အလံႏ-ကရိုꩻနဝ်ꩻ အခေႏခံႏတွမ်ႏ အကျောင်ꩻတစွိုးစွိုး၊ ရေႏမိုးလွေꩻအကျိုꩻတမျိုꩻမျိုꩻအတာႏ ဖေါႏနယ်လွေꩻအီ အဓိပ္ပါယ်ႏအခရာႏ၊ အွဉ်ႏထွာလွေꩻအီ အထိန်ꩻအမတ်အနေႏတဲင် အလံႏပေါႏထွာလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ (တစွိုး) အလံႏ-ကရိုꩻနဝ်ꩻ အကျောင်ꩻတစွိုးစွိုး၊ ရေႏမိုးချက်တမျိုꩻမျိုꩻအတာႏ အမုဲင်သင်္ကေတ အထိန်ꩻအမတ်အနေႏ (နမ်းခြောင်ꩻတင်အနေႏ) ကသွုံꩻယွိုင်ႏဒါႏ အရောင်ႏစွုမ်ႏ ပိတ်၊ စေးဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဖန်လွ"အလံႏ"သွူ။ အလံႏ-ကရိုꩻဒါႏငဝ်းယို အဝ်ႏဝင်း၊ အဝ်ႏရုဲင်ꩻတသွိုး ခင်ႏလမ်းထို တလီꩻကို (တနယ်ꩻ) ဒင်ႏတွမ်ႏအရောင်ႏအမျိုမျိုꩻတဲင် ကယွိုင်ႏဝင်းတလီꩻခြာ၊ တထွန်ႏနာ၊ ခွဉ်းနာ ပိတ်၊ စေးဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"အလံႏ" ဗွောင်လွေꩻဗာႏ အဓိပ္ပါယ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ သာႏသနာႏအလံ၊ ခမ်းထီနဲင်ႏငန်ႏအလံႏဖုံႏယို ထွာလွေꩻအီ စွိုးခွိုꩻအမုဲင်သင်္ကေတ၊ ခမ်းထီနဲင်ႏငန်ႏအမုဲင်သင်္ကေတဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်ယိုခါ လိုꩻမျိုꩻတွမ်ႏ ခမ်းထီနဲင်ႏငန်ႏ သေန်ႏလျာႏရာꩻရာꩻ ကအွဉ်ႏထွော့ ပျဌာန်းလွေꩻဒါႏ စွိုးခွိုꩻလိုꩻမျိုꩻ(အမျိုꩻသာꩻ)အလံႏ၊ ခမ်းထီနဲင်ႏငန်ႏအလံႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဆဲင်ႏရာꩻလိုꩻမျိုꩻတွမ်ႏ ခမ်းထီနဲင်ႏငန်ႏ ခမ်းသားသီး ဇာႏတိသွီႏ၊ ဇာႏတိမာန်ႏ ပေါႏထန်ႏလွံးဗွေအီအတွက်ဖုံႏလွဉ်းလွဉ်းသွူ။

ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻ အလံႏတောႏ
ထူႏသုင်ꩻ စွိုးခွိုꩻလိုꩻမျိုꩻအလံႏ တောမ်ႏ ပအိုဝ်ႏခမ်းသားလိုꩻအာသုင်ꩻ
လွိုက်ရွေꩻ ၁၉၅၀ (ယာႏယီႏ)၊
၁၉၅၅ (အတီႏ)
ပုင်ႏဒီသုဲင်း လစ်ꩻစဲင်ႏစတုဂံပုင်ႏစံႏ အရောင်ႏသိုမ်မျိုꩻ အလံႏတောႏ

