ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻ
ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻရောႏဂါႏကရိုꩻနဝ်ꩻ လိုꩻတွိုင်ꩻ အဝ်ႏမော့ꩻဗာႏဖိုဒျာႏ၊ အဝ်ႏသေဒျာႏဝင်ꩻ ကဲဉ်းအာအာသွူ။ အဝ်ႏသေဒျာႏ ကဲဉ်းအာအာလဲ့ တမော့ꩻဖိုတဝ်းဒွိုန်း လိုꩻပေႏစတန်သီးအတာႏ တဲမ်းနယ်လွေꩻဗာႏ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻရောႏဂါႏခရာႏ တစူးတစိꩻနုဲင်းငါယိုအတွိုင်ꩻသွူ။ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻရောႏဂါႏယိုနဝ်ꩻ မန်းဘာႏသာႏဟဲ့ꩻ"ဝမ်းကိုက်ရောဂါ"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာဟဲ့ꩻ"ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻ"လဲ့ ယရပ်ရပ်နဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဒျာႏ"ဟို့ꩻအဲင်ႏ"နုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့အဝ်ႏသွူ။ ဟို့ꩻအဲင်ႏအဲင်ႏခြေ့ခြေ့ထွူတွော့ꩻ ကထိုꩻကလွေꩻဒါႏနဝ်ꩻ ယရပ်ရပ်လဲ့ ဟဲ့ꩻ"ဟို့ꩻအဲင်ႏ"နေနေတဲင် ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻယို မီႏဟဲ့ꩻဟို့ꩻအဲင်ႏနဝ်ꩻ ကွင်မာႏဒါႏတွမ်ႏ ဟို့ꩻထိုꩻဟို့ꩻအဲင်ႏတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻဟို့ꩻတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ အဟဝ်သွတ်ꩻ အမဲဉ်ႏသွတ်ꩻသွူ။ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ ဟို့ꩻလွေꩻခွိုꩻ၊ တနီꩻယို အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ (၅)လဲင်ႏ၊ ဟို့ꩻလွေꩻတလဲင်ႏလဲင်ႏယို ဓာတ်နမ်းတပါအာတဝ်း၊ ပါလဲင်ႏစိꩻစိꩻလွုမ်ꩻ၊ ဟို့ꩻကလွေꩻနဝ်ꩻ ပါလွေꩻတွမ်ႏအအောက်ꩻအယုဲင်ဖုံႏသွူ။ အမီႏတကဲစ်ꩻသန်၊ အမီႏထွာတန်နဝ်ꩻ နမ်းလျားပသာႏသာႏနေးစွဉ်ႏသွူ။
ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ အလျားမာꩻထွာ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻ၊ အခွꩻမာꩻထွာဟို့ꩻတကဲစ်ꩻ အဝ်ႏနီမျိုꩻရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲႏတွော့ꩻ ကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ အလျားမာꩻထွာသွူ။ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာ ထွာခမ်းခါသွူ။ အလျားမာꩻထွာ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ ဟို့ꩻကိုအလျားဓာတ် အဝ်ႏခံတွင်ꩻ အ့ႏအာငါႏ အာဟာႏရခွꩻမျိုꩻတဲင် အလျားအခွꩻ ထွာပဋိပက္ခ တွိုက်ꩻလွဝင်ꩻတွော့ꩻ ထွာလွဉ်ဗာႏ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻရောႏဂါႏသွူ။ အခွꩻမာꩻထွာ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ ဟို့ꩻကိုအခွꩻဓာတ် အဝ်ႏခံအာတွင်ꩻ လွေꩻအံႏအာစွော့ အာဟာႏရလျားမျိုꩻတဲင် အခွꩻအလျား ထွာပဋိပက္ခ တွိုက်ꩻလွဝင်ꩻတွော့ꩻ ထွာလွဉ်ဗာႏ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻရောႏဂါႏသွူ။ အနောက်တိုင်း အင်္ဂလေက်တသီးပညာႏနဝ်ꩻနယ်ꩻ အခွꩻအလျား တခွယ်ꩻချာꩻတဝ်း၊ ရောႏဂါႏသား(ရောဂါပိုး)မာꩻထွာဒျာႏ ရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ အနောက်တိုင်း တသီႏပညာႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻရောႏဂါႏယို ပေါႏတလုမ်ꩻလာꩻဟဝ်တဝ်းနဝ်ꩻ တွိုႏဆုဲင်ꩻ ထွာလွဉ်ယာႏ ယာႏတသီး(အသားဝါ)ရောႏဂါႏမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခွေသွဉ်းရွမ်ဖြုဲင်ꩻယိုနဝ်ꩻ အဓိကအွဉ်ႏဒျာႏ ခမ်းရင်ꩻသားတသီႏနယ်ꩻဒွေါင်ႏတဲင် အနောက်တိုင်းလုမ်ꩻလာꩻနယ်ꩻနဝ်ꩻ တတဲမ်းနယ်တဝ်းသွူ။ ခမ်းရင်ꩻသား တသီႏနယ်ꩻအလꩻ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻဟဝ် တသီႏနယ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ နုဲင်းငါဖုံႏယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
