လူႏပူႏဇောႏငါငီမွိုန်း
"လူႏပူႏဇောႏငါငီမွိုန်း"
၁။ ထူႏဖုဲင်ဆား ထုမ်ႏဆောင်ꩻတသံꩻထီ အရောဝ်ꩻတရျာꩻနဝ်ꩻ အီႏလꩻထီ တကားမုဲင်ꩻ?
၂။ ထီနောင်ကို/ ထီခြောင်ယို ထူႏဗွုံꩻတဗွုံꩻ တွောင်တလဲင်ႏငါ ထီပါသော့ꩻဗုံꩻကို တကားမုဲင်ꩻ?
၃။ ဥပမာႏ နီမျိုꩻနီလိုꩻသီး ယူႏဒါႏဒါႏ၊ လူႏဒျာႏသွော့ သံဃာႏနော။
၄။ သံဃေ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလံ - လူႏသံဃာႏမျိုꩻ အကျိုꩻတန်။
"မေႏအစွန်ꩻတွမ်ႏ အာႏရဲင်ꩻ"
၁။ မေႏနဝ်ꩻ အခိုးဒါႏ (ခိုးကုဲင်ဒါႏ)၊ ယိန်းသဲင် - ယိန်းခိုး၊ ယိန်းငိုး - ယိန်းခြေ့ꩻ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ မေႏအာ-မေႏနွောင်ꩻ၊ ထီအာ - ထီနွောင်ꩻ။
၂။ မေႏနဝ်ꩻ အလျားဒါႏ - ယိန်းဗော့ꩻ - ယိန်းလျား၊ ယိန်းဆား - ယိန်းပြွꩻ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ အလျားအာ-အလျားနွောင်ꩻ၊ အခွꩻအာ - အခွꩻနွောင်ꩻ။
၃။ မေႏနဝ်ꩻ အလေဒါႏ - ယိန်းအာ - ယိန်းတင်ႏ၊ ယိန်းဒင်ႏ - ယိန်းလေ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ အလေအာ-အလေနွောင်ꩻ၊ အခေ့ꩻအာ-အခေ့ꩻနွောင်ꩻ။
၄။ လောကကိုယို အကုဲင်အာ - အဟဝ်ဆေ့ꩻ၊ အလျားအာ - အခွꩻဆေ့ꩻ၊ အခေ့ꩻအာ - အလေဆေ့ꩻ။
"မွေးနေ့"မွေးတဝ်း"ခွေးနေ့"ဒျာႏတဲ့
၁။ နေးတွမ်ႏ ထာꩻတရာꩻတဝ်းတဲင် နာꩻမာꩻတွော့ꩻ နာꩻလꩻအာစွော့ꩻရွဉ်၊ မွိုးသွဉ်ဖေႏနာꩻ ထွဉ်ႏမာꩻမွေးနေ့-တဲ့။
၂။ မွေးနေ့မွူးရဝ်ꩻ၊ အဟာနဝ်ꩻ ဖြေꩻဒေါဝ်' ဖြေꩻဗီယာ၊ မူႏမူႏခိုခို ခွေအွꩻနာꩻအွꩻ၊ ကမ်းသꩻအွꩻ၊ တလေ့ꩻတလꩻ၊ အဝ်ႏလိုအဝ်ႏလာ၊ ထီႏဖိုဖီႏပါတဝ်း။
၃။ တချင်ꩻငေါဝ်း ဒုံႏတိန်ႏ၊ ဝင်ꩻခိန်ႏဗေင်ႏမသေ၊ ရောင်မွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ လေထံစွဉ်ႏတနာꩻ။
၄။ ဟန်ႏအိုအတာႏ ဖေႏသေꩻနေးဒျာႏအော်ဒါ၊ မာꩻသီထော့ꩻ၊ မာꩻသီဆျာ၊ ထော့ꩻယာႏဆျာယာႏ၊ ဟန်ႏအိုအွီႏငါႏ-တဲ့။
၅။ ပင်ꩻရဟန်ꩻ ၅-ပါꩻ၊ ကပ်တပါꩻ သွံရေင်၊ တရာꩻအောင်ႏဆက် နီရေင်၊ ယပ်ꩻနမ်းဆျာꩻထီ တရေင်၊ စုခြွဉ်း သံဃာႏဒါႏန တသောင်ꩻသွစ်ꩻရေင်။