ရီးအွဉ်အစ ပထမဟိုဦꩻ ကယွိုင်ႏစူꩻသွုံꩻထင်ႏ ပအိုဝ်ႏအလံႏတောႏနဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၉၂၈-ဗာႏ ဖြားတန်ကောင်ခဲႏ ကအွဉ်ငါဒါႏ လွိုဆန်ပဒေႏသရာဇ်စနစ် ပအိုဝ်ႏအလံႏတောႏနဝ်ꩻသွူ။ အလံႏနဝ်ꩻ အနားဆွာꩻ ၉-ပေ၊ အနားဒွေါင်ႏ ၅-ပေ၊ အရောင်ႏချို အထာႏဝကို စက်ဝွိုင်ꩻဗွာ၊ စက်ဝွိုင်ꩻဗွာကိုနဝ်ꩻ ချင်ႏသေ့ꩻအုံတဲင်ရုတ် အဝ်ႏခွဲႏထေ့စူထျꩻဖဲ့ꩻ အလံႏပုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အရောင်ႏချိုသဘော်ꩻနဝ်ꩻ ဆားဗန်သွိုꩻသွင်ႏ မွိုင်ကျင်ႏသွောင်ဖွီ ဖေါႏလွေꩻအီ ငိမ်ꩻခွꩻသာႏယာႏရေꩻသဘော်ꩻ၊ အရောင်ႏဗွာနဝ်ꩻ စင်ဖြွိုးကြောင်းကြဲ့ နဲဉ်ႏနဲ့နုညံꩻ ငိမ်ꩻချမ်ꩻတဉ်ႏစွူမုꩻသဘော်ꩻ၊ ချင်ႏသေ့ꩻနဝ်ꩻ မွိုင်ဖွီကျင်ႏငါႏ ရဲင်ꩻအာႏလဲ့သန် အစွန်ꩻထင်သဘော်ꩻ ရေႏမိုးလွေꩻအခရာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

နေင်ႏ ၁၉၄၇-ဗာႏ ကထင်ႏဖွဲ့လွေꩻ ပအိုဝ်ႏလွောင်ႏဗူႏစွိုꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏအလံႏယို ချင်ႏသေ့ꩻရုတ်ခြောင်ꩻနဝ်ꩻ ပြောင်ꩻသော့ꩻလုဲင်ႏ ဝါးတောင်ꩻရုတ်ပုံႏသွူ။ ထင်ႏတွိုႏ နေင်ႏ ၁၉၅၀-ဗွေနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏလွောင်ႏဗူႏအစွိုꩻယို မာꩻလွေꩻယင်း လွိုက်ရွေꩻဒင်ႏမျောက်ပွယ်ꩻတဲင် အစွိုꩻမဉ်ꩻလဲ့ ဖန်လွေꩻလုဲင်ႏ "ခမ်းပေါင်ꩻစု ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻ အစွိုꩻချုတ် (ပ-အ-မ-ဖ)"နုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ တဲမ်းထွို့ꩻလွေꩻပါ (ပအမဖ)လွောင်ႏဗူႏပုံႏစီꩻကန်ꩻဥပဒေႏဖုံႏသွူ။ ပအဖမ-လွောင်ႏဗူႏပုံႏ စီꩻကန်ꩻဥပဒေႏ အခန်ꩻ(၁) အပိုဒ်(၃)ကိုနဝ်ꩻ မူကျမ်ꩻအနေႏ အွဉ်ႏထွော့လွေꩻယင်း ပအိုဝ်ႏအလံႏပုံႏ နုဲင်းငါယိုသွူ။ ပအိုဝ်ႏအလံႏတောႏနဝ်ꩻ အနားဆွာꩻ (၉)ပေ၊ အနားဒွေါင်ႏ (၅)ပေ၊ အလံႏတထာႏဝ (၂-ပေပုဲင် ၆-လက်မ)အကွို့ꩻလနဝ်ꩻ အရောင်ႏချို၊ အကွို့ꩻကီ စူထျꩻဖဲ့ꩻ (အလံႏထွန်ႏထျꩻ)န၀်ꩻ အရောင်ႏသွမ်ႏဖြား၊ အကွို့ꩻငါနဝ်ꩻ အရောင်ႏတနျာႏ၊ အလံႏစဲင်ႏကီ အရောင်ႏသွမ်ႏဖြားကိုနဝ်ꩻ အွဉ်ႏလွေꩻဗာႏ အရွယ်ႏ(၈)လက်မ ဆာႏဗွာတန်တဖြုံႏ၊ ယာႏယီႏအနေႏ အွဉ်ႏထွော့လွေꩻမူကျမ်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအလံႏတောႏလောင်း ကပါဒါႏ ဆာႏဗွာတွမ်ႏအရောင်ႏဖုံႏ ရေႏမိုးချက်အဓိပ္ပါယ်ႏ

မွဉ်းဖျင်

ဆာႏနဝ်ꩻ စွဉ်ꩻထိုꩻတဝ်းတဖူꩻ၊ အဝ်ႏထောင်ငါလွေꩻသေႏသေႏတဖူꩻ၊ တယ်ႏစွဉ်ႏကမ္ဘာႏဟမ်ႏ ကပေါႏလွဉ် ထွာလွဉ်နဝ်ꩻကာႏ တခြင်ခွင်ꩻသာႏ အဝ်ႏဒျာႏတွမ်ႏနမ်းပဲင်ႏအရောင်ႏ စွန်ꩻအာႏအဝ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဆာႏဗွာတဖြုံႏနဝ်ꩻ ရေႏမိုးအွဉ်ႏထွာလွေꩻ ပအိုဝ်ႏတစွိုးခွိုꩻလွုမ်း နမ်းခြောင်ꩻတင်နဝ်ꩻသွူ။ အရောင်ႏချိုနဝ်ꩻ ငိမ်ꩻချမ်ꩻသာႏယာႏရေꩻ၊ အရောင်ႏတနျာႏ ရုဲင်းဟန်စွို့ꩻစွဉ်ႏ သွောင်ဖွီမွိုင်ကျင်ႏ အရောင်ႏသွမ်ႏနဝ်ꩻ ယွုမ်းအံႏသꩻဆွော့ꩻမု ဣန္ဒြေႏအဝ်ႏ ဂုဏ်ႏသိက္ခာႏအဝ်ႏ ဖေါႏလွေꩻအဓိပ္ပါယ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

ကရိုꩻဒါႏ ပအိုဝ်ႏအလံႏတောႏ ယာႏယီႏယိုနဝ်ꩻ ထင်ႏတွိုႏလွေꩻ နေင်ႏ ၁၉၅၅-ဗာႏ၊ ဇန်နဝါရီလာ (၅)နီꩻ (၆)နီꩻအတွင်ꩻ ကမာꩻလွေꩻဒါႏ ခမ်းပေါင်ꩻစုပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအခစွိုꩻချုတ် (ပအမဖ)ညီႏလာႏခံႏကို ဆွုံꩻဖျတ်အွဉ်ႏထွော့လွေꩻ အတီႏတဲင် အွဉ်ႏရေꩻထူႏဂုဏ်ႏ ယွိုင်ႏသွုံꩻလွေꩻတငါ ဗꩻတွိုႏစွဉ်ႏယိုခါနဝ်ꩻသွူ။ (အလံႏအကျောင်ꩻခရာႏယိုနဝ်ꩻ ထွားကွိုꩻလွေꩻ ကအီႏထေထန်ႏလွေꩻဒါႏ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻ (PNO)(၁၅)နေင်ႏဗွေ ငိမ်ꩻချံꩻရေꩻအထိန်ꩻအမတ်လိတ်စောင်ႏမူꩻကျမ်ꩻကိုတဲင် အဝ်ႏမန်းဘာႏသာႏကို သေန်ႏလျောႏရာꩻ ဘာႏသာႏပြန်ႏပအိုဝ်ႏထန်ႏ အအဲဉ်ႏချုတ်လွုမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။)[]

အာႏကွိုꩻ

မွဉ်းဖျင်
  1. ခွန်အာကာ၊ ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ အမုဲင်-၄၀