ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻ
ရွမ်ဖြုဲင်ꩻယိုတပုက်နဝ်ꩻ ခွန်ကုဝေဖန်ဖေႏ "ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻရောႏဂါႏ"လဲ့ ပအိုဝ်ႏသီးကအဝ်ႏဟဲ့ꩻအာနဝ်ꩻ "လုံးဖြော့ꩻ"နုဲင်းနဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။ ရောႏဂါႏယိုနဝ်ꩻ ဖဲ့ꩻလလဲ့လွေꩻ၊ ဖဲ့ꩻကီဖြော့ꩻတဲင် မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ 'အထက်လှန်အောက်လျှော"နဝ်ꩻ မွေးမဲန်ႏငါႏသွူ။ ပအိုဝ်ႏလိုꩻ ပွိုးထာꩻမုဲင်ꩻဟဲ့ꩻဗာႏ "လုံးဖြော့ꩻ"နဝ်ꩻ ခွန်ကုဝေ စဉ်ꩻစာꩻအဓိပ္ပါယ်ႏ တဖြောင်တဝ်းသွူ။ ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ကဲန်းအာအာထွာ ခမ်းလင်ꩻစ ဒဲဉ်ရုတ်ꩻ ဒဲန်စေစ်ꩻလာနဝ်ꩻလဲ့ ကဲန်းဆေ့ꩻဆေ့ꩻနဝ်ꩻ အခိန်ႏအလာ တရွေꩻတဝ်း ထွာနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ ကထွာဗာႏဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻ ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ အံႏအာလွဉ်ꩻငါႏ အာဟာႏရ အဆာႏနန်ꩻကေႏမျိုꩻဖုံႏ၊ ထာꩻအံႏတမျိုꩻတွမ်ႏတမျိုꩻ တလိုႏအံႏညီꩻတဝ်းဝင်ꩻလဲ့ မီႏလွေꩻအံႏညီꩻတဝင်ꩻ၊ မီႏလွေꩻအံႏမာႏ ဒဲဉ်ဟန်ႏစတဲင် ထာꩻအံႏနွုမ်ꩻသူႏ၊ နွုမ်ꩻဆျာႏမျိုꩻဖုံႏ၊ အံႏစွုမ်ႏအံႏအာလွဉ်ꩻငါႏ ထာꩻအံႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏ-စတဲင် အကျောင်ꩻတရာꩻနုဲင်းယိုတဲင်တွော့ꩻ ထွာလွဉ်ဗာႏ ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻရောႏဂါႏသွူ။
ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻရောႏဂါႏယိုနဝ်ꩻ တွမ်ႏမန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "အစာအဆိပ်သင့်""ထာꩻအံႏထွာအစွူႏ"နဝ်ꩻ ဟံးဗွိုန်ဗွိုန် ဟံးလောင်းတဝင်ꩻသွူ။ ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ အံႏအာမာႏ ထိုဖူꩻငိုးဆော့တွော့ꩻ ထွာဗာႏဖိုဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻယောင်ႏယောင်ႏ၊ ထာꩻအံႏထွာအစွူႏ 'အစာအဆိပ်သင့်'ယောင်ႏယောင်ႏတလဲင်ႏသွူ။ ခွန်ကုဝေကထွာနဝ်ꩻ ဟို့ꩻလဲ့တလွေꩻငါအာႏတဝ်း ၂-လဲင်ႏလွုမ်ꩻ၊ အော့ꩻလဲ့ တအော့ꩻငါႏတဝ်းလဲ့ သꩻဟဝ်တဝ်း၊ တသိုꩻထန်ႏကတူႏတိတ်တိတ်တွော့ꩻ အာႏလို့အာႏယွမ်ꩻနဝ်ꩻ ဗော့ꩻသီသီစွဉ်ႏသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ လိုꩻသီးယိုနဝ်ꩻ "အသွားမတော်တစ်လှမ်း၊ အစားမတော်တစ်လုပ်"ကရိုꩻဒါႏ မန်းငဝ်းအတွိုင်ꩻ ကွပ်ထာꩻအံႏတငွါအတာႏတဲင် ဖေႏကထွာပုဲင်ႏရောႏဂါႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏသတိꩻသွူ။ အလွိုးမီႏထွာလဲန်းသွူ ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ပျုစုလိုမ်ꩻလာꩻမွိုင်မွိုင်ချာဗာႏ နုဲင်းဆလဖုံႏယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻရောႏဂါႏ ပျုစုလိုမ်ꩻလာꩻနယ်ꩻဖုံႏ
