ဝီခီပီးဒီးယား

ပိုတဲတ်သီယမ်

ပိုတဲတ်သီယမ်ယို ထွာ သင်္ကေတ K (အောဝ်ႏ Neo-Latin လိတ်ဖြုံႏ kalium ကိုထူႏခါꩻ) တွမ်ႏ အဲတ်တမ်အမုဲင် ၁၉ ကိုကအောဝ်ႏဒါႏ ဓာတုဗေဒ ဒြတ်စင်တဗာႏသှူ။ ပိုတဲတ်သီယမ် (potassium) ယို အောဝ်ႏအဉ်းကလစ်ဆျ်ငေါဝ်း ပိုတဲတ်ဆျ်(တသာႏဓာတ်) ဝေါးဟာရကိုဖျော်လှောန်။ ပိုတဲတ်သီယမ်ယို ထွာ သတ္တု အရောင်ႏဗွာ တွမ်ႏ ရှောန်ရောင်ႏ အောဝ်ႏကြူခါꩻဝင်ꩻ၊ အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရွောင်ကိုနောဝ်ꩻ လဲန်း အယ်လကာလီ အဗူႏကို။ မဉ်ႏမာꩻတကှို့ꩻ ပိုတဲတ်သီယမ် သတ္တုနောဝ်ꩻ ထီႏလꩻ ရှောန်ရောင်ႏ က ဗေက်၊ အောဝ်ႏနောဝ်ꩻထှူ တလီꩻဗာႏ (အမာꩻမှိုင်ဓာတ် တလီꩻကို)တဲင် အကြုဲင်းထွာထိုꩻ အောက်သုဲက် တှော့ꩻ တညတောဝ်းမိနစ်ခိန်ႏကို အရောင်ႏတမို့ တမှောတ်ထိုꩻသှူ။ ဝွေꩻယို သူႏ သူꩻသီꩻ နမ့်မန်ꩻ (ထီဗဲ့ꩻ) တောဝ်းလဲ့ ဖိုးဗဲ့ꩻ (မန်း- အမဲဆီ) ထှူ အှောန်ႏသေးဟောဝ်အီလꩻ။ ပိုတဲတ်သီယမ် မဉ်ႏမာꩻဓာတ်ထှူနောဝ်ꩻ အှောန်ႏစွꩻထန်ႏထိုꩻ ဟုဲက်ဒရိုစဲန်တဲင် အဖွီသဲက်ꩻထိုꩻ၊ အောဝ်ႏပေါ်ဒါႏအီ အောဝ်ႏဒင်ႏဒါႏအီ ထီလောင်း။ ဓာတုဗေဒ ရပ်ခြောင်ႏဖဲ့ꩻကို ပိုတဲတ်သီယမ်ယို ထီႏနှောင်ꩻ အုဲင်းယွန်း [K+] အယောင်နေးသှူ။

Potassium,  19K
Potassium pearls (in paraffin oil, ~0,5 cm each)
Spectral lines of potassium
ကအောဝ်ႏလုဲင်ႏဒါႏ ဂုဏ်သတ္တိဖုံႏ
အမဉ်ꩻ၊ သင်္ကေတpotassium, K
အငေါဝ်းထန်ႏ/poʊˈtæsiəm/
po- TAS -ee-əm
အယောင်ꩻsilvery gray
ဒြတ်စင် အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရှောင်ကို Potassium
Element 1: Hydrogen (H), Other non-metal
Element 2: Helium (He), Noble gas
Element 3: Lithium (Li), Alkali metal
Element 4: Beryllium (Be), Alkaline earth metal
Element 5: Boron (B), Metalloid
Element 6: Carbon (C), Other non-metal
Element 7: Nitrogen (N), Other non-metal
Element 8: Oxygen (O), Other non-metal
Element 9: Fluorine (F), Halogen
Element 10: Neon (Ne), Noble gas
Element 11: Sodium (Na), Alkali metal
Element 12: Magnesium (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: Aluminium (Al), Other metal
Element 14: Silicon (Si), Metalloid
Element 15: Phosphorus (P), Other non-metal
Element 16: Sulfur (S), Other non-metal
Element 17: Chlorine (Cl), Halogen
Element 18: Argon (Ar), Noble gas
Element 19: Potassium (K), Alkali metal
Element 20: Calcium (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: Scandium (Sc), Transition metal
Element 22: Titanium (Ti), Transition metal
Element 23: Vanadium (V), Transition metal
Element 24: Chromium (Cr), Transition metal
Element 25: Manganese (Mn), Transition metal
Element 26: Iron (Fe), Transition metal
Element 27: Cobalt (Co), Transition metal
Element 28: Nickel (Ni), Transition metal
Element 29: Copper (Cu), Transition metal
Element 30: Zinc (Zn), Transition metal
Element 31: Gallium (Ga), Other metal
Element 32: Germanium (Ge), Metalloid
Element 33: Arsenic (As), Metalloid
Element 34: Selenium (Se), Other non-metal
Element 35: Bromine (Br), Halogen
Element 36: Krypton (Kr), Noble gas
Element 37: Rubidium (Rb), Alkali metal
Element 38: Strontium (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: Yttrium (Y), Transition metal
Element 40: Zirconium (Zr), Transition metal
Element 41: Niobium (Nb), Transition metal
Element 42: Molybdenum (Mo), Transition metal
Element 43: Technetium (Tc), Transition metal
Element 44: Ruthenium (Ru), Transition metal
Element 45: Rhodium (Rh), Transition metal
Element 46: Palladium (Pd), Transition metal
Element 47: Silver (Ag), Transition metal
Element 48: Cadmium (Cd), Transition metal
Element 49: Indium (In), Other metal
Element 50: Tin (Sn), Other metal
Element 51: Antimony (Sb), Metalloid
Element 52: Tellurium (Te), Metalloid
Element 53: Iodine (I), Halogen
Element 54: Xenon (Xe), Noble gas
Element 55: Caesium (Cs), Alkali metal
Element 56: Barium (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: Lanthanum (La), Lanthanoid
Element 58: Cerium (Ce), Lanthanoid
Element 59: Praseodymium (Pr), Lanthanoid
Element 60: Neodymium (Nd), Lanthanoid
Element 61: Promethium (Pm), Lanthanoid
Element 62: Samarium (Sm), Lanthanoid
Element 63: Europium (Eu), Lanthanoid
Element 64: Gadolinium (Gd), Lanthanoid
Element 65: Terbium (Tb), Lanthanoid
Element 66: Dysprosium (Dy), Lanthanoid
Element 67: Holmium (Ho), Lanthanoid
Element 68: Erbium (Er), Lanthanoid
Element 69: Thulium (Tm), Lanthanoid
Element 70: Ytterbium (Yb), Lanthanoid
Element 71: Lutetium (Lu), Lanthanoid
Element 72: Hafnium (Hf), Transition metal
Element 73: Tantalum (Ta), Transition metal
Element 74: Tungsten (W), Transition metal
Element 75: Rhenium (Re), Transition metal
Element 76: Osmium (Os), Transition metal
Element 77: Iridium (Ir), Transition metal
Element 78: Platinum (Pt), Transition metal
Element 79: Gold (Au), Transition metal
Element 80: Mercury (Hg), Transition metal
Element 81: Thallium (Tl), Other metal
Element 82: Lead (Pb), Other metal
Element 83: Bismuth (Bi), Other metal
Element 84: Polonium (Po), Metalloid
Element 85: Astatine (At), Halogen
Element 86: Radon (Rn), Noble gas
Element 87: Francium (Fr), Alkali metal
Element 88: Radium (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: Actinium (Ac), Actinoid
Element 90: Thorium (Th), Actinoid
Element 91: Protactinium (Pa), Actinoid
Element 92: Uranium (U), Actinoid
Element 93: Neptunium (Np), Actinoid
Element 94: Plutonium (Pu), Actinoid
