ပကီႏပျꩻပွယ်ꩻ
"ပကီႏပျꩻပွယ်ꩻပြဲင်ႏပွယ်ꩻ လိုႏမာꩻလဲဉ်း" ကယော့လုဲင်းဒါႏ နဲင်ႏငန်ႏတွိုင်ꩻ ယေန်ႏကေႏမုꩻတဲ့ ကထွာဒါႏ ပကီႏအနုပညာႏယိုနောဝ်ꩻ နဲင်ႏငန်ႏတွိုင်ꩻ အွဉ်ႏရေꩻမွေးစွဉ်ႏ။ ပကီႏပညာႏယိုနောဝ်ꩻ လိုꩻမျိုꩻတွိုင်ꩻသေနာႏပညာႏမျိုꩻတဲ့ထွာ၊ ငေါဝ်း၊ လိတ်ခြောင်ꩻတင်တဲ့ထွာ၊ ဥပမာႏ- ဆျာ၊ ဆျာကရိုꩻဒါႏ သတ္တဝါႏနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ မဉ်ႏဒေါ့ꩻတဲမ်းတွမ်ႏ ပအိုဝ်ႏငေါဝ်း' လိတ်နောဝ်ꩻ သေနာႏဒျာႏ ကဒါႏပအိုဝ်ႏငေါဝ်းသားလွုမ်ꩻ၊ မဉ်ႏဒေါ့ꩻတဲမ်းတွမ်ႏ မန်းငေါဝ်း' လိတ်နောဝ်ꩻ သေနာႏဒျာႏ မန်းငေါဝ်းလိတ်သားလွုမ်ꩻ၊ မဉ်ႏဒေါ့ꩻတဲမ်းတွမ်ႏ လိုꩻမျိုꩻမုဲင်ꩻငေါဝ်းလိတ်တဲ့ သေနာႏဒျာႏ ကဒါႏလိုꩻမျိုꩻနောဝ်ꩻငေါဝ်း'လိတ်သားလွုမ်ꩻ၊ ထင်ႏတဲမ်းနေး ဆျာရွုတ်နောဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏလောင်းကအောဝ်ႏ လိုꩻမျိုꩻတွိုင်ꩻ သေနာႏလို့စွဉ်ႏ။ ကွပ်စွဉ်ႏလိုꩻမျိုꩻတွိုင်ꩻ သေနာႏတဲင် ဘာႏသာႏရေꩻ၊ လိုꩻမျိုꩻရေꩻ၊ နဲင်ႏငန်ႏရေꩻ၊ စီꩻပွါꩻရေꩻ၊ ပညာႏရေꩻစတဲင် ခွိုင်းလိုꩻခမ်းကို လိုꩻအရေꩻအမျိုꩻမျိုꩻ ယံသာႏယာႏထင်ႏထိုရေꩻနောဝ်ꩻ ပကီႏပညာႏ အောဝ်ႏပါသော့ꩻ။ ဥပမာႏ- ဗုဒ္ဓဝင်ႏ ဘုရာꩻဇာတ်တောႏထွာစဲဉ်ႏ ပကီႏကာꩻဖုံႏ၊ လိုꩻမျိုꩻယေန်ႏငဲးမုꩻ ဓလေ့ထွုံႏစံႏပကီႏကာꩻဖုံႏ၊ သꩻရက်ခမ်းထီ ကအာအီဒါႏ ပကီႏကာꩻဖုံႏ၊ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏစီꩻပွါꩻရေꩻတွော့ꩻ ကတဲမ်းဒါႏ ဆဲင်ႏမဉ်ꩻ၊ တခြိုꩻမဉ်ꩻစတဲင် ဆိုင်းဘုတ်ဖုံႏ၊ ကမာꩻထွာဖေႏဒါႏလိုꩻ အထီႏအဟွိုန်၊ ကဖေႏဒါႏလိုꩻ ထာꩻသေတရာꩻ ထာꩻရွုတ်ဖုံႏ၊ နဝ်ꩻလွုမ်ꩻကာႏတဝ်း တွမ်ႏပကီႏတလွစ်ကင်ꩻတဝ်းဒါႏ၊ ပန်းပု၊ ပန်းယွန်း၊ ပန်းတမော့စတဲင်နောဝ်ꩻဖုံႏ၊ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏဒုမင်္ဂလာႏ' သုမင်္ဂလာႏတွော့ꩻ ကမာꩻဒါႏ အဖျင်အဆင် စပ်ပကီႏပညာႏဖုံႏ၊ အကွဉ်အကꩻ အဒို့ꩻအဒါ အသွုံꩻအဆောင်းလောင်းကပါဒါႏ အလုဲင်ꩻ အကွက်ꩻ အဖျင်အဆင်အမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏ၊ အမျိုꩻတွမ်ႏအမျိုꩻ၊ အခင်ႏလမ်းတွမ်ႏအခင်ႏလမ်း၊ အဓိပ္ပါယ်ႏတွမ်ႏအဓိပ္ပါယ်ႏ ကသွုံꩻဒါႏ အရောင်ႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏ စတဲင်စတဲင် မဉ်ႏတွက်ထဲင်းထဲင်း အပင်အလာႏနောဝ်ꩻ ဗျာႏစူတွက်တလို့တောဝ်း။ ခေတ်ယိုခါ နဲင်ႏငန်ႏတွိုင်ꩻနောဝ်ꩻ "ပေါႏပကီႏပညာႏ တပါတောဝ်းနောဝ်ꩻ ပညာႏရေꩻစနစ်မျိုꩻမုဲင်ꩻတဲ့ယောဝ်း ပြဲ့ꩻစွုံႏတောဝ်း"အောဝ်ႏခွုမ်လွ စီꩻကန်ꩻချက်နုဲင်းနောဝ်ꩻ။ ထူႏအခေႏခံႏ အချက်နောဝ်ꩻတွော့ꩻ ဥရောပ၊ အမေႏရိကန်ႏတွမ်ႏဇပန်(ဂျပန်)နဲင်ႏကိုကအဝ်ႏ လိတ်သွဉ်ကျောင်ꩻတွိုင်ꩻနဝ်ꩻ ပကီႏပညာႏဘာႏသာႏနောဝ်ꩻ သွဉ်တဝ်းလꩻတဝ်း၊ အောဝ်ႏမာꩻခါꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ။ တဲႏစွဉ်ႏလိုꩻပေႏဘဝတွော့ꩻ ကသွဉ်လွဉ်ဗာႏ ပကီႏပညာႏနဝ်ꩻ ဖေႏကထွာပကီႏဆရာႏမွေးတောဝ်း။ ၁။ လိုꩻပေႏဖုံႏနဝ်ꩻ ခွိုင်းကထီႏ ထာꩻအမျိုꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း ကသေထွား၊ ကသေမတ်ဒါႏအကျင်ꩻ ယံထွာရေꩻ။ ၂။ ခွိုင်းကထီႏ ထာꩻအမျိုꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတောဝ်း မတ်တွမ်ႏသꩻလွုမ်ꩻကာႏတဝ်း တွမ်ႏစူတဲ့ ယံထွို့ꩻတဲမ်းဒါႏရေꩻ။ ၃။ တွမ်ႏစူထွို့ꩻ ကဲစ်ꩻဗာႏအာလွဉ်တဲင် နမ်းဆန္ဒအလꩻ ကလိုႏဒါႏထာꩻအမျိုꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ နမ်းမာꩻထွာလွဉ်၊ ယံသေအာႏကွိုꩻချာသွော့ နမ်းတွမ်ႏနမ်း တဲႏထွင်ႏထာꩻအကျင်ꩻ ယံလꩻလွဉ်ရေꩻ။ ၄။ တဲႏပေႏခါကာႏ တလဲင်ႏတစိꩻ သꩻဟွိုန်ဟောဝ်ထာꩻတရေꩻ ယံပေါႏလွဉ်ရေꩻ။ ၅။ ကွပ်ဟွိုန်ဟဝ် ထာꩻတရေꩻတွော့ꩻ အကုဲင်အပြင်ꩻ သꩻဓာတ်လင်ꩻမျိုꩻ ယံထိုꩻမားရေꩻ။ ၆။ တဲႏစွဉ်ႏ နမ်းကအုံဒါႏခင်ႏလမ်း ဗꩻစွဉ်ႏတရပ်ကွက်လွုမ်း ဖေႏကထွင်ႏတဲႏထာꩻ မဲဉ်ထွာခရာႏဖေႏကထွာလွဉ်ရေꩻစတဲင် အောဝ်ႏမိုးလွေꩻ၊ အင်းရွယ်ႏချက်နောဝ်ꩻဖုံႏဒျာႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ လိတ်အလꩻ သေဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ။ ပကီႏပညာႏယိုနောဝ်ꩻ သꩻထွာအထျꩻ ထာꩻမာꩻမျိုꩻနေနေတဲင် သꩻဆွာꩻနွောင်ꩻမꩻ၊ သꩻခိꩻနွောင်ꩻမꩻ၊ နေင်ႏပေါင်ꩻညဆွာꩻ မဉ်ႏကျိုꩻစာꩻနွောင်ꩻမꩻ အီႏဒါႏကျင်ႏလꩻ၊ ပေါႏတနေင်ႏနီနေင်ႏလွုမ်ꩻနောဝ်ꩻ ခွေါင်နွောင်ꩻအခေႏခံႏလွုမ်ꩻ၊ ပွိုးထမုဲင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ ပကီႏပညာႏယို ယော့လုဲင်းငါႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ တဲႏအီလဲဉ်းငေါဝ်း အွိုးအစလိတ်ယိုကာႏ။ နီပအိုဝ်ႏဖုံႏ ကလွေꩻသွဉ်ဒါႏ ပကီႏဝင်ꩻခမ်း အယပ်ꩻအခုဲင်ႏသွတ်ꩻနောဝ်ꩻ- ၁။ ကွပ်အခေႏခံႏ ပါဆေ့ꩻငါႏတွော့ꩻ နန်ꩻသေနာႏ၊ နန်ꩻဒါႏ၊ အဆင်ႏရန်းထွꩻတောဝ်းဝင်ꩻတွော့ꩻ သꩻကုဲင်ထိုꩻဒါႏ။ ၂။ ကွပ်တရိပ်ပြဲ့ꩻစွုံႏတောဝ်းတွော့ꩻ ကလိုႏဖြေꩻ ဖေြꩻဗာႏတဝ်း၊ ကလိုႏသွုံꩻ သွုံꩻဗာႏတောဝ်းတွော့ꩻ နန်ꩻသေနာႏ၊ နန်ꩻဒါႏ၊ အဆင်းရန်းထွꩻတောဝ်းဝင်ꩻတွော့ꩻ သꩻကုဲင်ထိုꩻဒါႏ အဝ်ႏနဝ်ꩻနီမျိုꩻ။ ကွယ်ႏတွော့ꩻ အခိုတဲ့ယောဝ်း၊ အမူႏတဲ့ယောဝ်း သက်တဆီလစ်ꩻမာꩻကီ၊ နီဆီမာꩻလတဲ့ ကထွာသွစ်ꩻတန်ꩻအောင်ႏတဲ့ ကထွာပုဂ္ဂိုလ်ႏစားနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ မဉ်ႏသျောက်နဲင်ႏငန်ႏတောႏ ပကီႏကျောင်ꩻနောဝ်ꩻ လꩻဒါႏ၊ အောဝ်ႏနယ်ႏလွဉ်သားနောဝ်ꩻ ဖေႏအုံအဆောင်၊ လွူးဒဲဉ်ဟန်ႏ တနီꩻနီတာႏ၊ ပညာႏတဲ့ သွဉ်ဖေႏခြေင်၊ အခိန်ႏဗွေဗွေ သွဉ်ထူႏဗာႏ၊ မာꩻဗာႏအာ ပကီႏထာꩻမာꩻ၊ အသောင်အရင်ꩻတဲ့ ထွာပကီႏသားကွေႏကွေႏတဲင် အာႏတဲ့ထွာဒျာႏ၊ ဒါႏတဲ့ ဒါႏယိုꩻ၊ ပေါႏအဝ်ႏကျောင်ꩻနဝ်ꩻလင်ꩻတှဲ့ လꩻစွဉ်ႏနဲင်ႏငန်ႏတောႏ "အသိအမှန်ပြု"ကျောင်ꩻလင်ꩻလက်မှတ် အရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ မဉ်ႏထွာ ထင်ႏဗာႏနဲင်ႏငန်ႏတောႏပကီႏကျောင်ꩻ(မွူးယာခိုႏ)နုဲင်းနောဝ်ꩻနဝ်ꩻ အခေႏခံႏတန်ႏတန်ႏတဲ့ ဒါႏယိုꩻဒျာႏ၊ တရိပ်တဲ့ လို့ဆေ့ꩻ။ ထင်ႏသွဉ်ဗာႏ အစိုႏရပကီႏကျောင်ꩻ မွူးယာခိုႏသားတရိုꩻတောဝ်း၊ မွူးဟာခိုႏသားတရိုꩻတောဝ်း၊ သွဉ်ဒျႏအလောင်ႏအလင်တရိုꩻတဝ်း အခွင်ꩻအရေꩻ ဗွိုန်တောဝ်းဝင်ꩻရိုꩻကီလဲ့ ဝါႏသနာႏဗွိုန်ဝင်ꩻ၊ တဖူꩻတလီးချင်ႏနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻတဲင် ပကီႏဗဟုသုတ မဉ်ႏအာမꩻ အဆင်းအရန်းထွꩻယိုꩻဝင်ꩻ၊ တရိပ်တဲ့သက်သာႏ။ နီပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ပကီႏပညာႏယို ကောဖေႏအာႏသားဆေ့ꩻတွော့ꩻ ကဝါႏသနာႏသားတဲ့ အာႏပေါႏတလာတဝ်းတဲင် ပအိုဝ်ႏပကီႏဆင်းရန်းတဲ့ တထွꩻတောဝ်းဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻတန်။ သေင်ႏမွူးပေႏတဲ့နောဝ်ꩻ တန်တဲ့နောဝ်ꩻ မဉ်ႏအောဝ်ႏတထွောင်းတမွူးမွူးနောဝ်ꩻ အန္တရာယ်ႏအာငါႏတဲင် သက်တန်ꩻဆွာꩻတောဝ်း၊ မဉ်ႏအောဝ်ႏဗူႏဒျာႏဝင်ꩻ နုဲင်းသေင်ႏတနွိုင်နဝ်ꩻမꩻ အန္တရာယ်ႏဆေ့ꩻ၊ သက်တန်ꩻဆွာꩻ၊ ထင်ႏထိုတိုꩻတက်။ ကွပ်ပွိုးနောဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏပကီႏဆင်းရန်း ဖေႏကထို၊ ဖေႏကထွꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏလိုꩻအာအာႏရဲင်ꩻတွော့ꩻ လိုꩻဖေႏအာႏလဲဉ်း။ ဖေႏကလꩻ လိုꩻအာအာႏရဲင်ꩻနောဝ်ꩻ ပကီႏဆရာႏတွမ်ႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏကဟွိုန်ဟောဝ်ဒါႏ ပကီႏသားနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်မာꩻလဲဉ်း ပကီႏပျꩻပွယ်ꩻ၊ ပြဲင်ႏပွယ်ꩻ၊ ပကီႏပျꩻပွယ်ꩻ၊ ပြဲင်ႏပွယ်ꩻယိုနောဝ်ꩻ ဗဟိုႏအနေႏ သွဉ်တန်ꩻကျောင်ꩻလင်ꩻပွယ်ꩻ၊ အွိုင်ႏကျောင်ꩻလင်ꩻပွယ်ꩻ၊ မဉ်ႏအဲဉ်ထောဝ်းလဲ့ ဌာနကျောင်ꩻလင်ꩻပွယ်ꩻ မဉ်ႏအွဉ်ႏတွယ်ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ ကျောင်ꩻလင်ꩻပွယ်ꩻသား ထွားခရာႏတဲ့ထွာ၊ ထူႏပါပညာႏတဲ့လꩻ၊ သေပကီႏခရာႏမꩻ အွဉ်ႏပကီႏတန်ႏဘိုꩻဒါႏ၊ အွဉ်ႏတန်ꩻဘိုꩻဒါႏမꩻ သေအွဉ်ႏတန်ႏဘိုꩻ၊ သေအွဉ်ႏတန်ꩻဘိုꩻမꩻ ပကီႏပညာႏယင်၊ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယင် ထင်ႏထို။ ပုဂ္ဂိုလ်ႏကပါဒါႏ ပကီႏပျꩻပွယ်ꩻနဝ်ꩻ စေႏတနာႏ ဝါႏသနာႏပါသား ဖေႏကထွာသွော့ ပုဂ္ဂိုလ်ႏအမျိုꩻနဝ်ꩻ၊ ပြဲင်ႏပွယ်ꩻကို ကလꩻဒါႏ ပထမဆုꩻ၊ ဒုတိယ၊ တတိယတွမ်ႏ ဆုꩻထွိုက်ဆုꩻသင်ꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏသား ပကီႏကာꩻနောဝ်ꩻ ထွဉ်ႏလိုꩻတစွိုꩻ၊ မွေးတောဝ်းလဲ့ လိုꩻတဖြာꩻဖြာꩻ ဖြေꩻနေးတရိုꩻတဝ်း၊ ဆုꩻနေးတရိုꩻတဝ်း လိုꩻမာꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ။ မဉ်ႏမာꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻမꩻ လꩻလိုꩻအာဖေႏအာႏမုꩻ၊ လꩻလိုꩻအာအာႏရဲင်ꩻ၊ ပကီႏသားချင်ꩻချင်ꩻတဲ့ ထူႏချာငါလို့ဝင်ꩻပညာႏလꩻ၊ တဒါႏဒွိုန်း ပကီႏဝါႏသနာႏသား ဗဟုသုတဖေႏကအောဝ်ႏအီ၊ ရပ်ကို ပကီႏဗဟုသုတ မဉ်ႏအောဝ်ႏခါꩻနောဝ်ꩻ မဉ်ႏလွေꩻသွဉ် ပကီႏပညာႏဝင်ꩻခမ်းနောဝ်ꩻ သေနာႏယိုꩻ၊ ဒါႏယိုꩻ၊ တရိပ်လို့ဆေ့ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏပကီႏဆင်းရန်းတဲ့ ကွဲထိုထိုသဲင်ꩻ၊ ပကီႏပညာႏယိုနဝ်ꩻ ထွို့ꩻငင်ႏနွောင်ꩻ၊ ရဲကမ်းနွောင်ꩻ အစွန်ꩻသတ္တိꩻအောဝ်ႏတဲင် စွိုးခွိုꩻဘဝ ယံသာႏယာႏရေꩻအတွက် တွမ်ႏလက်နက်ပကီႏတွော့ꩻ နွို့ပယ်ႏ၊ နွို့ကယ်ႏနွောင်ꩻ တဖဲ့ꩻတခေါဝ်စတဲင် လꩻအကျိုꩻထူꩻတရာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏ။ ကွပ်ပွိုးနောဝ်ꩻမꩻ ပအိုဝ်ႏပကီႏဆင်းရန်း ဖေႏကထိုနုဲင်း ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻတန်တဲ့နဝ်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏဆင်းရန်း ဖေႏကထင်ႏထိုတဲ့နဝ်ꩻ ပကီႏဆရာႏတွမ်ႏ ဟွိုန်ဟောဝ်ပကီႏပုဂ္ဂိုလ်ႏသားနောဝ်ꩻ သꩻဓာတ်ဗွုန်ဗွုန်၊ ခင်ႏကာညီႏညီႏ အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်မာꩻငါႏလဲဉ်း ပကီႏပျꩻပွယ်ꩻ၊ ပြဲင်ႏပွယ်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏစေႏတနာႏဗွာဗွာ ဒင်ႏပျꩻနယ်ဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ---[၁][၂]