ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ
ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏအလောင်း ကလိုႏမာꩻဒါႏဝတ္တရာꩻ
မွဉ်းဖျင်အွိုးတလဲင်ႏ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ' နိဿယည်းဆရာႏဖုံႏအဲဉ်ထဝ်း၊ ကောသွဉ်သင်ဆုံꩻမꩻသားဖုံႏ အဲဉ်ထဝ်းတဲင် ကွဉ်ဗုဲင်ဟဝ်ဟဝ်လွတဝ်း၊ လွေꩻတုံꩻသွမ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ တွမ်ႏရဟန်ꩻသီးဣန္ဒြေႏတလွောက်ꩻဖက်လွတဝ်းဖုံႏသွူ။ လိုꩻသီးဖုံႏ အဝ်ႏအွꩻလွအတွင်ꩻ အွဉ်ႏမိုးလင်ꩻထေ့အသပိတ်ဖုံႏ၊ နမ်းတွမ်ႏနမ်း ကွီအံႏလွဝင်ꩻဒဲဉ်အိုဖုံႏ၊ ဆောင်ဖုဲင်ꩻတရွပ်ကိုလဲ့ ငဝ်းသင်ႏအွိုက်ꩻက်ꩻအက်ꩻက်ꩻ၊ လိုꩻသီးဖုံႏကဲ့ꩻသဲ့ꩻသွမ်ꩻလွနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻသီးငဝ်းသဲ့ꩻသွမ်ꩻယို ရဟန်ꩻသီးဖုံႏ အဝ်ႏဟွုန်ထွꩻလွဒျာႏ။ ရဟန်ꩻဟဝ်စွိုꩻဖုံႏသဲ့ꩻသွမ်ꩻနယ်ပျꩻအပဲစ်၊ နဝ်ꩻထွူမꩻ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ လဝ်းနယ်ဗွေႏဘုရာꩻ၊ ဗွေႏဘုရာꩻရီချာ ရဟန်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏ၊ မွေးမဲဉ်ႏဒျာႏအကျောင်ꩻ လဝ်းနယ်ချာဗွေႏဘုရာꩻ၊ ဗွေႏဘုရာꩻသဲ့ꩻသွမ်ꩻနုဲင်းယို- "လိုꩻခွဉ်ႏဆေ့ꩻသီး အထာꩻမာꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ တလွောက်ꩻတဝ်း တွမ်ႏရဟန်ꩻသီး၊ တသေန်ႏတဝ်း၊ တသင်ꩻတဝ်း၊ ရဟန်ꩻသီးထာꩻမာꩻတမွေးတဝ်း၊ တအပ်တဝ်း၊ ဟဝ်မာꩻတဝ်း၊ မွော့လွေꩻမာꩻတွိုးနုဲင်းနဝ်ꩻဟောင်း၊ ကမာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ လိုꩻတကေႏညိုႏတဝ်းဒွိုန်းသားလဲ့ တကေႏညိုႏဒွုမ်၊ ကကေႏညိုႏထွူလဲဉ်းသားဖုံႏလဲ့ ထာꩻကေႏညိုႏတလွိုထဲင်းဒွုမ်၊ အမဲဉ်ႏနဝ်ꩻ ထွာထဲင်းဒျာႏ တကေႏညိုႏဒွိုန်းသားလဲ့ ဖေႏကကေႏညိုႏမွုန်း၊ ကေႏညိုႏထွူလဲဉ်းသားဖုံႏတဲ့ ထာꩻကေႏညိုႏဖေႏကလွိုထဲင်းမွုန်းတန်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ"။ ဗွေႏဘုရာꩻသဲ့ꩻသွမ်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻထွူတဲင် ဟော်ꩻနယ် လွူးကုံꩻချာနမ်းယပ်ꩻ၊ ဝင်ꩻအီႏလွူးကုံꩻဖေႏယပ်ꩻ၊ ထာꩻလိုႏအာ၊ ကွို့ꩻသꩻဒါႏတဝ်းထာꩻ၊ မင်ႏပေါင်ꩻကွိုက်ꩻငါႏသွꩻ၊ ထာꩻလွꩻလေႏသီးအပဲစ်ဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ခြုဲင်းနယ်လုဲင်ႏတေား လွူးကုံꩻချာနမ်းယိုꩻ၊ ဝင်ꩻအီႏလွူးကုံꩻဖေႏယိုꩻ၊ ထာꩻလိုႏဆေ့ꩻ၊ ကွို့ꩻသꩻဒါႏဒျာႏ၊ အကျင်ꩻဆေ့ခြေင်း၊ ကျံႏတဆွိုင်ဟူႏထိုꩻဒျာႏကိလေႏသာႏ(ဓုတင်ႏအကျင်ꩻ)၊ ကေႏညိုႏခရာႏဟဝ်ခရာႏ၊ ထိုမ်ႏရွမ်တဝ်းကိလေႏသာႏ၊ ထာꩻကျိုꩻစာꩻသောင်ႏသာအကျိုꩻဖုံႏထွူတဲင် ဟော်ꩻဖေႏတရာꩻ တွမ်ႏရဟန်ꩻသီးနဝ်ꩻကလွောက်ꩻတရာꩻငဝ်းယာႏထွူတဲင် မိန်းတေားနုဲင်းယို- "ရဟန်ꩻသီးဖုံႏ- ခွင်ꩻဖေႏဒျာႏ ကအီႏသွဉ်သင်ဆုံꩻမꩻဖေႏဒါႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏသွူ၊ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏနဝ်ꩻ တပဲ့ꩻအလောင်း အွဉ်ႏသꩻဗာႏနုဲင်းပိုသွီႏယာႏ၊ ကထွာတပဲ့ꩻအီငီꩻသားနဝ်ꩻ(လဲ့) ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏလောင်း အွဉ်ႏသꩻဗာႏနုဲင်းဖါသွီႏယာႏ၊ ဆရာႏတပဲ့ꩻ အချင်ꩻချင်ꩻ မဉ်ႏရိုႏသေႏချာငါလို့ဝင်ꩻ၊ မဉ်ႏခံႏနွမ်ꩻလွဝင်ꩻ၊ အုံညီꩻလွူးငီꩻဝင်ꩻနမ်းနုဲင်းယိုနဝ်ꩻတဲး သာႏသနာႏယို ထင်ႏထိုလွိုင်ႏကွုန်ꩻ ပြန်ꩻပြော်ꩻဗာႏအမန်ႏသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ထူႏဗာႏဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏနုဲင်းယို- သင်္ကန်ꩻဗုဲင်ယို ပွိုက်ꩻဒင်ႏပြေင်အပင်စေႏလောင်းထွူတဲင် ဝုဲင်ႏလင်ꩻဗာႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏခင်ႏထွူ အုံစောင်းပေါင်စူဝုဲင်ႏတွော့ꩻ ရိုꩻဗာႏငဝ်းနုဲင်းယို- "ဩဗွေႏ နီဗွေႏနဝ်ꩻ ထွာဖေႏသွော့ ခွေသွဉ်းဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ ဗွေႏဩ" (ရိုꩻဗာႏသိုမ်လဲင်ႏ)၊ "မွေးသွူ"တဲ့သင်၊ "တာႏဝွန်ႏတထွူႏတဝ်း"တဲ့သင်၊ "ခွေတာႏဝွန်ႏဒျာႏ"တဲ့သင်၊ "လွောက်ꩻဖက် ဒျာႏ"တဲ့သင်၊ "ကေႏညိုႏခရာႏ နမ်းပုံႏအငုဲင်ꩻ ယံကဗွေစွုမ်ႏသွော့"တဲ့သင် နေးတွမ်ႏနမ်းတရိုꩻတဝ်း၊ နေးတွမ်ႏဖြောင်းတရိုꩻတဝ်း၊ နေးတွမ်ႏနမ်းတွမ်ႏဖြောင်းတရိုꩻတဝ်း မိဉ်ႏအွဉ်ႏသေချာနဝ်ꩻတဲး ထွာထူႏဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ၊ နေးတွမ်ႏနမ်းတရိုꩻတဝ်း၊ နေးတွမ်ႏဖြောင်းတရိုꩻတဝ်း၊ နေးတွမ်ႏနမ်းတွမ်ႏဖြောင်းတရိုꩻတဝ်း မိဉ်ႏအွဉ်ႏသေချာတဝ်းနဝ်ꩻတဲး ထွာတဝ်းထူႏဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏနဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- တပဲ့ꩻအုံဗော့ꩻဆရာႏသားနဝ်ꩻ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏအလောင်း ကျင်ꩻယံယံဗာႏနုဲင်းယို၊ ကအီႏရိုꩻငါယိုနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏအကျင်ꩻယံနဝ်ꩻသွူ- မွူးရဝ်ꩻခိုႏထွိုင်ႏစဝ်းစဝ်းထွူတဲင် ဗွောင်ႏခင်ႏဖါႏ၊ သင်္ကန်ꩻဗုဲင်ပွိုက်ꩻဒင်ႏပြေင်စေႏလောင်းတွော့ꩻ (၁) ကပ်ဗာႏတံꩻပူႏ (၂) ကပ်ဗာႏထီမဲ့ဖြား (၃) ဒါဗာႏထာꩻဒါ (၄) ယာဂုꩻမိဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ပသေကြောင်းဝန်ႏထွူတဲင် ကပ်ဗာႏယာဂုꩻ၊ (၅) ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ အွꩻယာဂုꩻမဉ်ႏထွူနဝ်ꩻ ကပ်ဗာႏလုဲင်ႏထီ ထူႏချာလုဲင်ႏဝန်ႏ ခွုမ်လင်ꩻဖွိုႏဖွိုႏ ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ ဖေႏကတလူႏမွုန်းလို့ဝင်ꩻ ပသေကြောင်းကြောင်းတွော့ꩻ အွဉ်ႏဟဝ်ဗာႏ၊ (၆) ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏမဉ်ႏထွိုင်ႏထိုꩻနဝ်ꩻ ခေါက်အွဉ်ႏဟဝ်ဗာႏထာꩻဒါ။ (၇) နဝ်ꩻကိုခြာရပ် ထာꩻအီႏမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻထိုꩻဗာႏအရပ်နဝ်ꩻသွူ။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ မဉ်ႏမဉ်နွို့လွေꩻဒုံ(တုံꩻသွမ်ꩻ)တဲ့ ကပ်ဗာႏသင်္ကန်ꩻပွိုင်ႏနွို့ဒုံ၊ ထူႏချာဗာႏ သင်္ကန်ꩻပွိုင်ႏအုံကျောင်ꩻ၊ ကပ်ဗာႏ ပန်ꩻကျိုꩻ၊ ထပ်ဖေႏပါဗာႏ သင်္ကန်ꩻဒုက္ကုဋ်၊ ပသေသပိတ်ထွူတဲင် တွမ်ႏထီကောင်းကျင်နဝ်ꩻ ကပ်ငါဖေႏဗာႏ၊ ဥပဇ္ဈာယ်ႏမဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏ ရဟန်ꩻလွေꩻလွဉ်ꩻဆချာသားတဲ့ ဒို့ꩻဗဉ်ႏသိုမ်ထွောင်း ဗုဲင်တွောင်းငီႏငီႏ စွိုင်တွမ်ႏပန်ꩻကျိုꩻ ရုံႏဗုဲင်တွမ်ႏသင်္ကန်ꩻဒုကုဋ် အွဉ်ႏဆိုပ်ꩻကမ္ပတ်ရာႏထွူ ထူႏပသေသပိတ်ထွူတွော့ꩻ ထွာဖေႏဗာႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ ပစ္ဆာသမဏ၊ လွေꩻညာꩻငါႏလွဉ်ꩻဗာႏတဝ်း၊ လွေꩻတွိုက်ငါႏလွဉ်ꩻဗာႏတဝ်း၊ ခံႏထူႏလုဲင်ႏဖေႏဗာႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏသပိတ်၊ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ အဝ်ႏဒေါ့ꩻထာꩻတွင်ꩻ ဒေါ့ꩻသော့ꩻဗာႏတဝ်းငဝ်း (ဒေါ့ꩻခူႏခါႏဗာႏတဝ်းဆရာႏ)၊ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ မိဉ်ႏဒေါ့ꩻငဝ်းဗော့ꩻတဖဲစ်အာပတ်လဲ့ ရဲးဆီꩻဗာႏ။ အဝ်ႏတုံꩻသွမ်ꩻမဉ်ႏသဲင်ꩻလွဉ် သဲင်ꩻဒါဖေႏရီးရီးဗာႏထာꩻဒါ၊ အွဉ်ႏတံꩻ(ဗော့ꩻ)သေꩻဖေႏဗာႏ ထီဟွာႏခင်ႏ' ခင်ႏယမ်းတင်ꩻကွဉ်း' ဖွိုင်ꩻခဝ်ဒွူခင်ႏ၊ လောကျိုႏထူႏဆွုမ်ႏဖေႏဗာႏ သပိတ်သင်္ကန်ꩻ၊ ကပ်ဖေႏဗာႏ သင်္ကန်ꩻပွိုင်ႏကွဉ်ကျောင်ꩻ၊ ထူႏချာဖေႏဗာႏလုဲင်ႏ သင်္ကန်ꩻပွိုင်ႏလွေꩻတုံꩻသွမ်ꩻ၊ သင်္ကန်ꩻဗုဲင်နဝ်ꩻ တသိုꩻမဉ်ႏစဝ်ႏလဲ့ အွဉ်ႏတင်းဆောင်းဗာႏယာခိုး၊ သင်္ကန်ꩻနဝ်ꩻ အွဉ်ႏတင်းညဗာႏတဝ်းယာခိုး၊ ခေါက်ဟဝ်ဗာႏသင်္ကန်ꩻ၊ မဉ်ႏခေါက်သင်္ကန်ꩻနဝ်ꩻ "အထာႏဝရပ်ယို ခေါက်ခြောင်ꩻဖေႏကထဲ့မွုန်း"အွဉ်ႏသꩻနုဲင်းနဝ်ꩻထွူမꩻ ခေါက်ဗာႏ၊ အခေါက်ကိုနဝ်ꩻ အွဉ်ႏသော့ꩻဗာႏပန်ꩻကျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ သွမ်ꩻတဲ့အဝ်ႏဒျာႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏလဲ့ မဉ်ႏမဉ်သုံꩻနဝ်ꩻ ကပ်ထီထွူတဲင် ကပ်ဖေႏဗာႏသွမ်ꩻ၊ "လိုႏနေထီအွꩻ"လဝ်းဗာႏဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏသုံꩻသွမ်ꩻမဉ်ႏထွူ ကပ်ဖေႏထီထွူတဲင် လောႏထူႏချာသပိတ် ခွုမ်အွဉ်ႏလင်ꩻဖွိုႏဖွိုႏ ပသေဟဝ်ဟဝ် ဖေႏကတလူႏမွုန်းထာꩻ ခါစင်စင်ထိုꩻထီ အွဉ်ႏတင်းဆောင်းဗာႏယာခိုးကို၊ သပိတ်နဝ်ꩻ အွဉ်ႏတင်းညဗာႏတဝ်းယာခိုး၊ အွဉ်ႏဟဝ်ဗာႏ သပိတ်သင်္ကန်ꩻ၊ မဉ်ႏအွဉ်ႏဟဝ်သပိတ်နဝ်ꩻ စူတပင်နဝ်ꩻ ခွုမ်သပိတ်၊ စူတပင်နဝ်ꩻ ကြောင်းကြမ်ꩻလင်ꩻရီး ကူႏခလတဲ့သင်၊ ခုံႏကလာထဲင်ခလတဲ့သင် အွဉ်ႏဟဝ်ဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊ သပိတ်နဝ်ꩻ အွဉ်ႏလင်ꩻဗာႏတဝ်း ထာꩻဒါတအဲဉ်ထဝ်းဟံႏလောင်း။ မဉ်ႏအွဉ်ႏဟဝ်သင်္ကန်ꩻနဝ်ꩻ စူတဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ခွုမ်ခါꩻသင်္ကန်ꩻ အဝ်ႏကုဲင်စူတပင်နဝ်ꩻ စမ်ႏဖြွꩻရီးကဒွိုန်း သင်္ကန်ꩻဖွို့ꩻဝါႏ' မွေးတဝ်းလဲ့ သင်္ကန်ꩻဖွို့တဖြွီꩻထွူမꩻ ခသူꩻဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ အမော့၊ ခယိုဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ အခေါက်ခွေႏ အွဉ်ႏဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏမဉ်ႏထွိုင်ႏထိုꩻနဝ်ꩻ ခေါက်ဟဝ်ဗာႏထာꩻဒါ၊ အွဉ်ႏသိမ်ꩻဟဝ်ဗာႏ ထီဟွာႏခင်ႏ' ခုံႏဟွာႏခင်ႏ' ဖွိုင်ꩻခဝ်ဒွူခင်ႏ၊ နဝ်ꩻကိုခြာနဝ်ꩻ ထာꩻအီႏထာꩻစျꩻမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻထိုꩻဗာႏအရပ်နဝ်ꩻသွူ။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ မဉ်ႏမဉ်လူးထီလဲ့ စီႏရင်ႏဖေႏဗာႏထီလူး၊ မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏအခွꩻလဲ့ စီႏရင်ႏဖေႏဗာႏအခွꩻစား၊ မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏအလျား(အလိုမ်ꩻ)စားလဲ့ စီႏရင်ႏဖေႏဗာႏ အလျား(အလိုမ်ꩻ)စား။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ မဉ်ႏမဉ်နွို့သိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻလဲ့ တွမ်ႏထီလုံꩻဗာႏကသယ်ဖွန်ႏ၊ တွမ်ႏထီစိုပ်ꩻဗာႏဟံႏဗော့ꩻညက်၊ ထူႏခုံႏသိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻထွူတဲင် ထွေလွဉ်ꩻထွေလွဉ်ꩻ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏဆချာတွော့ꩻ ကပ်ဖေႏခုံႏအိုပ်ꩻဒင်ႏတသိုꩻ လောႏထူႏဆွုမ်ႏချာသင်္ကန်ꩻထွူ အွဉ်ႏလင်ꩻဗာႏ သင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်း(တထွောင်း)ကို၊ ဖေႏဗာႏ(ကသယ်)ပဆျာႏဖွန်ႏ၊ ကပ်ဗာႏ ဟံႏဗျက်၊ မဉ်ႏတတ်နွိုင်ႏဒါႏလဲ့ နွို့ဗာႏသိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻကို၊ မဉ်ႏနွို့သိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻကိုနဝ်ꩻ တွမ်ႏဟံႏဗျက်သူႏခါꩻဗာႏမဲ့ငါ၊ ဒို့ꩻခါꩻဗာႏနမ်းဆငါဆချာဖဲ့ꩻထွူမꩻ နွို့ဗာႏသိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻ၊ အုံလင်ꩻတွိုက်ဗာႏတဝ်း မထေရ်ႏရဟန်ꩻတန်သီး၊ ရဲးခါꩻဗာႏတဝ်း ရဟန်ꩻပေႏသီးဖုံႏခင်ႏလမ်း၊ သိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻကိုနဝ်ꩻ မာꩻဖေႏဗာႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏပရိကံႏ၊ အဝ်ႏသိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻကိုမဉ်ႏထန်ႏ(ခိန်ႏ)လဲ့ ထူႏအီပါတွမ်ႏ ခုံႏအိုပ်ꩻဒင်ႏတသိုꩻထွူတဲင် ပေ့ꩻခါꩻနမ်းဆငါဖဲ့ꩻ ဆချာဖဲ့ꩻထွူမꩻ ထန်ႏထိုꩻဗာႏ သိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကလူးထီတွင်ꩻနဝ်ꩻလဲ့ မာꩻဖေႏဗာႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏပရိကံႏ(ဒွူတခြီႏစတဲင်)၊ လူးထီမဉ်ႏထွူ ထန်ႏရီးဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏထွူ မာꩻစင်စင်ထိုꩻထီနမ်းလောင်း ကွဉ်သင်္ကန်ꩻပွိုင်ႏထွူတွော့ꩻ ဒွုတ်ꩻစင်ဖေႏဗာႏ ထီဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏနမ်းလောင်း၊ ကပ်ဗာႏသင်္ကန်ꩻပွိုင်ႏ၊ ကပ်ဗာႏသင်္ကန်ꩻဗုဲင်၊ ထူႏခုံႏအိုပ်ꩻတသိုꩻသိုမ်းထွူတွော့ꩻ လွဉ်ဒါရီးရီးဗာႏထာꩻဒါ၊ အွဉ်ႏလင်ꩻဗော့ꩻဗာႏ ထီဟွာႏခင်ႏ' ခုံႏဟွာႏခင်ႏ' ဖွိုင်ꩻခဝ်ဒွူခင်ႏ၊ လဝ်းဗာႏဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏထီအွꩻသွူ၊ အမဉ်ႏမဉ်ထွဉ်ႏသွဉ်ထူႏတဲ့ သွဉ်ထူႏဗာႏ၊ အမဉ်ႏမဉ်ရီချာခူꩻလိမ်ꩻခူꩻပြန်ႏလဲ့ ရီဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဆရာႏကအုံသော့ꩻကျောင်ꩻအကို ထာꩻအီႏမဉ်ႏအဝ်ႏ၊ မဉ်ႏတတ်နွိုင်ႏဒါႏလဲ့ ဖျိုးကြောင်းဗာႏ၊ ဖျိုးကြောင်းကျောင်ꩻသားနဝ်ꩻ ထူႏထန်ႏရီးသပိတ်သင်္ကန်ꩻထွူတဲင် အွဉ်ႏလင်ꩻဗာႏသင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်း(တထွောင်း)၊ ထူႏထန်ႏနိသီဒဲင် ထာꩻဒါထွူတဲင် အွဉ်ႏလင်ဗာႏသင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်း(တထွောင်း)၊ ထေထန်ႏ ထာꩻဒါပီမွဉ်ထွူတဲင် အွဉ်ႏဗာႏသင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်း၊ ကူႏနဝ်ꩻ ယွော့လွေꩻဖွိုႏဖွိုႏဟဝ်ဟဝ် ဖေႏကတွစ်မွုန်း' ဖေႏကတလူႏမွုန်း တခါꩻလာႏတခါꩻပေါင် အွဉ်ႏလင်ꩻဗာႏသင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်း၊ ခုံႏအုံဒင်ႏနဝ်ꩻ(လဲ့) ယွော့လွေꩻဖွိုႏဖွိုႏဟဝ်ဟဝ် ဖေႏကတွစ်မွုန်း' ဖေႏကတလူႏမွုန်း တခါꩻလာႏတခါꩻပေါင် အွဉ်ႏလင်ꩻဗာႏသင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်း၊ ကူႏခင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထေထန်ႏထွူတဲင် အွဉ်ႏဗာႏသင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်း၊ ဆွေႏအင်ႏနဝ်ꩻ ထေထန်ႏအွဉ်ႏဗာႏသင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်း၊ ပဲဉ်အုံနောင်နဝ်ꩻ(လဲ့) ထေထန်ႏထွူ အွဉ်ႏဗာႏသင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်း၊ ထာꩻဒါလောင်ဟံႏလောင်းနဝ်ꩻ(လဲ့) တောင်ꩻသေꩻခါꩻ ကဒါခါꩻခင်ႏလမ်းထွူတဲင် ထေထန်ႏအွဉ်ႏဗာႏသင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်း၊ ကျောင်ꩻကိုနဝ်ꩻ ကောင်းကဝ်ယွိုင်ႏ သေ့ꩻခြုံဖုံႏမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ထွားကီဖွစ်ꩻလင်ꩻရီးဗာႏ၊ ပွစ်စင်ထိုꩻဗာႏ တလီꩻပေါက်ꩻဖုံႏ၊ ထာꩻဆေင်ႏအလောင်း ကသူႏခါꩻဆွို့လီးတနျာႏ မဉ်ႏတအိုႏထိုꩻလဲ့ စိုပ်ꩻစဝ်ႏပိတ် ဆေ့ꩻစင်စင်ထီထွူတဲင် ပွစ်ထိုꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဟမ်ႏလောင်းကမာꩻသေꩻခါꩻနေးအရောင်ႏဖြေင်း မဉ်ႏတအိုႏထိုꩻလဲ့ စိုပ်ꩻစဝ်ႏပိတ် ဆေ့ꩻစင်စင်ထီထွူတဲင် ပွစ်ကြောင်းထိုꩻဗာႏ၊ ဟံႏနဝ်ꩻ မဉ်ႏတမာꩻချော်ꩻခါꩻတဝ်းနုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻလဲ့ "ဖေႏထာꩻအီႏစျꩻ ကတဗော့ꩻမွုန်းကျောင်ꩻ"အွဉ်ႏသꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဖြွူးရီးတွမ်ႏထီထွူတွော့ꩻ ဖွစ်ꩻဖျိုးလွဉ်ꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီꩻစက်ꩻစျꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဖွစ်ꩻဗူႏထွူတွော့ꩻ လွေꩻစွဉ်ꩻထိုꩻဗာႏ သင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်းကိုနဝ်ꩻသွူ။ ထာꩻဒါဟံႏလောင်းနဝ်ꩻ အွဉ်ႏတင်းယာခိုး ဖွစ်ꩻတဖုံထွူ အွဉ်ႏဒါချာဗာႏယင်း ကဒါသေꩻခါꩻခင်ႏလမ်းအတွိုင်ꩻ၊ ကူႏခင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ(တဲ့) အွဉ်ႏလိုယာခိုး ဖွစ်ꩻကြောင်းထွူ အွဉ်ႏချာဗာႏယင်း အခင်ႏလမ်းအတွိုင်ꩻ၊ ကူႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏတင်းယာခိုး ဖွစ်ꩻကြောင်းတဖုံထွူ ယွော့လင်ꩻဖွိုႏဖွိုႏဟဝ်ဟဝ် ဖေႏကခွေါင်းကတလူႏဗာႏမွုန်း တခါꩻလာႏတခါꩻပေါင် အွဉ်ႏချာဗာႏယင်း အခင်ႏလမ်း။ပ။ အွဉ်ႏဗိုန်ပီချာယင်းနုဲင်းကီနဝ်ꩻဟွဉ်ႏအတွိုင်ꩻ။ ပါတွမ်ႏထာꩻအီႏထာꩻစျꩻ တလီꩻအဝ်ႏဆကွဉ်ႏဖဲ့ꩻ မဉ်ႏမာꩻလွဉ်နဝ်ꩻ ပေ့ꩻဗာႏတလီꩻပေါက်ꩻခကွဉ်ႏဖဲ့ꩻ။ ခတွို့ꩻ။ ခထင်ꩻ။ ခနဝ်။ မဉ်ႏထွာထာꩻခွꩻခိန်ႏနဝ်ꩻ မွူးယာခိုႏ ဗွောင်ဗာႏတလီꩻပေါက်ꩻ၊ ထာꩻခေ့ꩻခိုႏနဝ်ꩻ ပေ့ꩻခါꩻဗာႏ။ မဉ်ႏထွာထာꩻခွꩻခိန်ႏ မွူးယာခိုႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏပေ့ꩻဗာႏတလီꩻပေါက်ꩻ၊ ထာꩻခေ့ꩻခိုႏနဝ်ꩻ ပေ့ꩻခါꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကျောင်ꩻဝဲင်ꩻကို။ လူးထီခင်ႏလမ်း။ တရောပ်စီꩻဝွေꩻလို့ဝင်ꩻ။ မေႏဖါႏဆောင်(ဆောင်ဖုဲင်ꩻ)။ စွဉ်ꩻခွဉ်ႏတန်ခင်ႏခမ်းဖုံႏ ထာꩻအီႏထာꩻစျꩻမဉ်ႏအဝ်ႏ ဖွစ်ꩻဖျိုးကြောင်းဗာႏ။ ထီအွꩻမဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်း အွဉ်ႏတံꩻဗာႏထီအွꩻ၊ ထီသုံꩻ(ထီဟွာႏ)မဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်း အွဉ်ႏတံꩻဗာႏထီသုံꩻ(ထီအွꩻ)၊ ခွဉ်ႏတန်ထျꩻ ထီဟွာႏစူမဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်း တွောင်ဗွေသော့ꩻဗာႏ။ မဉ်ႏထွာဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ တပျောႏတဝ်းလဲ့ ကထွာတပဲ့ꩻအုံဗော့ꩻသားနဝ်ꩻ (နမ်းကိုႏတဲင်ႏလဲ့) ပင်ꩻလွေꩻဗာႏအရပ်လောင်ႏလင်၊ (ထွဉ်ႏဝင်ꩻလင်တဲင်) ပင်ꩻလွေꩻဗာႏအရပ်လောင်ႏလင်၊ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏအတာႏ ဒေါ့ꩻနယ်ဖေႏဗာႏ ငဝ်းတရာꩻ။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ မဉ်ႏထွာသံႏသယ(ကုက္ကုစ္စ)လဲ့ မာꩻထိုꩻမားဖေႏဗာႏ။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ ထာꩻယူႏမဉ်ႏမာႏလဲ့ နေးတွမ်ႏငဝ်းတရာꩻတဲင် (နမ်းလဲ့) မာꩻသျင်ꩻထိုꩻဖေႏဗာႏ၊ (ထွဉ်ႏဝင်ꩻတဲင်) မာꩻသျင်ꩻထိုꩻဖေႏဗာႏ။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏနဝ်ꩻ တွိုႏလဲဉ်းသံဃာဒိသေသ်အာပတ်တဲင် ထွာပရိဝါသ်ထွိုက်၊ ကထွာတပဲ့ꩻအုံဗော့ꩻသားနဝ်ꩻ အွဉ်ႏရေꩻမာꩻဖေႏဗာႏ။ "မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ သံဃာႏဖေႏဗာႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ ပရိဝါသ်ဟောင်း" အွဉ်ႏရေꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ။ ငင်ႏလင်ꩻထွိုက်အထျꩻ။ ဖေႏထွိုက်မာနတ်။ သွင်ꩻထွိုက်အဗ္ဘာန်။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏလောင်း သံႏဃာႏအဝ်ႏလိုႏမာꩻဖေႏ တဇ္ဇနီယကံႏ၊ နိယဿကံႏ။ ပဗ္ဗာဇနီယကံႏ။ ပဋိသာရဏီယကံႏ။ ဥက္ခေပနီယကံႏ။ "မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ သံႏဃာႏဖေႏကမာꩻဗာႏမွုန်းနော၊ ဖေႏနေးကလုဲင်ႏလွေꩻဒျာႏကံႏဖွီရာꩻဟောင်း"အွဉ်ႏရေꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏအတွက် သံႏဃာႏမဉ်ႏမာꩻလဲဉ်း ကံႏ၊ တဇ္ဇနီယကံႏ၊ နိယဿကံႏ၊ ပဗ္ဗာဇနီယကံႏ။ ပဋိသာရဏီယကံႏ၊ ဥက္ခေပနီယကံႏလဲ့ ကထွာတပဲ့ꩻအုံဗော့ꩻသားနဝ်ꩻ အွဉ်ႏရေꩻဗာႏနုဲင်းယို- "မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ အီႏကျင်ꩻဗာႏဟဝ်ဟဝ်ဟောင်း၊ အွဉ်ႏချꩻလင်ꩻထိုꩻ မာန်ႏမျိုꩻအဆွဉ်ႏဟောင်း၊ အကျင်ꩻ ဖေႏကလွစ်လꩻကံႏဟောင်း။ သံႏဃာႏဖေႏကမာꩻငိမ်ꩻထိုꩻဖေႏ ကံႏနဝ်ꩻဟောင်း" အွဉ်ႏရေꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏသင်္ကန်ꩻနဝ်ꩻ မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏစိုမ်ႏလဲ့ တပဲ့ꩻအုံဗော့ꩻသားနဝ်ꩻ စိုမ်ႏဖေႏဗာႏသွူ၊ မွေးတဝ်းလဲ့ အွဉ်ႏရေꩻဖေႏဗာႏ "မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ အီႏစိုမ်ႏဖေႏဗာႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏသင်္ကန်ꩻဟောင်း"။ မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏဆꩻဖေႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏသင်္ကန်ꩻလဲ့။ပ။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏအတာႏ မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏဒွိုႏ တသီႏစိုမ်ႏထီလဲ့။ပ။ မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏဖေႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏသင်္ကန်ꩻလဲ့။ပ။ မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻစိုမ်ႏဖေႏဗာႏဟောင်း"။ မဉ်ႏစိုမ်ႏသင်္ကန်ꩻနဝ်ꩻ တလိန်ႏဟဝ်ပဉ်ဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻတဲင် စိုမ်ႏဟဝ်ဟဝ်ဗာႏ၊ ပေါႏတသီႏစိုမ်ႏထီ တသေ့ꩻတဝ်းဒွိုန်းနဝ်ꩻ လွေꩻထိုꩻဗာႏတဝ်း။ တအွဉ်ႏဟွုန်တဝ်း ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏနဝ်ꩻ သပိတ်ယို ဖေႏထိုꩻဗာႏတဝ်း ဝိသဘာဂပုဂ္ဂိုလ်ႏ၊ ထူႏ(လူႏခံႏ)ဗာႏတဝ်း ဝိသဘာဂပုဂ္ဂိုလ်ႏသပိတ်။ ဖေႏဗာႏတဝ်းသင်္ကန်ꩻ၊ လူႏခံႏဗာႏတဝ်းသင်္ကန်ꩻ။ ဖေႏဗာႏတဝ်း ပရိက္ခရာႏ၊ လူႏခံႏဗာႏတဝ်းပရိက္ခရာႏ။ ကြော့ꩻဖေႏဗာႏတဝ်း ဝိသဘာဂသီးကလူꩻ၊ ထွဉ်ႏကြော့ꩻဗာႏတဝ်းကလူꩻ။ မာꩻဖေႏဗာႏတဝ်း ဝိသဘာဂပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးပရိကံႏ၊ ထွဉ်ႏမာꩻဖေႏဗာႏတဝ်း ပရိကံႏ။ မာꩻဖေႏဗာႏတဝ်း ဝေယျာဝစ္စ၊ ထွဉ်ႏမာꩻဗာႏတဝ်း ဝေယျာဝစ္စ။ ထွာဖေႏဗာႏတဝ်း ဝိသဘာဂသီးပစ္ဆာသမဏ၊ ထူႏဗာႏတဝ်း ဝိသဘာဂပစ္ဆာသမဏ။ လူႏခံႏသဲင်ꩻဖေႏဗာႏတဝ်း ဝိသဘာဂပုဂ္ဂိုလ်ႏတာႏသွမ်ꩻ၊ ထွဉ်ႏလူႏခံႏသဲင်ꩻဖေႏဗာႏတဝ်း ဝိသဘာဂပုဂ္ဂိုလ်ႏတာႏသွမ်ꩻ။ တလဝ်းသေꩻခါꩻတဝ်း ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏနဝ်ꩻ နွို့သဲင်ꩻဗာႏတဝ်းဒုံ။ လွေꩻဗာႏတဝ်းသုသာန်ႏ(သင်ႏခဲင်ꩻ)။ လွေꩻဗာႏတဝ်း ရပ်လောင်ႏရပ်လင်။ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏမဉ်ႏအုံဟဝ်တဝ်းနဝ်ꩻ ခွုင်းအသက်ကဆွာꩻအတွိုင်ꩻ ဝွတ်ပတ်ဖေႏဗာႏ၊ ပွေါးတွိုႏဗာႏစွဉ်ႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏကဟဝ်ချာ။ (တောင်ꩻသေꩻ// အဝ်ႏကုဲင် တပဲ့ꩻအလောင်း ဆရာႏကလိုႏမာꩻဒါႏ ဝတ္တရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ဗိုန်ဒျာႏနုဲင်းကီယိုအတွိုင်ꩻသွူ။) ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏနဝ်ꩻ ရွစ်နယ်ဖေႏပါဠိတောႏတဲ့သင်၊ ရီရွောင်အနက်အဓိပ္ပါယ်ႏ အလဲင်ႏလဲင်ႏအခြွိုက်ခြွိုက်လဲ့သင်၊ ခါးလားအပဲစ်ကပေါႏ ဆုံꩻမꩻသေꩻခါꩻရီးတဲ့သင်၊ အပဲစ်မဉ်ႏပေါႏ အပဲစ်နယ်ပျꩻ သွဉ်သင်ဆုံꩻမꩻတဲ့သင် (တနယ်ꩻ) ဆုံꩻမꩻရီးရီးနေးတဲ့တရိုꩻတဝ်း၊ သွဉ်သင်အလဲင်ႏလဲင်ႏတရိုꩻတဝ်း ကျံႏထွို့ꩻဗူႏဗာႏ၊ ပင်ႏတသွောင်းဖေႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။
အာဂန္တုကဝတ်
