ဟန်ႏနီꩻနီပအိုဝ်ႏ
သမဲင်ꩻပညာႏသျင်ႏသီး ကအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ပွိုင်းလဲင်ႏပွိုင်းလဲင်း လိုꩻဖြားစခါဖုံႏနဝ်ꩻ မန်းခမ်းကို အောဝ်ႏသွံမျိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။ "ပျူ' ကမ်းယံ' သဲက်"လိုꩻမျိုꩻသွံမျိုꩻနောဝ်ꩻ ရီးဝင်ꩻရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ "ကမ်းယံ"ကရိုꩻဒါႏ လိုꩻမျိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာလွဉ် "စောက်ꩻတွမ်ႏစောက်ꩻတနျာႏ"လိုꩻမျိုꩻဖုံႏအကျောင်ꩻ၊ "သဲက်"လိုꩻမျိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာလွဉ်"ချင်ꩻ"လိုꩻမျိုꩻအကျောင်ꩻ၊ "ပျူ"လိုꩻမျိုꩻနောဝ်ꩻ ဆုဲင်ꩻယို ထွာလွဉ်"ပအု၊ ပအူ၊ ပုဲင်အို၊ ပအိုဝ်ႏ"လိုꩻမျိုꩻအကျောင်ꩻ ပညာႏသျင်ႏသီး မိုက်ကယ်ဝိလီယူႏတွေꩻခါꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။
ဘီစီ (၄၄၃) ခါးလားခရစ်ကပေါႏအယံတွင်ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻဒွတ္တပေါင်ႏ တယ်ႏဆို့ꩻသေꩻခါꩻ "သရေခေတ္တရာ"(ဝေင်ꩻသရေႏခေတ္တရာႏ)ဝေင်ꩻတဲင် "ပျူ"လိုꩻမျိုꩻသီး ဝေင်ꩻတန်တဖြုံႏအနေႏ အဝ်ႏထင်ႏသျာꩻလွဉ် ကမ္ဘာႏလောင်းကီနဝ်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻမုခ်ဦးတခါꩻငွါနောဝ်ꩻ မာꩻနေး "နဂါꩻကတူႏ"ပုံႏသဏ္ဌာန်ႏတွော့ꩻ နဂါꩻမေးနောဝ်ꩻ ဗွိုန်ပီဗဲဉ်သေꩻနေး ဝင်ꩻသရေႏနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ဆက်ပေါင်ꩻ အောဝ်ႏ(၂၇)ဆက်တဲင် အေဒီ(၄၉)နဝ်ꩻ ခွန်ဆက်အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻ ခွန်သုပညာႏစိုးကို ပျူလိုꩻမျိုꩻချင်ꩻချင်ꩻ ထွာလို့ဝင်ꩻပဋိပက္ပနောဝ်ꩻမꩻ သꩻရေꩻခေတ္တရာꩻ ခမ်းကုဲင်ထိုꩻဗာႏသွူ။ ပျူယဟန်ႏနဝ်ꩻ ကာႏလွေꩻပကိုꩻကောင်ဗꩻကွဉ်ႏတွော့ꩻ လွေꩻတယ်ႏဆို့ꩻယင်း "သုဝဏ္ဏဘုမ္မိ"သထွုံႏခမ်းနောဝ်ꩻသွူ။ လိတ်ရွေꩻခေါမတွမ်ႏ ခယ်ႏခမ်းကိုဖုံႏလဲ့ သုဝဏ္ဏဘုမ္မိခမ်းယို အောဝ်ႏဧရာႏဝတီႏတွမ်ႏ စစ်တောင်းခြောင်တန်ဖုံႏခါႏလယ်ႏကိုအကျောင်ꩻ ဖေါႏနယ်သေꩻခါꩻတဲင် "အခြေပြ မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်း"လိတ်အုပ်ကိုလဲ့ သမဲင်ꩻပညာႏသျင်ႏသီး ယူႏတွေꩻမုꩻအလꩻ သုဝဏ္ဏဘုမ္မိ သထွုံႏခမ်းနဝ်ꩻ တယ်ႏဆို့ꩻသေꩻ ဘီစီ(၁၇)ရျာꩻစုဗူႏကိုကာႏအကျောင်ꩻ ဒေါ့ꩻနယ်လွဒျာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။
"ဦးကုလား" ကတဲမ်းဒါႏ "မဟာရာဇဝင်"ကျမ်ꩻကိုနောဝ်ꩻ "သထွုံႏခမ်းယို ခွန်သီဟရာႏဇာႏ တယ်ႏဆို့ꩻရီးထွူတဲင် ခွန်ဆက်ဗွေ (၆)ဆက်ကို ခွန်ဥပဒေဝစိုးနောဝ်ꩻ ခြုဲင်းဆို့ꩻလွေꩻဝင်ꩻဆꩻနောဝ်ဖဲ့ꩻ အမဉ်ꩻဟဲ့ꩻဖန်ယင်း သုဓမ္မဝတီႏကျောင်ꩻ သက္ကရာဇ် (၁၃၇)ဗာႏနေင်ႏကို ထီလိုမ်ႏထိုꩻတဲင် သထွုံႏခမ်းကုဲင်ထိုꩻဗာႏအကျောင်ꩻ၊ သက္ကရာဇ် (၁၄၄)ဗာႏနေင်ႏကို ခြုဲင်းဆို့ꩻလွေꩻယင်း ဝေင်ꩻသထွုံႏယိုခါခါ ဆꩻထင်ꩻကေလာသတကောင်အောဝ်ႏအကျောင်ꩻ တယ်ႏဘီစီ (၆)ရျာꩻဗူႏကိုနောဝ်ꩻ ပျူဟဲ့ꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻဖုံႏ လွဉ်အုံတဲင်သော့ꩻထွူလဲဉ်း သုဝဏ္ဏဘုမ္မိခမ်းအကျောင်ꩻ ရာႏဇာႏဝင်ႏသုတေသီသီးဖုံႏ ယူႏတွေꩻလွပငါပရာꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ "ကာနယ်အေမဲတ်မဟတန်း"ကတဲမ်းဒါႏ "ရွှေကျွန်းဆွယ်မှကရင်များ"လိတ်အုပ်ကိုနဝ်ꩻ စောက်ꩻခွိုꩻနွယ်ႏကိုကပါဒါႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻသီး ဒေႏသအခွေါင်အခမ်ႏနောဝ်ꩻ သုဝဏ္ဏဘုမ္မိခမ်းဒျာႏအကျောင်ꩻ ဖေါႏနယ်သေꩻပါနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဦးဘသန်းကတဲမ်းဒါႏ "မြန်မာရာဇဝင်"ကိုလဲ့ ပွိုင်းလဲင်ႏစခေါင်ႏစခါနောဝ်ꩻကိုကာႏ တောင်သူကဟဲ့ꩻဒါႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻဖုံႏယို အဝ်ႏတယ်ႏဆို့ꩻသေꩻလဲဉ်း သုဝဏ္ဏဘုမ္မိခမ်းကရိုꩻနောဝ်ꩻ သေသေꩻဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။
ပအိုဝ်ႏဖုံႏရုဲင်ꩻတသွိုးလွဉ်သွူ မွဉ်းဖျင်
သထွုံႏခမ်းကုဲင်ထွူဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻယို ခွိုꩻပအိုဝ်ႏသီးယေန်ႏငဲးရေꩻ၊ လိတ်လုဲင်ꩻ၊ စီꩻပွါꩻရေꩻ၊ လိုꩻမုꩻရေꩻကစဒါႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထဲ့ဖွိုႏလင်ꩻမရေႏမရာႏတဲင် အောဝ်ႏကုဲင်ဆုဲင်ꩻလဲဉ်း ဖူးဝေးလိုꩻမျိုꩻလောင်ႏလင်ဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ၁၈၈၆-ဗာႏနေင်ႏနဝ်ꩻ အင်္ဂလိပ်ခြဲ့ꩻနယ်ႏသားဖုံႏ ထူႏသိမ်ꩻထိုꩻ မန်းခမ်းတဖြုံႏလွုမ်းနဝ်ꩻသွူ။ ဗွိုန်ပီတွမ်ႏခမ်းရင်ꩻသားလောင်ႏလင်တဲင် ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻဖုံႏယိုလဲ့ ခံႏဗာႏခြဲ့ꩻနယ်ႏသား တေက်ꩻနျꩻမုꩻနောဝ်ꩻမꩻ ခြဲ့ꩻနယ်ႏသားလွိုဆန်ရေꩻ တွိုက်ꩻပွယ်ꩻကိုနောဝ်ꩻလဲ့ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏ ပါသော့ꩻလွဉ်ဗာႏသွူ။ ခမ်းဒွမ်ဖဲ့ꩻ ဘီးလင်းနယ်ႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻပိုလ်ႏခံꩻ၊ ကျိုက်ထိုနယ်ႏ မရမ်းခြောင် ပအိုဝ်ႏဒုံ၊ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ မရမ်းခြောင်ဆရာႏတောႏတွမ်ႏ ဖြောဝ်ꩻကောင်ရွေꩻလောင်း ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻခွန်အိုး(သီႏသဲင်ႏ)သီးနောဝ်ꩻ ခြဲ့ꩻနယ်ႏသားတွူႏတရန်ရေꩻ စဲ့ꩻပွယ်ꩻကို ထင်ႏသျာꩻငါႏနောဝ်ꩻသွူ။ ပိုလ်ႏခံꩻနောဝ်ꩻ ခင်ႏမွဉ်အွဉ်ႏနေး နယ်ႏဘီးလင်းတဲင် ထွို့ꩻဗူႏပါ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားဖု့ႏတွော့ꩻ ထူꩻယꩻနေး လꩻရာꩻစူခွုမ်ဖုံႏထွူနောဝ်ꩻ တွူႏတရန်ချာ ခြဲ့ꩻနယ်ꩻသားဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ တွိုက်ꩻပွယ်ꩻ "ရွှေရောင်ပြ"ဘုရာꩻထျꩻ စင်းသဲင်(ကမာစွိုင်)၊ ခြုက်ꩻခြိက်ꩻ၊ ယင်ꩻပြွယ်ꩻ(လှိုင်းဘွဲ့)ဒေႏသဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻယို ခြဲ့ꩻနယ်ႏသားခꩻလꩻထိုꩻတဲင် ထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻဗာႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻစွန်ꩻဟောဝ် ပိုလ်ႏခံꩻတွက်တာႏ ထူႏဂုဏ်ႏဝွေꩻအနေႏတဲင် တယ်ႏဆို့ꩻဖေႏခါꩻ ပိုလ်ႏခံꩻမုခ်တဲင်ႏ ကထဲ့ဒါႏခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻတွင်ႏပါ "ပိုလ်ႏခံꩻကွင်ꩻ"နောဝ်ꩻသွူ။ ပိုလ်ႏခံꩻထဲ့သွုမ်ꩻထွူနဝ်ꩻ ဝွေꩻစဲ့ꩻမဖုံႏ လွေꩻအုံခြွဉ်းထေ့ယင်း မရမ်းခြောင်ဆရာႏတောႏထျꩻ သွုပ်မာꩻလွေꩻယင်း ခြဲ့ꩻနယ်ႏတွူႏတရန်ရေꩻ တွိုက်ပွယ်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ မရမ်းခြောင်ဆရာႏတောႏနဝ်ꩻ ကျင်ႏလယ်ႏတွိုႏစွစ်ꩻလီပါ ပရိတ္တိဖဲ့ꩻတဲင် တကာႏအမျာꩻသီးကီႏညိုႏငါႏနဝ်ꩻမꩻ ခြဲ့ꩻနယ်ꩻတွူႏတရန်ရေꩻ စဲ့ꩻပွယ်ꩻကိုလဲ့ တကာႏဖုံႏဖေႏအာႏငါႏတွော့ꩻ အာႏတလာလွဉ်ဗာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ခြောင်တန်ဧရာႏဝတီႏတွမ်ႏ စိစ်တောင်း ပတ်တဝွိုန်ꩻရပ်ရာႏဖုံႏသူꩻ ရုဲင်ꩻတသွိုးနွောင်ꩻသွူတကာႏတဝ်း ဝွေꩻဆွေႏကျင်ႏ(ဆွေႏခင်ႏ)နောဝ်ꩻတဲ့ ထူႏသိမ်ꩻနွောင်ꩻပါဒွိုန်းနောဝ်ꩻသွူ။ ၁၈၈၆-ဗာႏနေင်ႏ မတ်လာ(၁၀)နီꩻကို ခြဲ့ꩻနယ်ႏသားဖုံႏ ထူႏသိမ်ꩻလꩻသွူတဲင် သထွုံႏခရဲင်ႏ ကျိုက်ထိုဂတ်တဲးဆငါကို ခြဲ့ꩻနယ်ႏသား အင်္ဂလိပ်သီး ဖေႏနေးတဖြွီꩻတံႏသီနောဝ်ꩻမꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ မရမ်းခြောင်ဗွေႏဆရာႏတောႏနဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏအာႏဇာႏနီႏသꩻဓာတ်အဗွေတဗာႏ လွဉ်ႏထိုꩻဗာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကောင်ရွေꩻကိုကအောဝ်ႏဒါႏ ကေားကအွဉ်ငါသား ခွန်အိုးယို စောက်ꩻဖါးသီႏသဲင်ႏ ခွန်ကွုံႏရပိုခိုတဲင် ဟော်ခံꩻသီပေါ ခန်ꩻဖေႏအပ်သေꩻ သထွုံႏပေႏ(မြို့စား)နောဝ်ꩻသွူ၊ ခွန်အိုးတွမ်ႏ ဝွေꩻစူထောက်ပိုလ်ႏပန္တထွဉ်ꩻ(နားရီ)သီးနောဝ်ꩻ ခြဲ့ꩻနယ်ႏတွူႏတရန်းရေꩻကို အမဉ်ꩻကျောႏထင်ႏသျာꩻငါႏသွူ။ ၁၈၈၇-ဗာႏနေင်ႏ၊ လာဖေဖေါ်ဝါရီကို ခြဲ့ꩻနယ်ႏသားဖုံႏလွဉ် ဝေင်ꩻရွီႏတဲင် စောက်ꩻဖါးရွီႏနောဝ်ꩻ ခမ်ႏနောမ်ꩻထေ့ဒျာႏ ခြဲ့ꩻနယ်ႏသားထျꩻလဲ့ ခွန်အိုးတွမ်ႏ ပအိုဝ်ႏတွူႏတရန်ရေꩻသားဖုံႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏတွိုက်ꩻနက်စွူစွူဒျာႏ ရန်ႏသူႏအင်္ဂလိပ်သီးနောဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်တွူႏတရန် ဖဲစ်ဆိစ်ဂျပန်ကိုလဲ့ ၁၉၄၂-ဗာႏနေင်ႏ လာဇန္နဝါရီအတွင်ꩻ ဂျပန်ဖုံႏနွို့လွဉ်တဲင် သထွုံႏခရာႏ သိမ်ဆိပ်တွိုက်နယ်ႏကို ကအောဝ်ႏဒါႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ဦးသာထွန်း၊ ဦးခင်ညွန့်၊ သခင်စံမြင့် (ယိုခါ ဆရာႏပိန္တော်ꩻ-သထွုံႏ)သီးနောဝ်ꩻ စုခြွဉ်းဗူႏထွူ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏတွော့ꩻ တွူႏတရန်ချာ ဖဲစ်ဆိစ်ဂျပန်ဖုံႏသွူ။ ခမ်းကောင်ကောင်ရွေꩻဖုံႏနောဝ်ꩻလဲ့ လွယ်ကောင်ꩻ၊ ထီဖေါင်း၊ လွယ်ခေါ်၊ ကျောက်တန်ꩻ (ဟိုပုံꩻဆꩻထင်ꩻ)ဒေႏသကိုဖုံႏနဝ်ꩻ တယ်ႏဆို့ꩻသေꩻခါꩻ စခန်ꩻထောက်ဖုံႏတဲင် ဗိုလ်ဟိန်မောင်(ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻထွာလွဉ် ပအမဖ-ဒုဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဟိန်သျင်ႏငွေ(ကျောက်တန်ꩻ)၊ ထွက်နန္တာႏဟိန်၊ ထွက်အောင်ႏ(စငေါဝ်ꩻ)သီးအွဉ်ကတူႏ တွူႏတရန်လွ ဖဲစ်သိစ်ဂျပန်ဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်ပအိုဝ်ႏ တွူႏတရန်ရေꩻသားဖုံႏ တွိုက်ꩻခꩻဆွုမ်ႏတဲင် မုဲင်းကောင် စငေါဝ်ꩻဖဲ့ꩻကို ဖဲစ်သိစ်ဂျပန်ဖုံႏ ထဲ့သွုမ်ꩻဗာႏ တပ်ပဉ်ဖြုံႏဖြုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဖြားတန်နမ်းဩ အွဉ်ကတူႏဒါႏ တွူႏတရန်ရေꩻသားဖုံႏနောဝ်ꩻ လွယ်ကောႏ-သီႏသဲင်ႏ တဖူꩻတလီးလွုမ်းကို နေးအာႏတွိုက်ꩻခꩻလွေꩻတဲင် ဂျပန်ဖုံႏဆွတ်ꩻထိုꩻဗာႏ မဟာႏမိတ်ဖုံႏ၊ ကနွို့လွဉ်တောင်ႏကီꩻနောဝ်ꩻ လွယ်ကောႏတွမ်ႏသီႏသဲင်ႏယို ပအိုဝ်ႏတွူႏတရန်းရေꩻသားဖုံႏ ထူႏသိမ်ꩻဖေႏသေꩻခါꩻလဲဉ်းဒျႏနောဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏနောဝ်ꩻ အုံအောဝ်ႏအံႏအွꩻကွဉ်ကꩻရေꩻ၊ လွိုင်ႏကွုန်ꩻသာႏယာႏရေꩻတွမ်ႏ သက်မွန်အုံတဲင်နွောင်ꩻရေꩻအတွက် ခြဲ့ꩻနယ်ႏသားလွိုဆန်ရေꩻ၊ ဖဲစ်သိစ်ဂျပန်လွိုဆန်ရေꩻ၊ ပဒေႏသရာဇ်စနစ်လွိုဆန်ရေꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ဟန်ႏနီꩻယို နွို့ထူႏထွူလဲဉ်း ဥပဒေႏတဖွေါင်ꩻကိုတဲင် နီနာꩻသီး ဘဝတသာ တယ်ႏဆို့ꩻနွောင်ꩻရေꩻအတာႏ ပညာႏရေꩻ၊ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻ၊ ဖြေꩻစာကူꩻကားရေꩻ၊ ဆို့ꩻရုဲင်ရေꩻဖုံႏယို အီႏမာꩻထူႏယင်းဗာႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။
ဟန်ႏနီꩻနီပအိုဝ်ႏ လိုꩻဖြာꩻပေါင်ꩻ မွဉ်းဖျင်
၁၉၈၉-ဗာႏနေင်ႏ နဲင်ႏငံႏတောႏ(နွောင်ꩻဟံႏ)အနေႏ ကအောဝ်ႏထူႏဒါႏ လိုꩻပေါင်ꩻစာႏရင်ꩻအလꩻ အောဝ်ႏ ၄၀၇၄၃၆၀-ဖြာꩻရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဖြောဝ်ꩻခမ်းတဖြုံႏလွုမ်းနောဝ်ꩻစတုရန်းမဲင်ႏအောဝ်ႏ (၆၁၁၂၃)မဲင်ႏတဲင် ဖြောဝ်ꩻခမ်းခေါဝ်နောဝ် ပအိုဝ်ႏဒေႏသနောဝ်ꩻ စတုရန်းမဲင်ႏအောဝ်ႏ (၂၄၆၃၉)မဲင်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ခြဲ့ꩻနယ်ႏသား အင်္ဂလိပ်သီး ထူႏသိမ်ꩻထွူမန်းခမ်း ဆုဲင်ꩻတနေင်ႏ ကလဲဉ်းခိုႏချာ နေင်ႏပေါင်ꩻတရျာꩻရပ် ၁၈၈၇-ဗာႏနေင်ႏ မန်းခမ်းအခေါဝ်ခိုႏတွမ်ႏ ဖြောဝ်ꩻခမ်း မတ်တန်ꩻအလꩻ ခမ်းကောင်ဒေႏသ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻဖြာꩻပေါင်ꩻနောဝ်ꩻ- နယ်ႏဟိုပုံꩻ = ၂၆၂၉ နယ်ႏသီႏသဲင်ႏ = ၅၅၄၁ နယ်ႏသာမွိုင်ꩻခမ်း = ၄၄၈၃ နယ်ႏတရျက်ꩻ(တီကျစ်)= ၃၁၈ နယ်ႏကလော်ꩻ = ၃၇ နယ်ႏကျောက်ထပ် = ၆၈ နယ်ႏကျုံႏ = ၈၄၈ နယ်ႏလုဲင်းခါႏ = ၁၆၁၃ နယ်ႏအွယ်အုဲင်ႏ =၁၃၆၂ နယ်ႏလွယ်လုံ(ပင်လောင်ꩻ)= ၁၆၆၄၁ နယ်ႏလွယ်မော်ꩻ = ၃၃၃၆ ဘောႏနယ်ႏ = ၃၄၅ ဘေားနင်ႏနယ်ႏ = ၆၂၁ နင်ႏဘော်ဆဲင်း = ၉၈၅ နယ်ႏမွိုင်ꩻပြုဲင်ꩻ = ၂၀၄၈ နယ်ႏမွိုင်ꩻပွိုင်= ၂၃၃၁ နယ်ႏနမ်းခုတ် = ၁၈၈၉ နယ်ႏနောင်ဗွဉ် = ၁၅၀ နယ်ႏပွေးလှ= ၈၆၈ နယ်ႏပင်မီ = ၁၇၂၇ နယ်ႏပင်ႏတရး = ၁၉၄၆ နယ်ႏစံကာꩻ = ၅၀၁၀ နယ်းဘန်းယေန်ႏ = ၅၅၄၆-ဖြာꩻတဲင် မိဉ်ႏခြွဉ်းဗူႏဝင်ꩻနောဝ်ꩻ ခမ်းကောင်ဒေႏသကို ပအိုဝ်ႏဖြာꩻဖြာꩻပေါင်ꩻ အီႏအောဝ်ႏ ၆၃၆၄၂-ဖြာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ တောင်ꩻသေꩻ= စာႏရင်ꩻယိုနဝ်ꩻ အင်္ဂလိပ်ထူႏသိမ်ꩻထွူမန်းခမ်း စလꩻတနေင်ႏလွိုအယံတွင်ꩻ ကေပ်ꩻထူႏသေꩻခါꩻတဲင် အလွိုးစွုမ်ႏငါႏတောဝ်းဒျာႏ၊ နယ်ႏမောက်ꩻမုဲင်ႏ၊ လွယ်လဲမ်၊ နမ်းစင်၊ မွိုင်ꩻနုဲင်ꩻ၊ လုဲင်းခါႏ-ကစဒါႏဖုံႏနောဝ်ꩻ ပါသော့ꩻထွူတကာႏတဝ်း နယ်ႏလွယ်ကောႏတဲ့ ပါသော့ꩻတောဝ်းသွူ။ "မြန်မာနိုင်ငံတော် ဆူပူသောင်းကျန်းမှုများ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံအစိုးရ"၁၉၄၈-ဗာႏနေင်ႏ၊ လာဩဂုတ်ကို ကထေထန်ႏဒါႏလိတ်အုပ် လိတ်မဲ့ငါ-၁၁၊ အပိုဒ်-၂ အလꩻ ၁၉၄၈-ဗာႏနေင်ႏ၊ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသား ကအဝ်ႏအုံဒါႏ ခမ်းဒွမ်ဒေႏသရပ်ရာႏကို လိုꩻပေါင်ꩻစာႏရင်ꩻနောဝ်ꩻ ဖေါႏနယ်သေꩻခါꩻနုဲင်းလꩻလယိုသွူ။ နယ်ႏဗီးလိဉ်း= ၅၉၆၀ နယ်ႏကျိုက်ထို= ၁၁၇၃ နယ်ႏပေါင်= ၂၁၅၇ နယ်ႏသထွုံႏ= ၂၇၂၆၂ နယ်ႏဖါအင်း= ၁၉၈၅၁ နယ်ႏယင်ꩻပြွယ်ꩻ(လှိုင်းဘွဲ့) = ၇၆၁၄ နယ်ႏခြုက်ꩻခြိက်ꩻ(ကော့ကရိတ်)= ၃၂၇၁ နယ်ႏဂျာအင်း= ၇၉၈ နယ်ႏကျိုက်မယော= ၁၀ နယ်ႏဗောႏလမဲင်ႏ= ၅၄ နယ်ႏမုဒုံ(မော့ဒွမ်)= ၅ နယ်ႏနောင်လုံ= ၃၇၃-ဖြာꩻ ကအဝ်ႏအုံဒါႏ ခမ်းဒွမ်ဖဲ့ꩻသူꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻဖြာꩻပေါင်ꩻအဝ်ႏ ၇၁၇၉၁-ဖြာꩻရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ တောင်ꩻသေꩻ စာႏရင်ꩻကိုကီယိုဟွဉ်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ယံတွင်ꩻကာႏလနဝ်ꩻ အဝ်ႏထွာတောဝ်နေကစဲ့ꩻပွယ်ꩻခမ်းကိုတဲင် ကထူႏကေပ်ꩻဒါႏ လိုꩻစာႏရင်ꩻယို အီႏတစွုံႏလင်ႏငါႏတောဝ်းဒျာႏနေနေ၊ ပဂိုꩻတွိုင်ꩻကို ကအောဝ်ႏဒါႏ နောင်ပနားမီꩻ၊ တဖြေရဲဉ်ႏ၊ နယ်ႏတရောပ်တန်-ကစဒါႏဖုံႏလဲ့ စာႏရင်ꩻကို ပါသော့ꩻတောဝ်းနေနေသွူ။ ၁၉၈၉-ဗာႏနေင်ႏ "လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန"ကေပ်ꩻထူႏစာႏရင်ꩻအလꩻ ဖြောဝ်ꩻခမ်းအခေါဝ်နောဝ် အအဲဉ်ႏအလုဲင်းနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏ ၂၄၆၃၉-စတုရန်းမဲင်ႏ ပအိုဝ်ႏဒေႏသ လွယ်လဲမ်ခရဲင်ႏတွမ်ႏ တောင်ႏကီꩻခရဲင်ႏကို လိုꩻဖြာꩻပေါင်ꩻလို့လို့စင်စင် အောဝ်ႏ ၁၅၆၅၉၀၃-ဖြာꩻအကျောင်ꩻ ဖေါႏနယ်သေꩻခါꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻနယ်ႏတောင်ႏကီꩻ= ၁၄၄၆၁၉ ဝေင်ꩻနယ်ႏဟိုပုံꩻ= ၆၃၃၀၄ ဝေင်ꩻနယ်ႏသီႏသဲင်ႏ= ၆၁၅၀၁ ဝေင်ꩻနယ်ႏရွီႏ= ၆၀၂၀၇ ဝေင်ꩻနယ်ႏပင်လောင်ꩻ= ၁၀၉၉၂၄ ဝေင်ꩻနယ်ႏကလော်ꩻ=၅၂၄၆၇ ဝေင်ꩻနယ်ႏရောက်စောက်ꩻ= ၄၀၇၁၁ နယ်ႏပင်ႏတရား= ၂၅၉၆၂ ရွာငံ= ၂၅၇၅၁ ဖုဲင်ခွုန်ႏ=၂၆၄၃၃-ဖြာꩻ တွော့ꩻ မဉ်ႏခြွဉ်းဗူႏဝင်ꩻနောဝ်ꩻ တောင်ႏကီꩻခရဲင်ႏကို ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ လိုꩻဖြာꩻပေါင်ꩻအောဝ်ႏ ၆၁၇၁၈၈-ဖြာꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ လွယ်လဲမ်ခရဲင်ႏကို ကအောဝ်ႏဒါႏ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏနောဝ်ꩻ- ဝေင်ꩻနယ်ႏလွယ်လဲမ်= ၇၉၀၁၉ ဝေင်ꩻနယ်ႏနမ်းစင်= ၂၇၂၆၇ ဝေင်ꩻနယ်ႏမွိုင်ꩻနုဲင်ꩻ= ၁၆၁၇၁ ဝေင်ꩻနယ်ႏမောက်ꩻမုဲင်ႏ= ၁၅၄၈၃ ဝေင်ꩻနယ်ႏမွိုင်ꩻကွိုင်= ၉၂၅၁၇ ဝေင်ꩻနယ်ႏမွိုင်ꩻပန်ႏ= ၁၂၇၅၆ ဝေင်ꩻနယ်ႏလင်ꩻခွိုꩻ= ၁၄၁၈၃ ဝေင်ꩻနယ်ႏလုဲင်းခါႏ= ၁၇၉၀၅ ဝေင်ꩻနယ်ႏကျေးသီး= ၁၂၂၉၆ ဝေင်ꩻနယ်ႏကွန်ဟိန်း= ၅၀၀၉ ဝေင်ꩻနယ်ႏမွိုင်ꩻသျူး= ၅၀၀၀ ရပ်တွော့ꩻ လွယ်လဲမ်ခရဲင်ႏကို ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻဖြာꩻပေါင်ꩻ အဝ်ႏ ၂၃၄၅၅၂ ဖြာꩻအကျောင်ꩻ သေဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ဖြောဝ်ꩻခမ်းအခေါဝ်နဝ် ပအိုဝ်ႏဒေႏသ တောင်ႏကီꩻခရဲင်ႏတွမ်ႏ လွယ်လဲမ်ခရဲင်ႏခရဲင်ႏယိုနီဖြုံႏအကို ကအောဝ်ႏအုံဒါႏ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသား မဉ်ႏခြွဉ်းဗူႏဝင်ꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻဖြာꩻပေါင်ꩻအောဝ်ႏ ၈၅၁၇၄၀-ဖြာꩻနောဝ်ꩻသွူ။
ဟန်ႏနီꩻပအိုဝ်ႏဒေႏသ ထာꩻလုပ်ꩻထာꩻမာꩻဖုံႏ မွဉ်းဖျင်
===ဗွူ=== လွယ်လဲမ်ခရဲင်ႏတွမ်ႏ တောင်ႏကီꩻခရဲင်ႏကို ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားတွမ်ႏ ဖူးဝေးခမ်းရင်ꩻသားလောင်ႏလင်ဖုံႏ ကလုပ်ꩻမာꩻဒါႏဗွူနောဝ်ꩻ ဧကပေါင်ꩻအောဝ်ႏ ၃၆၉၀၁၁-ဧကတဲင် ထန်ႏနွောင်ꩻဗွူအတွိုင်ပေါင်ꩻ ၁၇၆၁၉၈၅၁-တွိုင်၊ ရွန်တန်ꩻဖိုꩻနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏသိန်ꩻပေါင်ꩻ ၁၆၅၈-သိန်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ===ပြောင်ႏ=== ဖြောဝ်ꩻခမ်းအခေါဝ်နောဝ် တောင်ႏကီꩻခရဲင်ႏတွမ်ႏ လွယ်လဲမ်ခရဲင်းကို ဝေင်ꩻနယ်ႏပေါင်ꩻ ၂၁-ဖြုံႏကို ကအဝ်ႏအုံဒါႏ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏတွမ်ႏ ဖူးဝေးခမ်းရင်ꩻသား လောင်ႏလင်ဖုံႏ ကလုပ်မာꩻဒါႏပြောင်ႏနဝ်ꩻ ဧကပေါင်ꩻ အဝ်ႏ ၂၆၇၄၇-ဧကတဲင် တနေင်ႏခေါင်ꩻ တန်ႏနွောင်ꩻအတွိုင်ပေါင်ꩻ ၈၀၈၉၂၄-တွိုင်တွော့ꩻ ၁၉၉၂-ဗာႏနေင်ႏကို လꩻရွဉ်တန်ꩻဖိုꩻသိန်ႏ ၂၆၂၀-ရပ်အကျောင်ꩻ သေဗာႏသွူ။
ဗွူကလာꩻ မွဉ်းဖျင်
ဖြောဝ်ꩻခမ်းအခဝ်နဝ် ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသား ကလုပ်ꩻမာꩻဒါႏ ဗွူကလာꩻနောဝ်ꩻ ဧကပေါင်ꩻအောဝ်ႏ ၃၂၆၉၈-ဧကတဲင် တနေင်ႏခေါင်ꩻထန်ႏနွောင်ꩻ အတွိုင်ပေါင်ꩻ ၅၇၆၁၀၄-တွိုင်၊ တန်ꩻဘိုꩻအောဝ်ႏ သိန်ႏပေါင်ꩻ ၁၅၆၈-သိန်ႏနောဝ်ꩻသွူ။
နွေႏဒီႏ မွဉ်းဖျင်