၆။ ပွယ်ꩻထွူဟာနဝ်ꩻ အွꩻဖျင်မွန်ꩻဖျင်၊ ရွို့ꩻလို့ဝင်ꩻ၊ တွဲႏလို့ဝင်ꩻ၊ ပါꩻမွေးနေ့သားနဝ်ꩻ စူထို့၊ ကတူႏသွီႏ။
၇။ ပွယ်ꩻမွေးနေ့ထွူနဝ်ꩻ လိုꩻသိန်ႏတဆီ-တဲ့၊ လိုခြေင်လို့ပျင်ႏ၊ လို့သင်ႏလော့သွီႏ၊ မဉ်ꩻတအွီႏတောဝ်းတွော့ꩻ ဝင်ꩻဒေါ့ꩻလွနုဲင်းယို "မွေးနေ့"မွေးတဝ်း "ခွေးနေ့"ဒျာႏတဲ့။
"ဝုဲင်ႏ'လူႏ'ဆုဲင်ꩻယူႏ-မဲ့ထီဟူႏ"
၁။ မွိုးကလွူးသီ အွိုးပေႏခါ၊ ဖါကလွူးသီ အွိုးပေႏတွင်ꩻကာႏတဲင် ဝုဲင်ႏဗော့ꩻမွိုး စွုမ်ႏဟာဟာ၊ ရိုႏသေႏဗော့ꩻဖါ စွုမ်ႏနီꩻနီꩻနောဝ်ꩻ အကျိုꩻလစ်ꩻပါꩻ လꩻနွောင်ꩻဒျာႏ။
၂။ ဆန်ꩻအွိုးမုဲင်ꩻတဲ့-လောႏ၊ ကျောႏအွိုးမုဲင်ꩻတဲ့-လွေꩻ၊ ပါꩻအွိုးမုဲင်ꩻ၊ ပါꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻတဲ့ သေထျꩻသေနာတောဝ်း၊ ခံႏလွတ်ထာꩻမာꩻ၊ ခံႏလို့ရွဉ် အွဉ်လို့ဝင်ꩻလွေꩻဝုဲင်ႏ၊ သွဉ်လို့ဝင်ꩻ လွေꩻလူႏနဝ်ꩻ "ယူႏယူႏမဲ့ꩻ-မဲ့ထီဟူႏဗာႏ၊ မာႏယော့ဆုဲင်ꩻဒါႏထာꩻကွေး"။
၃။ ဘုရာꩻပွုံႏတောႏကို ယူႏသော့ꩻ ဘုရာꩻဂွုဏ်ႏတောႏတဲင် မဉ်ႏဝုဲင်ႏဘုရာꩻနဝ်ꩻ အကျိုꩻလꩻအာလဲဉ်းဒျာႏ ဝုဲင်ႏဗာႏမွိုးဖါ၊ မဉ်ႏဝုဲင်ႏမွိုးဖါနောဝ်ꩻ အကျိုꩻလꩻအာလဲဉ်းက ကလွေꩻဝုဲင်ႏ ပါꩻကျောႏလွင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
"လိုꩻဘဝကောင်တန်"
၁။ လိုꩻဘဝယိုနဝ်ꩻ ဗွန်ပီနုဲင်း ကောင်တန်။
၂။ လိုꩻဘဝကိုနဝ်ꩻ ကုသိုလ်ႏတဲ့အဝ်ႏ၊ အကုသိုလ်ႏတဲ့ အဝ်ႏ။
၃။ ကောင်တန်ကိုနဝ်ꩻ ပတ္တမျာꩻတဲ့အဝ်ႏ၊ လုံးခြဲက်တဲ့အဝ်ႏ။
၄။ နာꩻတွိုႏသွူ ကောင်တန်လောင်းယို ယူႏဟဝ်ဟဝ်ဟုဲင်း။
၅။ နာꩻအီႏထုမ်ႏခူႏ ထုမ်ႏထူႏ ပတ္တမျာꩻနဲ့။
၆။ နာꩻအီႏတွမ် အီႏရွမ်ဒျာႏ လုံးခြဲက်နဲ့။
၇။ နာꩻမဉ်ႏခူႏထူႏ ပတ္တမျာꩻနဝ်ꩻ နာꩻအီႏထွာ "လိုꩻခြွေ"တဖြာꩻ။
၈။ နာꩻမဉ်ႏတွမ်ရွမ်ဒျာႏ လုံးခြဲက်နဝ်ꩻ နာꩻအီႏထွာ "လိုꩻတဖြဲ့က်ယဲ့က်"။
၉။ ကုသိုလ်ႏနဝ်ꩻ ပတ္တမျာꩻဒျာႏ၊ အကုသိုလ်ႏနဝ်ꩻ လုံးခြဲက်။
၁၀။ ထွားယဲက်စဲင်းစဲင်း ယူႏ၊ တွမ်ထူႏဒါႏဒါႏသွော့။