- ၁။ နီကအံႏထာꩻယို အလွိုးမီႏတတဲ့ꩻတဝ်း သꩻမီႏတဟဝ်တဝ်း၊ အလွိုးမဲန်ထွာလဲန်းဟို့ꩻထိုꩻ လုံးဖြော့ꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ (တဝ်းလဲ့) အလွိုးမဲန်ထွာလဲဉ်း ထာꩻအံႏထွာအစွူႏ (အစာအဆိပ်သင့်)လဲ့နဝ်ꩻ အံႏချာမွိုင်မွိုင်သွော့ "မဟာဖြေဆေး"နေား၊ မဟာဖြေဆေးယို ဖေႏကဒိဋ္ဌတွိုႏခြောင်ꩻနဝ်ꩻ အံႏဗာႏတွမ်ႏထီလိုမ်ꩻသွူ။
အံႏသွူတွမ်ႏထီလိုမ်ꩻတွော့ꩻ အွꩻလွဉ်ꩻသံးသွော့ ထီလျားတစ်ꩻတစ်ꩻနဝ်ꩻနေား၊ ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ ပေါႏအံႏမာႏအဆာႏတစွိုးစွိုးလဲ့ အံႏယင်းမဟာဖြေဆေးနဝ်ꩻ ကဲန်းအာအာ အာဟာႏရမာႏ ကထွာဒါႏ တလီꩻဖုံႏယို အော့ꩻထန်ႏထိုꩻစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။ အော့ꩻသွူတလဲင်ႏ အလွိုးမီႏတဟဝ်တဝ်းဒွိုန်း၊ အလွိုးမီႏတလို့တဝ်းဒွိုန်းလဲ့ အံႏသံးဗာႏထဲင်းသွူ။
- ၂။ အလွိုးမီႏထွာလဲန်း ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻ(တဝ်းလဲ့) ထာꩻအံႏထွာအစွူႏနဝ်ꩻ မဟာဖြေဆေးမီႏအဲန်ထဝ်းနဝ်ꩻ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "လျှာပွတ်ဆေး"တမျိုꩻမျိုꩻတရိုꩻတဝ်း၊ ဇာတိဝင်္ဂ (တသီႏဇာႏတိဝင်ႏ)တရိုꩻတဝ်း အံႏဖေႏဗာႏသွူ။ တသီႏနုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ အံႏဗာႏတွမ်ႏထီလိုမ်ꩻ (ထီလျား)လွဉ်းလွဉ်းသွူ။ သိန္ဓော၊ ဇဝက်သာꩻ၊ ဇာတိဖိုလ်ႏ၊ လေညင်ꩻ၊ ပိတ်တချင်ꩻ၊ မက်ꩻဖစ်ပွမ်း (ခဲန်ႏဒွီႏပေႏ)၊ အေင်သဲင်၊ ကန့်ပလူႏ၊ ကုက္ကရာႏ-စတဲင် တသီႏအမျိုꩻနုဲင်းယို ကပါအာဒါႏတသီးမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ တဲ့ꩻလို့ဒျာႏသွူ၊ တဲ့ꩻဒျာႏတသီႏ အရသာႏ ဆာႏကေႏလိုမ်ꩻဗွောင်မျိုꩻလွုမ်ꩻ၊ တသီႏအရသာႏခွꩻချုက်မျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ တဲ့ꩻတဝ်းသွူ။
- ၃။ ထွာဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ရောႏဂါႏတွော့ꩻ အံႏသွူတသီႏမာႏဆာႏ၊ တသီႏဖြေႏဖုံႏလဲ့ ဟို့ꩻမီႏတယွုတ်ꩻတဝ်းနဝ်ꩻ မောက်ꩻမူးရာႏ ဖꩻတခဝ်ထွူယို ခြွူညညထွူတဲင် အွဉ်ႏအွꩻလိုမ်ꩻလိုမ်ꩻ၊ အွꩻဟံးအာအာသွော့နေား၊ ဖေႏအံႏတွယ်ꩻပါသွော့ တသီႏဆာႏကေႏ တမျိုꩻမျိုꩻနေား၊ တသီႏဆာႏကေႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ကတဲမ်းနယ်ဒါႏ တသီႏမဉ်ꩻနုဲင်းချာနဝ်ꩻဟွဉ်ႏ ကပါအာဒါႏ တသီႏမျိုꩻဖုံႏသွူ။
မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "လျက်ဆား"အမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ တဲ့ꩻဒျာႏသွူ၊ တသီႏဆာႏကေႏ တလီꩻကေႏပါတဝ်းတွော့ꩻ မီႏအံႏဗော့ꩻ တသီႏအရသာႏတချꩻ (တသီႏဟို့ꩻပိတ်)ခြေင်ခြေင်နဝ်ꩻ သꩻတကုဲင်ဒါႏ၊ အော့ꩻသံးဒါႏသွူ။
- ၄။ ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻရောႏဂါႏတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်လိုႏထွန်အိုမ်၊ မောက်ꩻဖါးရာႏ၊ တသာႏသိကျာꩻ ၃-မျိုꩻသွူ။
ဖျောႏပုံႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ ထွန်အိုမ်တတွာမောက်ꩻမူးရာႏရပ်ယို တွမ်ႏထီလိုမ်ꩻခွေꩻဆေ့ꩻဆေ့ꩻ မာꩻပဲစ်ꩻမာꩻခြီလို့လို့သွူတဲင် သော့ꩻဟံးအာထီလိုမ်ꩻခွꩻဖေႏကအဝ်ႏ (၃)ဝန်ႏနေင်းရပ်နဝ်ꩻတွော့ꩻ အွဉ်ႏတုံအွဉ်ႏစွူသွော့နေား၊ ထွန်နဝ်ꩻ လင်ꩻလို့တကောက်ꩻကင်တွော့ꩻ အထီမီႏစွူသွူနဝ်ꩻ တွမ်ႏထီစဲစ်၊ စဲစ်နေးဆျာꩻထန်ႏယွယွ အထီစွူနဝ်ꩻတွော့ꩻ ဆေ့ꩻသော့ꩻသွော့ မောက်ꩻဖါးရာႏတခဝ်နေား၊ သော့ꩻပါတွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻတစေားနေင်းထီနွိုးရပ်နဝ်ꩻတွော့ꩻ ကွယ်ခြီဖေႏလို့လို့သွော့ တသာႏသိကျာꩻနေား၊ အရသာႏနဝ်ꩻ နွိုးဆျာႏတချꩻသွူ၊ ထွူနဝ်ꩻ ဖေႏအွꩻလို့လို့သွော့ တလဲင်ႏချင်ꩻနေား၊ တညတဝ်းတခွယ်ꩻ တနားရီႏရပ်နဝ်ꩻ ဟို့ꩻလဲ့ယွုတ်ꩻ၊ ဖြော့ꩻလဲ့ဖြော့ꩻဒွုမ်တွော့ꩻ မဲ့ꩻအဟဝ်လွဉ်ဒျာႏသွူ။ မောက်ꩻဖါးရာႏ မီႏအဲန်ထဝ်းနဝ်ꩻ ချင်းဖျောႏပဲစ်ꩻမောက်ကြဲင်ႏမဉ်တွော့ꩻ သော့ꩻလဲ့လꩻဒျာႏ၊ တသာႏသိကျာꩻမီႏအဲန်ထဝ်းနဝ်ꩻ ဖျောႏတွမ်ႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻလဲ့လꩻဒျာႏသွူ၊ အွꩻတလဲင်ႏအလွိုးမီႏတဟဝ်လွစ်တဝ်းလဲ့ ဖျောႏဖေႏအွꩻထဲင်းသွော့နေား။
- ၅။ ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မီꩻငဲႏစာႏစော့ꩻလာႏ တဆုတ်ꩻတန်တန်ယို ပသကြောင်းကြောင်း သွယ်ꩻပဲစ်ꩻထွူတွော့ꩻ သော့ꩻထီဆေ့ꩻဆေ့ꩻ ထောင်းသော့ꩻသွော့ ဆိုမ်ႏကြောင်းကြောင်း၊ ဆူကြောင်းကြောင်းနေား၊ ပေါႏဆားပဲစ်ꩻသွူလဲ့ စေ့ꩻအထီတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏမီꩻစာႏထီယို ဖျောႏရော်ꩻတွမ်ႏ တောင်းလျက်ꩻထန်ꩻတလုံꩻတွော့ꩻ ဖေႏအွꩻလို့သွော့ တလဲင်ႏချင်ႏနေား၊ ကဖျောႏအီထီနဝ်ꩻ ထူႏဒျာႏသွော့ထီလိုမ်ꩻခွꩻနေား၊ ဖျောႏထွူနဝ်ꩻ အတျꩻအနျꩻဖုံႏမီႏပါလဲ့ စဲစ်နေးထွူမꩻ ဖေႏအွꩻနေား၊ အွꩻတလဲင်ႏ အလွိုးမီႏတဟဝ်လွစ်တဝ်းလဲ့ မာꩻဖေႏထဲင်း၊ ဖေႏအွꩻထဲင်းသွော့နေား၊ တနီꩻ(၃)လဲင်ႏဖေႏအွꩻနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
