ပအိုဝ်ႏသမဲင်ꩻ အဲဥ်ႏ

ပအိုဝ်ႏတောႏလန်ႏရေꩻနဝ်ꩻ မန်းခမ်းကို အစဝ်းသွတ် လိုꩻမျိုꩻစုတော်ႏလှန်ႏရေးအစွိုꩻတစွိုꩻသွူ။ ကွပ် စွဉ်ႏ တယွုမ်းတဝ်းမန်းတဲင် ကွိုက့်ꩻတခါႏခါႏ ခွါႏညာꩻ တခါႏခါႏ တွော့ꩻ မာꩻလွဉ် စွိုးခွိုꩻတော်ႏလှန်ႏရေꩻ နဝ်ꩻ ည့ꩻလဲဉ်း အနေင်ႏပေါင်ꩻ ၇၅ သွူ။ ကွပ် ခွုမ်စူခွုမ် မာꩻတော်ႏလှန်ႏရေꩻတွော့ꩻ လ့ꩻလွဉ် နမ်းပဲင်ႏ အွုတ်ချုက်ခွင်ꩻလ့ꩻ ဒေႏသ မိဉ်ႏအံႏဖြာႏ နဲင်းယိုစားနဝ်ꩻ မဲ့ꩻ ဓနုꩻ သီး၊ နာဂ သီး၊ င့ꩻ နီပအိုဝ်ႏ တွမ်ႏ နျာႏ ဩ။ ပွိုးတမုဲင်ꩻ ဓနုꩻ နာဂ သီးသူꩻ ဝါင်ꩻ တမာꩻတဝ်း တော်ႏလှန်ႏရေꩻ ဝါင်ꩻလ နမ်းပဲင်ႏအွုတ်ချုက်ခွင်ꩻ လ့ꩻ ဒေႏသ နဝ်ꩻဟွေး။ လိုꩻအမျိုꩻနဝ်ꩻ မိဉ်ႏလ့ꩻ ခမ်းထထီရေꩻ အရန်းနဝ်ꩻ နဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏ ယို မိဉ်ႏလ့ꩻဒျာႏ ခမ်းထီမ့ꩻ အအီႏကဲက်၊ ကလူႏဗာႏ သွီႏသူꩻ အအီႏတန်ႏ။