တောင်ႏကီꩻခရဲင်ႏ ပင်လောင်ꩻနယ်ႏ၊ အောင်ႏဗန်း၊ ဟုဲင်ꩻဟိုꩻ-စတဲင် ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ကအဝ်ႏဒါႏ ဖူးဝေးပအိုဝ်ႏ တွမ်ႏဓနု၊ ဖြောဝ်ꩻ၊ တောင်ႏရွိုꩻ ခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏ ကဆို့ꩻရုဲင်လုပ်ꩻမာꩻဒါႏနွေႏ ဧကပေါင်ꩻအောဝ်ႏ ၂၂၇၇၃-ဧကတဲင် တနေင်ႏခေါင်ꩻ ထန်ႏနွောင်ꩻစွဲးပေါင်ꩻ ၆၁၆-စွဲတဲင် ရွဉ်နွို့တန်ꩻဘိုꩻ အောဝ်ႏသိန်ႏပေါင်ꩻ ၃၁၈၄-သိန်ႏအကျောင်ꩻ သေဗာႏသွူ။
ဗေဟံႏ မွဉ်းဖျင်
ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ကဆို့ꩻရုဲင်ဒါႏဗေဟံႏဧကပေါင်ꩻ အဝ်ႏ ၃၇၂၁၄-ဧကတဲင် ၁၉၉၂-ဗာႏနေင်ႏ စာႏရင်ꩻအလꩻ တနေင်ႏခေါင်ꩻကို ထန်ႏနွောင်ꩻ အတွိုင်ပေါင်ꩻ-၁၀၆၃၀၅၃-တွိုင်တဲင် ရွဉ်တန်ꩻဘိုꩻအောဝ်ႏ ၅၅၄၈-သိန်ႏနောဝ်ꩻသွူ။
ထေင် မွဉ်းဖျင်
၁၉၉၂-ဗာႏနေင်ႏ ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ဆို့ꩻရုဲင်ꩻကလိုပ်ꩻမာꩻဒါႏ ထေင်မျိုꩻစွုမ်ႏ ဧကပေါင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏ-၂၁၀၂၀ဧကတဲင် ထန်ႏနွောင်ꩻအတွိုင်ပေါင်ꩻ ၈၃၉၇၃-တွိုင်တဲင် ရွဉ်တန်ႏဖိုꩻအောဝ်ႏ သိန်ႏပေါင်ꩻ ၇၅၅-သိန်ႏရပ်သွူ။
ကောဝ်ႏလာ မွဉ်းဖျင်
ဆဲင်ႏရာꩻစာႏရင်ꩻဖုံႏအလꩻ ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ကလုပ်ꩻမာꩻဒါႏ ကဝ်ႏလာဧကနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏ ၁၁၂၉၁-ဧကတဲင် ထန်ႏနွောင်ꩻအတွိုင်ပေါင်ꩻ ၂၆၆၀၉၇-တွိုင်ရပ်တဲင် ရွဉ်တန်ꩻဘိုꩻအောဝ်ႏသိန်ႏပေါင်ꩻ ၁၅၉၆-သိန်ႏရပ်နောဝ်ꩻသွူ။
သေင်ႏလာႏ မွဉ်းဖျင်
၁၉၉၂-ဗာႏနေင်ႏ ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ကလုပ်ꩻမာꩻဒါႏ သေင်ႏလာႏနောဝ်ꩻ ဧကပေါင်ꩻအောဝ်ႏ ၄၉၀၀၆-ဧကတဲင် ထန်ႏနွောင်ꩻစွဲးပေါင်ꩻ ၈၆-သိန်ႏစတွော့ꩻ ရွဉ်တန်ꩻဖိုꩻအောဝ်ႏ သိန်ႏပေါင်ꩻ ၇၇၈၅-သိန်ႏသွူ။
ဖေါက်ꩻခေါ် မွဉ်းဖျင်
၁၉၉၂-ဗာႏနေင်ႏ ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ကဆို့ꩻရုဲင်လုပ်ꩻမာꩻဒါႏဖေါက်ခေါ်နဝ်ꩻ ဧကပေါင်ꩻ အဝ်ႏ-၁၅၃၈၁-ဧကတဲင် ထန်ႏနွောင်ꩻစွဲပေါင်ꩻသိန်ႏ ၁၃၉၃-သိန်ႏရပ်တဲင် ရွဉ်တန်ꩻဘိုꩻအဝ်ႏသိန်ႏပေါင်ꩻ ၆၉၉၉-သိန်ႏအကျောင်ꩻ ဆဲင်ႏရာꩻစာႏရင်ꩻ ကိန်ꩻဂဏန်ꩻအလꩻ သေဗာႏသွူ။
ဖေါက်ꩻဗိုႏ မွဉ်းဖျင်
ဖေါက်ဗိုႏဒီႏနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ဆို့ꩻရုဲင်ဧကပေါင်ꩻ အောဝ်ႏ ၉၈၃-ဧကတဲင် ထန်ႏနွောင်ꩻစွဲးပေါင်ꩻ ၇-သောင်ႏ ရွဉ်တန်ꩻဘိုꩻအောဝ်ႏ ၁၅၂-သိန်ႏရပ်နောဝ်ꩻသွူ။
ဗာႏမျိုꩻစွုမ်ႏ မွဉ်းဖျင်
ဗေခြောင်၊ ဗေ၊ ဗာႏ၊ ဗာႏခယ်ႏ၊ ဗာႏရောင်ႏ(ဗာႏခံꩻ)၊ ဗာႏမျိုꩻစွုမ်ႏနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ဆို့ꩻရုဲင်နွောင်ꩻ ဧကပေါင်ꩻအဝ်ႏ ၂၂၁၃၈-ဧကတဲင် ထန်ႏနွောင်ꩻအတွိုင်ꩻ ၁၈၆၂၀၀တွိုင် ရွဉ်တန်ꩻဘိုꩻအောဝ်ႏသိန်ႏ ၆၇၇-သိန်ႏရပ်သွူ။
ခဲဉ်ႏ မွဉ်းဖျင်