မွဉ်းဖျင်ရဟန်ꩻသီးဖုံႏ- အာဂန္တုကရဟန်ꩻနဝ်ꩻ "ယိုခါ အီႏနွို့သော့ꩻသွူကျောင်ꩻ"ယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဗွောင်ႏခင်ႏဖါႏ အွဉ်ႏလင်ꩻဖွိုႏ တဖုံပသာထွူပီꩻလွေꩻပါ၊ ရိုပ်ꩻထိုꩻထီꩻ၊ သင်္ကန်ꩻကကိုက်ခါꩻမုနိလောင်းယို ဗွောင်ထိုꩻထွူတဲင် အွဉ်ႏဒင်ႏဗာႏပြေင်လောင်း၊ နွို့လွေꩻသာႏသာႏယာႏယာႏဗာႏ ကျောင်ꩻကို၊ အာဂန္တုကကနွို့သော့ꩻကျောင်ꩻကိုသားနဝ်ꩻ " အာဝါသိကရဟန်ꩻသီး စုလို့ဝင်ꩻမုဲင်ꩻကိုခြာ"တောင်ꩻသေꩻခါꩻပါဗာႏ၊ လွေꩻထေ့ အာဝါသိကရဟန်ꩻဖုံႏ ကခြွဉ်းစုသော့ꩻလွဒါႏ တရောပ်အုံကွံ' မဏ္ဍပ်' သေင်ႏမွူးထျꩻဖုံႏထွူတဲင် သင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်းတထွောင်းကိုနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဟဝ်ဗာႏသပိတ်၊ အွဉ်ႏဟဝ်ဗာႏသင်္ကန်ꩻ၊ ထူႏလွောက်ꩻရာꩻထာꩻဒါထွူတဲင် အုံလင်ꩻဗာႏ၊ "ထီအွꩻအဝ်ႏမုဲင်ꩻကို၊ ထီသုံꩻအဝ်ႏမုဲင်ꩻကို" ရီဗာႏ ထီအွꩻထီသုံꩻ၊ မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏထီအွꩻတဲ့ ထူႏအွꩻဗာႏ၊ မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏထီသုံꩻလဲ့ ထူႏထီသုံꩻထွူတဲင် ဟွာႏဗာႏခင်ႏဖုံႏ၊ ဟွာႏခင်ႏသားနဝ်ꩻ တွမ်ႏစူတဖဲ့ꩻတဲင် ဗွုန်ႏထောက်ꩻဗာႏထီ၊ တွမ်ႏစူတဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ဗွꩻကြောင်းဗာႏခင်ႏဖုံႏ၊ စူကဗွꩻအီခင်ႏဖုံႏဖဲ့ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဗွုန်ႏအီဗာႏတဝ်းထီ၊ စူကဗွုန်ႏအီထီဖဲ့ꩻနဝ်ꩻတဲ့ ဗွꩻအီဗာႏတဝ်းခင်ႏဖုံႏ၊ ရီဖဝါႏကတဖုံအီခင်ႏဖါႏထွူတဲင် တဖုံဗာႏခင်ႏဖါႏ၊ တဖုံခင်ႏဖါႏသားနဝ်ꩻ တဖုံအီရီးရီးဗာႏ တွမ်ႏဖဝါႏသဲင်၊ ဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻမꩻ (ဖဝါႏ)စဝ်ႏ၊ ပဆူႏ ဖဝါႏတဖုံအီခင်ႏဖါႏထွူတဲင် သင်ꩻရာꩻခင်ႏလမ်းတထွောင်းင်း အွဉ်ႏချင်သေꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ အာဝါသိရဟန်ꩻနဝ်ꩻ မဉ်ႏတန်ကယ်ꩻတဲ့ ဝုဲင်ႏရိုႏသေႏဗာႏ၊ မဉ်ႏပေႏကယ်ꩻလဲဉ်းတဲ့ ထွဉ်ႏဝုဲင်ႏရိုႏသေႏဗာႏ၊ "ခွေသွဉ်းတာႏ ကျောင်ꩻနဝ်ꩻ ထဲ့တနꩻအဖြုံႏမုဲင်ꩻဩ" လဝ်းရီဗာႏကျောင်ꩻဆောင်၊ ရဟန်ꩻလင်အုံဖို တအုံဖိုတဝ်းနဝ်ꩻလဲ့ ရီဗာႏနဝ်ꩻသွူ၊ ရီဗာႏတုံꩻသွမ်ꩻဒုံ၊ ရီဗာႏ တုံꩻသွမ်ꩻတလꩻတဝ်းဒုံ၊ ရီဗာႏ သေက္ခဟဲ့ꩻဒါႏတကာႏမျိုꩻ၊ ရီဗာႏဝစ္စကုဋီႏ၊ ရီဗာႏစွဉ်ꩻခွဉ်ႏပေႏခင်ႏလမ်း၊ ရီဗာႏထီအွꩻ၊ ရီဗာႏထီသုံꩻ၊ ရီဗာႏခွဉ်းထော့၊ "နွို့ဗာႏခိင်ႏမုဲင်ꩻ၊ ထန်ႏဗာႏခိင်ႏမုဲင်ꩻ"ရီဗာႏ သံႏဃာႏသီးကအွဉ်ႏခါꩻကတိ၊ ကျောင်ꩻနဝ်ꩻတဖြုံႏ မဉ်ႏထွာရဟန်ꩻလင်အုံဖိုတဝ်းဒွိုန်းလဲ့ တဒေါက်ꩻစံꩻရီးတခါꩻလာႏ အုံပွေါးပသာႏတဆင်ႏထွူမꩻ အွောင်ပသီႏတကောင်ႏပေႏ၊ နွန်ႏ(ဗွောင်)တခါꩻလာႏထွူ အုံအထန်ႏထွားယောင်ႏဆောင်းဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကျောင်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထာꩻအီႏမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ကူႏနဝ်ꩻ တဗာႏတွမ်ႏတဗာႏ အွဉ်ႏဆင်းဒင်ႏဗာႏဝင်ꩻ၊ ခုံႏတဲ့ အွဉ်ႏဆင်းဒင်ႏဗာႏလို့ဝင်ꩻ၊ ခင်ႏလမ်းဗေင်ႏမဉ်ႏအဝ်ႏဆင်းပြုံႏလို့ဝင်ꩻ၊ မဉ်ႏတတ်နွိုင်ႏဒါႏလဲ့ ဖျိုးကြောင်းဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဖျိုးကျောင်ꩻသားနဝ်ꩻ (အလင်ဗိုန်ပီလဲဉ်း မဟာဝါကိုအတွိုင်ꩻသွူ)။
အာဝါသိကဝတ်
မွဉ်းဖျင်ဗိုန်ပီချာလဲဉ်း အာဂန္တုကဝတ်။ ချာႏတဗန်ႏနေးဗော့ꩻလဲ့ သေနာႏနွောင်ꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ (ရီဗာႏခြောင်ꩻနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻနယ်ဗာႏ ကွာႏနုဲင်းနဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။)
ဂမိကဝတ်
မွဉ်းဖျင်ရဟန်ꩻသီးဖုံႏ- ရဟန်ꩻလွေꩻတဖူꩻသားနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဟဝ်သေꩻခါꩻဗာႏ သေင်ႏခြွိုင်းသေင်ႏခြိုꩻ၊ တွမ်ႏဟံႏကမာꩻသေꩻခါꩻဒါႏ အခြွိုင်းအခြိုꩻ၊ ထွိုင်ꩻခါꩻဗာႏတခါꩻတန်၊ ထွိုင်ꩻသေꩻခါꩻဗာႏ တလီꩻပေါက်ꩻ၊ အွဉ်ႏဟွုန်သေꩻခါꩻ ခင်ႏလမ်းဗေင်ႏခင်ႏလမ်းအုံထွူမꩻ လွေꩻဗာႏ၊ ရဟန်ꩻမဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်းလဲ့ ဒေါ့ꩻဟွုန်သေꩻဗာႏ သာႏမဏေႏ၊ သာႏမဏေႏမဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်းလဲ့ ဒေါ့ꩻဟွုန်သေꩻဗာႏ ပွေါးကျောင်ꩻသား၊ ပွေါးကျောင်ꩻသားမဉ်ႏတအဲဉ်ထဝ်းလဲ့ ဒေါ့ꩻဟွုန်သေꩻဗာႏတကာႏ၊ ရဟန်ꩻ သာႏမဏေႏ ပွေါးကျောင်ꩻသား တကာႏဖုံႏမဉ်ႏတအဲဉ်ထဝ်းလဲ့ လုံးတူႏလစ်ꩻတူႏအလောင်းယို အွဉ်ႏဒင်ႏသေꩻခါꩻကူႏဖုံႏထွူတဲင် ကူႏအလောင်းနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဒင်ႏခုံႏ၊ ခုံႏအလောင်းဖုံႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဒင်ႏလုဲင်ႏ ခင်ႏလမ်းဗေင်ႏပြုံႏ၊ သေင်ႏခြွိုင်းသေင်ႏခြိုꩻ၊ တွမ်ႏဟံႏကမာꩻသေꩻခါꩻအခြွိုင်းအခြိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဟဝ်သေꩻ၊ ပေ့ꩻသေꩻ တခါꩻပေႏတခါꩻတန်ထွူမꩻ လွေꩻဗာႏသွူ။ ကျောင်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ခမ်းမဉ်ႏရီႏ' မဉ်ႏတတ်နွိုင်ႏဒါႏလဲ့ ခွုမ်းသေꩻ(သꩻသေꩻ)ခါꩻဗာႏ၊ မွေးတဝ်းလဲ့ အွဉ်ႏရေꩻဗာႏ "မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ အီႏသꩻဗာႏကျောင်ꩻယိုနော"နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ မဉ်ႏလꩻဒါႏနုဲင်းယိုလဲ့ ဟဝ်မို့ဒျာႏ၊ မဉ်ႏတလꩻတဝ်းစိန်ႏစွော့ꩻလဲ့ ခမ်းတရီႏတဝ်းအထွောင်းကိုနဝ်ꩻ အွဉ်ႏမွဉ်လုံးတူႏလစ်ꩻတူႏထွူတဲင် (အွဉ်ႏဒင်ႏဗာႏနုဲင်းကီနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ)ထွူမꩻ လွေꩻဗာႏ။ ကျောင်ꩻတဖြုံႏလိုမ်း မဉ်ႏရီႏလို့ဒျာႏကရိုꩻလဲ့ ခင်ႏလမ်းဗေင်ႏအဒို့ꩻအဒါဖုံႏယို အီသဲင်ꩻဗာႏဒုံကို၊ မွေးတဝ်းလဲ့ အွဉ်ႏရေꩻဗာႏနုဲင်းယို "မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ အီႏအီသဲင်ꩻဗာႏ ခင်ႏလမ်းဗေင်ႏအဒို့ꩻအဒါဖုံႏဟောင်း"နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ မဉ်ႏလꩻမို့နုဲင်းယိုလဲ့ ဟဝ်ဒျာႏ၊ မဉ်ႏတလꩻတဝ်းစိန်ႏစွော့ꩻနဝ်ꩻ ထာꩻတခြေင်အကို အွဉ်ႏမွဉ်လုံးတူႏလစ်ꩻတူႏထွူတဲင် (အွဉ်ႏနုဲင်းကီအတွိုင်ꩻထွူ) ဒို့ꩻသေꩻခါꩻ တွမ်ႏမီꩻတရိုꩻတဝ်း' တွမ်ႏသေင်ႏလာႏတရိုꩻတဝ်းထွူမꩻ "အခြွိုင်းပေႏပေႏပါႏပါႏတဲး အဝ်ႏကုဲင်ဗာႏဒျာႏမတဝ်နဲး" (အွဉ်ႏသꩻနုဲင်းနဝ်ꩻထွူမꩻ) ကွဲးလွေꩻဗာႏ။