လိုꩻဖြားလိုꩻတန် တွိုန်ရီးသားနဝ်ꩻ ကွပ်နာႏတဝ်း လိုꩻဖြားလိုꩻတန်ငါဝ်းတွော့ꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻထန်ႏ တစက့်ꩻ တစုဲင်ꩻဗာႏထာꩻသနယ်ꩻ။ ကွပ်ပွိုးတမုဲင်ꩻ စဲ့ꩻမန်းနဝ်ꩻ ယုမ်းတလ့ꩻတဝ်းဟောင်း? ၁၉၅၀ နေင်ႏ (ဗိုလ်ချန်ဇုံ အွဉ်ကတူႏ) ပအိုဝ်ႏဖုံႏထူႏငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻ (ရှေ့ပြေး) ထွိုင်ꩻထွူ ပအိုဝ်ႏလိုꩻတန် မန်းဆွုမ်ꩻ၊ မာꩻသီ။ ထွိုင်ႏတွိုႏယင်း ၁၉၅၈ နေင်ႏ ပအိုဝ်ႏဖုံႏ ထူႏလို့ꩻခန်းဒျာႏ ငိမ်ꩻချမ်ꩻရေꩻတလဲင်ႏ (ဖြားဗွာလှဖေအွဉ်ကတူႏ) နဝ်ꩻတဲ့ တည့ꩻတဝ်း ၁၉၆၁ ဗာႏ နေင်ႏ တောင်းကီꩻဝေင်ꩻကို ခမ်းရင်ꩻသားပေါင်ꩻစွုမ်ႏကထွိုင်ႏမာꩻ ခမ်းနယ်ႏပေါင်ꩻစွုမ်ႏညီႏလာႏခံႏတဲင် သမ်းတဲမ်းထွို့ꩻ ဖက်ဒရယ်မူ (ခမ်းထီသမဲင်ꩻကိုနဝ်ꩻ ရိုꩻဒျာႏ ဖြဝ်ꩻမူ အမဲဉ်ႏနဝ်ꩻ ဖြားဗွာလှဖေ တွမ်ႏ ဖြားကျော်စိန် သီးထာꩻကျံꩻဒျာႏကွေႏကွေႏ) တွော့ꩻ တွိုႏ ၁၉၆၂ နေင်ႏ နေဝင်း စဲ့ꩻမန်းဖြား သိမ်ꩻထိုꩻခန်းဒျာႏ အာႏဏာႏ၊ ကထွာဒါႏ ပအိုဝ်ႏ အွဉ်ငါ သား ဖုံႏတဲ့ꩻ မန်း ဆွုမ်ꩻကြောင်းကြဲ့ꩻ ထိုꩻခန်းဒျာႏ အွိုး တောင်းကီꩻ စားမြိန်ရိပ် သာကို။ ကပါသော့ꩻဒါႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏတန်ဖုံႏနဝ်ꩻ၊ ထွာဆရာဘော်ဘီ(ပင်တွန်)၊ ဆရာဟွိုင်ꩻ(ပင်လုံ)၊ ဗိုလ်ကြီးဗွမ်း(ဟိုပုံး - ရန်ကင်း)၊ ဗိုလ်ကြီးရွှေဝင်း(မဲငဲး)၊ ဆရာမောင်ဖေ (ဟိုနမ်း)၊ ဆရာထွန်းမောင် (ဖရဲ)၊ ဆရာမောင်ဟိန် (ပင်ငို)၊ ဆရာဆိုး(နောင်စုံ)၊ ဆရာလှ(ဖရဲ) နဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏသွူ။ ဖြားဗွာလှဖေ နဝ်ꩻ သမ်းလင်ꩻဟော်ꩻဒျာႏ ဖက်ဒရယ် တရာꩻ မန်ꩻတလေꩻ တဲင် ပါတဝ်းနဝ်ꩻကို၊ ဖြားဗွာနဝ်ꩻ မန်းဆွုမ်ꩻလွေꩻဒျာႏ မန်ꩻတလေꩻကိုသွူ။

ပအိုဝ်ႏတော်ႏလှန်ႏရေꩻ အွဉ်ငါ သားအကို တဆွုမ်ꩻခံꩻဗာႏတဝ်း၊ တချ့ꩻ ဗာႏဖိုဖို တဝ်း စူခွုမ် နဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏကွို့ꩻ ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏ ဟဲ့ꩻ ကျောင်ꩻတိယုံꩻ လွုမ်ꩻသွူ။ ခိန်ႏနဝ်ꩻခါ ပအိုဝ်ႏတော်ႏလှန်ႏရေꩻ အသုဲင်အမောင်ꩻနဝ်ꩻ အထျ့ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏစူကို၊ ဖြဝ်ꩻတဲ့ ငမ်းဗာႏ ဝွေꩻဗွေꩻ ပအိုဝ်ႏတဲ့ ငမ်းဗာႏ ဝွေꩻဗွေႏသွူ။ ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏမိဉ်ႏဒေါ့ꩻနဝ်ꩻထွူ ထွာနဲင်းနဝ်ꩻ၊ လိုꩻဖြားသမာဓိဟဝ်၊ ခွုမ်သဲဉ်ꩻအမဲဉ်ႏတရာꩻ။

