အနာႏဂတ်တွမ်ႏ
"အနာႏဂတ်တွမ်ႏ ဒေါဝ်ထီသူႏရာႏ" အပဲစ်ကင်ꩻသျင်ꩻဒါႏ လိုꩻတဖြာꩻယို ထာꩻတဟဝ်တဝ်း၊ ထာꩻအရာꩻ တစွိုးတမျိုꩻ မဉ်ႏဗွို့ꩻပြောက်လွဉ်သွူနဝ်ꩻ ဝွေꩻနဝ်ꩻတဖြာꩻ အခိန်ႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ ရွဉ်နွို့ထန်ႏရေꩻတဲ့နဝ်ꩻ ယိုခါခိန်ႏတာႏကာႏလလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း ဝွေꩻဖဝ အနာႏဂတ်တဗာႏလွုမ်းတာႏ ဖေ့တမို့ထိုꩻနွောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ပဒေႏသရာဇ်အမွီႏအကို "ဒေါဝ်"ကရိုꩻယို အဝ်ႏပါဝင်ႏသော့ꩻ တမျိုꩻနေနေသွူ၊ ပွိုင်းလဲင်ႏခါ ပဒေႏသရာဇ်သီးနဝ်ꩻ ယံဖေႏပအိုဝ်ႏသီး ကထဲ့ဖွိုႏ၊ ယံဖေႏကထွိုင်ꩻ၊ ယံဖေႏကသွတ်ꩻဖြန်တဲင် တွမ်ႏဒေါဝ်ထီသူႏရာႏမွန်ꩻမန်ꩻ၊ တွမ်ႏဖေင်ꩻဖင်ꩻယာလံ၊ တွမ်ႏထာꩻတောႏထာꩻလောင်ꩻဖုံႏတွော့ꩻ ယံဖေႏပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻသီး ဖဝကကုဲင်နဝ်ꩻ ဝင်ꩻယာႏလွဉ်အီနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻမꩻ ယိုနဝ်ꩻ အီႏထီႏဗာႏအာငါႏ ပအိုဝ်ႏသီးယိုခါ သူႏရာႏယိုနဝ်ꩻ နုဲင်းစွဉ်ႏအမွီႏဟဝ်တဗာႏ စွယ်ꩻဆွတ်ꩻခြꩻယာႏကျင်ꩻသွုံꩻတွော့ꩻ အီႏစွဉ်ꩻနုဲင်ႏထိုꩻဗာႏနဝ်ꩻ အလောက်ꩻညကာႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻဖုံႏသွူ။ ကဉ်းယူႏတွေꩻစဲင်းစဲင်းစံꩻမွိုင်၊ လိုꩻကစွယ်ꩻကျင်ꩻသွုံꩻဒါႏ ဒဝ်သူႏရာႏယို ဝွေꩻဖဝတွမ်ႏဝွေꩻအနာႏဂတ်ကို ထင်ႏထိုခရာႏ အဝ်ႏနွောင်ꩻနေဟောင်း၊ ဗွိုန်နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻအကို ပအိုဝ်ႏလိုꩻယွဲးသီး မဉ်ႏကျင်ꩻသွုံꩻတမွိုꩻမာꩻဒျာႏ ဒဝ်ထီသူႏရာႏသား လွိုင်ႏအာနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏတစွိုးခွိုꩻလွုမ်းအနာႏဂတ်မွူးရဝ်ꩻယို မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻအီႏဖျတ်ကာႏလွေꩻဟောင်း။ ပတ်သဲစ်တွမ်ႏ ကျင်ꩻသွုံꩻဒဝ်ထီသူႏရာႏတဲင် ဖဝချို့ꩻယွင်ꩻ၊ နားဟွိုန်ꩻချို့ꩻယွင်ꩻအာမွေးစွဉ်ႏသွူ၊ ကကျင်ꩻသွုံꩻဒျာႏဒဝ်ထီသူႏရာႏသားနဝ်ꩻ သမ်းထွာစွဉ်ႏဒျာႏလိုꩻခို၊ ပိုဖါဖုံႏကဲဉ်းအာအာတဲင် ကကျင်ꩻဒါႏဒဝ်ထီသူႏရာႏ လိုꩻခိုဖုံႏနဝ်ꩻ သက်တဆွာꩻလွတဝ်းနဝ်ꩻသွူ၊ ကွပ်ကျင်ꩻဒဝ်သူႏရာႏတဲင် သီပေႏသီစဝ်းထိုꩻလို့ဒျာႏတွော့ꩻ အမာမူႏ ထါာထိုꩻဗာႏမဲမုဲင်းဖြားနဝ်ꩻ အာမွေးစွဉ်ႏသွူ။ ဒဝ်ထီသူႏရာႏယို ထာꩻမွန်ꩻမန်ꩻယို တဖဲ့ꩻကဒွိုႏသားသူꩻ ဝင်ꩻထုမ်ႏစီꩻပွာꩻရေꩻအနေႏ ဝင်ꩻဒွိုႏတဲင် အခိန်ႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻ အခိန်ႏဒွေါင်ႏဒွေါင်ႏတွင်ꩻကို ယကလꩻထန်ႏအာအာ ဝင်ꩻသွုံꩻနေးဓာတုနဝ်ꩻမꩻ နီလိုꩻသီးအတာႏ ပေါ့ခွိုင်းဗာႏအာ သက်ဒွေါင်ႏအီစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝင်ꩻကဒွိုႏဒဝ်ယို ဝင်ꩻသွုံꩻတမုဲင်ꩻဖုံႏဟောင်းကရိုꩻနဝ်ꩻ စက်ယွုံႏအွိုးတခြောင်ꩻနဝ်ꩻ ထီတဒေါင်း(တပေပါ)ကိုယို ဝင်ꩻဆျာꩻသော့ꩻလွုမ်ꩻ ဓာတုတသီႏ တဗွီႏပေႏပေႏထွူ ကြွူတဆင်ႏတွော့ꩻ ထွိုင်ႏအွꩻနဝ်ꩻ ထွာလဲဉ်းဒဝ်၊ ထွာလဲဉ်းထာꩻမွန်ꩻတငွို့အီနဝ်ꩻသွူ။ ဝင်ꩻသော့ꩻသွုံꩻဒျာႏ ဓာတုခြွိုင်းခြွိုꩻ အခွိုင်းဗာႏဒါႏ လိုꩻသက်အန္တရာယ်ႏဖုံႏနုဲင်းယိုလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း နုဲင်းဟံႏဩဇာႏ၊ အက်ဆစ်၊ ကာꩻရာႏတာယာယိုစားဖုံႏထဲင်းနဝ်ꩻ ဝင်ꩻယိန်းသွုံꩻသော့ꩻအာအာနဝ်ꩻသွူ။ ပညာႏသိပညာႏသျင်ႏသီး ထုမ်ႏမော့ꩻချက်အလꩻ လိုꩻသီးတဖြာꩻဖြာꩻယို တောင်ꩻမုဲင်အီတာႏ လိုꩻသီးကတူႏကို အခေါဝ်ချာ(ငွေါန်ꩻကော့ꩻဆကီ)ထျꩻရပ်နဝ်ꩻ ထာꩻမတ်သာꩻ(ဆဲးလ်)သဲးသားဖုံႏ အဝ်ႏမွန်ဗန် မာꩻဖေႏထာꩻမာꩻတွော့ꩻ လိုꩻသီးနဝ်ꩻ အဝ်ႏယူႏလꩻ၊ အဝ်ႏတောင်ꩻနွောင်ꩻထာꩻနဝ်ꩻသွူ၊ ကွဲးတွော့ꩻသဲး(ဆဲလ်)သားနဝ်ꩻနဝ်ꩻ တဗွိုန်တဝ်းနီနမ်းခန္ဓာႏကို ဆဲလ်သားအလောင်ႏလင်သွူ။ ဆဲလ်အလောင်ႏလင်နဝ်ꩻ ပေါ့သီထိုꩻသွူလဲ့ သက်မွန်လွဉ်ချာနွောင်ꩻ၊ ထွိုင်ႏတွိုႏကဏှောက်ꩻကို ကအဝ်ႏမာꩻထာꩻမာꩻ၊ ထာꩻမတ်သာꩻဆဲးလ်သားနဝ်ꩻ ပေါ့သီထိုꩻသွူနဝ်ꩻ အသက်တမွန်လွဉ်ချာနွောင်ꩻတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ကဏှောက်ꩻကတူႏခီးကို ဆဲးလ်ယို အသီထိုꩻနွောင်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻဟောင်းနဝ်ꩻ ပေါ့နီလိုꩻသီး မဉ်ႏအွꩻမွန်ꩻသွူထာꩻ တလဲင်ႏတလဲင်ႏနဝ်ꩻ ကတူႏခီးဆဲလ်ဖုံႏလဲ့ အသီလွဉ်တလဲင်ႏတစိꩻစိꩻတဲင် အသက်သမ်းမွန်ချာတဝ်းတဖဲ့ꩻနဝ်ꩻမꩻ အလဲင်ႏပေါင်ꩻထွိုင်ႏအာအာယို ကတူႏခီးဆဲလ်ဖုံႏ အသီထိုꩻလို့နဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻမꩻ လိုꩻအွꩻအာဒဝ်ယို အခိန်ႏမဉ်ႏညဆွာꩻနဝ်ꩻ တငွို့တငလွဉ်၊ လိန်းလွုမ်ꩻလွဉ်၊ ထာꩻအွဉ်ႏဖေင်ꩻတန်လွဉ်သွူ၊ နဝ်ꩻသွူတကာႏတဝ်း သꩻရာႏဆားယို အခံႏနွောင်ꩻတဝ်း ဓာတုအစွူႏတဲင် ဓာတုအဲင်ႏတွော့ꩻ သꩻရာႏဆားဖုံႏနဝ်ꩻ အနွူႏဖဝ်ꩻစဝ်းလို့ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏနုဲင်းဗုဒ္ဓဘာႏသာႏခွိုꩻနွယ်ႏသားကရိုꩻလဲ့ သီႏလငတ်ꩻပါꩻယို လိုꩻတဖြာꩻစီႏထာꩻမွိုက် ဖေႏကလွဉ်ꩻမာꩻဗာႏမွုန်းနဝ်ꩻ ကံကျင်ꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ၊ သီႏလငတ်ꩻပါꩻအကို မီႏကာႏရီးသွူ သူရာမေရယတပါꩻနဝတ်ꩻ အီႏပဲစ်မာႏ အီႏကာႏလွဉ်ꩻထဲင်း အပဲစ်အပါအလောင်ႏလင်ယို ဝွန်ႏတထွူႏတဝ်းဒွုမ်သွူ။ လိုꩻတဖြာꩻယို မဉ်ႏတမွန်ꩻမန်ꩻငွို့ငတဝ်း၊ မဉ်ႏအဝ်ႏစွုန်းစွို့ꩻဟဝ်ဒျာႏနဝ်ꩻ ကအီႏပဲစ်မာႏဗာႏ ဝင်ꩻလောင်ႏလင်နဝ်ꩻ သတိ၊ ဟိရိ၊ ဩတ္တပ္ပယို တစွဉ်ꩻထိုꩻတဝ်းသွူ၊ ကွပ်စွဉ်ႏမွန်ꩻတငွို့တဲင် ထာꩻဝင်ꩻသꩻအဲဉ်ထဝ်း၊ ထာꩻမွန်ꩻထွဉ်ႏတဲင် သတိကင်ꩻ၊ အီႏပဲစ်မာႏလင်ꩻထဲင်းဒါႏ မာꩻသီဝင်ꩻသက်၊ ထာꩻတခွန်ꩻ၊ စောက်ကာꩻဝင်ꩻပိုမာ၊ ဒေါ့ꩻလိန်ႏလဲဉ်ငဝ်း-စတဲင်ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ယိုꩻမာꩻစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။ တွမ်ႏဒဝ်ထီသူႏရာႏ၊ တွမ်ႏအမီႏအမက်ꩻတွမ်ႏ အကပ်ꩻဟဝ်ဟဝ်တွော့ꩻ စွုမ်ႏနီꩻနီꩻ ကအွꩻလွဉ်ဒါႏ ဒဝ်သူႏရာႏ ဗြဟ္မဒတ်ခွန်လဲ့ တွိုႏတနီꩻ တနꩻဥပုသ်နီꩻတဲင် တလꩻနွောင်ꩻတဝ်း အယာႏနဝ်ꩻမꩻ ထွိုင်ႏအွꩻမွန်ꩻသွူနဝ်ꩻ မာꩻအံႏချာထိုꩻမာႏ အပိုသွီႏယာႏနဝ်ꩻလဲ့ ရအဝ်ႏသေလဲဉ်းဒျာႏဝင်ꩻသွူ၊ ထွိုင်ႏတွိုႏမွူးရဝ်ꩻ ထွားပိုအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်တဲင် ကွပ်သူႏရာႏ တွိုႏထာꩻမာႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻခံႏစာꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ထွားဗော့ꩻ အဗော့ꩻသွတ်ꩻ ရပ်ဒုံကို လိုꩻကျင်ꩻဒဝ်တွမ်ႏ လိုꩻကျင်ꩻတဝ်းဒဝ်နဝ်ꩻ လိုꩻအမျာꩻအံႏသွင်ꩻအဖြာꩻမုဲင်ꩻ၊ ထီႏဖွီထင်ႏပေါꩻအဖြာꩻမုဲင်ꩻ? နဝ်ꩻအကို မဉ်ထွာလိုꩻအစားမုဲင်ꩻ စဉ်ꩻစာꩻတွော့ꩻ ဆွုံꩻဖျတ်လွေꩻဒျာႏသွော့။ ဒဝ်ထီသူႏရာႏယို မဉ်ႏသွုံꩻမာႏနဝ်ꩻ နီဖဝတာႏလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻတာႏ သွုမ်ꩻဆာခရာႏ တခွုင်းမုဲင်ꩻနဝ်ꩻ-[၁][၂]