ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏ
ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏ (မိဉ်ꩻရင်ꩻ: ဖြားကျောင်ꩻတိယုံꩻ) နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻ ဖြိုတန်ထင်ႏထိုလွစ်ထန်ႏရေꩻတာႏ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအွဉ်ငါတန်(ခေါင်းဆောင်) တဖြာꩻဒျာႏသွူ။ စွိုးခွိုꩻအွဉ်ငါသား ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏ လွူးဖွါꩻရပ်နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဒုံသော့သို ဝေင်ꩻနယ်ႏလွယ်လဲမ် စင်းသင်းကောင်ခယ်ႏဒေႏသကိုတဲင် လွူးဖွာꩻနေင်ႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ နေင်ႏ ၁၂၄၇ ဗာႏသွူ။ မွိုးဖါဗွေႏ ဖြားကျောင်ꩻပညာႏ တောမ်ႏ မဲးကျောင်ꩻယုံနေသီး လွူးဖွာꩻလင်ꩻလွဉ်နောဝ်ꩻသွူ။ ပညာႏရေꩻနဝ်ꩻ နဝ်ꩻခါ သွဉ်ထူႏလွေꩻဗာႏ ဗွေႏဗိုန်ကျောင်ꩻပညာႏအရန်းနဝ်ꩻသွူ။ ဖူးဝေးဖုံႏနောဝ်ꩻ ဖူးခို ဖြားကျောင်ꩻကုံနဆွယ် အဝ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ လမ်းသားမာမူႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ မဲးကျောင်ꩻကူႏ တောမ်ႏ မဲးကျောင်ꩻထွဉ်ꩻ နောဝ်ꩻသွူ။ ပိုမူႏပိုခိုဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ မွိုးဖြားအွန်း၊ မွိုးဖြားအွတ်၊ မွိုးဖြားပဲင်၊ မွိုးဖြားဗဲ့၊ ဖြားပန္တိပယ်၊ ဖြားတာလုံ၊ ဖြားတာလိန်၊ ဖြားသူရ(ခ)ဆရာႏပွန်၊ ဖြားခယ်၊ ဖြားကုံရဟန် သီးနောဝ်ꩻသွူ။
| ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻတောႏလန်ႏရေꩻအွဉ်ငါတန် ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏ | |
|---|---|
| မိဉ်ꩻ ဇာႏတိ | ကျောင်ꩻတိယုံꩻ |
| လွူးဖွာꩻ | နေင်ႏ ၁၂၄၇ ဗာႏ၊ ဒုံသော့သို၊ စင်းသင်းကောင်၊ လွယ်လဲမ်ခရဲင်ႏ |
| သီမား | ၁၃၃၃ ဗာႏ၊ လာဒဲဉ်ကံဆန်ꩻ(၆)နီꩻ၊ မွူးဟာ ၈ နားရီႏခွဲꩻခိန်ႏ၊ သက်လꩻ(၈၇)နေင်ႏ။ ဝေင်ꩻနယ်ႏလွယ်လဲမ်၊ ကောင်ခယ်ႏဒေႏသ |
| သင်ႏဂျိုႏလို့ꩻဒါႏခင်ႏလမ်း | ဒုံလွယ်နင်ꩻ ကောင်ဟွေးနင်ꩻ ပအိုဝ်ႏအာႏဇာႏနီႏကောင်၊ ကောင်ခယ်ႏဒေႏသ |
| ခမ်းထီခွိုꩻ |  မျန်မာ |
| လိုꩻမျိုꩻ |  ပအိုဝ်ႏ |
| ပညာႏရေꩻ | ဗွေႏဗိုန်ကျောင်ꩻပညာႏ |
| ထာꩻမာꩻ | ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအတာႏ တောႏလန်ႏရေꩻအွဉ်ငါသား |
| အစွိုꩻအဗူႏ |