- ၆။ ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မောက်ꩻဖါးထီစောအံႏဟန်ႏအိုတစော၊ နံးမန်ꩻထင်ဗွာစဲစ်စဲစ် စောအံႏဟန်ႏအိုတစေား ယို၂-မျိုꩻရော်ꩻတဝင်ꩻ၊ ဖေႏအွꩻသွော့နေား၊ ကွယ်ႏတွော့ꩻ ခေတ်ယိုခါနဝ်ꩻ အီႏလꩻဗာႏနံးမန်ꩻထေင်စဲစ်စဲစ်နဝ်ꩻ တယိုꩻတဝ်းသွူ။
- ၇။ ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻတရိုꩻတဝ်း၊ ဟို့ꩻထိုꩻရိုꩻရိုꩻတရိုꩻတဝ်း ကဟဝ်နွောင်ꩻအီဒါႏ တသီႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ လ္ဘက်အချိုခြောက် ၃-ဆ၊ တသာႏဆိုမ်တဆ၊ ယို ၂-မျိုꩻနဝ်ꩻတွော့ꩻ ဖွိုင်ꩻဟံႏ(တဝ်းလဲ့) ဗွိုင်းခင်ပသီႏကိုတဲင် ဖွောင်မေႏ၊ ဖေႏကထွာဖါႏနေား၊ မီႏထွာသွူဖါႏနဝ်ꩻ ဖါႏတတွာကာဖီရာႏရပ်ယို ဖျောႏတွမ်ႏထီလိုမ်ꩻခွꩻတွော့ꩻ ဖေႏအွꩻသွော့နေား။
လ္ဘက်အချိုခြောက်ကရိုꩻနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻကိုနေင်းထီနွိုးဆဲင်ႏကဖျောႏဒါႏ နေင်းထီနွိုးယို ဖျောႏတွမႏကာဖီတမွေးတဝ်းတွော့ꩻ ကဖျောႏတွမ်ႏအချိုခြောက်ထီနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻလ္ဘက်အချိုခြောက်သွူ။ နေင်းသဲင်ꩻရိုꩻရိုꩻမွေးတဝ်းသွူ။
- ၈။ ဟို့ꩻထိုꩻလုံးဖြော့ꩻတယဝ်း၊ ဟို့ꩻထိုꩻရိုꩻရိုꩻ အမျိုꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း ပေါႏထိုꩻအာနဝ်ꩻ အာႏယွမ်ꩻဒါႏလို့ဒါႏတဲင် ကယွမ်ꩻထိုꩻဒါႏအာႏယို ဖေႏကဗွေချာမွိုင်မွိုင်နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏအွꩻအာအာဖေႏ "ဓာတ်ဆား"ထီသွူ၊ ဓာတ်ဆားရိုꩻရိုꩻထီနဝ်ꩻ ဖျောႏတွမ်ႏထီလိုမ်ꩻခွꩻတွော့ꩻ အွꩻအာအာဖေႏဗာႏသွူ။
ဟို့ꩻထိုꩻအမျိုꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း ပေါႏထိုꩻအာလွဉ်ꩻထာꩻနဝ်ꩻ နန်းဗာႏအသကအန္တရာယ်ႏတဲင် အွꩻနေးဓာတ်ဆားထီလဲ့ မီႏတရနွောင်ꩻတဝ်းနဝ်ꩻ သွင်ꩻဖေႏဗာႏနေးတသီႏဗုတ်ꩻတန်သွူ။ ဒုံကိုတသီႏဗုတ်ꩻတန်သွင်ꩻသား မီႏတအဲန်ထဝ်း၊ တသီႏမီႏတစုံႏလင်ႏတဝ်းနဝ်ꩻ ပသာမွိုင်မွိုင်ဗာႏ တသီႏယုံႏဝေင်ꩻကိုသွူ။
- ၉။ ဟို့ꩻမီႏလွေꩻအာနဝ်ꩻ ယဟန်ႏလဲ့ စူခွꩻခင်ႏခွꩻဒါႏတဲင် စူခင်ႏမီႏခွꩻနဝ်ꩻ "ရေနွေးအိတ်"မီႏအဝ်ႏလဲ့ သော့ꩻဖေႏဗာႏရေနွေးအိတ်သွူ။ ရေနွေးအိတ်မီႏအဲန်ထဝ်းလဲ့ သော့ꩻဖေႏဗာႏနေး ထီပလဲင်ꩻသွူ၊ "ရိုစ့်"ဆပ္ပျာႏဖွန်ႏတထုတ် ငတ်ꩻစွဲးစားခြုံနဝ်ꩻ အဒို့ꩻပါတဲင် ခံႏနွောင်ꩻဒျာႏထီလျား၊ မာꩻထီလျားအိတ်အဝ်ႏလꩻဒျာႏသွူ။[၁]
အာႏကွိုꩻ မွဉ်းဖျင်
- ↑ ခွန်ကုဝေ-မုဲင်းကောင်၊ ခမ်းသားငေါဝ်း(အမုဲင်-၅)အစဲဉ်ႏ(၃၃)