"တသီႏတကဲစ်ꩻနယ်ꩻဖုံႏ"
- ၁။ အခွꩻမာꩻထွာ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻရောႏဂါႏအတာႏ တသီႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဇာႏတိဖိုလ်ႏရာႏ မူအောက်ꩻ(၃)ခြဲက်ꩻရပ်ယို ကွယ်ရော်ꩻတွမ်ႏ တဝတ်ꩻထီ တစောစတီး အံႏဟန်ႏအိုတဲင် မီႏလုမ်ꩻသာႏသာႏထွူတဲ့ အွꩻလို့တလဲင်ႏချင်ꩻ၊ အွꩻတလဲင်ႏနီလဲင်ႏငါတဲ့ ဟဝ်ဒျာႏသွူ။
- ၂။ အလျားမာꩻထွာ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻရောႏဂါႏအတာႏ တသီႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ တိုင်းရင်းဆေး အမုဲင်(၁၆) အပူငြိမ်းသွေးဆေးတွမ်ႏ သိန္ဓော်ꩻ၊ ဇဝက်သာꩻ၊ နွယ်ႏချိုႏကပါဒါႏ တသီႏတလီꩻမျိုꩻ(၈၀)ယို စပ်တတွာလွဝင်ꩻတွော့ꩻ အံႏတလဲင်ႏ (၅)ခြဲက်ꩻ၊ အံႏတနီꩻ(၃)လဲင်ႏနဝ်ꩻ ဟဝ်ဒျာႏသွူ။ အပူငြိမ်းသွေးဆေး မီႏအဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ တသီႏသွီႏနွိုး ရသာႏခွꩻတမျိုꩻမျိုꩻလဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။
- ၃။ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ တစေင်ႏထောင်ꩻတနျာႏ လာႏဆားလစ်ꩻငတ်ꩻဗီႏယို သွတ်ꩻထွူတွော့ꩻ ကြူးအံႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ အံႏကောအံႏမူဒဲဉ်လဲ့နဝ်ꩻ ဟဝ်ုဒျာႏသွူ။ မီႏကြူးအံႏနဝ်ꩻ သော့ꩻဗာႏတဝ်းခဲဉ်ႏ၊ ဟို့ꩻတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ အံႏခဲဉ်ႏလꩻတဝ်းသွူ။
- ၄။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ ပဆျာႏအို့ꩻရာႏမဉ်ယို အွဉ်ႏသဲင် ထောင်းဖွန်ႏထွူတွော့ꩻ ကြူးရော်ꩻတွမ်ႏ တသာႏသိကျာꩻ အံႏတလဲင်ႏတေစောစတီး အံႏဟန်ႏအို၊ အံႏတနီꩻ(၃)လဲင်ႏနဝ်ꩻ အံႏတနီꩻနီနီꩻငါလဲ့ ဟဝ်ဒျာႏသွူ။ ပဆျာႏအို့ꩻဖွန်ႏ မဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ တဆီꩻဖွန်ႏတွမ်ႏ တသာႏသိကျာꩻလဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။
- ၅။ ဟို့ꩻမဉ်ႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ အင်တသဉ် သွယ်ꩻပဉ်၏ဗေင်ႏဗေင်ႏ ၇-ဗေင်ႏယို ခြွူတွမ်ႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻတွော့ꩻ အွꩻခွိုꩻခွိုꩻ၊ အွꩻလုမ်ꩻလုမ်ꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်ဒျာႏသွူ။ အွꩻတနီꩻ ဟဝ်တဝ်းလဲ့ အွꩻသွော့ ၂-၃နီꩻနော၊ ခြွူနေးတဝ်းတွော့ꩻ အေင်တွမ်ႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻ အံႏရော်ꩻတဝင်ꩻနဝ်ꩻလဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။
- ၆။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ မောက်ကြဲင်ႏခူꩻယို မူထွူလုံးပဲဉ်လောင်းတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏ မူအောက်ꩻတစောနေင်းထီနွိုးယို အွꩻဖေႏတနီꩻ ၃-လဲင်ႏနဝ်ꩻ ဟဝ်ဒျာႏသွူ။