အနုမောဒနဝတ်
မွဉ်းဖျင်ရဟန်ꩻသီးဖုံႏ မထေရ်ႏတန်နဝ်ꩻ ဆောင်ဖုဲင်ꩻအကို မာꩻဖေႏဗာႏအနုမောဒနာႏ၊ ပေႏတန်အလွောက်ꩻ လစ်ꩻငတ်ꩻပါꩻတဲး အွဉ်ႏပွေါးသေꩻဗာႏ၊ အကျောင်ꩻမဉ်ႏအဝ်ႏဒါႏလဲ့ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻသေꩻဗာႏရဟန်ꩻလင်နဝ်ꩻသွူ။
ဘတ္တဂ္ဂဝတ်
မွဉ်းဖျင်ကျောင်ꩻတောႏအကို ပေါႏအွဉ်ႏဟွုန်သွူအခိန်ႏနဝ်ꩻ ဒို့ꩻဗဉ်ႏသေꩻခါꩻ ခင်ႏလမ်းသိုမ်ထွောင်းထွူတဲင် ကွဉ်တွောင်းငီႏငီႏ စီႏတွမ်ႏပန်ꩻကျိုꩻ ရုံႏဗုဲင်တွမ်ႏသင်္ကန်ꩻနီထွိုင်(ဒုကုဋ်)ထွူတဲင် အွဉ်ႏဝွို့ကမ္ပတ်ရာႏ ထူႏဖင်ꩻသပိတ်ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ သာႏသာႏယွယွ နွို့လွေꩻသော့ꩻဗာႏဒုံကို။ လတ်ꩻထန်ႏထိုꩻတဖူꩻထွူတဲင် လွေꩻဗာႏမထေရ်ႏရဟန်ꩻတန်သီးဆငါ၊ ဒို့ꩻဗဉ်ႏသေꩻခါꩻဟဝ်ဟဝ် ငွဉ်ꩻထောင်ꩻ' စူနဲင်ႏဖုံႏထွူတဲင် လွေꩻဗာႏလမ်း(ဒုံခြင်ꩻ)ခါႏ၊ ထိင်ꩻဟဝ်ဟဝ်နမ်းစူဖုံႏ၊ မဲ့ထွားလစ်ꩻသောင်ꩻထာအကိုထွူ၊ ပွိုက်ꩻလွေꩻဗာႏတဝ်းသင်္ကန်ꩻ၊ ငသန်လွေꩻဗာႏတဝ်းထာꩻ၊ လွေꩻယေန်ယေန်တေ့ꩻတေ့ꩻဗာႏ၊ ဝီဝါလွေꩻဗာႏတဝ်းနမ်း၊ အွဉ်ႏတသွိုးလွေꩻဗာႏစူဗောင်၊ အွဉ်ႏတသွိုးလွေꩻဗာႏတဝ်းမုနိ၊ ထောက်လွေꩻဗာႏတဝ်းငင်းဒေင်၊ ကုတ်လွေꩻဗာႏတဝ်းမုနိ၊ ယမ်းလွေꩻဗာႏတဝ်းဖဝါႏမော့။ ဒုံခြင်ꩻခါႏကိုနဝ်ꩻ ဒို့ꩻဗဉ်ႏငွဉ်ꩻထောင်ꩻ-စူလောင်ꩻစူနဲင်ႏထွူမꩻ အုံလင်ꩻဗာႏ၊ (ဗိုန်ကီ-ဗꩻလင်ꩻကုတ်မုနိ)။ ပတ်ခင်ႏလေင်းတဲင် အုံလင်ꩻဗာႏတဝ်း၊ အုံလင်ꩻတွိုက်ဗာႏတဝ်း မထေရ်ႏရဟန်ꩻတန်ဖုံႏ၊ ရဲးခါꩻဗာႏတဝ်း ရဟန်ꩻပေႏသီးခင်ႏလမ်း၊ အုံလင်ꩻကုတ်ဗာႏတဝ်း သင်္ကန်ꩻဒုကုတ်။ မဉ်ႏလူႏထီနဝ်ꩻ တွမ်ႏစူနီပင် ခံႏထူႏဗာႏတွမ်ႏသပိတ်၊ အွဉ်ႏဖွိုႏလင်ꩻဟဝ်ဟဝ်ထွူတဲင် ဖေႏကတလူႏမွုန်းလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻ ပသေဟဝ်ဟဝ်ဗာႏသပိတ်၊ မဉ်ႏထွာလူႏခံႏထီလဲ့ အွဉ်ႏလင်ꩻဖွိုႏဖွိုႏထွူတဲင် ဆူဒင်ႏလင်ꩻဗာႏ "ခံႏထူႏဒွူႏဆွုမ်ႏထီသား ထီဖေႏကစဝ်ႏဗာႏမွုန်း၊ ရဟန်ꩻအလောင်ႏလင်ဖုံႏလဲ့ ဖေႏထီကစဝ်ႏဗာႏမွုန်း၊ သင်္ကန်ꩻဒုကုဋ်လဲ့ ထီဖေႏကစဝ်ႏဗာႏမွုန်း"(အွဉ်ႏသꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ)။ ခံႏထူႏဒွူႏဆွုမ်ႏထီသားမဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်းလဲ့ အွဉ်ႏလင်ꩻဖွိုႏဖွိုႏ ဆူလင်ꩻဗာႏဟံႏလောင်း "ထီဖေႏကစဝ်ႏဗာႏမွုန်း ရဟန်ꩻအသောင်အရင်ꩻ၊ ထီဖေႏကစဝ်ႏဗာႏမွုန်းတဝ်း သင်္ကန်ꩻဒုကုဋ်"(အွဉ်ႏသꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ)။ မဉ်ႏလူႏသွမ်ꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏစူနီပင် ဖင်ꩻတွမ်ႏသပိတ်ထွူတဲင် လူႏခံႏဗာႏသွမ်ꩻ၊ အွဉ်ႏကုဲင်သေꩻဗာႏ ဟန်ႏအိုသွမ်ꩻတာႏ (အိုသွမ်ꩻခင်ႏလမ်း)၊ ထောပတ်တဲ့သင်၊ နမ်းမန်ꩻတခိုႏတဲ့သင်၊ အကြူးနဝ်ꩻတဲ့သင် မဉ်ႏအဝ်ႏဒါႏလဲ့ မထေရ်ႏနဝ်ꩻ "ဖန်းဖေႏတတွာတွာဟုဲင်း" ဒေါ့ꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ခံႏထူႏရိုႏရိုႏသေႏသေႏဗာႏသွမ်ꩻ၊ လူႏခံႏသွမ်ꩻနဝ်ꩻ သꩻအွဉ်ႏဒင်ႏဗာႏသပိတ်လောင်း၊ လူႏခံႏသွမ်ꩻနဝ်ꩻ လူႏခံႏဗာႏဟန်ႏအိုလစ်ꩻပွန်းတပွန်း၊ လူႏခံႏသွမ်ꩻနဝ်ꩻ လူႏခံႏတွိုႏဗာႏသပိတ်အရဲစ်ꩻမာꩻလလွုမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခါးလားသွမ်ꩻကတွိုႏစွစ်ꩻလို့ရဟန်ꩻလောင်ႏလင်နဝ်ꩻ မထေရ်ႏတန်သုံꩻရီးဗာႏတဝ်းဒွိုန်း၊ သုံꩻရိုႏရိုႏသေႏသေႏဗာႏသွမ်ꩻ၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ သꩻအွဉ်ႏဒင်ႏဗာႏသပိတ်လောင်း၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ သုံꩻဗာႏအစဲဉ်ႏအတွိုင်ꩻ၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ သုံꩻဗာႏဟန်ႏအိုလစ်ꩻပွန်းတပွန်း၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ တေက်ꩻဗျို့ဗာႏတဝ်းသွမ်ꩻတခိုႏ၊ ဖေႏကလꩻအာအာတွော့ꩻ တွမ်ႏသွမ်ꩻနဝ်ꩻ ဒို့ꩻခါꩻဗာႏတဝ်းဟန်ႏအို၊ အဝ်ႏအုံဟဝ်ဒျာႏနဝ်ꩻ နမ်းတာႏကွီအံႏဗာႏတဝ်းဟန်ႏအို၊ နေးတွမ်ႏသꩻမဲဉ်ကဲ့ꩻရဲ့ꩻဝင်ꩻတဲင် ထွားဗာႏတဝ်းဝင်ꩻသပိတ်၊ မာꩻတန်တမွိုꩻဗာႏတဝ်းဒဲဉ်သွမ်ꩻငွါ၊ ဒဲဉ်ငွါနဝ်ꩻ မာꩻတဝွုန်ꩻဝွုန်ꩻဗာႏ၊ ခါးလားဒဲဉ်ငွါကတွိုႏနဝ်ꩻ အင်ရီးဗာႏတဝ်းဖြောင်း၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ စူကားကအဝ်ႏယို စောင်းသော့ꩻလို့ဗာႏတဝ်းဖြောင်းကို၊ ဒဲဉ်အဝ်ႏဖြောင်းကိုနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻဗာႏတဝ်းထာꩻ၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ ယွော့ထိုမွိုꩻဗာႏတဝ်းဒဲဉ်ငွါ၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ အဲင်ႏတကွို့ꩻဗာႏတဝ်းဒဲဉ်ငွါ၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗာႏတဝ်းဖြောင်းစဲင်ႏနုဲင်းယို့၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ ဖြစ်ꩻဗာႏတဝ်းစူ၊ မာꩻခွို့ဗာႏတဝ်းဒဲဉ်စျꩻ၊ လဲမ်ꩻဗာႏတဝ်းဖြေꩻ၊ မာꩻဗာႏတဝ်းဖြောင်းငဝ်းစပ်စပ်၊ (အွꩻအိုထီနဝ်ꩻ) သင်ႏဗာႏတဝ်းရွတ်ရွတ်၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ မာꩻဗာႏတဝ်းစူ၊ သုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ မွစ်ꩻဗာႏတဝ်းသပိတ်၊ မွစ်ꩻဗာႏတဝ်းဖြောင်းဗီႏ၊ ဒဲဉ်အိုဗွို့ꩻစူနဝ်ꩻ စက်ꩻခွုမ်ဗာႏတဝ်းထီကောက်ꩻအွꩻထီ၊ ပေါႏရဟန်ꩻသီးကအဝ်ႏကအဝ်ႏ သုံꩻသွမ်ꩻတထွူလို့ဒွိုန်းနဝ်ꩻ မထေရ်ႏတန် လက်ခံႏဗာႏတဝ်းထီဟွာႏ၊ (မဉ်ႏလူႏခံႏထီနဝ်ꩻ - ဗိုန်ပီနုဲင်းအွိုးကီနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ)၊ တွမ်ႏဒဲဉ်စျꩻအိုစျꩻ ပသေသပိတ်ထီနဝ်ꩻ ထောက်ꩻလွင်ꩻဗာႏတဝ်းဒုံခြင်ꩻခါႏ။ သုံꩻသွမ်ꩻမဉ်ႏထွူနဝ်ꩻ ရဟန်ꩻပေႏသီးဖုံႏ ကျွꩻသဲင်ꩻရီးဗာႏ၊ မထရ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ကျွꩻသဲင်ꩻဆုဲင်ꩻဗာႏ၊ ဒို့ꩻဗဉ်ႏဗာႏ၊ ထိင်ꩻဗာႏနမ်းဖြောင်းဣန္ဒြေႏ၊ ထွားဗာႏလစ်ꩻသောင်ꩻထာ၊ ပွိုက်ꩻဗာႏတဝ်းသင်္ကန်ꩻ၊ ငသန်ဗာႏတဝ်းထာꩻ၊ ဒေါ့ꩻဗွီႏဗွီႏဗာႏ၊ အွဉ်ႏတသွိုးဗာႏတဝ်းနမ်း၊ ဝီဗာႏတဝ်းစူဗောင်၊ တရွူꩻဗာႏတဝ်းကတူႏ၊ ထောက်ဗာႏတဝ်းငင်းဒေင်၊ ကုတ်ဗာႏတဝ်းမုနိ၊ ထောက်ဗာႏတဝ်းခင်ႏနာ-ခင်ႏဒွိုႏ၊ ယိုနဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏတုံꩻသွမ်ꩻကျင်ꩻဝွတ်ဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။
ပိဏ္ဍစာရိကဝတ်
မွဉ်းဖျင်တုံꩻသွမ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ကွဉ်ဟဝ်ဗုဲင်တဲပ်တဝ်းသင်္ကန်ꩻဖုံႏ (အကျောင်ꩻခရာႏအဝ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဗွေႏဘုရာꩻပညတ်ဖေႏဗာႏ တုံꩻသွမ်ꩻဝတ်နဝ်ꩻသွူ)။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏ- "ယိုခါနဝ်ꩻ အီႏနွို့လွေꩻသွူဒုံ/ အီႏနွို့လွေꩻသွူဒုံယိုခါ" (ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်) ဒို့ꩻဗဉ်ႏဗာႏအဆွုမ်ႏသိုမ်ဗာႏ၊ ဗုဲင်ရုံႏတဲပ်တဲပ်ထွူ စွိုင်ဗာႏပန်ꩻကျိုꩻ၊ ရုံႏဗာႏသင်္ကန်ꩻနီထပ်၊ တကြွေႏဗာႏကမ္ပတ်ရာႏ၊ ပသေဗာသပိတ်၊ နွို့နဲစ်လွေꩻဗာႏတဝ်းထာꩻ၊ နွို့ဒုံနဝ်ꩻ ဒို့ꩻဗဉ်ႏဗာႏ၊ ထိန်ꩻဗာႏမဲ့နား၊ ထွားဗာႏလစ်ꩻသောင်ꩻထာ၊ ပွိုက်ꩻဗာႏတဝ်းသင်္ကန်ꩻ၊ ငသန်ဗာႏတဝ်းထာꩻ၊ ဒေါ့ꩻဗာႏဗွီႏဗွီႏ၊ အွဉ်ႏတသွိုးဗာႏတဝ်းနမ်း၊ စူဗောင်၊ ကတူႏ၊ ထောက်ဗာႏတဝ်းငင်းဒေင်၊ ကုတ်ဗာႏတဝ်းကတူႏ၊ ထောက်ဗာႏတဝ်းခင်ႏနာ-ခင်ႏဒွိုႏ။ မဉ်ႏနွို့လွေꩻလမ်းကိုနဝ်ꩻ "အီႏနွို့လွေꩻယိုဖဲ့ꩻ၊ အီႏထန်ႏလွေꩻယိုဖဲ့ꩻ"တောင်ꩻခါꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ နွို့မွိုင်တမွိုꩻဗာႏနေးတဝ်း၊ ထန်ႏမွိုင်တမွိုꩻဗာႏတဝ်း၊ အုံညာꩻလွဉ်ꩻဗာႏတဝ်း၊ အုံဗော့ꩻလွဉ်ꩻဗာႏတဝ်း၊ အုံညလွဉ်ꩻဗာႏတဝ်း၊ အုံမွိုင်ငါႏလွဉ်ꩻဗာႏတဝ်း၊ အုံသားနဝ်ꩻ တောင်ꩻခါꩻဗာႏနုဲင်းယို "အမဉ်လောင်ꩻနေသွမ်ꩻဟောင်း' အမဉ်လောင်ꩻတဝ်းသွမ်ꩻဟောင်း"၊ အမဉ်ႏအွဉ်ႏစွꩻအထာꩻမာꩻ၊ မဉ်ႏထွိုင်ႏထိုꩻအခင်ႏလမ်း၊ အမဉ်ႏစက်ꩻခွုမ်စော၊ အမဉ်ႏစမ်ႏဝန်ႏ၊ အမဉ်ႏအွဉ်ႏသေꩻခါꩻနဝ်ꩻ "အမဉ်လူႏဟယို"သꩻကိုအွဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် အုံတနွောင်းဗာႏ၊ အမဉ်ႏလောင်ꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏစူအပင်စေႏနဝ်ꩻ အွော့ꩻထိုꩻသင်္ကန်ꩻဒုကုဋ် တွမ်ႏစူထွေဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ နွန်ႏငါသပိတ်တွော့ꩻ တွမ်ႏစူနီပင်တွမ်ႏသပိတ် လူႏခံႏဗာႏသွမ်ꩻ၊ ထွားဗာႏတဝ်း သွမ်ꩻကောလူႏတကာႏမူႏမဲ့ငါ၊ မတ်တောင်ꩻခါꩻဗာႏ "အမဲဉ်လူႏအိုနဲ့ အမဲဉ်လူႏတဝ်းနဲ့"နဝ်ꩻယင်၊ မဉ်ႏခွုမ်စေား' မဉ်ႏစက်ꩻဝန်ႏ' မဉ်ႏအွဉ်ႏတံꩻခါꩻနဝ်ꩻ "အမဉ်လူႏဟယို"(သꩻကိုယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻ)တဲင် အုံထွိုင်ႏစွူစွူဗာႏ၊ လူႏသွမ်ꩻမဉ်ႏထွူနဝ်ꩻ တွမ်ႏသင်္ကန်ꩻဒုကုဋ် ဒို့ꩻခါꩻသပိတ်ထွူတဲင် ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ ထန်ႏလွေꩻဗာႏယွယွသွူ။ ဒို့ꩻဗဉ်ႏ၊ ထိင်ꩻနမ်း၊ လစ်ꩻသောင်ꩻထာ၊ ပွိုက်ꩻတဝ်းသင်္ကန်ꩻ၊ ငသန်တဝ်းထာꩻ၊ ဒေါ့ꩻဗွီႏဗွီႏ၊ တသွိုးတဝ်းနမ်း၊ စူဗောင်၊ ကတူႏ၊ ထောက်တဝ်းငင်းဒေင်၊ ကုတ်တဝ်းကတူႏ၊ ထောက်တဝ်းခင်ႏနာ-ခင်ႏဒွိုႏ၊ အပါꩻအဝ်ႏဒုံ တုံꩻသွမ်ꩻကသဲင်ꩻရီးသားနဝ်ꩻ ဒါဖေႏဗာႏထာꩻဒါ၊ အွဉ်ႏတံꩻဗာႏ ထီဟွာႏခင်ႏ' ခုံႏဟွာႏခင်ႏ' ဖွိုင်ꩻခဝ်ပွစ်ခင်ႏ၊ ပသေဝန်ႏတုံꩻသော့ꩻသွမ်ꩻလွိုတဲင် အွဉ်ႏတံꩻဗာႏ၊ အွဉ်ႏတံꩻဗာႏ ထီအွꩻ'ထီသုံꩻ၊ တုံꩻသွမ်ꩻသဲင်ꩻဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻအပါꩻနဝ်ꩻ ဒဲဉ်သွမ်ꩻမဉ်ႏလွို မဉ်ႏမဉ်သုံꩻနဝ်ꩻ သုံꩻအဝ်ႏလꩻဒျာႏ၊ မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏတဝ်းလဲ့ ထောက်ꩻထိုꩻဗာႏ မီꩻတစဝ်ႏတဝ်း(သဲင်)လောင်း၊ အွဉ်ႏခြွဉ်ႏသော့ꩻဗာႏ ထာꩻသောင်ꩻထာꩻသားတအဲဉ်ထဝ်းထီကို၊ အပါꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ခေါက်ဟဝ်ဗာႏထာꩻဒါ၊ အွဉ်ႏဟဝ်ဗာႏ ထီဟွာႏခင်ႏ' ထီဟွာႏခုံႏ' ဖွိုင်ꩻခဝ်ပွစ်ခင်ႏ၊ ပသေဝန်ႏတုံꩻသော့ꩻ ဒဲဉ်လွိုနဝ်ꩻတဲင် အွဉ်ႏဟဝ်ဗာႏ၊ အွဉ်ႏဟဝ်ဗာႏ ထီအွꩻ' ထီသုံ၊ ဖွစ်ꩻဗာႏဆောင်ဖုဲင်ꩻ၊ အပါꩻမုဲင်ꩻထီႏ ထီအွꩻဖွိုင်ꩻ' ထီသုံꩻဖွိုင်ꩻ' ထီဖွိုင်ꩻကုဋီႏအဝ်ႏခြေင်ထာꩻလဲ့ အပါꩻနဝ်ꩻတွောင်သော့ꩻဖေႏဗာႏ၊ ယုတ်ဖွိုင်ꩻမဉ်ႏတနွောင်ꩻတဝ်းလဲ့ တွမ်ႏစူဝင်းလွဉ်သွꩻတွော့ꩻ ဆွန်ꩻလို့ဝင်ꩻစူ ယွော့စွဲးသွိုဗာႏလို့ဝင်ꩻ၊ နဝ်ꩻပေႏအတာႏ အင်ဖြောင်းဖေႏနေးကလွစ်ခြဝ်ဗာႏလို့ဝင်ꩻ (ခြဝ်နေးဗာႏတဝ်းတွမ်ႏငဝ်း)နဝ်ꩻသွူ။
အာရညိကဝတ်
မွဉ်းဖျင်ရဟန်ꩻသီးဖုံႏ- အုံတခြာသားနဝ်ꩻ မွူးရဝ်ꩻခိုႏထွိုင်ႏစဝ်းစဝ်းထွူတဲင် သပိတ်နဝ်ꩻ သော့ꩻအဖြွီꩻ၊ အွဉ်ႏဖွို့ပြေင်လောင်း၊ သင်္ကန်ꩻနဝ်ꩻ ပွိုက်ꩻဒင်ႏပြေင်၊ ထိုမ်းခင်ႏဖါႏ၊ အွဉ်ႏဟဝ်သေင်ႏခြွိုင်းခြိုꩻ' ဟံႏခြွိုင်းခြိုꩻ ပေ့ꩻသေꩻခါꩻတခါꩻပေႏ တလီꩻပေါက်ꩻထွူ ထန်ႏလင်ꩻဗာႏကျောင်ꩻ၊ "အီႏနွို့သွူဒုံယိုခါ"ဗွောင်ႏခင်ႏဖါႏ၊ အွဉ်ႏဖွိုႏဖွိုႏတဖုံ၊ သော့ꩻတောင်းပွို၊ အွဉ်ႏဖွို့ပြေင်လောင်း၊ ဒို့ꩻဗဉ်ႏသိုမ်ထွောင်း၊ ဗုဲင်ရုံႏဟဝ်ဟဝ် စွိုင်ပန်ꩻကျိုꩻ၊ ရုံႏသင်္ကန်ꩻနီထပ်၊ ဒပ်ꩻကမ္ပတ်ရာႏ ကောင်းကျင်သပိတ် ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ နွို့လွေꩻဗာႏယွယွ၊ ဒို့ꩻဗဉ်ႏဗာႏ၊ (ပ) ထောက်လွေꩻဗာႏတဝ်းခင်ႏနာ-ခင်ႏဒွိုႏ။ နွို့ဒုံနဝ်ꩻ တောင်ꩻခါꩻဗာႏ။ပ။ သဲင်ꩻဗာႏယွယွ၊ ဗꩻသဲင်ꩻချာ ထိုမ်းဗာႏခင်ႏဖါႏ။ အွဉ်ႏတံꩻဗာႏထီအွꩻ၊ ထီဟွာႏ၊ အူဗာႏမေႏ၊ ပါတွမ်ႏထီတကုဲင်ဖွိုင်ꩻ၊ အွဉ်ႏတံꩻဗာႏပါ ခွဉ်းထော့၊ နက္ခတ်ပုဒ်ဖုံႏနဝ်ꩻ လို့လို့တဲ့သင် တကွို့ꩻတခဝ်ပေႏတဲ့သင် သွဉ်ထူႏလွဗာႏ၊ အရပ်မျက်နာႏလဲ့ ကျင်ႏလယ်ႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။