ပအိုဝ်ႏ ပထမအရန်း အွဉ်ငါ သားတဲ့ မန်းထွိုင်ꩻဆွုမ်ꩻ၊ ဒုတိယအရန်း အွဉ်ငါသားတဲ့ မန်းထွိုင်ႏဆွုမ်ꩻ၊ ကအဝ်ႏကုဲင်ချာနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ တတိယ အရန်း အွဉ်ငါသား လိုꩻယွဲး ရွယ်ႏမိဉ်ႏဖုံႏလွုမ်ꩻသွူ။ ကအဝ်ႏကုဲင်ချာ လိုꩻပေႏဆ့ꩻလ့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဖြာႏတန်ကောင်ခယ်ႏ အဝ်ႏပျုသု၊ တဒွုံဖေႏ၊ နဝ်ꩻကိုနဝ်ꩻ ဖြာႏတန်ကောင်ခယ်ႏ ပိုယာႏယာႏ ဗိုလ်မှူးဖြားတန်သူရ တဲ့ꩻပါ၊ ဒုတိယပိုခို ဖြာႏတန် ဆရာႏယုဲင်း(သက်အဝ်ႏမွန်နေတွိုႏယိုခါ) ပါ၊ မိဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏ ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏပိုလွူးဖုံႏကထွာဒါႏ ဗိုလ် စပ္ပါယ်ရှယ် (ဖြားတာခလယ်ဝေး)၊ ဖြားတာခလယ်၊ ဖြားတန်အောင်ႏခမ်းထီ၊ စဲ့ꩻဖြဝ်ꩻ တော်ႏလှန်ႏရေꩻ အွဉ်ငါ သား စဝ့်ကွမ်ႏစိန်ꩻတွမ်ႏ အသွ့ꩻ စတဲင် ပုဂ္ဂိုလ်ႏတန်ယိုစားနဝ်ꩻခါနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏ ပိုလွူးတဲ့မွေးမွေး၊ ပိုယာႏဖုံႏတဲ့မွေးမွေးသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမ့ꩻ ဖြာႏတန်ကောင်ခယ်ႏ နဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻဖေႏအပိုအလီꩻငါဝ်း အွဉ်ႏအွ့ꩻ သစ္စာႏထီ “သီဖုံႏယို တနီꩻခါꩻ ခွေမိဉ်ႏတအဲဉ်ထဝ်း လိုꩻအခမ်းနဝ်ꩻ ပါမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ တမာႏဗာႏတဝ်းဝါင်ꩻနေး၊ ရက်ရက်ပဲင်ꩻပဲင်ꩻဗာႏဝါင်ႏနေး” ရိုꩻသေꩻဖေႏနဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ꩻ။ ကွပ်နဝ်ꩻမ့ꩻ ဒေါ့ꩻဖေႏပါ ဖြဝ်ꩻပေႏ စဝ့်ကွမ်ꩻစိန်ꩻ နီပအိုဝ်ႏ လိုꩻတန်ꩻယို ကွပ်ယုမ်းငါႏမန်းတဲင် ယိုခါ ပါꩻဆွုမ်ꩻလို့ꩻလဲဉ်း၊ သီဖြဝ်ꩻ သမ္မတ စဝ့်ရွှေသိုက် တဲ့ ပါဆွုမ်ꩻ၊ အပို မန်းမာသီ ရန်ႏကွုန်ႏကိုသူꩻ၊ အဝ်ႏကုဲင်နာꩻလွုမ်ꩻ၊ နာꩻနဝ်ꩻ ထွာဝါင်ꩻအတန်တဲင် ဖေႏနေး ကအွဉ်နွောင်ꩻပါ နာꩻဖူးတွော့ꩻ ယော့ꩻ စူခွုမ် တနတ်ꩻ နွတ်ꩻလဝ်ႏ ပါတွမ်ႏ စဲ့ꩻသားပေႏ ၆ ဖြာꩻ နာꩻနွို့ꩻလွေꩻခန်းတခြာ (တောခို) နဝ်ꩻ မွေးတဝ်းမဲ့ꩻပါꩻဆွုမ်ꩻလို့ꩻ ထိုꩻ နီ ဖြဝ်ꩻခမ်း ခမ်းထီရေꩻသား ဒေါ့ꩻထွူ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ဖေႏခန်း စူခွုမ် ၇ လဝ်ꩻ လို့ꩻ သူဖြာႏ ပါတွမ်ႏ ကွမ်ႏစိန်ꩻ ပေါင်ꩻ ၇ ဖြာꩻ တွော့ꩻ မာꩻလွေꩻခန်းဒျာႏ ဖြဝ်ꩻခမ်း အခဝ်နဝ်ꩻ ဖြဝ်ꩻ တော်ႏလှန်ႏရေꩻအစွိုꩻ သွူ။ ဖေႏပါက့ꩻ ရုဲင်ꩻတသွိုးတာႏဟံႏနယ်ႏဖုံႏသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမ့ꩻ ဝွေꩻ ဖြာႏမိဉ်ꩻနဝ်ꩻ တွင်ႏတငါ ကန်ႏ စိစ့်ꩻ (ကန်ႏကရိုꩻနဝ် စူခွုမ်− စိစ့်ꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ ၇) နဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၆၆ ပအိုဝ်ႏ ဒုတိယတော်ႏလှန်ႏရေꩻကထန်ႏချာဗာႏယင်းတဲ့ ကွပ်စွဉ်ႏ ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏကေꩻဇူꩻတဲ့ꩻ ပါနေနေသွူ။

၁၉၇၁ ဗာႏနေင်ႏ လာဒီဇင်ဘာ ၂၂ နီ နီꩻ နဝ်ꩻ ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏတဲ့ ဘဝပြောင်ꩻထွိုꩻခန်းဒျာႏတွမ်ႏ လိုꩻဖြားထာꩻဆာ။ ကထွာအပိုအလီႏဖုံႏတဲ့ꩻ တနာႏတဝ်း အဖာငါဝ်း ကမ်းဒျာႏ သ့ꩻ ပါငါပရာꩻ၊ ည့ꩻတဝ်း ထွိုင်ႏတွိုꩻ ၁၉၇၃ ဖြားဗွာ အဝ်ႏထောင်ႏထွိုင်ႏထန်ႏသဲင်ꩻချာ၊ ပအိုဝ်ႏတဲ့ꩻ ပ့ꩻ ထွိုꩻခန်းဒျာႏ နီခါဝ်ꩻ တခါဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဖြားတာကလယ် တွမ်ႏ ဖြားဗွာတပဲ့ꩻ၊ တခါဝ်နဝ်ꩻ ဖြားတန်အောင်ႏခမ်းထီ။ သစ္စာႏကဖောက့်ꩻ ရီးဝါင်ꩻနဝ်ꩻ ဖြဝ်ꩻဖြားကန်ႏစိစ့်ꩻ အစွိုꩻ တယ်ႏကလုပ်ကြံ ဗိုလ်စံသိန်း ၁၉၆၇ ဗာႏနေင်ႏကို ဒေါ့ꩻဗာႏနဝ်ꩻစားသွူ။

ဖြားတန် ကောင်ခယ်ႏ အပိုအလီꩻ ကထွိုင်ႏပ့ꩻ ဝါင်ꩻ မာꩻချာနဝ်ꩻ ကထွာဒါႏ ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏပိုယာႏယာႏ ဗိုလ်မှူးသူရ တွမ်ႏ ဖြားဆရာႏယုဲင်းသီးဖုံႏနဝ်ꩻ တထောက်ခံႏတဝ်း / တကန်ႏ ကွက် တဝ်း တစွိုꩻစွိုꩻသွူ၊ အဗွာဖဲ့ꩻတဲ့ꩻ သွပ်သန်ႏဒျာႏ အတနျာႏဖဲ့ꩻတဲ့ꩻ သွပ်သန်ႏဒျာႏ ကောင်ခယ်ႏသားနဝ်ꩻ အုံဒျာႏရင်ꩻ အဝ်ꩻဒျာႏရင်ꩻ၊ ဖြဝ်ꩻတဲ့ꩻ သွပ်သန်ႏဒျာႏ နဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊ ကွပ်စွဉ်ႏ အခါဝ် တွို့ꩻနဝ် သား သူꩻ လွဉ်စည်းရုံး ဖြားဆရာႏယုဲင်း လ့ꩻတဝ်းတဲင် ကျံႏ လုပ်ကြံ မာꩻသီ နေးဒွိုန်းက့ꩻ ခွိုင်းမုဲင်ꩻလဲင်ႏလဲင်ႏနေနေ။ မိဉ်ႏတယွုမ်းတဝ်း ရီအဗွေႏဖြားလ့ꩻဒျာႏသွူ။ ဆုဲင်ꩻချာမ့ꩻ နေꩻသာႏတဝ်းတဲင် ခြွန်းမသူႏမသေယင်းတွမ်ႏ ဝွေꩻသီးသွူ။