၁၈၈၂-ဗာႏနေင်ႏ ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ဆို့ꩻရုဲင်နွောင်ꩻခဲဉ်ႏ ဧကအောဝ်ႏ ၂၈၁၄-ဧတဲင် လꩻနွောင်ꩻစွဲပေါင်ꩻသိန်ႏ ၁၀-ရပ်၊ ရွဉ်တန်ꩻဘိုꩻအောဝ်ႏသိန်ႏ ၁၅၀-ရပ်နောဝ်ꩻသွူ။
မေ့ မွဉ်းဖျင်
ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ဆို့ꩻရုဲင်ဧကအဝ်ႏ ၁၉၇၆-ဧကတဲင် လꩻနွောင်ꩻစွဲးပေါင်ꩻ သိန်ႏ ၃၀-ရပ်တွော့ꩻ ရွဉ်တန်ꩻဖိုꩻ ရအီႏအဝ်ႏ သိန်ႏ ၁၀၀၀-ရပ်အကျောင်ꩻ သေဗာႏသွူ။
အေင် မွဉ်းဖျင်
ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ဆို့ꩻရုဲင်ဧကအဝ်ႏ ၂၄၇၉-ဧကတဲင် ထန်ႏနွောင်ꩻစွဲပေါင်ꩻ သိန်ႏ ၆၀-လွိုနောဝ်ꩻသွူ။
တောင်းလုဲင် မွဉ်းဖျင်
ဖြောဝ်ꩻခမ်းအခဝ်နဝ် ပအိုဝ်ႏဒေႏသကို ကလုပ်ꩻမာꩻဒါႏ တောင်းလုဲင်နဝ်ꩻ ဧကပေါင်ꩻအဝ်ႏ ၁၀၆၄-ဧကတဲင် တနေင်ႏခေါင်ꩻကို ထန်ႏနွောင်ꩻတောင်းလုဲင်ပဲန် တန်ပေါင်ꩻတသောင်ႏလွို ထွူတကာႏတဝ်း ဒွိုႏပါနေး တသာႏသီကျာꩻလဲ့ အာပသာႏတန်ဒျာႏသွူ။
တောင်ꩻသေ မွဉ်းဖျင်
ထထီႏ၊ မောက်ꩻစောက်ꩻ၊ မောက်ꩻဝန်၊ နေင်းသဲင်၊ တညင်း၊ ကော်ဖီ၊ ထောႏပတ်ရာႏ၊ ဟန်ႏသဉ်ဟန်ႏလာႏ ကစဒါႏဖုံႏနောဝ်ꩻလဲ့သင်၊ အဝ်ႏထီကို ကထန်ႏဒါႏပစ္စေꩻ(ရေထွက်ပစ္စည်း)ဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့သင် တဲမ်းလိတ်သားအနေႏ ထီႏထွꩻဟွုန်ထွꩻဗာႏတောဝ်းတဲင် တဲမ်းသော့ꩻစွုံႏလင်ႏဗာႏတောဝ်းအတွက် ယံခွင်ꩻလွစ်ဗဲင်းဩ။
ဟန်ႏနီꩻနီပအိုဝ်ႏ မွဉ်းဖျင်
"လိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻ အတိတ်သမဲင်ꩻယို မဉ်ႏထွားဒါႏချာညာꩻညာꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻခမ်းဝွေꩻထီ ဝွေꩻလိုꩻမျိုꩻအနာႏဂတ် ကံႏကျမ္မာႏယိုလဲ့ ဖဝါꩻကယိန်းထီႏနွောင်ꩻညာꩻညာꩻသွူ။ ဟန်ႏနီ နီပအိုဝ်ႏယိုလဲ့ အောဝ်ႏသေꩻခါꩻတွမ်ႏ အတိတ်သမဲင်ꩻ၊ ဘာႏသာႏငေါဝ်းငွါ၊ လိတ်လုဲင်ꩻယေန်ႏငဲးရေꩻ၊ ကအုံအောဝ်ႏဒါႏဟံႏနယ်ႏ၊ နယ်ႏကူ-နယ်ႏနားကစဒါႏဖုံႏယို အောဝ်ႏဗွေခူသေꩻခါꩻလဲဉ်း ထင်ႏထင်ႏသျာꩻသျာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ဟန်ႏနီꩻ နီပအိုဝ်ႏယို ဘာႏသာႏ သာႏသနာႏဖဲ့ꩻလဲ့သင်၊ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻ၊ ယေန်ႏငဲးရေꩻ၊ လိုꩻမုꩻရေꩻဖဲ့ꩻကိုဖုံႏလဲ့သင်၊ ခမ်းရေꩻထီရေꩻဖုံႏလဲ့သင်၊ အဖဲ့ꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏကိုအခန်ꩻတွိုင်ꩻတဗာႏအနေႏ အောဝ်ႏထင်ႏတသွောင်းလွဉ်လဲဉ်းဒျာႏသွူ၊ မဉ်ႏဖဲစ်ꩻထွားတွမ်ႏဖူးဝေးခမ်းရင်ꩻသားလောင်ႏလင်ကရိုꩻလဲ့ အီႏထဲ့ဆုဲင်ꩻလဲဉ်းငါႏ မရေႏမရာႏတဲး တပေါႏအောဝ်ႏတောဝ်းသွူ။ ဟန်ႏနီꩻနီပအိုဝ်ႏယို ထင်ႏတသွောင်းလွဉ်လဲဉ်းရိုꩻလဲ့ အနာႏဂတ်တွက်တာႏ သက်မွန်အုံတဲင်နွောင်ꩻရေꩻ၊ စွိုးခွိုꩻလိုမ်းဗဉ်ႏရေꩻ၊ ခွိုꩻပအိုဝ်ႏသီးဘ အာႏမခံႏချက်ယံအောဝ်ႏရေꩻတွမ်ႏ တနီꩻစောဝ်းစောဝ်းကို စွိုးခွိုꩻလွိုင်ႏကွုန်ꩻ သာႏယာႏရေꩻဖုံႏ ဖေႏကဒ့ꩻထူႏနွောင်ꩻအီနောဝ်ꩻ လိုႏတွူႏတရန် မာꩻထွူလွေꩻဗာႏယင်းငါႏနောဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]