|
| မိဉ်ꩻကျော်ႏလွီးဟွမ်ဗာႏခရာႏ | အွဉ်အွော့ꩻဝန်စနိစ်ကုဲင် ရုဲင်းဟန်သားတဖြာꩻ |
| ကိုꩻကွဲႏယွုမ်းအံႏမုꩻ | ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ |
| လမ်းသား(ဖုံႏ) | မဲးကျောင်ꩻကူႏ၊ မဲးကျောင်ꩻထွဉ်ꩻ |
| ပိုဖုံႏ | မွိုးဖြားအွန်း၊ မွိုးဖြားအွတ်၊ မွိုးဖြားပဲင်၊ မွိုးဖြားဗဲ့၊ ဖြားပန္တိပယ်၊ ဖြားတာလုံ၊ ဖြားတာလိန်၊ ဖြားသူရ(ခ)ဆရာႏပွန်၊ ဖြားခယ်၊ ဖြားကုံရဟန် |
| မွိုးဖာ(ဗွေႏ) | ဖြားကျောင်ꩻပညာႏ၊ မဲးကျောင်ꩻယုံနေ |
| ဖူးဝေးခွိုꩻဖုံႏ | ဖြားကျောင်ꩻကုံနဆွယ်(ဖူး) |
အဝ်ႏပဒေႏသရာဇ်စနိစ်ကုဲင် အတေက်ꩻနျꩻခံႏဖဝ တခံႏနွောင်ꩻဒုမ်တဲင် ယံဖေႏကလွစ်ထန်ႏ နေင်ႏ ၁၉၂၈ ဗာႏနဝ်ꩻ အွဉ်ငါတောႏလန်ႏလွေꩻရီးခန်း စင်းသင်းကောင်ခယ်ႏဒေႏသကို လꩻလွေꩻအောင်ႏပွယ်ꩻတဲင် မိဉ်ꩻကျောႏတင်ႏသျာႏလွဉ်စွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်ႏဟွုန်ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏသီး လွိုဆန်ချာဗွုန်ႏလဲဉ်း ခမ်းသားဖုံႏလဲ့ သꩻမွန်ဗန်ရုဲင်းဟန်လွဉ်ယင်းနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏ ၁၉၄၉ ဗာႏ ဒီသဉ်ဗာလာကို တောႏလန်ႏရေꩻတဖူꩻ ယံကတွိုႏခြောင်ꩻထဲင်းတာႏ ထွို့ꩻဗူႏလွေꩻခန်း ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻလွစ်ထန်ႏရေꩻအစွိုꩻ-ပအလဖတဲင် ထွို့ꩻလွေꩻပါယင်း အီႏရုဲင်ꩻတသွိုးဒါႏ ခင်ႏလမ်းဌာႏန (၄)ထွောင်းနဝ်ꩻသွူ။ ပအလဖအစွိုꩻကို ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏလဲ့ အဝ်ႏပါသော့ꩻ အွဉ်ငါတန်သားအစွိုꩻကိုသွူ။ ဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏလွောင်ႏဗူႏစွိုꩻ တောမ်ႏ ပအမဖအစွိုꩻ ကိုဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ဗဟိုႏနာယက တောမ်ႏ ဗဟိုႏထာꩻမာꩻအမုꩻဆောင်ႏနာယကကိုသွူ။
သီမား
မွဉ်းဖျင်ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏ သီမားဒါႏနေင်ႏနဝ်ꩻ ၁၃၃၃ ဗာႏ၊ လာဒဲဉ်ကံဆန်ꩻ(၆)နီꩻ၊ မွူးဟာ ၈ နားရီႏခွဲꩻခိန်ႏ၊ သက်လꩻ(၈၇)နေင်ႏတဲင်[၁] သီမားခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကောင်ခယ်ႏဒေႏသ ဝေင်ꩻနယ်ႏလွယ်လဲမ်ကိုသွူ။ အမုဒ်အောင်နဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ စင်းသင်းကောင်ခယ်ႏဒေႏသ ဒုံလွယ်နင်ꩻ ကောင်ဟွေးနင်ꩻ ပအိုဝ်ႏအာႏဇာႏနီႏကောင်လောင်းသွူ။[၂]