ကောင်အေဝရဲစ်
ကောင်အေဝရဲစ် (အဲင်းကလေတ်: Mount Everest) (မန်း: ဧဝရတ်တောင်) ကောင်အဲဗရဲတ် နဝ်ꩻ အမိဉ်ꩻဖြယ်အနေႏ "ကောင်ချိုမိုလန်းမား"(Mount Chomolungma) နုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏဟဲ့ꩻသွူ။ ကောင်အဲဝရဲတ်နဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏဟံႏလောင်း ထွာဒျာႏ အထိုသွတ်ꩻ ကောင်တဖြုံႏဒျာႏတဲင် ထိုထဲင်းပင်ႏလယ်ႏထီခိုႏဆꩻကီ အဝ်ႏပေပေါင်ꩻ ၂၉၀၂၉ ပေ (၈၈၄၈ မီတာ)သွူ။ ကောင်ယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏပါသော့ꩻ ဟိမဝန္တာႏကောင်ရွေꩻကိုတဲင် အဝ်ႏဒျာႏ နီပေါခမ်းထီ တောမ်ႏ ခယ်ႏခမ်းထီ တိဗဲတ်ဒေႏသ ခမ်းကူလောင်းသွူ။
ကောင်အေဝရဲစ် Mount Everest | |
---|---|
အဝ်ႏတိဗဲက်ကောင်ရွေꩻထိုလောင်း ထီႏထွားလွေꩻ ကောင်အေဝရဲစ်ဖဲ့ꩻထင်ꩻဖဲ့ꩻ | |
အထိုသွတ်ꩻအမုဲင် | |
အထို | ၈,၈၄၈.၈၆ မီတာ (၂၉,၀၃၁.၇ ပေ) |
တင်ႏသျာꩻ | ၈,၈၄၈.၈၆ မီတာ (၂၉,၀၃၁.၇ ပေ) အထိုသွတ်ꩻကောင် |
ဝိုင်းပယ်မှု | ၄၀,၀၀၈ ကီလိုမီတာ (၂၄,၈၆၀ မိုင်) |
သွင်ꩻစာႏရင်ꩻ | Seven Summits Eight-thousander ခမ်းထီ အထိုသွတ်ꩻအမုဲင် Ultra |
ကိုဩဒိနိတ် | |
ဟံႏပထဝီႏ | |
အဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်း | ဆိုလူခမ်ဘူခရဲင်ႏ၊ သာဂမာသဇုန်၊ နီပေါခမ်းထီ တောမ်ႏ တင်ဂရီ ကောင်တီ၊ ဇိဂတ်၊ တိဗဲတ်နမ်းပဲင်ႏအိုပ်ချုပ်ခွင်ꩻလꩻဒေႏသ၊ ခယ်ႏခမ်း ခမ်းကူလောင်း[၂] |
ကောင်ရွေꩻအနမ်း | မယ်ဟာလင်ဂရင် ဟိမယ်လ်၊ ဟိမဝန္တာႏကောင်ရွေꩻ |
ထင်ႏကောင် | |
အရီးသွတ်ꩻ ထင်ႏတွိုႏနွောင်ꩻ | ၁၉၅၃ မေ ၂၉ အက်ဒမန် ဟီလာရီ တောမ်ႏ တင်ဇင်းနော်ဂေး |
တဖူꩻထင်ႏကောင်ပုင်ႏမဲဉ်ႏ | အခဝ်ကွဉ်ႏနဝ် ကောင်ရွေꩻ (နီပေါ) |
ကောင်အေဝရဲစ် ကောင်နာနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒင်ႏဒျာႏ နီပေါခမ်းတောမ်ႏ ခယ်ႏခမ်း တိဗဲတ်ဒေႏသဖုံႏ ခမ်းကူလောင်းသွူ။ ကောင်နာနဝ်ꩻ အဝ်ႏလွေꩻဒျာႏ လိုꩻသီးအတာႏ သာအီတလီꩻတာႏ တလီꩻတအဝ်ႏလိုမ်းကိုမ်ႏတဝ်းဒါႏ သေမင်းတမန် တလီꩻနမ်း(လေထုဇုံ)အရန်းကိုတဲင် မိဉ်ႏထင်ႏကောင်နာနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏအီထင်ႏပါဗာႏ တလီꩻအောက်သီစဉ်အစွောင်ႏအလွို ထူႏသုင်ꩻအီဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ သေမင်းတမန် တလီꩻနမ်း(လေထုဇုံ)အရန်း ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကအဝ်ႏဒါႏ ထိုထဲင်းပင်ႏလယ်ႏထီခိုႏဆꩻကီ ပေ ၂၅,၀၀၀ လွိုမာꩻကီ ကအဝ်ႏဒါႏ အရန်းဖုံႏဒျာႏတဲင် ထွာဒျာႏ ကောင်အေဝရဲစ် တခူးတခဝ်လဲ့ အဝ်းပါနေနေသွူ။
