သော့ဝွဲး

သော့ဝွဲး ကွန်ပျူတာသော့ဖ်ဝဲး (အဲင်းကလေတ်: Software) ယို ထာꩻပွုင်သေꩻခါꩻ အခြပ်အရဲန်ႏ၊ ပရိုဂရမ်ဖူႏ အွောန်ႏသော့ꩻခြွောန်းအီ ကွန်ပျူတာ ထာꩻနယ်ꩻ (computer system) တဗာႏကိုတာႏ။ သော့ꩻခါꩻ သော့ဖ်ဝဲးမꩻ ကွန်ပျူတာ မာꩻဖေႏထာꩻမာꩻအီးဒါႏ။ သော့ဖ်ဝဲးယို ဗာႏအွောန်ကုမ်ပျူတာခြွုင်း၊ မာꩻဒါႏအီထာꩻမာꩻဖုံႏ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻယိုꩻယိုꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻသီးကအောဝ်ႏခုမ်ခါꩻဒါႏ ထာꩻဟွုန် ထာꩻလွီး အလီအလာဖုံႏ (သတင်းအချက်အလက်များ) ယို တဲမ်းဒါႏ၊ ထွားလွူꩻဒါႏအီတွမ်ႏ ကွန်ပျူတာထွူ ကသဲမ်ဟောဝ်ဒါႏခါꩻနေးတွမ်ႏ ဒေက်စစ်တယ်လ် (digital) ထာꩻနယ်ꩻပညာႏနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻရိုꩻ သော့ဖ်ဝဲးသွူ။

A diagram showing how the user interacts with application software on a typical desktop computer. The application software layer interfaces with the operating system, which in turn communicates with the hardware. The arrows indicate information flow.

၁၉၈၀ ဗာႏ ခရစ်နေင်ႏရပ်ကို ကမာꩻထွာလွောန်စဒါႏ ကွန်ပျူတာ ထာꩻခြိုꩻဆွော့ꩻ (hardware) တွမ်ႏ ပရိုဂရမ်ယို ယမ်ဖေႏနေး ကဗွိုန်ပီလꩻတောဝ်းဝင်ꩻတဲင် ဝင်ꩻဖေႏလွေꩻအမဉ်ꩻ ထာꩻခြိုꩻပနဲန်ႏ (software) နုဲင်းနောဝ်ꩻ။ အစောဝ်းခါနောဝ်ꩻ သော့ဖ်ဝဲးဖုံႏယို ဝင်ꩻအွောန်ႏဟောဝ်သော့ꩻ ဓာတ်ပျာႏ ခုမ်စမ်ႏမီဒီယာထာꩻမာꩻ (floppy disk) ကို၊ မဲက္ကနဲက်တေက် တေပ်ခွေႏ (magnetic tape) ကိုဖုံႏ။ ဆချာနောဝ်ꩻ သဲမ်ဟောဝ် သော့ꩻခါꩻလုဲင်ႏ CD ယင်း DVD ထာꩻဝေတ်ꩻပျာႏကို။ ယိုခါလဲင်ႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏအဉ်တာနဲတ်ကို ထွို့ꩻတရောတ်လင်ꩻ သော့ꩻသွူးအယောဝ်ꩻ (downloading) အွိုးနီထာꩻခြွုင်းကိုသူꩻ ကဉ်းအာအာ။

သော့ဖ်ဝဲးအွောန်ႏသျလိတ် (word processor software)၊ သော့ꩻဖ်ဝဲး ဗာႏအွောန်ထာခြိုꩻဆွော့ꩻ၊ သော့ဖ်ဝဲး ဗာႏပန်းဖေႏ ကွန်ပျူတာ တထွောင်းတွမ်ႏ တထွောင်း (distributed systems) ကားကအောဝ်ႏနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻဟဲ့ꩻယိုꩻဗော့ꩻ သော့ဖ်ဝဲးသွူ။ ဝဲဘ်သုဲတ်၊ ပရိုဂရမ်၊ ဗွီဒီယိုဂိမ်းဖုံႏနောဝ်ꩻ မွန်ဗန်အီတွမ်ႏ သော့ဖ်ဝဲးအစွန်ꩻ။ ပရိုဂရမ်ဖုံႏနောဝ်ꩻ တဲမ်းဗာႏတွမ်ႏ ငေါဝ်းငွါမာꩻ ပရိုဂရမ် (programming language)။ C, C++, Python, Java, JavaScript, PHP ဖုံႏယို programming language တခူးတခေါဝ်ဖုံႏသွူ။

သော့ဖ်ဝဲး အောဝ်ႏနီခေါဝ်- တခေါဝ်နောဝ်ꩻ ဗာႏလေပ် ထာꩻခြှုင်း (system software)တာႏ။ windows 7, Mac OS, Linux Distro (Debian, Ubuntu, Red Hat) ဖုံႏယို သော့ဖ်ဝဲး ဗာႏလေပ်ထာꩻခြွုင်းသား တစူးတစိꩻသွူ။ အောဝ်ႏကုဲင်တခေါဝ်နောဝ်ꩻ မာꩻအီထာꩻမာꩻတာႏ၊ ဟဲ့ꩻ Application software ဖုံႏ။ Microsoft office, Adobe PageMaker, Adobe Photoshop, Adobe premiere Pro, Power DVD, Power Director ဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ သော့ဖ်ဝဲး မာꩻအီထာꩻမာꩻ။ ပရိုဂရမ် ဝင်ꩻတဲမ်းသေꩻခါꩻထွူ ကွန်ပျူတာ ထာꩻခြွုင်းပေႏကိုလဲ့ အောဝ်ႏဒွိုန်း၊ အမဉ်ꩻ firmware, မဉ်ႏရိုꩻပအိုဝ်ႏနေးနောဝ်ꩻ ထိုꩻထွာလုဲင်ႏ ထာꩻခြွုင်းခွေါင် နောဝ်ꩻသွူ။