- ၇။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ ခြေင်ႏပင်လာႏတဆုတ်ꩻ၊ ပြူးလာႏအဗီႏတဆီ၊ တစေꩻယာႏခဉ်ႏတပယ်ꩻ-ယိုသွံမျိုꩻ ခြွူရော်ꩻတဝင်ꩻ သွံထီတထီတွော့ꩻ အွꩻသွော့နော။
- ၈။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ နေင်းသဲင် ၁-ကျပ်၊ တလာꩻရာႏ ၁-ကျပ်၊ တသာႏသိကျာꩻ ၁-ကျပ်၊ ယို ၃-မျိုꩻနဝ်ꩻ ထောင်းဆားဆားညီꩻသွူတဝင်ꩻတွော့ꩻ လုံꩻသွော့ ၉-လုံꩻ၊ တနီꩻနဝ်ꩻ အံႏသွော့ ၃-လုံꩻ၊ ပေါႏလꩻ ၃-နီꩻ တသီႏမီႏလို့နဝ်ꩻ ဟဝ်ဒျာႏသွူ။
- ၉။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ ဒွန်းလာႏဒွန်းစော့ꩻယို ပသေကြောင်းကြောင်း ထောင်းပဲစ်ꩻထွူတွော့ꩻ စေ့ꩻသွော့အထီ၊ ဒွန်းလာႏထီ တထာႏဝဝန်ႏနေင်းယို သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻ တစောနေင်းထီနွိုးမောက်မောက်တွော့ꩻ ကွယ်ရော်ꩻတဝင်ꩻ အွꩻသွော့နော၊ အွꩻတလဲင်ႏဟဝ်တဝ်းလဲ့ အွꩻသွော့ တနီꩻ ၃-လဲင်ႏနော။
- ၁၀။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ မောက်ꩻဖါးရာႏဟမ်းတန်တန်တဖြုံႏယို ဖꩻတရျားရျားနီခဝ်တွော့ꩻ တခဝ်ယို စေ့ꩻထန်ႏထိုꩻသွော့အထီနော၊ စေ့ꩻထန်ႏထွူအထီ မောက်ꩻဖါးရာႏခဝ်အပီယို ချာႏတဗန်ႏထွူတွော့ꩻ ဆျာꩻသော့ꩻဗွေဗွေသွော့ နမ်းမန်ꩻနော၊ ကစေ့ꩻထန်ႏထိုꩻဒါႏ မောက်ꩻဖါးရာႏတခဝ် အထီတွမ်ႏ နမ်းမန်ꩻနဝ်ꩻ ကွယ်ရော်ꩻလွဝင်ꩻတွော့ꩻ အွꩻသွော့တလဲင်ႏချင်ꩻနော၊ မဲ့ꩻဟဝ်ဒျာႏသွူ။
- ၁၁။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ ဖက်ꩻခေါ်တတောက်ဒီႏတန်တန်တဒီႏယို ကွင်ꩻတအိုအကဲဉ်ထွူ နျꩻသော့ꩻယာဖြေင်း(ယာလံ)ဆေ့ꩻဆေ့ꩻတွော့ꩻ ဖို့ꩻမဉ်မေႏ အံႏသွော့တလဲင်ႏချင်ꩻနော၊ မဲ့ꩻဟဝ်ဒျာႏသွူ။ (ဖက်ꩻဗိုႏဒီႏလဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။)
- ၁၂။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ သင်္ဘောꩻထီးလာႏ ဟမ်းဆားဆားယို သွတ်ꩻပသာႏထွူတဲင် သွယ်ꩻသေꩻသေꩻ ကြူးအံႏသွော့နော၊ အံႏတလဲင်ႏ အဆေ့ꩻအအာနဝ်ꩻ ချင်းဒျာႏသွော့နော၊ အံႏတလဲင်ႏ မီႏဟဝ်တဝ်းလဲ့ အံႏထဲင်းသွော့နော။
- ၁၃။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ ခြေင်ႏပင်(ကြောင်ပန်း)အပင်ယို ဗျာႏသဲင်ꩻထွူတဲင် ထျနွူႏပသာႏသာႏမေႏတွော့ꩻ အံႏမူသွော့ဒဲဉ်နော၊ အံႏသွော့ နီသွံနီꩻနော။
- ၁၄။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ ဖေါက်နောက်ꩻလာႏ၊ တယံꩻရာႏသဲင်၊ မောက်ကြဲင်ႏမဉ် (ထေထိုꩻအခူꩻ) ၃-မျိုꩻယို ခြွတ်ရော်ꩻတဝင်ꩻတွော့ꩻ အံႏသွော့နော၊ ချင်းအံႏဒျာႏသွော့နော။
- ၁၅။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ အ့ႏသွော့တသီႏဟို့ꩻပနဲဉ်ႏ၊ အွဉ်ႏလွေꩻဖြောင်ဖြောင်၊ အွဉ်ႏလွေꩻဟဝ်ဟဝ်သွော့ ဟို့ꩻနောꩻ တသီႏဟို့ꩻပနဲဉ်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ပွေ့ကဲင်ꩻ၊ တာႏသေ့ꩻခင်ႏ၊ သေင်ႏထရူးစီႏ၊ မုတ်ခါးကပါဒါႏ တသီႏဟို့ꩻပနဲဉ်ႏတမျိုꩻမျိုꩻသွူ။
- ၁၆။ ဟို့ꩻမီႏတကဲစ်ꩻနဝ်ꩻ မင်းကွတ်ရာႏပီယို မူထွူလုံးပဲဉ်လောင်းတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏမူထီ တစောစတီး အံႏဟန်ႏအိုယို တွမ်ႏတယံꩻရာႏ မူထီဆေ့ꩻဆေ့ꩻ ရော်ꩻတဝင်ꩻတွော့ꩻ အွꩻဖေႏသွော့ တနီꩻ ၃-လဲင်ႏနေား။[၁]
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ ခွန်ကုဝေ-မုဲင်းကောင်၊ မောင်းမွူးခံꩻ အမုဲင်(၅၀)