ကောင်အေဝရဲစ်နာ
မွဉ်းဖျင်အေဝရဲစ်ကောင်နာနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ အေင်ဒိယခမ်းထီ ဖဲ့ꩻထင်ꩻ ဟိမဝန္တာႏကောင်ရွေꩻလောင်းတဲင် ကမ္ဘာႏလောင်း ထွာအထိုသွတ်ꩻ ကောင်နာ ဒျာႏသွူ။ နီပေါခမ်းဖဲ့ꩻ တရိုꩻတဝ်း၊ တိဗဲတ်ခမ်းဒေႏသဖဲ့ꩻ တရိုꩻတဝ်း ကောင်နာယိုကအဝ်ႏဒါႏ အရပ်ခင်ႏလမ်းကောင်နာနဝ်ꩻ တန်ꩻခိုꩻတန်မွေးငါႏ ကရိုꩻဒါႏ ထာꩻယွုမ်းထာꩻစွဲꩻ အဝ်ႏသွူ။ ကောင်နာယိုနဝ်ꩻ တိဗဲတ်ဘာႏသာႏငဝ်းငဝါအနေႏ အဝ်ႏဟဲ့ꩻဖန်ခါꩻ မော်နာင်ꩻလူꩻမူႏ(မယ်တော် နတ်သမီး) နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏ ၁၈၄၁ ဗာႏ အေင်ဒိယခမ်းအစိုႏရ တဲက်ဟံႏ(မြေတိုင်း)ဌာႏန သာစျော့အဲဗရဲတ် ကဟဲ့ꩻဒါႏ အရာႏတန်ချုတ်သားနဝ်ꩻ အရီးသွတ်ꩻ အွဉ်ႏထွော့တဲတ်ဖေႏနွောင်ꩻခန်း ကောင်နာယို ကအဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်းတောမ်ႏ အထိုနဝ်ꩻသွူ။ ကောပ်နဝ်ꩻမꩻ ထူႏဂုဏ်ႏလွေꩻဝွေꩻအနေႏတဲင် ကောင်ယိုလဲ့ အဝ်ႏဟဲ့ꩻဖန်လွေꩻလွ "ကောင်အဲဗရဲတ် (တဝ်းလဲ့) ကောင်အေဝရဲစ်" နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ Based on the 1999 and 2005 surveys of elevation of snow cap, not rock head.
- ↑ The position of the summit of Everest on the international border is clearly shown on detailed topographic mapping, including official Nepalese mapping.
- ↑ Global Land One-kilometer Base Elevation (GLOBE)။ National Geophysical Data Center, NOAA (1999)။ DOI:10.7289/V52R3PMS။ 16 March 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ ETOPO1 1 Arc-Minute Global Relief Model: Procedures, Data Sources and Analysis။ National Geophysical Data Center, NOAA (2009)။ DOI:10.7289/V5C8276M။ 18 March 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။