လိုႏဒေါ့ꩻသုံꩻဒျာႏနီငဝ်းယာႏ
"လိုႏဒေါ့ꩻသုံꩻဒျာႏ နီငဝ်းယာႏ" ကမ္ဘာႏပထဝီႏ ဟံႏတန်အလောင်းယို ကအဝ်ႏဒါႏလိုꩻမျိုꩻဖုံႏ တမျိုꩻတွမ်ႏတမျိုꩻ ကကွာႏဝင်ꩻ၊ တဗွိုန်ပီတဝ်းဝင်ꩻ တွမ်ႏလိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻကစဲင်းနဲင်း ကထင်ႏထိုဗာႏနဝ်ꩻ အဓိကအထျꩻ အဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻ၊ ငဝ်းငွါ၊ အကွဉ်အကꩻ၊ ယေန်ႏငဲးမုꩻဓလေ့ꩻထုံꩻစံႏ စစွဉ်ႏအကျောင်ꩻ အင်္ဂါႏဂုဏ်ႏလက္ခဏာႏဖုံႏယိုနဝ်ꩻသွူ။ ကမ္ဘာႏလောင်းယိုခါ ကအဝ်ႏသွုံꩻဒေါ့ꩻဒါႏငဝ်း တဗွိုန်ပီတဝ်းဝင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအမျိုꩻ(၆၀၀ဝိ)သူရေင်လွို၊ ငဝ်းနဝ်ꩻ တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻ၊ တဖြာꩻတွမ်ႏအမျာꩻလဲ့နဝ်ꩻ လောကလိုꩻခြောင်ႏခွုင်းအလွောင်ႏအဗူႏကို အချင်ꩻချင်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ ဖေႏသေ-အွဉ်ႏဟွိုန်သွုပ်ထေ့ဝင်ꩻခရာႏ အရေꩻတန်ငါႏ တွမ်ႏစူခွုမ်ကိရိယာႏ ဟဝ်တဗာႏဗွိုန်ပီဝင်ꩻ၊ လိတ်လုဲင်ꩻ၊ ငဝ်းငွါဖုံႏယို အုတ်ချုတ်လꩻနွောင်ꩻအီ ကမ္ဘာႏပညာႏအဝ်ႏသား ဒေါ့ꩻရိုꩻခါꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏပွိုင်းလဲင်ႏစခါ အဝ်ႏတွမ်ႏခမ်းထီဟော်နန်ꩻ၊ ခွန်တန်ရာႏဇာႏ စွုံႏစွုံႏယာႏယာႏတဲင် လိတ်လုဲင်ꩻ ငဝ်းငွါ အကွဉ်အကꩻ ယေန်ႏငဲးမုꩻဓလေ့ꩻထုံꩻစံႏ စစွဉ်ႏဂုဏ်ႏအင်္ဂါႏလက္ခဏာႏလဲ့ အဝ်ႏဒျာႏစုံႏစုံႏလင်ႏလင်ႏ၊ ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ခမ်းကုဲင်ထီပြင်ꩻ၊ ဟော်နန်ꩻဝꩻပြာႏ၊ ခွန်ရာႏဇာႏထင်ႏအဲဉ်ထဝ်း၊ ထန်ႏတဖြဝ်းထိုꩻယေန်သူႏ၊ ပဉ်ဗူႏဗူႏထိုꩻလော်လယ်၊ လွေꩻအဝ်ႏပယ်စောက်ꩻလဲ့ နီငဝ်းဒျာႏထိုꩻမားတစိꩻ၊ လွေꩻအဝ်ႏထေ့ဖြဝ်ꩻလဲ့ ဒေါ့ꩻသွုံꩻစွဉ်ႏငဝ်းသန်းသန်း၊ အုံဗော့ꩻမန်းလဲ့ သုံꩻရော်ꩻစွဉ်ႏပါꩻငဝ်းငွါ၊ မဉ်ႏထွာနုဲင်းယိုခါအနေႏ မဉ်ႏတထိန်ꩻသိမ်ꩻဒေါ့ꩻသွုံꩻချာတဝ်း၊ မဉ်ႏတဲမ်းထန်ႏအွဉ်ႏသေတဝ်းနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ယိုခါနဝ်ꩻတန်ႏတန်ႏ၊ ထဲင်းထင်ႏပိုလီꩻလင်ꩻစိုးသူꩻ ထိုꩻမားစွဉ်ႏအမန်ႏ၊ အဝ်ႏထီႏစွဉ်ႏတအိုအို နုဲင်းမေႏကပြောင်ႏ၊ အဝ်ႏထီႏစွဉ်ႏရောင်ႏရောင်ႏ နုဲင်းမေႏဗို၊ စူꩻယာꩻယို တဗꩻလင်ꩻဟံႏ ပသစ်ဒါႏကလဲ့ နီငဝ်းငွါ ကအီႏထိုꩻမားထိုꩻယိုနဝ်ꩻ ပသစ်တဝ်းရင်ꩻရင်ꩻသွူ။ ကတဲမ်းထန်ႏနယ်လွေꩻဒါႏ နီငဝ်းယာႏဒျာႏယိုနဝ်ꩻ စန်ႏထေတသာငဝ်းငွါမွေးတဝ်း၊ ကအဝ်ႏသုံꩻ ကအဝ်ႏသေလဲဉ်းဒါႏ နီငဝ်းယာႏယို ပွိုးစွဉ်ႏနီနာꩻ စူꩻယိုꩻယာꩻထာꩻ၊ ဒေါ့ꩻရော်ꩻရယ်ꩻပါꩻငဝ်းငွါ၊ လိုꩻဆꩻချာသေထွꩻတဝ်း၊ ရိုꩻဒျာႏနီငဝ်းယာႏ၊ ယံထွာဗာႏမွုန်း ဆုဲင်ꩻချာဝုဲင်ꩻတာႏ နီငဝ်းယာႏယို ယံထိုꩻမားထဲင်းမွုန်းတွမ်ႏယံဒေါ့ꩻသွုံꩻရော်ꩻမွုန်းဝင်ꩻ ငဝ်းငွါလဲ့မွေးမွေး၊ နီငဝ်းအဝ်ႏဒျာႏ ကသုံꩻဒေါ့ꩻရော်ꩻတေားပါꩻငွါꩻ ချာႏပြန်ႏချာဖေႏလဲ့ပါပါ၊ ပါꩻငဝ်းကချာႏပြန်ႏချာဗာႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ နီယိုလွုမ်ꩻမွေးတဝ်း၊ လိုꩻမျိုꩻလင် ခမ်းထီသားလဲ့ အဝ်ႏဖန်ပြောင်ꩻချာႏ၊ အဝ်ႏပြန်ႏချာဒျာႏနေနေ၊ ဝေင်ꩻရန်ႏကွုန်ႏကို တဖူꩻမဉ်ꩻကဖန်လဲဉ်းဒါႏ တွမ်ႏလိုꩻမျိုꩻလင်ငဝ်းငွါ လုဲင်ႏပြောင်ꩻဖန်တွမ်ႏ ဝွေꩻသီးငဝ်းယာႏ- ဥပမာႏ- (၁) မဂိုးတဖူꩻ- ရွှေဘုံသာတဖူꩻ (၂) ဂေါ်ဒွင်- မြို့မကျောင်ꩻ (၃) တရန်စပို့- အာဇာနည် (၄) ဝိတိုရိယ - ရတနာ (၅) ဘိုးလိန်း - ဗညာႏဒလ (၆) ကရစ်တဖူꩻ - သိင်္ဂီတဖူꩻ (၇) ဆော်လမွန်-ဥယျာဉ် (၈) ဝိလျံ- သီတာအေး (၉) ဟာဒင်- အောင်သုခ စစွဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻ အလင်ဖုံႏတဲ့ အဝ်ႏအာတန်သွူ။ "လိုႏဒေါ့ꩻသွုံꩻဒွုမ်- လိုႏဒေါ့ꩻသွုံꩻဒျာႏ' (၁) ကလေးထိန်း- ထိန်ꩻလိုꩻပေႏ (၂) ကာတွန်း- ရုတ်တယွို့ (၃) ကာလာကာ- ပိတ်ယွိုင်ႏ (၄) ကာꩻမောက်- ကာꩻဝꩻဖေါဝ်ꩻ (၅) ကာꩻတဲက်ဝင်ꩻ- ကာꩻတလူႏဝင်ꩻ (၆) ကာꩻရှေ့ခန်း- ကာꩻအခန်ꩻငါ (၇) ကာꩻဂိတ်- ကာꩻဆိတ် (၈) ကာꩻဂိတ်မှူး-ကာꩻဆိတ်ဗွေႏ (၉) ကာꩻလက်မတ်-ကာꩻလိတ်မတ် (၁၀) ကာꩻဗိန်းပေါက်-ကာꩻရာႏတို (၁၁) ကာꩻမတ်တဲင်ႏ-ကာꩻအုံထွိုင်ႏခင်ႏလမ်း (၁၂) ကာꩻနှစ်လုံးထိုး-ကာꩻနီဖြုံႏအာႏ (၁၃) ကာႏကွယ်ႏ-ရဲးအွဉ် (၁၄) ကုလာပဲ-ဗေဟံႏခယ်ႏ (၁၅) ကူꩻမိတ္တူ-ကူꩻဗွိုန် (၁၆) ကူႏညီႏဝင်ꩻ-စွဲးကိုဝင်ꩻ (၁၇) ကေꩻဇူႏတင်ႏငါႏ-ကေꩻဇူꩻတန်ငါႏ (၁၈) ကျော်တကတ်ꩻလုဲင်း-ကာႏတကတ်ꩻလုဲင်း (၁၉) ကျောႏညာႏ-အွဉ်ႏဟွိုန် (၂၀) ကပ်ꩻလိတ်-ဒပ်ꩻလိတ် (၂၁) ကဝ်ႏနင်းဆီ-ကဝ်ႏတဆံꩻထီ (၂၂) ကဝ်ႏရွက်လှ-ကဝ်ႏလာႏတရေꩻ(ကဝ်ႏတခေါ့ꩻ) (၂၃) ကဝ်ႏမဲးဖြဲး-ကဝ်ႏဟွမ်ခေ့ꩻ (၂၄) ကျွေꩻမွေꩻ-လွူးတဲင်တံꩻ (၂၅) ကဲက်တဝ်း-မဲဉ်ႏတဝ်း (၂၆) ကဲက်ညီႏတဝ်း-မဲဉ်ႏတနꩻတဝ်း (၂၇) ကျောက်ကပ်ရောႏဂါႏ-ကျောက်တယ်ႏရောႏဂါႏ (၂၈) ကျောင်ꩻတော်ꩻ-ကျောင်ꩻဒုံ/ကျောင်ꩻတခြာ (၂၉) ကျောင်ꩻပိတ်-ကျောင်ꩻပေ့ꩻ (၃၀) ကွမ်းယာဆဲင်ႏ-ဆဲင်ႏဖောႏပြူး (၃၁) ကိုယ်ႏစာꩻ-နမ်းတင် (၃၂) ကိုယ်ႏစာႏလယ်ႏ-နမ်းခြောင်ꩻတင် (၃၃) ကိုယ်ႏပဲင်ႏ/ကိုယ်ႏတဲင်ႏ-နမ်းရင်ꩻ (၃၄) ခဲဒန်-ကံသေင်ႏ (၃၅) ခဲဖျတ်-ကံထိုꩻ (၃၆) ခေါင်ꩻလောင်ꩻ-ဟိန်ႏ (၃၇) ခေါင်းဆောင်-အွဉ်ငါ (၃၈) ခေါင်းလိမ်းဆီ-နံးမန်ꩻသူႏကလူꩻ (၃၉) ခေါင်းလျှော်ရည်-ခမ်းဒဲင်(ပသွူႏကလူꩻထီ) (၄၀) ခန်းဆီး-လုတ်ꩻယွိုင်ႏ (၄၁) ခေါဝ်းပုတ်ꩻ-ဗွူအဲဉ်ထောင်း (၄၂) ခေါဝ်းမွန်ꩻခွေႏ-တခိုးဝဲဉ်ꩻ(တခိုးခွေႏ) (၄၃) ချော့ꩻဖေႏအငိုꩻ-အွဉ်ႏယွမ်ꩻဖေႏအငိုꩻ(အခန်) (၄၄) ဂျောက်လဲ့-လိတ်စီꩻနာစံႏပျာႏ (၄၅) ဂျောက်လဲ့စံပယ်ဖူး-လိတ်စီꩻနာလစ်ꩻစဲင်ႏ (၄၆) ချင်ႏထောင်ႏ-ရဲးတခြေ့ (၄၇) ချဉ်းကောႏ-ချင်ႏကောႏ (၄၈) ခွယ်ꩻဝင်ꩻ-ဖြယ်ဝင်ꩻ (၄၉) ချွေတာရွဉ်-ဆေ့ꩻရေးရွဉ် (၅၀) ခွမ်ꩻလာꩻရွှေနား-ခွမ်ꩻလာꩻမော့ရဲပ်ခံꩻ (၅၁) ခဲဉ်ႏကျော်-ခဲဉ်ႏချော့ (၅၂) ဂဏန်ꩻပေါင်ꩻစက်-ဂဏန်ꩻခြွဉ်းစက် (၅၃) ငါးကာꩻ-ခတ်ꩻကာꩻ (၅၄) ငါးလိတ်အုပ်-ခတ်ꩻလိတ်အုပ် (၅၅) ငါးမှုန့်ကျော်-ထဖွန်ႏဆျော့ (၅၆) ငံပြာရေ-ဟန်ႏဆွံထီ (၅၇) ငယ်ႏပြန်ႏ-ပေႏချာကွင်ကယ် (၅၈) စတီးချိုင့်-စတီးအံဆွဲး (၅၉) စာကဲက်တဝ်း-စာအငိုꩻမဲဉ်ႏတဝ်း (၆၀) စာမေးပွဲး-ပွယ်ꩻရီလိတ် (၆၁) (စာတိုက်)စာတဲက်-လိတ်တွိုက် (၆၂) စုပေါင်ꩻ-စုခြွဉ်း (၆၃) စုံစမ်း-စောႏတနာႏ (၆၄)စက်ဘီး-လောတလီꩻ (၆၅) စည်းရုံးရေး-ထွို့ꩻဗူႏရေꩻ (၆၆) ဆေꩻဦꩻဖေါက်ဒွိုန်း-စွမ်ဗွောင်ရီးဒွိုန်း (၆၇) ဆေးလိပ်-ယာထူ (၆၈) ဆေးခန်း-တသီႏခန်ꩻ (၆၉) ဆေးရုံ-တသီႏယွုံႏ (၇၀) ဆွေꩻနွေꩻ/တွိုင်ႏပင်ႏဝင်ꩻ-အုံကုမ်ရီရွောင်ဝင်ꩻ (၇၁) ဆက်သွယ်ႏရေꩻ-သွုပ်ထေ့ရေꩻ (၇၂) ဆက်ဆံႏရေꩻ-ကွိုက်ꩻပေါင်ꩻရေꩻ (၇၃) ဆန်ပျုတ်-ဒဲဉ်ပဲစ်ꩻ/ဒဲဉ်ခြွူ (၇၄) ဆွုံꩻဖျတ်ချက်-အွဉ်ႏထွော့ချက် (၇၅) ဇာတ်လမ်း-ဇာတ်တွယ်ꩻ (၇၆) ဇာတ်ညွန်း-တဲမ်းနယ်သား (၇၇) ညဈေး-ဆေꩻမွူးဟာ (၇၈) ညီႏညွတ်ဝင်ꩻ-ဖြွမ်းဗူႏဝင်ꩻ (၇၉) တခြမ်းသေ-သီတခဝ် (၈၀) တသီႏဖျန်း-တသီႏဆဲစ်ꩻ (၈၁) တသီႏကာႏကွယ်ႏ-တသီႏရဲအွဉ် (၈၂) တဖါ-တတွိုက် (၈၃) တထုတ်-တလွမ် (၈၄) တခေါက်-တပြန်ႏ (၈၅) တသီႏထိုး-တသီႏဆဲ့ꩻ (၈၆) တလက်မ-တစူမွူး (၈၇) တမဲင်ႏ(တစ်မိုင်)-တလက်ꩻ (၈၈) တပတ်ရစ်-အတခြို (၈၉) တစ်ကိုယ်တော်-နမ်းတဖြာꩻ (၉၀) တောႏထွက်-ထန်ႏတခြာ (၉၁) တံႏဆိတ်-အမိတ် (၉၂) တံꩻတွိုင်ꩻ-ဆေင်ႏဝဲင်ꩻ (၉၃) တံဆိတ်ခေါင်း-လိတ်ကတူႏမိတ် (၉၄) တိုꩻတက်ငါႏ-ထင်ႏထိုငါႏ (၉၅) တဲင်းပတာꩻ-တဲက်ပတာꩻ (၉၆) တင်ႏဘုရာꩻထီꩻ-ဒင်ႏဘုရာꩻထီꩻ (၉၇) တည်းဖြတ်-ခြွူႏတဒွေါ့ꩻ (၉၈) တန်ႏဖိုꩻ-အငိုꩻ (၉၉) ထပေႏကျော်-ထပေႏဆျော့(ငိုး) (၁၀၀) ထီဗူး-ထီဗုတ်ꩻ (၁၀၁) ထီလျားဗူး-ထီလျားဗုတ်ꩻ (၁၀၂) ထီခယ်ꩻ(ရေခဲ)-ထီအောင်ႏ(ဝ) (၁၀၃) ထိုးတသီႏ-ဆဲ့ꩻတသီႏ (၁၀၄) ထိုးတလီꩻ-သော့ꩻတလီꩻ (၁၀၅) ထိုꩻလက်မတ်-တဲမ်းစူမုဲင်/အွဉ်ႏလင်ꩻစူမုဲင် (၁၀၆) ဌာႏနခွယ်ꩻ-ဌာႏနဖြယ် (၁၀၇) ဒါရိုက်တာ-အွဉ်ႏနယ်သား (၁၀၈) ဒီဇယ်-ထီနမ်းမန်ꩻတနျာႏ (၁၀၉) ဒေါ့ꩻပီးပျတ်တဝ်းထာꩻ-ဒေါ့ꩻထွူထဲ့တဝ်းထာꩻ (၁၁၀) ဒင်ႏတေားတခေါက်-ဒင်ႏတေားတလဲင်ႏ (၁၁၁) ဒဲဉ်ပေါင်းအိုး-ဒဲဉ်ခြောင်ဖွိုင်ꩻ (၁၁၂) ဒဲဉ်ချိုင့်-ဒဲဉ်အန်ဆွဲး (၁၁၃) ဓာတ်ဆီ-ထီနံးမန်ꩻဗွာ (၁၁၄) ဓာတ်ခယ်ꩻ-မေႏဓာတ်ရာႏ (၁၁၅) ဓာတ်ဆဲင်-ထာꩻရုတ်မွန် (၁၁၆) ဓာတ်ဗူး-ဓာတ်ဗုတ်ꩻ (၁၁၇) နလုံꩻ-သꩻရာႏ (၁၁၈) နလုံꩻသွင်ꩻ-သွင်ꩻသော့ꩻသꩻကို (၁၁၉) နာꩻလွဉ်နောက်ကျငါႏ-နာꩻလွဉ်ထဲ့ဆုဲင်ꩻငါႏ (၁၂၀) နားလယ်တဝ်း-သေနာႏတဝ်း (၁၂၁) နားပေါက်တဝ်း-နားဗွောင်တဝ်း (၁၂၂) နံပါတ်-အမုဲင် (၁၂၃) နောက်ကျဝင်ꩻ-ထဲ့ဆုဲင်ꩻဝင်ꩻ (၁၂၄) နောင်ခါꩻပေါက်-နောင်ခါꩻငွါ (၁၂၅) နဲင်ႏငန်ႏချာꩻ-ခမ်းလင် (၁၂၆) ပညာႏသျင်ႏ-ပညာႏဗွေႏ (၁၂၇) ပညာႏရှိ-ပညာႏအဝ်ႏ (၁၂၈) ပါကင်ပိတ်-ပေ့ꩻသီနေး (၁၂၉) ပေတံ-မဲင်ꩻတံႏ (၁၃၀) ပဲခြမ်း/ပဲလော်-ဗာႏခဝ်/ဗာႏငိုး (၁၃၁) ပီးပျတ်တဝ်း-ထွူထဲ့တဝ်း (၁၃၂) ပုံသေ-ပုံႏသီ (၁၃၃) ပေါင်းအိုး-ဖွိုင်ꩻခြောင် (၁၃၄) ပျုပျင်ႏ-မွဉ်းဖျင် (၁၃၅) ပျုတ်လဲဉ်း-လွတ်ꩻလဲဉ်း (၁၃၆) ပဲက်ဆန်-ရွဉ် (၁၃၇) ပတ်သဲစ်-ပွိုင်းဝွို့ (၁၃၈) ပန်းနမ်း-ထေင်ဖြေင်း (၁၃၉) ပိတ်မေႏခလုတ်-ပေ့ꩻမေႏမောင်ꩻ (၁၄၀) ပျောက်လို့လဲဉ်း-ထိုꩻမားလို့လဲဉ်း (၁၄၁) ပြောင်ႏယစ်-ပြောင်ꩻရဲစ်ꩻ (၁၄၂) ပွင်ꩻပွင်ꩻလန်ႏလန်ႏ-ခြောင်ခြောင်ဒေါင်ဒေါင် (၁၄၃) ဖယောင်ꩻတဲင်ႏ-တရꩻလီး (၁၄၄) ဖေႏငါးဟူတဗူး-ဖေႏဟလူတဗုတ်ꩻ (၁၄၅) ဖေႏငါးနာꩻပဲက်ဆန်-ဖေႏလနာꩻရွဉ် (၁၄၆) ဖေါက်ဆေꩻဦꩻ-ဗွောင်စွမ်ရီး (၁၄၇) ဖေါက်သယ်ႏခန်-အရွံꩻခန် (၁၄၈) ဖေါင်တဲင်-ကံထီ (၁၄၉) ဖွဲ့ဗူႏအစွိုꩻ-လွောင်ႏဗူႏအစွိုꩻ (၁၅၀) ဖျတ်ပဲင်ႏ-လိတ်လာႏကွို့ꩻ (၁၅၁) ဖျတ်ကာꩻလက်မတ်-အဲ့ꩻကာꩻလိတ်မတ် (၁၅၂) ဖျတ်ကာႏဆꩻငါ-လွေꩻကာႏဆꩻငါ (၁၅၃) ဖျတ်ဒဝ်-ကံရွိုင်ꩻဒဝ် (၁၅၄) ဖျတ်ဆေႏလိပ်-ကံရွိုင်ꩻယာထူ (၁၅၅) ဖျတ်ထဲ့လုဲင်း-မာꩻထဲ့လုဲင်း (၁၅၆) ဖျတ်ထန်ႏလုဲင်း-လွတ်ꩻထန်ႏလုဲင်း (၁၅၇) ဖျတ်လမ်း-တဖူꩻဒွေါင်ႏ (၁၅၈) ဖဲစ်ဖေ့လုဲင်း-မာꩻဖေ့လုဲင်း (၁၅၉) ဖျတ်တန်ႏဖိုꩻ-ထွော့အငိုꩻ (၁၆၀) ဗူးခြေင်-ဗုတ်ꩻခြေင် (၁၆၁) ဘီဒို-တတွိုက်ထွိုင်ႏ (၁၆၂) ဘောပင်-ကံစွိုန်ꩻ (၁၆၃) ဘော်လုံးအသင်း-ဘော်လုံးအစွိုꩻ (၁၆၄) မဟာဖြေဆေး-တသီႏမာꩻဆာႏဟဝ်(တသီႏဖြေႏ) (၁၆၅) မီးပူ-မေႏလျား (၁၆၆) မူပဲင်(ပိုင်)-ခွုမ်ပဲင်ႏ (၁၆၇) မေႏတဲင်ႏ-မေႏလီး (၁၆၈) မေႏခလုတ်-မေႏမောင်ꩻ(မေႏခြဲ့) (၁၆၉) မေႏလဲက်ပါꩻ-မေႏငင်ႏပါꩻ (၁၇၀) မေႏဆွစ်(ရှော့)ဝင်ꩻ-မေႏခွိုင်းဝင်ꩻ (၁၇၁) မေႏဖန်ချောင်း-မေႏပြောင်ႏ (၁၇၂) မွေးစာႏရင်ꩻ-လွူးစာႏရင်ꩻ (၁၇၃) မွေးဖါးသက္ကရာဇ်-လွူးလင်ꩻနေင်ႏ (၁၇၄) မွေးနေ့-လွူးမွူးနီꩻ (၁၇၅) မတ်ပုံတင်-နမ်းမုဲင် (၁၇၆) မန်လုံ-မန်ႏပစ်ꩻ (၁၇၇) မိတ္တူ-ဗွိုန် (၁၇၈) မြို့မဆေꩻ-ဆေꩻဝေင်ꩻထာႏဝ (၁၇၉) မြို့လည်ဓမ္မာရုံ-ဓမ္မာႏရုံႏဝေင်ꩻကဲဉ် (၁၈၀) မြို့ပတ်လမ်း-တဖူꩻလေပ်ဝေင်ꩻ (၁၈၁) ယဲက်လိတ်-တွယ်ႏလိတ် (၁၈၂) ယဲက်ဓာတ်ပုံႏ-တွယ်ႏဓာတ်ပုံႏ (၁၈၃) ရာထူးပြုတ်-လွတ်ꩻထိုꩻထာꩻမာꩻ (၁၈၄) ရာခိုင်နှုန်း-ရျာꩻခေါင်ꩻ (၁၈၅) ရေနံထီ-ထီနွံꩻဟေ့ꩻ (၁၈၆) ရေသန့်ဗူး-ထီကြောင်းဗုတ်ꩻ (၁၈၇) ရေနွေးအိတ်-ထီလျားပုံႏ (၁၈၈) ရေခဲချောင်း-ဝလီး (ထီအောင်ႏလီႏ) (၁၈၉) ရေခဲသေတ္တာ-ထီအောင်ႏတွိုက် (၁၉၀) ရောႏဂါႏကူꩻဒါႏ-ထာꩻဆာရဒါႏ (၁၉၁) ရုပ်ပြောင်-ရုပ်သဲ့ꩻ (၁၉၂) ရုပ်မြင်သံကြား-ထီႏအရုတ်ဟွိုန်ငဝ်း (၁၉၃) ရင်ထိုး-ဒျꩻသꩻအင် (၁၉၄) ရွှေနား-အမော့ရဲပ်ခံꩻ (၁၉၅) ရွဉ်ယန်ႏပုံႏ-ရွဉ်တောင်ႏတာႏ (၁၉၆) ရိပ်သာ/မိုးကုတ်ရိပ်သာ-အဟေ့ꩻရျူႏ/မိုးကုတ်ဟေ့ꩻရျူႏ (၁၉၇) လေ့ကျင့်-လွောက်ꩻလွူꩻ (၁၉၈) လေ့လာပါ-ထွားတေ့ꩻ (၁၉၉) လေထိုး-သော့ꩻတလီꩻ (၂၀၀) လေးစားဒျာႏ-အံႏသွင်ꩻဒျာႏ (၂၀၁) လူငယ်ခေါင်းဆောင်-အွဉ်ငါလိုꩻယွဲး (၂၀၂) လောလောဆယ်ဆယ်-ယိုခါခဲ့ꩻခဲ့ (၂၀၃) လောင်းတထွန်ႏ-သွဉ်ꩻတထွန်ႏ (၂၀၄) လောင်းသော့ꩻထဲင်း-လောႏသော့ꩻထဲင်း (၂၀၅) လိုꩻကပျား-လိုꩻရော်ꩻရယ်ꩻ (၂၀၆) လိုꩻတော်ꩻ-လိုꩻဒုံ/လိုꩻတခြာ (၂၀၇) လိုꩻဦးရေ-လိုꩻနပ်ရေꩻ (၂၀၈) လုံႏချုံႏရေꩻ-လုမ်းဗဉ်ႏရေꩻ (၂၀၉) လွေꩻဖျတ်လမ်း-လွေꩻတဖူꩻဒွေါင်ႏဖဲ့ꩻ (၂၁၀) လွေꩻငါးကာꩻ-လွေꩻခတ်ꩻကာꩻ (၂၁၁) လွေꩻဒါရဲက်-လွေꩻစွဉ်ႏသွူး (၂၁၂) လက်ဆောင်ႏ-စူခူꩻ (၂၁၃) လက်သ္မာစွိုꩻ-မာꩻစူသားစွိုꩻ (၂၁၄) လက်ရွေးစင်-လွိုက်ရွေꩻနေး (၂၁၅) လက်ဟောင်ꩻ-အစားလီꩻ (၂၁၆) လက်ခံႏဆွုမ်ႏ-ထူႏဆွုမ်ႏ (၂၁၇) လန်ႏစေးလာႏ-ဖွိုတ်ꩻစေးလာႏ (၂၁၈) လမ်းနံပါတ်-လမ်းအမုဲင် (၂၁၉) လိတ်မူ-လိတ်ဇာတိ (၂၂၀) လိပ်စာ-ခင်ႏလမ်းအုံ (၂၂၁) လွယ်ꩻလင်ꩻရွဉ်-သော့ꩻလင်ꩻရွဉ် (၂၂၂) ဝက်ခေါက်-ထော့ꩻပေါင်ႏ (၂၂၃) ဝမ်ꩻမျောက်ဝမ်ꩻသာႏ-ဟွိုန်ဟဝ်သꩻရေꩻ (၂၂၄) ဝမ်းဆွဲဆရာႏမူႏ-ဆရာႏမူႏလွူးဖေႏပို (၂၂၅) သရုပ်ဆောင်-ပုံႏဆောင်ႏ (၂၂၆) သဖော်ꩻတူႏ-သဖော်ꩻလꩻဗွိုန် (၂၂၇) သꩻဝင်ႏစာꩻတဝ်း-သꩻစွယ်ꩻတဝ်း (၂၂၈) သာရေးနာရေး-ဆာရေꩻသီရေꩻ (၂၂၉) သာသနာဝင်မှတ်တမ်း-နွို့သာႏသနာႏမုဲင် (၂၃၀) သားဖွါး-လွူးလိုꩻပေႏ (၂၃၁) သူနာပြု-ထွားကိုလိုꩻဆာ (၂၃၂) သံလိုက်တုံး-ပသီႏငင်ႏခြုံး (၂၃၃) သံပရိန်-ပသီႏယာꩻ (၂၃၄) သျားငါႏ(ရှားတယ်)-ခြေားငါႏ (၂၃၅) သွေးသောက်-သင်္ဂျိုဟ်ႏရံႏ (၂၃၆) သွေးတိုး-သွီႏထင်ႏ (၂၃၇) သတ်မတ်ပုံသေ-အွဉ်ႏထွော့ပုံႏသီ (၂၃၈) သက်(ဆက်)ဖုန်း-သွုပ်ငဝ်း(သွုပ်ဖုန်း) (၂၃၉) သွုပ်ဒါရဲက်-သွုပ်စွဉ်ႏသွူး (၂၄၀) သွုံꩻသပ်-နပ်တွက် (၂၄၁) ဟူတအိတ်-ဟူတပုံႏ (၂၄၂) ဟူတဗူး-ဟူတဗုတ်ꩻ (ဟူတဒေါင်ႏ) (၂၄၃) ဟင်းချိုမုန့်-ဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏ (၂၄၄) အနုံꩻ-အခန် (၂၄၅) အစီꩻဝွေꩻ-ပွယ်ꩻမော့ꩻခွဲ (၂၄၆) အငိုꩻကဲက်တဝ်း-အငိုꩻမဲဉ်ႏတဝ်း (၂၄၇) အသံချဲ့စက်-စက်ခြဲ့ꩻငဝ်း (၂၄၈) အမူအယာ-အလွိုးအငုဲင်ꩻ (၂၄၉) အပေါက်-အငွါ (၂၅၀) အဖွဲ့အစည်း-အလွောင်ႏအဗူႏ (၂၅၁) အကျံႏအဉာဏ်ႏ-ဖေႏဉာဏ်ႏ (၂၅၂) အခယ်ꩻလဲဉ်း(ခဲပြီး)-အအောင်ႏလဲဉ်း (၂၅၃) အာႏပျတ်ထိုꩻ-အာႏလို့ထိုꩻ (၂၅၄) အားလုံးလို့လို့-ခွိုင်းကားလို့လို့ (၂၅၅) အဲယားကွန်း-တလီꩻခွꩻစက် (၂၅၆) အောင်ႏလက်မတ်-အောင်ႏလိတ်အွဉ်ႏသေ (၂၅၇) အုံယတ်လုဲင်း-အုံထွိုင်ႏလုဲင်း (၂၅၈) အင်္ဂျင်ဝိုင်-စက်နံးမန်ꩻ (၂၅၉) အွတ်ꩻဘလောက်-အွတ်ꩻပွိုင် (၂၆၀) အွဉ်ႏယတ်ထာꩻမာꩻ-အွဉ်ႏဆွိုးထာꩻမာꩻ (၂၆၁) အွဉ်ႏယတ်ကာꩻ-အွဉ်ႏထွိုင်ႏကာꩻ (၂၆၂) အွဉ်ႏယတ်တဆင်ႏ-အွဉ်ႏထွိုင်ႏတဆင်ႏ (၂၆၃) အိတ်တဖြုံႏ-တခီတဖြုံႏ (၂၆၄) အိန်ႏခေႏ-လမ်းငင်း (၂၆၅) အိန်ကျောင်း-အရန်းကျောင်ꩻ (၂၆၆) အိန်ႏတာႏ(အိမ်သာ)-တရေႏအိန်ႏ (၂၆၇) အိမ်ထောင်စုဇယား-လမ်းကိုလိုꩻစာႏရင်ꩻ (၂၆၈) ဦးရေ-နပ်ရေꩻ (၂၆၉) အယ်ဒီတာ-ခြွူႏတဒွေါ့ꩻ နီပအိုဝ်ႏကဒေါ့ꩻသွုံꩻဒါႏ ငဝ်းငွါဝေါဟာရဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏအာတန်၊ တရပ်တွမ်ႏတရပ် တဗွိုန်တဝ်းဝင်ꩻလဲ့အဝ်ႏသွူ။ ကတဲမ်းနယ်ထန်ႏ၊ ကချာႏပြန်ႏဖေႏ(၉၉၉-၂၇၀)ဖြုံႏတာႏ ပထမအာႏယိုနဝ်ꩻ အမျာꩻဒေါ့ꩻသွုံꩻဗော့ꩻရာꩻ သေထွꩻရာꩻငဝ်းငွါဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻမꩻ မဉ်ႏမွေးမဲဉ်ႏဒျာႏလဲ့ ကထွာသꩻရက်ခွိုꩻ ကအဝ်ႏဒါႏပုဂ္ဂိုလ်ႏ၊ ထာꩻသေပညာႏကအဝ်ႏဒါႏပုဂ္ဂိုလ်ႏ တွမ်ႏတဲမ်းဆရာႏပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻသွုံꩻ တဲမ်းသော့ꩻသွုံꩻလွေꩻသွော့ လိတ်အုပ်လိတ်စောင်ႏကို၊ တမွေးမဲဉ်ႏစွို့ꩻစွဉ်ႏတဝ်း မဉ်ႏမော့ꩻ၊ မဉ်ႏလိုႏထဲမ်ဖျင်သော့ꩻထဲင်းဒါႏ မဉ်ႏအဝ်ႏလဲ့ စုရွမ်တဲမ်းဖေႏ စွုံႏစွုံႏလင်ႏလင်ႏ ပသာထေ့ချာသွော့ ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏလိတ်အုပ် ခြွူႏတဒွေါ့ꩻ(အယ်ဒီတာ-တည်းဖြတ်)သား အစွိုꩻထျꩻ၊ ယိုခါ ခိန်ႏခါႏအလꩻ၊ လိုႏစုရွမ်ထေထန်ႏတွမ်ႏ လိုႏချာႏပြန်ႏချာယင်း နီငဝ်းငွါယာႏ(တစွိုး) လိုႏလွောင်ႏဗူႏလွေꩻငဝ်းငွါ ဝေါဟာရ စုရွမ်ထေထန်ႏ ချာႏပြန်ႏရေꩻအစွိုꩻတဲင် အဝ်ႏလိုႏစုရွမ် ထေထန်ႏချာႏပြန်ႏလွေꩻမွိုင်လဲဉ်း နီလိုꩻမျိုꩻငဝ်းငွါယာႏယာႏဝေါဟာရဇာႏတိသွူ။[၁][၂][၃][၄]