ဖြားတန် ကောင်ခယ်ႏ ပို အဖြာꩻ တန် ဖြားတန် ဗိုလ်မှူးသူရ ၊ ဗိုလ်မှူးသူရနဝ်ꩻ ပိုလင်ꩻ လုဲင်ႏ ဗိုလ်မှူးညွန့်မောင် (ကရီးခါ အဝ်ႏထေ့ꩻည့ꩻဒျာႏ RCSS ထျ့ꩻ၊ ဆုဲင်ꩻ ယိုမ့ꩻ သဲင်ꩻမာꩻချာ တပ်ရင်း ၃ တပ်ရင်းမှူး၊ ကောင်ခယ်ႏ PNA၊ ကာꩻ မောက် တဲင် ကုဲင်ထိုꩻ ၂၀၂၂ နေင်ႏကို) နဝ်ꩻ တဲ့ꩻ ယူႏ ခရာႏ။

ဖြားတန် ကောင်ခယ်ႏ ပို အဖြာꩻ ပေႏ ဖြားတန် ဖြားဆရာႏယုဲင်း၊ ဖြားဆရာႏယုဲင်း နဝ်ꩻ ပိုလင်ꩻ လုဲင်ႏ ဗိုလ်မှူး ဗယ်ရီ ယိုခါ အဝ်ႏ ထိန်းထမ်ႏ တပ်ရင်း ၃ တပ်ရင်းမှူး၊ ကောင်ခယ်ႏ PNA သေထွဗာႏ နဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

မိဉ်ႏမိဉ်သေစဲင်းစဲင်းနဝ်ꩻ နမ်းတွမ်ႏနမ်း ထောင်ထွားစော်ႏတနာႏထွူတဲင် ယံဖေႏကဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏ ပါယင်းခွေသွဉ်းဩ။ နဝ်ꩻမ့ꩻ ပအိုဝ်ႏသမဲင်ꩻ ယ့ꩻထွောင်းထွောင်းနဝ်ꩻ သမဲင်ꩻ တအဲဉ်ထဝ်း တဒါင်ꩻမုဲင်တောင်ꩻသေꩻခါꩻဗာႏတဝ်း အဝ်ႏနေက့ꩻတဲင် အမဲဉ်ꩻ အမာꩻ တမိဉ်ဒေါ့ꩻငါႏတဝ်းသွူ၊ ဥပမာႏ ဖြားတန်ခွန်ဝိဇ္ဇာႏ စွုမ်ႏနီꩻမုဲင်တောင်ꩻချက် (ဒိုင်ယာရီနေ့စဉ်မှတ်တမ်းစာအုပ်) ကို ကထွာဒါႏ ပအိုဝ်ႏ ဒုတိယတော်ႏလှန်ႏရေꩻ သမဲင်ꩻ နဲင်းနဝ်ꩻစားနဝ်ꩻ၊ မိဉ်ႏတသေတဝ်းသား မိဉ်ႏထူႏ အမွေး မိဉ်ႏနေးအတီႏနဝ်ꩻ မာꩻဆုံးဒါႏ၊ အဝ်ႏလိုꩻယူꩻဒျာႏ ခွုမ်အီ သမဲင်ꩻအတာႏ စူဖွို့ꩻနဲင်းနဝ်ꩻစားနဝ်ꩻ ထဲ့ꩻမဲဉ်ႏဟောင်း စိင်ꩻစာꩻဗာႏဒျာႏသွူ။