုꩻပေႏယို ဖေႏကစွို့ꩻစွဉ်ႏ၊ ဖေႏကဗွာစင်နောဝ်ꩻ အီႏသွဉ်ဗာႏတယိုꩻတောဝ်း၊ တွမ်ႏကဝါးကာꩻ အပေန်တအဲဉ်ထောဝ်းနောဝ်ꩻ ပီဝင်ꩻသွူ။ တမဲဉ်ႏတောဝ်းဒေါ့ꩻ၊ တမွေးတောဝ်းမာꩻ၊ လိုꩻလိန်ႏလိုꩻလဲဉ်၊ လိုꩻလွိုဆန် ဥပဒေႏသီးအခါႏကို ကတန်လွဉ်ဒါႏ လိုꩻပေႏသီးဖုံႏနောဝ်ꩻ မဉ်ႏသွဉ်ဖေႏခြုဲင်းဖေႏ အမဲဉ်ႏတရာꩻတွမ်ႏ ရိုꩻသာꩻမုꩻခရာႏနောဝ်ꩻ အမျိုꩻတွိုႏခြောင်ꩻတမွေးတောဝ်း၊ တသေႏချာႏတောဝ်းလာꩻလာꩻသွူ။ လိုꩻပေႏအကျင်ꩻဟောဝ်၊ အကျင်ꩻကုဲင်ကရိုꩻယိုနောဝ်ꩻ တဲႏကလွူးစခါကာႏ ပါလွဉ်ထွူဒျာႏ ပဉ်စွိုးပဉ်မျိုꩻ တမွေးတောဝ်း၊ မွိုးဖါဖူးဝေး ကာထိန်ꩻနေးသားကရိုꩻဒါႏ အသောင်အရင်ꩻဖုံႏ မာꩻထွာဒျာႏလွဉ်းလွဉ်းသွူ။ လိုꩻပေႏသီးယို ဝွေꩻသီးကအောဝ်ႏဟွိုန်၊ အောဝ်ႏထီႏတွမ်ႏ ကသွဉ်သင်ဆွုံꩻမꩻဖေႏယိုနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏသွုပ်အောဝ်ႏသပ်၊ အောဝ်ႏဆွိုင်ꩻလွဝင်ꩻ တခြောင်ꩻချင်ႏတဲင် လိုꩻပေႏကအောဝ်ႏဒါႏ အသောင်အရင်ꩻဟောဝ်ယိုနောဝ်ꩻ သွဉ်ဖေႏတဲ့ယိုꩻဒျာႏ၊ ကအီႏလိန်ႏမာႏ ရိုꩻသာꩻဗာႏနောဝ်ꩻ တယပ်ꩻတောဝ်းသွူ။
ထိန်ꩻနီနမ်း ကမ်းပါအသောင်အရင်ꩻ
မွဉ်းဖျင်အဟောဝ်တွမ်ႏအကုဲင် ကအောဝ်ႏခေးပြဲင်ႏလွဝင်ꩻ အသောင်အရင်ꩻကိုယို အဟောဝ်ဖေႏကနွောင်ꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻစွုမ်ႏဖြာꩻ ပွုံႏတာႏနောဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻပေႏသꩻအောင်ခါႏကိုခါ အဟောဝ်မဉ်ႏအာလွဉ်သွူနောဝ်ꩻ အကုဲင်ဖဲ့ꩻယို အောဝ်ႏလွိုႏလွိုႏကာႏကာႏ ထွာလဲဉ်းအယွမ်ꩻအဆေ့ꩻဖဲ့ꩻသွူ။ "နီဖျင်စွဉ်ႏနီနမ်းလဲ့ အသောင်အရင်ꩻ လိုꩻအာယိုနောဝ်ꩻ နီဖျင်ပါစွဉ်ႏလဲ့ အမျိုꩻတွိုႏခြောင်ꩻတမွေးတောဝ်း"ငေါဝ်းနုဲင်းယိုနောဝ်ꩻ ဟောဝ်ဒေါ့ꩻတောဝ်း၊ ဟောဝ်ယူႏတောဝ်းသွူ။ လိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻအာစွဉ်ႏလဲ့ ခွေတဲ့ဖျင်ချာခွေနမ်း၊ နာꩻတဲ့ ဖျင်ချာနာꩻနမ်း မဉ်ႏမာꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ တနီꩻနီꩻ တခိန်ႏခိန်ႏခါ ထွာလို့ဗာႏ လိုꩻဟောဝ်လွဉ်းလွဉ်းကရိုꩻနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလိုႏယွုမ်း ခံႏထူႏခါꩻသွူ။ လိုꩻတဖြာꩻစီႏယို မဉ်ႏထိန်ꩻရဲးချာနမ်းနောတ်ꩻ ထိန်ꩻရဲးပါအသောင်အရင်ꩻ လမ်းထျꩻလမ်းသောင်သားနောဝ်ꩻ ပီပီဝင်ꩻသွူ။ လိုꩻတန်သီးတဲ့ ဒေါ့ꩻလိန်ႏလဲဉ်၊ ဒေါ့ꩻကြဲစ်မွိုန်းထာꩻ၊ အုံယံယံ အုံမွေးမွေးနယ်သွော့ လိုꩻပေႏ၊ လိုꩻပေႏဖေႏကထီႏဒျာႏ အဟောဝ်လွဉ်းလွဉ်းနောဝ်ꩻ အုံမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏနယ်သွော့၊ လိုꩻပေႏမဉ်ႏခြုဲင်းနယ် ဒေါ့ꩻနယ်ဝွေꩻသီးထာꩻမာꩻတစွိုစွိုး တမျိုꩻမျိုꩻလဲ့ ခွန်းဟွိုက်ꩻမွိုန်း၊ ဖေႏပဲစ်ဖေႏတံႏမွိုန်း၊ ထူႏဂွုဏ်ႏအံႏဖြာႏသွော့ ဝွေꩻသီးသꩻရုဲင်း၊ သꩻရိုꩻသာꩻအကျောင်ꩻ။ ကွဲတွော့ꩻ တွိုႏဆုဲင်ꩻဖေႏကမာꩻထဲင်းမွိုန်းတောဝ်း ထာꩻမာႏနောဝ်ꩻ ခြုဲင်းနယ်ဒျာႏသွော့ ဟောဝ်ဟောဝ်ဒါႏဒါႏ၊ ရိုꩻရိုꩻသာꩻသာꩻ၊ ဖေႏအာႏဒျာႏသွော့ သွိုန်ႏစွို့ꩻသꩻစွဉ်မျိုꩻဖုံႏအကျောင်ꩻ၊ လိုꩻပေႏသီးနောတ်ꩻ ထိန်ꩻဟောဝ်ရဲးကမ်းနွောင်ꩻ နမ်းတွမ်ႏနမ်းလွုမ်ꩻတကာႏတောဝ်း ဖေႏကထိန်ꩻဟောဝ် ရဲကမ်းနွောင်ꩻပါတွမ်ႏ အသောင်အရင်ꩻ လိုꩻအာဖုံႏနောဝ်ꩻ ကထွာဒါႏ လိုꩻတန်စွုမ်ႏဖြာꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလိုႏဖြွမ်းဗူႏ ထိန်ꩻဟောဝ်ရဲကမ်းကိုလို့ဝင်ꩻအကျောင်ꩻ တဲမ်းနယ်ခြုဲင်းနယ်ဆွာꩻဆွာꩻဗာႏ ခွိုꩻပအိုဝ်ႏမွိုးဖါသီး နုဲင်းယိုနောဝ်ꩻသွူ။ ဖေႏကထွာသွော့ မွိုးဟောဝ်ဖါဒါႏ၊ ဖေႏကထွာသွော့ မွိုးဖါလိန်ႏမာႏ စွုမ်ႏဖြီးစွုမ်ႏဖြာꩻ ပငါပရာꩻနော။[၁][၂]