မာꩻဗာႏအပဲစ်တအဲဉ်ထဝ်း
"မာꩻဗာႏအပဲစ်တအဲဉ်ထောဝ်း ထာꩻမာꩻမျိုꩻ" လောကစီꩻပွာꩻချမ်ꩻသာႏအီ အကျောင်ꩻတရာꩻနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏမင်္ဂလာႏတရာꩻ (၃၈)ပါꩻသွူ။ မင်္ဂလာႏတရာꩻယို လိုꩻသီးလူꩻသီး ကကျံႏစယ်ႏလွဝင်ꩻနောဝ်ꩻ ညစွဉ်ႏ(၁၂)နေင်ႏသွူ။ (၁၂)နေင်ႏအကို ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏမင်္ဂလာႏယို ခွေတဖြောင်းနာꩻတဖြေꩻ၊ ခွေတစွိုး နာꩻတမျိုꩻ ဒေါ့ꩻလွဝင်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻသွူ။ ခွေထင်းအတွိုင်ꩻ ခွေဒေါ့ꩻ၊ နာꩻထင်းအတွိုင်ꩻ နာꩻဒေါ့ꩻတဲင် မင်္ဂလာႏတရာꩻ အစဲစ်အမဲဉ်ႏနောဝ်ꩻ တသေလွတောဝ်းသွူႏ ထွိုင်ႏလꩻ (၁၂)နေင်ႏ မွူးကွို့ꩻနာꩻအခိန်ႏ တထင်ႏသျာꩻတောဝ်း အညတြ လူꩻပိုတဖြာꩻ လွဉ်လောဝ်းတောင်ꩻပြန်ႏတဲင် ဗွေႏဘုရာꩻဟော်ꩻနယ်ဗာႏ လောကစီꩻပွာꩻချံꩻသာႏအီအကျောင်ꩻ မင်္ဂလာႏတရာꩻ (၃၈)ပါꩻယိုသွူ။ ဗွေႏဘုရာꩻကဟော်ꩻဒါႏ မင်္ဂလာႏ (၃၈)ပါꩻနောဝ်ꩻ ပါဠိဂါႏထာႏပေါင်ꩻ အောဝ်ႏ(၁၀)ဂါႏထာႏသွူ။ (၁၀)ဂါႏထာႏအကို စတုတ္ထဂါႏထာႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏနုဲင်းလယိုအတွိုင်ꩻသွူ။ - မာတာပိတု ဥပဋ္ဌာနံ၊ ပုတ္တဒါရဿ သင်္ဂဟော။ အနာကုလာ စ ကမ္မန္တာ၊ ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။
စတုတ္ထဂါႏထာႏ မင်္ဂလာႏတရာꩻ (၃)ပါꩻ
မွဉ်းဖျင်၁။ လွူးမွီႏပျုစုဗာႏ မွိုးဖါ၊ ၂။ ခီႏမျောက်ထောက်ကမ်းဗာႏ ပိုမာ၊ ၃။ မာꩻဗာႏ အပဲစ်တအဲဉ်ထောဝ်း ထာꩻမာꩻမျိုꩻ။ မင်္ဂလာႏတရာꩻ ယို(၃)ပါꩻအကို အမုဲင်(၃)မင်္ဂလာႏတရာꩻနောဝ်ꩻ "မာꩻဗာႏ အပဲစ်တအဲဉ်ထောဝ်း ထာꩻမာꩻမျိုꩻ"ရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် အပဲစ်တအဲဉ်ထောဝ်း ထာꩻမာꩻမျိုꩻ (အနာကုလာ စ ကမ္မန္တာ)နောဝ်ꩻ ထာꩻမာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻဟောင်း-ဖေႏကသေ ဖေႏကစဲင်းနောဝ်ꩻ တဲမ်းနယ်လွေꩻဗာႏ ကူꩻကားသားငတ်ꩻရျာꩻ ဝတ္ထုနုဲင်းလယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
ကူꩻကားသားငတ်ꩻရျာꩻဝတ္ထု
မွဉ်းဖျင်ပွိုင်းလဲင်ႏစခါ ဗာႏရာႏဏသီႏခမ်းကိုနောဝ်ꩻ ကူꩻကားသားတန်အောဝ်ႏတဖြာꩻသွူ။ တွိုႏခꩻတလဲင်ႏ ကူꩻကားသားတန်နောဝ်ꩻ တွမ်ႏအသွꩻလေားသားငတ်ꩻရျာꩻတဲင် လွေꩻဖြေꩻစာကူꩻကားခန်းထာꩻသွူ။ ဝွေꩻသီးကရေႏမိုးခါꩻဒါႏခင်ႏလမ်း၊ ဝွေꩻသီးကရေႏလွေꩻဒါႏ ခမ်းထီနောဝ်ꩻ ဖျတ်ကာႏလွေꩻဗာႏ သုဲင်ꩻကောင်တဖူꩻယပ်ꩻဖုံႏသွူ။ သုဲင်ꩻကောင်တဖူꩻယပ်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ သုဲင်ꩻကောင်လွဉ်းလွဉ်းတဲင် သေင်ႏဝါႏအဲဉ်ထောဝ်း၊ ထီအဲဉ်ထောဝ်း၊ ယာခိုးယာလျားငါႏတဲင် မွူးယာခိုႏနောဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးတလွေꩻနွောင်ꩻတောဝ်း၊ မာꩻတွမ်ႏသုမ်းယို့ꩻတဲင် အုံပဆား၊ ဗေင်ႏယာလွဒျာႏထာꩻဖုံႏသွူ။ မွူးမဉ်ႏပြေ့ꩻပြေ့ꩻ ထာꩻမဉ်ႏခေ့ꩻမꩻ ထွားသွူဆာႏတဲင် အွဉ်တဖူꩻသား ကအွဉ်အတွိုင်ꩻ ဝါးလေားလွေꩻလွဉ်ꩻလွသွူ။ နောဝ်ꩻတွော့ꩻ ကဖျတ်ကာႏလွေꩻဒါႏ သုဲင်ꩻကောင်တဖူꩻယပ်ꩻနောဝ်ꩻ အီႏလို့သွတ်ꩻသွူ။ အောဝ်ႏကုဲင်တဟာတာႏ၊ တနာꩻတဖူꩻပေႏလွုမ်ꩻသွူ။ အနာꩻဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻယိုနောဝ်ꩻ ပေါႏအံႏထွူဒဲဉ်ဟာလဲ့ ကပါလွဉ်ဒါႏထီဖုံႏ၊ သိုႏဖုံႏယို တလိုႏတောဝ်းဒွုမ် ယူႏနုဲင်းနောဝ်ꩻတွော့ꩻ ထောက်ꩻထိုꩻနုဲင်ႏကုဲင်ထုꩻလို့ခန်းဒျာႏသွူ။ အွဉ်တဖူꩻသားနောဝ်ꩻ ဗေင်ႏဗာႏတောဝ်းထာꩻ အနာꩻပေါင်ꩻအာတဲင် လောထန်ႏလွေꩻထွူ တညတောဝ်း မဲ့ဗေင်ႏခန်းဒျာႏ လေားလောင်းနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻတွော့ꩻ ဖိုးလောနောဝ်ꩻ ဝါးသားအဲဉ်ထောဝ်းဒွုမ်တဲင် လွေꩻမာႏခန်းဒျာႏတဖူꩻတွော့ꩻ သဲင်ꩻချာတောယင်းဒျာႏ ဝွေꩻသီးကလွဉ်အဖူꩻအတွိုင်ꩻသွူ။ အွဉ်တဖူꩻသားနောဝ်ꩻ အာႏရုံႏထန်ႏ ထာꩻအီႏလေမꩻ မဲ့ကွဲးသေတဲင် တဖူꩻမာႏအကျောင်ꩻယို ထွိုင်ႏသေနောဝ်ꩻ အွဉ်ဝါးခွိုန်ꩻချာယင်း လေားဖုံႏသွူ။ အောဝ်ႏခွယ်ချာလောဖုံႏတွင်ꩻနောဝ်ꩻ မွူးထန်ႏလွဉ်ခန်းဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ မွူးထွိုင်ႏထန်ႏ ထွိုင်ႏထွားစဲင်းစဲင်းနောဝ်ꩻ ဖျော်ချာယင်းဒျာႏ ဝွေꩻသီးစခန်ꩻ ဝွေꩻသီးကထန်ႏလွေꩻ မဟာနောဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်ႏသေစဲင်း တွိုႏချာစခန်ꩻမဟာနောဝ်ꩻ လေားသားကားကအောဝ်ႏ သꩻကုဲင်သꩻရွိုးလွခန်း ပငါပရာꩻတွော့ꩻ ယွိုင်ႏလွသုမ်းယို့ꩻ ဗေင်ႏလွခန်းဒျာႏထာꩻသွူ။ အနီꩻနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ ဖိုးတာႏလိုꩻတာႏ ထီတအဲဉ်ထောဝ်းဒွုမ် ထောက်ꩻထိုꩻလို့လဲဉ်းတဲင် တဖြာꩻဖြာꩻလဲ့ ယူႏတဒါႏဒွုမ်၊ အုံတငွို့ အုံတငွို့လွဗော့ꩻထာꩻဖုံႏသွူ။ နောဝ်ꩻတွော့ꩻ အွဉ်ငါသား ကူꩻကားဆရာႏတန်နောဝ်ꩻ "ထာꩻယို ပေါႏခွေတဝွေႏဖန်ႏတောဝ်း၊ ပေါႏခွေတကျိုꩻစာꩻတောဝ်းနောဝ်ꩻ ကားကအောဝ်ႏ အီႏဒုက္ခ အီႏအံႏမသီလို့ထီ"ယူႏနုဲင်းနောဝ်ꩻတွော့ꩻ အွဉ်ႏခူႏခန်းဒျာႏထီအုံႏသွူ။ လေားသားဖုံႏလဲ့ ကျိုꩻစာꩻခူႏလွဝင်ꩻ ပငါပရာꩻသွူ။ တဖြာꩻနွို့တဖြာꩻထန်ႏ ကွဲးခူႏခူႏနောဝ်ꩻ လင်ꩻသွူအသောင်ꩻ (၃၀)ရပ်လဲ့ တမော့ꩻတောဝ်းထီတွော့ꩻ မော့ꩻတေားစွဉ်ႏလုံးတပျာႏတန်လွုမ်ꩻတဲင် သꩻကုဲင်ရောင်စွဉ်ႏ ပငါပရာꩻ၊ တဖြာꩻဖြာꩻလဲ့ အုဲင်ႏခူႏဒွုမ်သွူ။ နောဝ်ꩻတွော့ꩻ လေားဆရာႏနောဝ်ꩻ အွဉ်ငါဟောဝ်တဖြာꩻဖြီႏဖြီႏ ဖေႏကလꩻထီနောဝ်ꩻ အီႏမာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻကရိုꩻယို အောဝ်ႏစဉ်ꩻစာꩻတေ့ꩻခန်းဒျာႏထာꩻ တဖြာꩻဖြာꩻသွူ။ လောဆရာႏတန်နောဝ်ꩻ အောဝ်ႏတဆင်ႏ နွို့လင်ꩻထီအုံႏကိုတွော့ꩻ တွမ်ႏနားအွဉ်ႏတꩻခန်း လုံးတပျာႏ၊ နာႏထွားစမ်ꩻခန်း ထီအခေႏအနေႏသွူ။ ထွိုင်ႏနာႏထွားနောဝ်ꩻ ဟွိုန်ခန်းထီငေါဝ်းတဲင် လုံးတပျာႏယို တဒွိုန်ငါႏတောဝ်း၊ မဉ်ႏတွယ်ႏပꩻနောဝ်ꩻလꩻ ယူႏနုဲင်းနောဝ်ꩻတွော့ꩻ နဲစ်ထန်ႏချာသွူတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻဖေႏခန်း အာႏကလာဒါႏ လေားသားပေႏတဖြာꩻ "မောင်ႏဟွေး- ထူႏလင်ꩻတွမ်ႏ တွီးတင်းယိုတွော့ꩻ ကျံႏလင်ꩻဒုံႏပꩻလုံးပျာႏသူꩻဟုဲင်း၊ လုံးဆꩻလသူꩻနောဝ်ꩻ ထီအောဝ်ႏ၊ ပေါႏတဒုံႏပꩻလꩻတောဝ်း လုံးသူꩻနောဝ်ꩻ ဟန်ႏနီꩻယို အီႏအံႏမသီလို့ထီကွေးယို၊ နီမျိုꩻကျိုꩻစာꩻလဲ့ ထာꩻကျိုꩻစာꩻအကျိုꩻ မဲ့ꩻနီခံႏစာꩻဗာႏဒျာႏ"နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ လေားသားပေႏနောဝ်ꩻလဲ့ နာႏလေားဆရာႏတန်ငေါဝ်းတွော့ꩻ ကျိုꩻစာꩻဒုံႏပꩻလွေꩻခန်းဒျာႏ လုံးတပျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ လောသားပေႏနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻယွဲးကျယံ လိုꩻအာႏသန်တဖြာꩻတွော့ꩻ နေးအာႏနေးရဲင်ꩻ ကျိုꩻကျိုꩻစာꩻစာꩻ ဒုံႏမွေးတဲင် တညတောဝ်း တဆင်ႏဒျာႏ လုံးတပျာႏနောဝ်ꩻ ပꩻဒွက်ထိုꩻခန်းဒျာႏသွူ။ ပေါႏလုံးတပျာႏနောဝ်ꩻပꩻလဲ့ ထီလဲ့ထန်ႏလွဉ်ခန်းဒျာႏ ဆေားဆေားဆားဆားသွူ။ ထီထန်အာႏတလာငါႏတဲင် တညတောဝ်းအခိန်ႏ ထီဗွေတပြုဲင်းခန်းဒျာႏ ထီအုံႏသွူ။ လောသားဖုံႏနောဝ်ꩻ တအုံပွေါဒွုမ်ထီစွူ သꩻရောင်းသꩻရေꩻတွောင်ဗွုန်ႏထွူတွော့ꩻ ကလူးသားလဲ့လူး၊ ဒွိုႏအီခန်းဒဲဉ်ဖုံႏသွူ။ အံႏထွူအွꩻထွူနောဝ်ꩻ မွူးလဲ့ပြေ့ꩻခန်းဒျာႏတဲင် ထုမ်းလောပငါပရာꩻ ထန်ႏလွေꩻယင်းခန်းဒျာႏ သုဲင်ꩻကောင်တဖူꩻယပ်ꩻနောဝ်ꩻတွော့ꩻ နုဲင်းမွူးရောဝ်ꩻစောဝ်း ထာꩻထွိုင်ႏအီႏလေနောဝ်ꩻ လွစ်ထန်ႏလွေꩻခန်းဒျာႏ သုဲင်ꩻကောင်တဖူꩻယပ်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။
ဥပဒေသ
မွဉ်းဖျင်လောသားငတ်ꩻရျာꩻယိုနောဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးတသျော့ꩻတောဝ်း ဝီရိယတရာꩻ၊ ကွပ်ပွိုးမာꩻဗာႏ အပဲစ်တအဲဉ်ထောဝ်း ထာꩻမာꩻမျိုꩻတဲင်တွော့ꩻ လွစ်အံႏမထီ၊ လွစ်သီလွစ်ဒုက္ခဗာႏသွူ။ ဝတ္ထုယိုနောဝ်ꩻ "ပဏ္ဍိတာနဉ္စ သေဝနာ-ပေါင်ꩻကွိုက်ꩻဗာႏ ပညာႏအောဝ်ႏသူႏတောႏကောင်ꩻ"ကရိုꩻဒါႏ မင်္ဂလာႏယိုတပါꩻလဲ့ ထွာထွာသွူ။ "လိုꩻဘဝယို" ~(အုံဟောဝ်ခြွိုင်ႏသန်ꩻ လိုႏလုပ်ꩻမာꩻ အံႏအွီႏဗေင်ႏအွီႏ လိုႏကျိုꩻစာꩻ ထာꩻသေပညာႏ လိုႏစွုမ်ႏဖြာꩻ ရွဉ်ခံꩻဥစ္စာႏ လိုႏတိုꩻပွာꩻ နမ်းကျင်ꩻသီႏလ လိုႏထိန်ꩻခါꩻ တရာꩻဘာႏဝနာႏ လိုႏပွာꩻမျာꩻ ထွာလိုꩻဘဝ ယိုနောဝ်ꩻရာꩻ။[၁][၂][၃]