အမေႏရိကန်ႏ ဒေါ်လာ
အမေႏရိကန်ႏ ဒေါ်လာ (အဲင်းကလေတ်: United States dollar) ယို ထွာ အမေႏရိကန်ႏ ခမ်းခြွောန်းဗူႏ USA(United States of America) သီး ကအွောန်ႏတရာꩻခါꩻဒါႏ ရွောန်စုဲင်ႏ(ရွဉ်) ဒျာႏသွူ။ အွောန်ႏတောင်ꩻ ယူႏလꩻအီခါꩻတွမ်ႏ $ သင်္ကေတ၊ ဟဲ့ꩻ ဒေါ်လာ တောဝ်းတဲ့ ယူအဲတ်သ ဒေါ်လာသွူ။
အမေႏရိကန်ႏရွောန် အငိုꩻ ၁ ဒေါ်လာ စေးလာႏလောင်းနောဝ်ꩻ ဇျော့ဝါဆျဉ်တန် ယောင်ꩻဆျောဝ်ႏအောဝ်ႏပါ။ ရွောန်စေးလာႏကို အငိုꩻ ၁ ဒေါ်လာ၊ အငိုꩻ ၂ ဒေါ်လာ၊ အငိုꩻ ၅ ဒေါ်လာ၊ အငိုꩻ ၁၀ ဒေါ်လာ၊ အငိုꩻ ၂၀ ဒေါ်လာ၊ အငိုꩻ ၅၀ ဒေါ်လာ၊ အငိုꩻ ၁၀၀ ဒေါ်လာဗီႏဖုံႏအောဝ်ႏ၊ အောဝ်ႏပဉ်စားစားသွူ။ ဒေါ်လာကို ရွောန်ရောင်ႏတွမ်ႏ ခမ်ꩻရောင်ႏ ရွောန်ယွဲးဗီႏ မာꩻခါꩻတွမ်ႏ ဗောႏဖုံႏ တောင်ꩻဖုံႏ ယင်း ခမ်ꩻဖုံႏတဲ့အောဝ်ႏ။ ထာꩻခြွိုင်းစီꩻဖေႏရွောန် (မန်း- ဈေးရောင်းစက်) ဖုံႏယို စီꩻဖေႏချာဒျာႏ ဝွေꩻသီးကသေနာႏဒါႏ ရွောန်တောင်ꩻဗီႏယွဲးဖုံႏ။ ကွဲးတွော့ꩻ လိုꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ခုမ်အာဒျာႏ ရွောန်စေးလာႏသွူ။ ၁ ဒေါ်လာယို အောဝ်ႏပါ သဲန့် (Cent) ၁၀၀။ အမေႏရိကန်ႏခမ်းကို သဲန့် တောဝ်းတဲ့ ပဲနိယို ထွာ ထာꩻအွောန်ႏထော့ခါꩻ အငိုအဆေ့ꩻသွတ်ꩻ။ သဲန့် ၅၀ ဗီႏငိုꩻ၊ သဲန့် ၂၅ ဗီႏငိုꩻ၊ သဲန့် ၁၀ ဗီႏငိုꩻ၊ သဲန့် ၅ ဗီႏငိုꩻ၊ တွမ်ႏယင်း ၁ သဲန့်ဗီႏဖုံႏအောဝ်ႏ။ ရွောန်စေးလာႏတွမ်ႏ ရွောန်ယာႏ တောင်ꩻယာႏ ဗီသား ဖဲ့ꩻငါဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ နျꩻဗွို့ꩻသေꩻခါꩻ အမေႏရိကန်ႏခမ်းသား လိုꩻကသေငါꩻအာသား အယောင်ꩻ(အရုက်ပုင်ႏ)။ အစောဝ်းခါနောဝ်ꩻ အမေႏရိကန်ႏ ခမ်းခြွောန်းဗူႏ ဥပဒေႏအထျꩻအခင်ကိုရိုꩻ ဗာႏရဲပ်အွောန်ခမ်းထီသား (မန်း- အစိုးရ) ယို အွောန်ႏသေꩻဟောဝ်သေꩻခါꩻဗာႏ ခမ်ꩻယာႏအငိုꩻ ကဗွိုန်ပီဒါႏ ဝွေꩻသီးကထေနျꩻထန်ႏ ရွောန်စေးလာႏဖုံႏရာ နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၇၁ ဗာႏနေင်ႏကို အမေႏရိကန်ႏ ဗာႏရဲပ်အွောန်ခမ်းထီသားဖုံႏ အွောန်ႏတဆွိုး ယားကုဲင်ထိုꩻ ဥပဒေႏနောဝ်ꩻဗာႏတဲင် ကအီးနျꩻထန်ႏထဲင်း ရွောန်စေးလာႏတာႏ အွောန်ႏသေꩻဟောဝ်ခါꩻ ခမ်ꩻယာႏအငိုꩻ တတျာရွောန်ငိုꩻခရာႏ လိုႏတောဝ်းဒုမ်သွူ။ ဒေါ်လာကဉ်းအာအာနောဝ်ꩻ တအောဝ်ႏတောဝ်း ဝင်ꩻကအောဝ်ႏစုဲင်ႏ ဖြေꩻယွဲးအီထာꩻသားထျꩻကို။ အောဝ်ႏဒျာႏကွို့ꩻ လိတ်တဲမ်းတောင်ꩻခါꩻစာႏရင်ꩻ(မန်း-စာရင်း)ကို။ ကောပ်စွောန်ႏ ရွောန် ၁ ဗီႏငိုꩻယို လို့အာထဲင်းက ကထေနျꩻအီဒါႏ ထာꩻဗွို့ꩻမွိုက်ထီ (မန်း- မှင်) တွမ်ႏ စေးငိုꩻနောဝ်ꩻမꩻ ဗာႏနျꩻထေ ရွောန်စေးလာႏသားဖုံႏ ထေနျꩻတောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။
