အာႏဏာႏ
"အာႏဏာႏ" ခွေသွဉ်းလံးနဝ်ꩻ ညဝ်ႏ၊ ထွီႏ၊ ဆျာဖုံႏယို ခွေသွဉ်းတလွူးတဝ်း တမျိုꩻမျိုꩻသွူ။ ကတလွူးတဝ်း တမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻ အကျောင်ꩻထူꩻထူꩻဆန်ꩻဆန်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ တအဲဉ်ထဝ်း၊ ဝါႏသနာႏတဝ်းရိုꩻရိုꩻတွော့ꩻ လွူးတဝ်းဒျာႏသွူ။ လွူးတဝ်းရိုꩻလဲ့ ညဝ်ႏနဝ်ꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻညဝ်ႏသေတဝ်း လွောန်လယ်ႏလွောန်အုံ ခွေသွဉ်းလံးနဝ်ꩻ ကားမုဲင်ꩻဗာႏဗာႏစွောန်ႏဒျာႏသွူ။ ညဝ်ႏလွောန်အုံ ခွေသွဉ်းလံးနဝ်ꩻ အီႏဗွေတနေင်ႏအဝ်ႏကြွို့ꩻတဝ်း၊ လꩻအလာပဲင်ꩻလွုမ်ꩻ ထိုꩻမားချာယင်းဒျာႏသွူ။ ညဝ်ႏကလွောန်အုံ ခွေသွဉ်းလံးအကို ညဝ်ႏမွူးတဗာႏနဝ်ꩻ နီနေင်ႏလွိုလဲဉ်း ပေါႏတခါႏ ထိုꩻမားတခါႏ တွိုႏဒျာႏဟန်ႏနီꩻသွူ။ ဝွေꩻမီႏမဲဉ်လွောန်လဲ့ နုဲင်းဒျာႏဝွေꩻလံးတဲင် ထာꩻခေ့ꩻထာꩻလေတရွေꩻတဝ်း ဝွေꩻလွောန်ဒျာႏသွူ။ ညဝ်ႏမွူးယို ကလွောန်အုံ ခွေသွဉ်းလံးနဝ်ꩻ လွောန်ကွီအံႏထာꩻမွေးတဝ်း၊ လွောန်အုံဒျာႏ ရိုꩻခါႏခါႏ၊ လွောန်ပွေါးယူး တခါႏခါႏသွူ။ ညဝ်ႏမွူးယို ပေါႏအဝ်ႏခွေသွဉ်းလံးခိန်ႏနဝ်ꩻ ညဝ်ႏလင်လွောန်အုံနုဲင်းနဝ်ꩻ ဝွေꩻတကျွိုက်တဝ်း၊ ညဝ်ႏလင်မီႏလွောန်နဝ်ꩻ ဝွေꩻတားဝွေꩻငွေါ်ꩻဆွုမ်ႏစွောန်ႏဒျာႏသွူ။ နုဲင်းခွေကခတ်ကယ်ꩻ ဝွေꩻသꩻသဖော်ꩻနဝ်ꩻ (ခွေလံးဒျာႏ၊ လွိုခွေ ညဝ်ႏလင် ပါꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ မဲဉ်ဖေႏအုံတဝ်း) အဝ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ခင်ႏလံးအုံတကြက်ꩻတဲင် အာႏဏာႏမဲဉ်ပဲင်ႏ ဝွေꩻတဗာႏလွုမ်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ယိုနဝ်ꩻ တိရစ္ဆာန်ႏကထွာဒါႏ ညဝ်ႏမွူးပေႏငါမဉ်ႏတဲ့ မဉ်လꩻတောမ်ႏအာႏဏာႏအကျောင်ꩻသွူ။ တိရစ္ဆာန်ႏကထွာဒါႏ ညဝ်ႏမွူးပေႏငါမဉ်ႏတဲ့ မဉ်လꩻတောမ်ႏအာႏဏာႏတဲင် လိုꩻထဲင်းနဝ်ꩻ စင်းဒေါ့ꩻဒွုမ်ဟောင်း၊ ယိန်းမဲဉ်လꩻလꩻသွူ။ လိုꩻကမဲဉ်လꩻအာႏဏာႏနဝ်ꩻ လောဘ၊ ဒေါသ၊ မောဟ၊ အတ္တ၊ မာႏနတရာꩻထွာအထျꩻတွော့ꩻ မဲဉ်လꩻလဲ့အဝ်ႏ၊ တရာꩻနုဲင်းယိုဖုံႏ ထွာအထျꩻတမွေးတဝ်း မဲဉ်မာꩻဖေႏလိုꩻမျိုꩻအကျိုꩻ၊ ခမ်းထီအကျိုꩻတွော့ꩻ မဲဉ်လꩻလဲ့အဝ်ႏ၊ အဝ်ႏနီမျိုꩻရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ယိုနီမျိုꩻအကို ပထမတမျိုꩻနဝ်ꩻ အာလဲဉ်း ဒုတိယမျိုꩻ မဉ်ႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ မဲ့ꩻအာႏဏာႏအဝ်ႏ ခွန်လိုꩻတန်သီး လက်ခံႏတဝ်းမကောင်းတဲင် ရိုꩻတဝ်းဒွုမ်သွူ။ ကွယ်ႏတွော့ꩻ အာႏဏာႏနီမျိုꩻယိုနဝ်ꩻ တမျိုꩻတောမ်ႏတမျိုꩻ ကင်ꩻဝင်ꩻတလꩻတဝ်း၊ အတ္တဟိတ-နမ်းအကျိုꩻထွာအထျꩻတွော့ꩻ လꩻစွောန်ႏအာႏဏာႏလဲ့ ပရဟိတ-ဝင်ꩻအကျိုꩻယို မာꩻဖေႏဗာႏယင်းဒျာႏနေနေ၊ မာꩻတဝ်း တလꩻတဝ်းသွူ။ ပရဟိတ-ဝင်ꩻအကျိုꩻထွာအထျꩻတွော့ꩻ လꩻစွောန်ႏအာႏဏာႏလဲ့ အတ္တဟိတ-နမ်းအကျိုꩻယို လꩻလွောန်ဗာႏဒျာႏနေနေ၊ ထူႏတဝ်းလဲ့ တလꩻတဝ်းသွူ။ မဲဉ်လꩻအာႏစာႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻလꩻ အတ္တဟိတ-နမ်းအကျိုꩻယို အဝ်ႏလိုႏထူႏလွောန်ꩻချိုꩻငါႏတဝ်း၊ တရာꩻလဲ့နဝ်ꩻ တရာꩻတဝ်းလဲ့နဝ်ꩻ၊ တန်ႏလဲ့နဝ်ꩻ တန်ႏတဝ်းလဲ့နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏထူႏနွိုင်ႏငါႏတဝ်းသွူ။ နမ်းအကျိုꩻယို တထူႏနွိုင်ႏတဝ်း၊ တအွောန်ႏရေꩻငါႏတဝ်းတွော့ꩻ ကအွောန်ႏရေꩻဒါႏ ခမ်းထီလိုꩻမျိုꩻအကျိုꩻနဝ်ꩻ ထွာဗွေႏဘုရာꩻတဖူꩻရဲဉ်ႏ ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏဘုရာꩻနဝ်ꩻ လောကတ္ထစရိယ၊ ဉာတတ္ထစရိယ၊ ဗုဒ္ဓတ္ထစရိယ-ကရိုꩻဒါႏ စရိယသွံပါꩻယိုအကို အမျာꩻအကျိုꩻကရိုꩻဒါႏ လောကတ္ထစရိယနဝ်ꩻ ထွာထာꩻမာꩻအထျꩻသွတ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွေသွဉ်းကမဲဉ်ဒေါ့ꩻနဝ်ꩻ အာႏဏာႏကအဝ်ႏဒါႏ လိုꩻသီးယိုနဝ်ꩻ နီအာႏဏာႏယို အဝ်ႏလိုႏသုံꩻအီတဝ်း နမ်းတာႏ၊ အဝ်ႏလိုႏသုံꩻတရွို့ꩻတဝ်း၊ ကုသိုလ်ႏလဲ့ ဖေႏကလꩻ ဟို့ꩻလဲ့ ဖေႏကကွို့ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုꩻသုံꩻလွေꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ၊ အဝ်ႏလိုႏသုံꩻလွေꩻအီဒျာႏ လိုꩻမျိုꩻ ခမ်းထီတာႏအကျောင်ꩻ တဲက်တွန်ꩻလွေꩻဗာႏသွူ။[၁][၂]