သေနာသန-ကျောင်ꩻဝတ်
မွဉ်းဖျင်ကအုံဒါႏကျောင်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထာꩻအီႏထာꩻစျꩻမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ မဉ်ႏတတ်နွိုင်ႏနဝ်ꩻ ဖွစ်ꩻဖျိုးဗာႏ။ ဖွစ်ꩻဖျိုးကျောင်ꩻနဝ်ꩻ(ပ)။ (ဗိုန်လဲဉ်းအွိုးချာ)။ ရဟန်ꩻသီးအထျꩻအသောင်နဝ်ꩻ တဖုံဗာႏတဝ်းခင်ႏလမ်းအဒို့ꩻအဒါ၊ ကျောင်ꩻထျꩻကျောင်ꩻသောင်နဝ်ꩻလဲ့ တဖုံဗာႏတဝ်း၊ ထီအွꩻအသောင်အထျꩻလဲ့ တဖုံဗာႏတဝ်း၊ ထီသုံꩻအထျꩻအသောင်နဝ်ꩻလဲ့ တဖုံဗာႏတဝ်း၊ တလီꩻထျꩻ သင်ႏဝင်ႏကိုနဝ်ꩻလဲ့ တဖုံဗာႏတဝ်း၊ တလီꩻလောင်းနဝ်ꩻလဲ့ တဖုံဗာႏတဝ်း။ (ပ) အွဉ်ႏဟဝ်ချာနဝ်ꩻလဲ့ အွဉ်ႏဗာႏနုဲင်းအွိုးချာအတွိုင်ꩻ။ ဖွစ်ꩻဗာႏပရဝုဏ်ႏ' (ပ) တွောင်ဗာႏထီ။ တွမ်ႏရဟန်ꩻတန် မဉ်ႏအုံငီꩻလို့ဝင်ꩻ တကျောင်ꩻချင်ႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဟွုန်တဝ်းရဟန်ꩻတန်နဝ်ꩻ ရွစ်ဗာႏတဝ်းပါဠိ၊ ရီဗာႏတဝ်းအဋ္ဌကထာႏ၊ သရဇ္ဈာယ်ႏဗာႏတဝ်း၊ ဟော်ꩻဗာႏတဝ်းတရာꩻ၊ တဲစ်ꩻဗာႏတဝ်းမေႏတေန်ꩻ၊ တဲစ်ꩻဗာႏတဝ်းမေႏ၊ ဗွောင်ဗာႏတဝ်းတလီꩻပေါက်ꩻ၊ ပေ့ꩻဗာႏတဝ်းတလီꩻပေါက်ꩻ၊ မဉ်ႏထောင်စင်္ကျံႏသွိုတွမ်ႏရဟန်ꩻတန်လဲ့ ရဟန်ꩻတန်ကသဲင်ꩻချာနဝ်ꩻ သျောင်ႏလဲ့ထိုꩻဗာႏ၊ သင်္ကန်ꩻမော့ ဖေႏကခွေါင်းမွုန်းလို့ဝင်ꩻ။
ဇန္တာဃရ- သိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻ
မွဉ်းဖျင်အပါꩻကတွိုႏလွေꩻရီး သိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻသားနဝ်ꩻ ဖါႏမဉ်ႏအာလွဉ်ꩻထာꩻလဲ့ ရော့ထောက်ꩻထိုꩻဗာႏဖါႏ၊ သိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻကို ထာꩻအီႏထာꩻစျꩻမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻဖျိုးထိုꩻဗာႏ၊ ခုံႏဟမ်ႏအစွူလောင်း ထာꩻအီႏမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻဖျိုးထိုꩻဗာႏ၊ ပရိဝုဏ်ႏအကို ထာꩻအီႏမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻဖျိုးထိုꩻဗာႏ၊ တခါꩻငွါမုခ်ထျꩻ ထာꩻအီႏထာꩻစျꩻမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻဖျိုးထိုꩻဗာႏ၊ သိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻအကို ထာꩻအီႏမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻထိုꩻဗာႏ။ တလုံꩻဗာႏပဆျာႏဖွန်ႏ၊ မာꩻစဝ်ႏဗာႏဟံႏဗျက်၊ အဲင်ႏအကိုနဝ်ꩻ တွောင်သော့ꩻဗာႏထီ။ (ပ) နွို့သိုမ်းအိုပ်ꩻတသိုꩻနဝ်ꩻ ဗိုန်ပီလဲဉ်းအွိုးချာသူꩻအတွိုင်ꩻသွူ။
ဝစ္စကုဋိဝတ်။ ကုဋီႏကိစ္စ
မွဉ်းဖျင်ကလွေꩻကုဋီႏအပါꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အုံထွိုင်ႏအထန်ႏဖဲ့ꩻတဲင် အဟမ်းရီးဗာႏထာꩻ၊ ကအဝ်ႏအကိုသားလဲ့ အဟမ်းချာဗာႏထာꩻ၊ သင်္ကန်ꩻဖွို့ဝါႏကန်ႏလောင်းတဲ့သင်' သင်္ကန်ꩻဖွို့တဖြွီꩻလောင်းတဲ့သင် ဗွောင်ႏသင်္ကန်ꩻအွဉ်ႏဖွို့ထွူတဲင် ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ သာႏသာႏယွယွ နွို့သော့ꩻဗာႏကုဋီႏကို၊ နွို့မွိုင်ငါႏလွဉ်ꩻဗာႏတဝ်း၊ ဟွောင်ႏသင်္ကန်ꩻပွိုင်ႏနွို့ဗာႏတဝ်း၊ မဉ်ႏယမ်းဒင်ႏလဲဉ်း ခင်ႏယမ်းလောင်းမꩻ ကွဲႏဟွောင်ႏဗာႏသင်္ကန်ꩻပွိုင်ႏ၊ စွဉ်ꩻခွဉ်ႏတန်နဝ်ꩻ သောင်ဗာႏတဝ်းထာꩻ(အွူး-အွူး)၊ စွဉ်ႏခွဉ်ႏတန်နဝ်ꩻ အဲင်ႏပါဗာႏတဝ်းတံꩻပူႏ၊ စွဉ်ꩻခွဉ်ႏတန်နဝ်ꩻ စွဉ်ꩻဗာႏတဝ်း ခွဉ်ႏတန်ခြောင်ꩻအထန်ႏဖဲ့ꩻ၊ ခွဉ်ႏပေႏနဝ်ꩻ စွဉ်ꩻဗာႏတဝ်း ခွဉ်ႏပေႏခြောင်ꩻအထန်ႏဖဲ့ꩻ၊ ခွဉ်ႏပေႏခြောင်ꩻကိုနဝ်ꩻ ပထူဗာႏတဝ်းယုဲင်ꩻထီ၊ ကေ့ꩻအီဗာႏတဝ်းတွမ်ႏခွဉ်းကျမ်ꩻ၊ ခွဉ်းကေ့ꩻအီနဝ်ꩻ ဝေါင်းသော့ꩻဗာႏတဝ်း ခွဉ်ႏတန်အောင်ကို၊ အဝ်ႏယမ်းခင်ႏယမ်းလောင်းအတွင်ꩻနဝ်ꩻ ဒို့ꩻဟဝ်လင်ꩻဗာႏသင်္ကန်ꩻပွိုင်ႏ၊ ထန်ႏမွိုင်ငါႏလွဉ်ꩻဗာႏတဝ်း၊ ဟွောင်ႏထန်ႏဗာႏနေးတဝ်းသင်္ကန်ꩻပွိုင်ႏ၊ ဝစ္စကုဋီယို ခွဉ်ႏတန်မဉ်ႏတဗော့ꩻနဝ်ꩻ ပသေကြောင်းဗာႏ၊ ခွဉ်းကေ့ꩻခြောင်းမဉ်ႏဗွေလဲဉ်းတဲ့ စွဉ်ꩻထိုꩻဗာႏခွဉ်းကေ့ꩻ၊ ထာꩻအီႏမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻဖျိုးဗာႏကုဋီႏ၊ အသောင်အထျꩻ ထာꩻအီႏမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻဖျိုးဗာႏ၊ ပရိဝုဏ်ႏကို ထာꩻအီႏမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻဖျိုးဗာႏ၊ တခါꩻငွါ ထာꩻအီႏမဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ဖွစ်ꩻဖျိုးဗာႏ၊ စူဟွာႏအဲင်ႏကို ထီမဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်းလဲ့ တွောင်သော့ꩻဗာႏ။
ဥပဇ္ဈာယဝတ်
မွဉ်းဖျင်ရဟန်ꩻဖုံႏဟွေး- တပဲ့ꩻအုံဗော့ꩻသားနဝ်ꩻ မာꩻဗာႏဝတ္တရာꩻနုဲင်းယို- ထွိုင်ႏစဝ်းဗွောင်ႏခင်ႏဖါႏ။ ပ ။ ဗိုန်ပီလဲဉ်းသွူ မဟာဝါကို။ ကပ်တံꩻပူႏထီမဲ့ဖြားကစ သုံꩻယာဂုꩻ၊ တုံꩻသွမ်ꩻ။ ဗꩻလင်ꩻစွဉ်ႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏအုံဟဝ်တဝ်း ပါထွူလို့လဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ။
သဒ္ဓိဝိဟာရိကဝတ်
မွဉ်းဖျင်ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏနဝ်ꩻ ခီႏမျောက်ဖေႏဗာႏတပဲ့ꩻတာႏ။ ဗိုန်လဲဉ်းမဟာဝါကိုနေနေသွူ။ (၁၃။ အာစရိယဝတ္တ။ ၁၄။ အန္တေဝါသိကဝတ္တ။[၁][၂][၃]