ဒေါ်လာရွဉ်စေးလာႏပုင်ႏစမ်းဖုံႏ
မွဉ်းဖျင်-
၁ ဒေါ်လာဗီႏ ဆငါဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ ဇျော့ဝါဆျဉ်တန် အောဝ်ႏ -
၁ ဒေါ်လာဗီႏ ဆချာဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ အမေရိကန် ခမ်းခြွောန်းဗူႏသီး ထာꩻနျꩻသင်္ကေတ အောဝ်ႏ -
၂ ဒေါ်လာဗီႏ ဆငါဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ တေားမတ်သ စဲ့ဖာသန် အောဝ်ႏ -
၂ ဒေါ်လာဗီႏ ဆျာဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ ပွယ်ꩻ တဲမ်းစူမုဲင် လိတ်ရဲန်ႏဖေႏသေ အုံတောဝ်းခမ်းလင်စူကို အောဝ်ႏ -
အေဗရာဟဲမ် လဉ်ကွန်းလ် ယောင်ꩻနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏ ၅ ဒေါ်လာဗီႏ ဆငါဖဲ့ꩻ -
ထာꩻခင်းလမ်း ယူႏလꩻအီ လဉ်ကွန်းလ်နောဝ်ꩻ အောဝ်ႏ ၅ ဒေါ်လာဗီႏ ဆချာဖဲ့ꩻ -
၁၀ ဒေါ်လာဗီႏ ဆငါဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ အလဲက်သန္ဒား ဟာမီလ်တန် အောဝ်ႏ -
၁၀ ဒေါ်လာဗီႏ ဆချာဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ အမေရိကန်ခမ်း ဘဏ္ဍာ ခင်ႏလမ်းတန် အောဝ်ႏ -
၂၀ ဒေါ်လာဗီႏ ဆငါဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ အဲန်ဒရူး စဲက်သန် ယောင်ꩻဆျောဝ်ႏအောဝ်ႏ -
၂၀ ဒေါ်လာဗီႏ ဆချာဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ လမ်းတန်ဗွာ အောဝ်ႏ -
ဒေါ်လာ ၅၀ ဗီႏ ဆငါဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ ဦလစ်သဲ့ အောဝ်ႏ -
ဒေါ်လာ ၅၀ ဗီႏ ဆချာဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ အမေရိကခမ်း ဝေင်ꩻကတူႏ အောဝ်ႏ -
ဒေါ်လာ ၁၀၀ ဗီႏ ဆငါဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ ဘဲန်ဇျမဉ် ဖရန့်ကလဉ် အောဝ်ႏ -
ဒေါ်လာ ၁၀၀ ဗီႏ ဆချာဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ လွတ်လပ်ရေးခန်းမ ဟဲ့ အုံတောဝ်းခမ်းလင်စူကို ဟော်တန် အောဝ်ႏ
