မာႏနသိုႏဖျင်ꩻ
"ပအိုဝ်ႏမာႏနသိုႏဖျင်ꩻ" မဉ်ႏရိုꩻလိုꩻမူႏကရိုꩻနဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏခိုသီးထီႏတဲင် သွင်ꩻအံႏဖွီစွဉ်ႏဒျာႏ၊ လိုꩻမူႏမဲဉ်ကျအမျိုꩻမုဲင်ꩻကျ၊ အမဲဉ်ဒါႏအမျိုꩻမုဲꩻဒါႏ ပအိုဝ်ႏခိုသီး တထူႏရေꩻတဝ်း၊ အစမဟာမစာႏ အလဲဉ်းလွဉ်ထွူနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးကထင်းအတွိုင်ꩻ သွင်ꩻဖွီအတွိုင်ꩻထွာလဲ့ ခေတ်ယိုခါ မျက်မောက်ယိုခါနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးထင်းတွိုင်ꩻ သွင်ꩻဖွီတွိုင်ꩻ တထွာတဝ်းဒွုမ်၊ ကွပ်အကျောင်ꩻမုဲꩻတဲင် ခေတ်ယိုခါ ကျောင်ꩻဆရာႏဖဲ့ꩻလဲ့ လိုꩻမူႏကဲဉ်းအာအာ၊ ဆေးရုံ (တသီႏယုံႏ)ဖဲ့ꩻလဲ့ လိုꩻမူႏကဲဉ်းအာအာ၊ စာႏရေꩻဖဲ့ꩻလဲ့ လိုꩻမူႏကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻသွူ။ ယိုခါလဲင်ႏနဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏခိုဖုံႏ အဟဲ့ꩻဗာႏလဲဉ်း"လိုꩻမူႏ" ဆရာႏမူႏ စာႏရေꩻမူႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း လွေꩻဒါႏဆဲင်ႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ တသီႏယုံႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ ပညာႏရေꩻရွုမ်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ ဆရာႏမူႏ စာႏရေꩻမူႏ အုံကလာထဲင်လောင်းတဲင် ပအိုဝ်ႏခိုနဝ်ꩻ အုံထွိုင်ႏထာꩻတဲင် ဒေါ့ꩻရီရိုႏသေႏဗာႏလဲဉ်းသွူ။ တသီႏယုံႏကိုနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ ပိုတရိုꩻတဝ်း၊ မာတရိုꩻတဝ်း ကထင်ႏဆာနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ အွမ်ႏဗာႏဆရာႏမူႏ၊ ဒေါ့ꩻအွီႏဗာႏအငဝ်းတဲင် ချော်ꩻဗာႏဆရာႏမူႏနဝ်ꩻ အထင်ႏအသျာꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏ ကအဝ်ႏဗော့ꩻဝေင်ꩻသားနဝ်ꩻ ကဖေႏရေꩻဗာႏလိုꩻမူႏ အခင်ႏလမ်းဌာနနဝ်ꩻလဲ့ ဖေႏရေꩻဗာႏ၊ တဖေႏရေꩻတဝ်းခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻလဲ့ တဖေႏရေꩻတဝ်း၊ ခင်ႏလမ်းပငါပရာꩻဒျာႏနဝ်ꩻ ဝင်ꩻသေနဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏတော်ꩻနဝ်ꩻ နုဲးနဝ်ꩻတမွေးတဝ်း၊ "လိုꩻမူႏ"ရိုꩻနုဲးနဝ်ꩻတဲင် ဒါႏပညာႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ တဒါႏတဝ်းပညာႏလဲ့နဝ်ꩻ ထင်းစွဉ်ႏဝင်ꩻ တယံတဝ်း၊ တကျတဝ်း၊ လိုꩻမူႏကဒေါ့ꩻကဟော်ꩻ ကဖြဝ်ႏဖေႏသူꩻနဝ်ꩻ အမဲဉ်ဟဝ်နုဲင်းမုဲꩻဟဝ်၊ အမဲဉ်မွေးနုဲးမုဲꩻမွေး၊ အမဲဉ်မဲဉ်ႏနုဲးမုဲꩻမဲဉ်ႏ ဝွေꩻသီးတလွောက်ꩻနာႏတဝ်း၊ ဝွေꩻသီးသွင်ꩻဖွီ အံႏသွမ်ꩻဒျာႏဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကမ္ဘာႏလောင်းလိုꩻမျိုꩻကို ကတေက်ꩻနျꩻလိုꩻမူႏ လိုꩻမျိုꩻကိုနဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏယိုနဝ်ꩻ လွိုဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻလင်နဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏခိုသီး ကတေက်ꩻနျꩻလိုꩻမူႏနဝ်ꩻ " လိုꩻမူႏသီးယို ယွုတ်လဲဉ်းထွီႏထီး၊ ထွီႏထီးနဝ်ꩻ မျတ်ထဲင်းလိုꩻမူႏ၊ လိုꩻမူႏနဝ်ꩻ တမျတ်တဝ်း" နိန်းချꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻသီးကဒေါ့ꩻအတွိုင်ꩻ မဲဉ်ႏတမဲဉ်ႏတဝ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏဝွေႏဖန်ႏဒျာႏ နုဲးယိုနဝ်ꩻသွူ။ နီယိုနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ အဝ်ႏမုဲင်ꩻပေါက်ဖွာꩻလွဉ်၊ အဝ်ႏလိုꩻမူႏယွုတ်ဟို့ꩻကိုပေါက်ဖွာꩻလွဉ်၊ နီကတန်လွဉ်ဒါႏယိုလဲင်ႏခါ တန်လွဉ်တမုဲꩻစူကို၊ တန်လွဉ်လိုꩻမူႏယွုတ်စူကို၊ နုဲးနဝ်ꩻလဲ့ နီယို ထွာဒျာႏလိုꩻယွုတ်နေနေ၊ ကထင်ႏတန်လွဉ်နဝ်ꩻလဲင်ႏခါ နီအံႏအွꩻဗာႏ လိုꩻမူႏဒဲဉ် (အခြောင်ꩻတွိုႏတဲင် ငဝ်းယွုတ်ငဝ်းမျတ် ဒေါ့ꩻဗာႏလို့လို့နဝ်ꩻသွူ။) ကထင်ႏတောႏလမ်းတောႏပါႏနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ ဗေင်ႏညီꩻလိုꩻမူႏ၊ လိုꩻမူႏကထင်ႏ(မဲ့လေ) လွူးပိုနဝ်ꩻ ပါꩻမုဲꩻထုမ်ႏဖေႏသိုႏ၊ လိုꩻခိုထုမ်ႏဖေႏဗာႏ၊ မဉ်ႏထောက်ထွားစဲင်းင်း၊ မဉ်ႏယူႏတွေꩻနုဲးနဝ်ꩻခါ နီလိုꩻခိုသီး ထွာဒျာႏ လိုꩻမူႏယွုတ်ထာꩻထွဉ်ႏအံႏတဲင် နီလိုꩻခိုသီး လိန်းယွုတ်ထဲင်းလိုꩻမူႏနဝ်ꩻသွူ။ ကတဲမ်းဗာႏနုဲးယိုနဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏတော်ꩻ ကဒေါ့ꩻငဝ်းအတွိုင်ꩻ တဲမ်းဗာႏနော၊ နီပအိုဝ်ႏတော်ꩻသီး ကဒေါ့ꩻဒါႏငဝ်းနဝ်ꩻ "နီယိုလိုꩻတော်ꩻဒျာႏ၊ သွို့ꩻသားခြံသားဒျာႏတဲင် သွဉ်လိတ်လုဲꩻလဲ့ သဲင်ꩻပွိုဗာႏဒျာႏဟံႏနေနေ၊ သဲင်ꩻမာꩻဗာႏဒျာႏ သွို့ꩻခြံနေနေ၊ လိုꩻကေန်ꩻပိုဒျာႏတဲင် ထွာဒျာႏလိုꩻကေန်ꩻ၊ တထွာနွောင်ꩻတဝ်းခွန်" အယူႏဝါႏဒအဝ်ႏနုဲးနဝ်ꩻတဲင် အဒေါ့ꩻလွနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ မီႏမဲဉ်ႏနုဲးဝွေꩻသီး ကဒေါ့ꩻနဝ်ꩻ အမွိုးနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏလိုꩻမူႏယွုတ်တဲင် အပိုနဝ်ꩻတဲ့ ထွာဒျာႏလိုꩻယွုတ်နဝ်ꩻသွူ။ ယူႏစွေးလွစဲင်းင်းသွော့ ကတဲမ်းထွူနဝ်ꩻနော နီပအိုဝ်ႏဖုံႏ ငဝ်းဒျာႏနေား။ လောကနီတိဆရာႏ ကအွဉ်ႏနယ်သေꩻခါꩻ လိုꩻမူႏအမျိုꩻမျိုꩻအစားစား အဒဝ်ႏဝ်ႏကိုနဝ်ꩻ ထေထန်ႏပျꩻနယ်ဖေႏ ကအဝ်ႏလိုႏအချက်ယိုသွူ။ (၁) လိုꩻမူႏထေင်ညင်ꩻဒါႏဝင်ꩻ (၂) တကေးဒါႏဝင်ꩻ၊ ဖြဝ်ႏဒါႏဝင်ꩻမဉ်ꩻ (၃) ထီႏတွိုင်ꩻထီႏသမျ နစ်သက်ဒါႏ (၄) ဒွိုႏအံႏအွꩻအာဒါႏထာꩻတမျိုꩻ (၅) အံႏအွꩻရီးဒါႏ ပိုဝါꩻဒဲဉ်ခိုႏ ဟန်ႏခိုႏ (၆) လယ်ႏအာဒါႏဝင်ꩻလမ်းဝင်ꩻပါႏ လိုꩻမူႏနုဲးနဝ်ꩻခါ အပိုအဝ်ႏစွဉ်ႏတရျာꩻလဲ့ အွဉ်ႏကုဲင်ဒါႏလိုꩻခို၊ လိုꩻမူႏနုဲးနဝ်ꩻခါ လိုꩻမူႏတယံတဝ်း၊ လိုꩻမူႏယွုတ်ရိုꩻပီးနဝ်ꩻသွူ။ (၁) အအံႏအအွꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ အကွဉ်အကꩻလဲ့နဝ်ꩻ အပီနုဲးမွိုးမူႏ ပိုဝါꩻယံကနစ်သက်နဝ်ꩻ ပျုပျင်ႏဒါႏ (၂) အအုံအအဝ်ႏလဲ့ တဲပ်နဲပ်သေႏချာႏ အပီနုဲးဖူးမူႏ ဝေးမူႏ၊ ထာꩻဝင်ꩻသꩻအဝ်ႏဒျာႏ (၃) ထာꩻခွုမ်ထာꩻမာꩻ မဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ ရိုႏရိုႏသေႏသေႏ ခွုမ်မာꩻဒျာႏ နုဲးသွဉ်းမူႏတဲ့နော (၄) ဘေꩻမီႏတွိုႏလွဉ်၊ မီႏမော့ꩻလွဉ်ဘေꩻနဝ်ꩻ တွိုင်ႏပင်ႏဖက်လꩻ (၅) မီႏဗေင်ႏထာꩻအတွင်ꩻနဝ်ꩻလဲ့ ပိုဝါꩻသꩻပျောႏသွင်ႏအီဒါႏ ပျုပျင်ႏလယ်ႏအနမ်းလဲ့ တင်ႏတယ်ႏတရေꩻဒျာႏ (၆) ပိုဝါꩻသꩻမီႏလျားထာꩻတဲ့ သယ်ꩻခံႏဒျာႏ လိုꩻမူႏနုဲးနဝ်ꩻခါ လိုꩻမူႏမျတ်၊ ပညာႏသျင်ႏသီး ချီႏမွမ်ꩻထောပနာႏ၊ ဖေႏဩဘာနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ လောကနီတိဆရာႏ ဒေါ့ꩻနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ နီဗွေႏဘုရာꩻပဉ္စောဝ်း ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻလိုꩻမူႏနဝ်ꩻ ကနိန်းချꩻသေꩻခါꩻလိုꩻမူႏတဲ့အဝ်ႏ၊ ကပင်ႏထို ကချီꩻမွမ်ꩻသေꩻခါꩻလဲ့ တဆေ့ꩻတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ကနိန်းချꩻသေꩻလိုꩻမူႏနဝ်ꩻ လိုꩻမူႏသီးယို (၁) အပီနုဲင်းထီခြောင်၊ ထီခြောင်သီးယို အစွဉ်ႏတအဝ်ႏတဝ်း၊ အဝ်ႏစွဉ်ႏဒျာႏ အတကဲင်ႏစင်စင် (၂) လိုꩻမူႏသီးယို အပီနုဲးတဖူꩻ (၃) အပီနုဲးထီတဲႏ (၄) အပီနုဲးဒဝ်ဆဲင်ႏ တဖူꩻ ထီတဲႏ ဒဝ်ဆဲင်ႏသီးအမျိုꩻယို စပ်ဆွိုင်ꩻတွံႏလိုꩻအမျာꩻ၊ လိုꩻမူႏသီးယိုလဲ့ စပ်ဆွိုင်ꩻလိုꩻခိုအမျာꩻ ရိုꩻပီးနဝ်ꩻ၊ (အဓိပ္ပါယ်ႏယံစဲင်း ဒေါ့ꩻထန်ႏထဲင်းဖျင်)၊ လိုꩻမူႏသီးယိုနဝ်ꩻ မော့ꩻကလာꩻလဲ့နေးဒါႏ၊ မော့ꩻခယ်ႏလဲ့နေးဒါႏ၊ လိုꩻမျိုꩻတရွေꩻတဝ်း၊ လိုꩻကေန်ꩻလိုꩻခြွေတရိုꩻတဝ်း နေးဒါႏ၊ တောႏလမ်းဒါႏ ဘုရာꩻဟော်ꩻသေꩻခါꩻနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ ကထေထန်ႏနယ်ပျꩻယိုနဝ်ꩻ အအဲဉ်ႏလွုမ်ꩻနော၊ လိုꩻမူႏတဟဝ်တဝ်းအကျောင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအာတန်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီဗွေႏဘုရာꩻကဟော်ꩻသေꩻခါꩻ လိုꩻမူႏယံ လိုꩻမူႏကျဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏအာဒျာႏ၊ ယိုနဝ်ꩻ ထေပျꩻဖေႏ အမော့အဆွုမ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ နီဗွေႏဘုရာꩻကချီꩻမွမ်ꩻ ကချီႏမျောက်ဒါႏလိုꩻမူႏနဝ်ꩻ (၁) နင်ꩻဝိသာႏခါႏ (၂) ကုဏ္ဍလကေသီႏ (၃) မလ္လိကာနင်ꩻမူႏ (၄) ဥပ္ပလဝဏ်ႏထေရ်ႏရီႏ ရဟန်ꩻမူႏ (၅) ခေမာထေရီရဟန်ꩻမူႏ ဝွေꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻ သာႏသနာႏကိုယို အမဉ်ꩻကျောႏတွိုႏယိုခါနဝ်ꩻသွူ။ မော်လဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻကျောင်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ အမဉ်ႏဟော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻ ထေပျꩻဗာႏ သက်သေႏဝွေꩻသီးနဝ်ꩻသွူ။ ဒါႏနဖဲ့ꩻ သီႏလဖဲ့ꩻ ဘာႏဝနာႏဖဲ့ꩻတရိုꩻတဝ်း၊ ထိန်ꩻသိမ်ꩻဆယ်ꩻဒါႏ အိန်ႏထောင်ႏလမ်းပါႏတခြိုꩻ တရိုꩻတဝ်း၊ ပျင်ႏပျင်ႏဒါႏ ပိုဝါꩻဖဲ့ꩻတရိုꩻတဝ်း နီဗွေႏဘုရာꩻ ကချီꩻမွမ်ꩻဒါႏ လိုꩻမူႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏအာဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခိုကဝုဲင်ႏဗာႏလိုꩻမူႏလဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻခိုကဝုဲႏဗာႏလိုꩻမူႏ ဝတ္ထုသက်သေႏနဝ်ꩻခါ ထွားသွော့ ဓမ္မပဒ သာမာဝတီႏမိဖုရာꩻဝတ္ထု ဥတေနခွန်မင်ꩻ ခꩻသာမာဝတီနင်ꩻမိဖုရာꩻ တွမ်ႏခြီႏပြာႏအခန်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယိုနဝ်ꩻ ထွတ်ထေထန်ဖေႏ အအဲဉ်ႏစား၊ ကလိုႏဒါႏအချက်နဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။ ဥတေနခွန်မင်ꩻနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ အသꩻလျား သာမာဝတီႏနင်ꩻမိဖုရာꩻ တွံႏလိုꩻမူႏငတ်ꩻရျာꩻတဲင် အကျံႏခꩻသီတွံႏခြီႏပြာႏတဲင် အွဉ်ႏအုံရဲဉ်ႏသေꩻခါꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ သာမာဝတီႏနင်ꩻမိဖုရာꩻတဲ့ ဖေႏသတိꩻတမာသေꩻခါꩻခန်း အချွေႏအရံႏနင်ꩻမူႏဖုံႏနုဲးယိုနဝ်ꩻသွူ။ "ဥတေနခွန်မင်ꩻကီꩻလောင်းလဲ့နဝ်ꩻ၊ မာဂဏ္ဍီနင်ꩻမိဖုရာꩻလောင်းလဲ့နဝ်ꩻ သီသꩻစွဉ်ႏလျားလွမွုန်း၊ ယံကချမ်ꩻသာႏတိုꩻတက်၊ သက်ထိုစိုးဆွာꩻ၊ ပသာသွော့မေတ္တာႏ စွုမ်ႏဖြာꩻဖြာꩻနေား" သာမာဝတီႏနင်ꩻမိဖုရာꩻ ပသာဖေႏမေတ္တာႏ ဥတေနခွန်မင်ꩻကီꩻအလောင်းနုဲင်းနဝ်ꩻတွင်ꩻ ဥတေနခွန်မင်ꩻလဲ့ ဒင်ႏစွဉ်ႏအခြီႏ ခꩻစွဉ်ႏဒျာႏ သာမာဝတီႏနင်ꩻမိဖုရာꩻ အသꩻအင်နဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻ အခြီႏပြာႏနဝ်ꩻ ကထင်ႏတွိုႏသာမာဝတီနင်ꩻမိဖုရာꩻထျꩻနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ လင်ꩻထဲ့စွဉ်ႏဒျာႏ သာမာဝတီႏနင်ꩻမိဖုရာꩻ အခင်ႏထျꩻနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင် ဥတေနခွန်မင်ꩻကီꩻလဲ့ " ခွေကခꩻလွဉ်ခြီႏပြာႏ ပွိုင်းလဲင်ႏင်ႏနဝ်ꩻ လုံႏတန်တိဉ်လဲ့ ဖြောင်လꩻစွဉ်ႏဒျာႏ၊ ယိုခါ ခွေကခꩻ သာမာဝတီႏနင်ꩻမိဖုရာꩻယိုနဝ်ꩻ ပြာႏလင်ꩻထဲ့စွဉ်ႏဒျာႏ အခင်ႏထျꩻ၊ အသက်တအဲဉ်ထဝ်းပြာႏမီႏလဲ့ အဝ်ႏသေကဒွိုန်း သာမာဝတီႏကေꩻဇူꩻ၊ ခွေယို လိုꩻတန်တဉ်မွော့ တသေတဝ်း သာမာဝတီကေꩻဇူꩻ၊ မွိုက်လဲဉ်းခွေယို တမုဲင်ꩻအဝ်ႏဒွုမ်ယို" အသꩻသံႏဝွေႏဂ ထွာနုဲးနဝ်ꩻတဲင် လွေꩻစွဉ်ႏသာမာဝတီႏနင်ꩻမိဖုရာꩻအခင်ႏထျꩻတဲင် အုံလင်ꩻဝုဲင်ႏတောင်ꩻပြန်ႏ ကွီခွင်ꩻယင်း ဝွေꩻကပဲစ်မာႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ နီဗွေႏဘုရာꩻ ကဟော်ꩻဒါႏ လိုꩻယွုတ်လိုꩻမျတ်နဝ်ꩻ အနုဲးယိုဒျာႏ၊ သီႏလငတ်ꩻပါꩻ သီႏလသွစ်ꩻပါꩻ ကထိန်ꩻသိမ်ꩻ ကလုံႏချုံႏဒါႏ လိုꩻအကျင်ꩻစာရိတ္တကဟဝ်ဒါႏ လိုꩻမူႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻခိုလဲ့နဝ်ꩻ ရိုꩻဗာႏ"လိုꩻမူႏမျတ်၊ လိုꩻခိုမျတ်"နဝ်ꩻသွူ။ အကျင်ꩻစာရိတ္တ တအဝ်ႏတဝ်း၊ အကျင်ꩻစာရိတ္တကုဲင်၊ သီႏလတအဝ်ႏတဝ်းနမ်းလောင်း လိုꩻခိုလဲ့နဝ်ꩻ၊ အမူႏလဲ့ပီပီ ထွာဒျာႏ "လိုꩻယွုတ်"နဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်မျက်မောက်လဲင်ႏခါ အွဉ်ႏသꩻမဲဉ်ႏဉ်ႏ၊ အွဉ်ႏသꩻစွဉ်ႏဉ်ႏတဲင် လိုꩻမူႏလိုꩻခို ထာꩻမုဲꩻအကုဲ၊ ထာꩻမုဲꩻဒုစရဲက်အာ ဝွေႏဖန်ႏလွဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အခိုကျင်ꩻစာရိတ္တမီႏကုဲလဲ့ အခိုယွုတ်၊ အမူႏကျင်ꩻစာရိတ္တမီႏကုဲင်လဲ့ အမူႏယွုတ်နဝ်ꩻသွူ။ ခယ်ႏလိုꩻမျိုꩻ အစကရီးနဝ်ꩻခါ တေက်ꩻဖွိုႏလိုꩻမူႏနဝ်ꩻ "လိုꩻမူႏသီးယိုကုဲငါႏ၊ ခြေင်းဒါႏငါႏအဝါꩻတဲင် ယံကခြေင်းထွေဒါႏမွုန်းအဝါꩻနဝ်ꩻ မာꩻပေႏသေꩻခါꩻစွဉ်ႏဒျာႏ လိုꩻမူႏအခင်ႏ ပေႏပေႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်ယိုလဲင်ႏခါ ခယ်ႏမူႏဖုံႏနဝ်ꩻ သွဉ်လွပညာႏတဲင် ထွာလွကျောင်ꩻဆရာႏ၊ ဆရာႏဝွန်ႏမူႏ။ မဉ်ႏနုဲင်းခယ်ႏခမ်းယိုခါနဝ်ꩻ ခယ်ႏမူႏဖုံႏနဝ်ꩻ ကထွာယယ်ꩻမူႏလဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏကဒွိုန်း ကလာꩻတမျိုꩻနဝ်ꩻ အပိုအမာနဝ်ꩻ ဖေႏထန်ႏတဝ်းလမ်းအထန်ႏ၊ မီႏထန်ႏလဲ့ ကုတ်ဗာႏကတူႏ၊ အမဲ့ကထွားအီထာꩻတာႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏပိတ်ရွောင်နဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်ယိုခါနဝ်ꩻ ကွဲးထိုꩻမားမားလဲဉ်းဒျာႏ၊ ခေတ်ယိုခါနဝ်ꩻ ခယ်ႏမူႏခင်ႏလဲ့ ပြောင်ꩻလဲဉ်းဒျာႏ၊ ကလာꩻမူႏလဲ့ အကွက်အကꩻ ပြောင်ꩻလဲဉ်းဒျာႏတဲင် ယိုခါ ဝင်ꩻကျိုꩻစာꩻလွ ပညာႏရေꩻဖဲ့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနီပအိုဝ်ႏမူႏနဝ်ꩻ တွိုႏခါ ခေတ်တပြောင်ꩻတဝ်း၊ ပညာႏရေꩻဖဲ့ꩻနဝ်ꩻလဲ့ "လိုꩻမူႏဒါႏပညာႏနဝ်ꩻ တယံတဝ်း" ပေႏပေႏတန်န် ကဒေါ့ꩻနေလဲ့ အဝ်ႏကဒွိုန်းနဝ်ꩻသွူ။ ခင်ႏလမ်းအမျိုꩻမုဲꩻတရိုꩻတဝ်း လိုꩻမူႏနဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏခိုသီး အွဉ်ႏဝင်ꩻအယွုတ်အညံးဖဲ့ꩻတဲင် တေက်ꩻနျꩻဝင်ꩻ၊ နိန်ႏချꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻ လိုꩻတန်တဉ်တကာႏတဝ်း ဗꩻတွိုႏစွဉ်ႏလိုꩻပေႏယိုခါနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻပေႏယိုခါ တော်ꩻကိုနဝ်ꩻ ဆရာႏမူႏကသွဉ်ဖေႏ ဝွေꩻသီးလိတ်လုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးတနိစ်သက်တဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻမူႏပေႏ ဒါႏလွိုဝွေꩻသီးနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးတဟွုန်ဟဝ်တဝ်း၊ တနစ်သက်တဝ်း၊ ယရပ်ရပ်နဝ်ꩻ လိုꩻမူႏပေႏဟော်ꩻလိတ်နဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးလိုꩻခိုပေႏဖုံႏ သဲ့ꩻရောင်ဝင်ꩻ၊ အတန်ကထင်ႏသဲ့ꩻသွမ်ꩻဝင်ꩻနုဲးနဝ်ꩻခါ အခိုပေႏဖုံႏလဲ့ ထွားနုဲင်းအတန်တဲင် သဲ့ꩻရောင်နုဲးလွ လိုꩻမူႏပေႏနဝ်ꩻသွူ။ ကထင်ႏထွာနုဲင်းနဝ်ꩻခါ အမူႏပေႏလဲ့ ဒါႏစွဉ်ႏလိတ်လဲ့ တဟော်ꩻဗွုန်ႏတဝ်း၊ တွိုႏနဝ်ꩻခါ တဒါႏတဝ်းလိတ်လုဲင်ꩻသား တမဲဉ်သွဉ်တဝ်းလိတ်နဝ်ꩻသွူ။ အမူႏပေႏနဝ်ꩻ တသွဉ်တဝ်းလိတ်လဲ့ အခိုပေႏဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏသွဉ်ဟောင်းတဲ့ သမ်းတသွဉ်တဝ်းနေနေ၊ ထွာဒျာႏအမာႏနထိုသိုႏခြေင်ထာꩻ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏခိုယိုနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ မာႏနသိုႏမာႏနဖျင်ꩻ (ဗွူတဟဝ်တဝ်း ထန်ႏတလင်ꩻ)နဝ်ꩻပီဝင်ꩻ၊ တွိုႏယိုခါ အခိုပေႏဖုံႏ တွိုႏလိတ်လုဲꩻနဝ်ꩻ တကျိုꩻစာꩻတဝ်း၊ တွိုႏမဉ်ႏအုံလိုꩻမူႏဆချာနဝ်ꩻ တမဲဉ်အုံတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ သွဉ်လိတ်လုဲꩻနဝ်ꩻလဲ့ လိုꩻမူႏပေႏ မဉ်ႏသွဉ်ဖေႏဝွေꩻသီးနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးတမဲဉ်ဒေါ့ꩻလွဉ်ꩻတဝ်း၊ မီႏအွဉ်ႏဝွေꩻသီးသွဉ်လဲ့ ဝွေꩻသီးသမ်းတဒါႏတဝ်း၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏ အမာႏနသိုႏဖျင်ꩻနဝ်ꩻ အရကူꩻတငါငါလဲဉ်း လိုꩻပေႏယိုခါနဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]