Element 95: Americium (Am), Actinoid
Element 96: Curium (Cm), Actinoid
Element 97: Berkelium (Bk), Actinoid
Element 98: Californium (Cf), Actinoid
Element 99: Einsteinium (Es), Actinoid
Element 100: Fermium (Fm), Actinoid
Element 101: Mendelevium (Md), Actinoid
Element 102: Nobelium (No), Actinoid
Element 103: Lawrencium (Lr), Actinoid
Element 104: Rutherfordium (Rf), Transition metal
Element 105: Dubnium (Db), Transition metal
Element 106: Seaborgium (Sg), Transition metal
Element 107: Bohrium (Bh), Transition metal
Element 108: Hassium (Hs), Transition metal
Element 109: Meitnerium (Mt), Transition metal
Element 110: Darmstadtium (Ds), Transition metal
Element 111: Roentgenium (Rg), Transition metal
Element 112: Copernicium (Cn), Transition metal
Element 113: Ununtrium (Uut)
Element 114: Ununquadium (Uuq)
Element 115: Ununpentium (Uup)
Element 116: Ununhexium (Uuh)
Element 117: Ununseptium (Uus)
Element 118: Ununoctium (Uuo)
 Na
↑
K
↓
Rb
အာဂွန် ← potassium → ကယ်လသီယမ်
အဲက်တမ် အမုဲင်ရဲန်ႏ (Z)19
အဗူႏ၊ ဘလော့group 1: hydrogen and alkali metals
အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရွောင်period  4
ဒြပ်စင် ကဏ္ဍ  အယ်လ်ကာလီသတ္တု
အှောန်ႏထော့ခါꩻ အဲက်တမ်မေက် အထှူႏခေန်ႏ (±) (Ar)39.0983(1)[၁]
အီလဲက္ထရွန် ကဖျင်ထာꩻ[Ar] 4s1
အပီတထွိုင်ကို ကပါဒါႏ အီလဲက္ထရွန်2, 8, 8, 1
ပှိုင်းဝှို့တုမ်ႏ ယောင်ꩻဖဲ့ဂုဏ်သတ္တိဖုံႏ
ဖေ့စ်အခြုံးအတူႏ
အခြုံးခြီအီအလျား336.7 K ​(63.5 °C, ​146.3 °F)
အထီဗို့ꩻအီအလျား1032 K ​(759 °C, ​1398 °F)
အနဲန်းအတဉ်ႏ (အခန်ꩻအလျား ၊ လမ်းဟောင်းကိုအလျား)0.862 g/cm3
0.828 g/cm3
Critical point2223 K, 16 MPa[၂]
ဖျှူးဆဉ်းအလျား2.33 kJ/mol
အတအှိုထန်ႏအလျား76.9 kJ/mol
မိုလာ အလျားအာႏရဲင်ꩻ29.6 J/(mol·K)
အဲက်တမ်မေက်ဂုဏ်ႏဖုံႏ
ထွာအောက်သုဲက် (အောက်သုဲက်ဒေးဆဉ်း) အထျꩻအအုံ+1, −1 ​(a strongly basic oxide)
ဓာတ်ငင်ႏအီလက်ထရွန် Pauling scale: 0.82
အာႏတောင်ႏတာႏမာꩻထွာအုဲင်းယွန်း1st: 418.8 kJ/mol
2nd: 3052 kJ/mol
3rd: 4420 kJ/mol
(more)
အဲက်တမ်မေက် ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻempirical: 227 pm
ကိုဗေးလဲန့်ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻ 203±12 pm
ဗန်ဒါဝေါ့သ် ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻ275 pm
Miscellanea
ကမာꩻထွာခါꩻထာꩻကြုံး ​body-centered cubic (bcc)
Body-centered cubic crystal structure for potassium
အငေါဝ်းအမှိုင် 2000 m/s (at 20 °C)
အလျားမာꩻတခြက်ထာꩻ83.3 µm/(m·K) (at 25 °C)
အလျားတွီကာႏထာꩻ102.5 W/(m·K)
တျာႏရဲးကမ်းထာꩻ72 nΩ·m (at 20 °C)
ပသီႏထှို့ꩻဓာတ်paramagnetic[၃]
ပသီႏထှို့ꩻ ကခှေါင်းအီဒါႏထာꩻ (χmol)+20.8·10−6 cm3/mol (298 K)[၄]
Young's modulus3.53 GPa
Shear modulus1.3 GPa
Bulk modulus3.1 GPa
Mohs hardness0.4
Brinell hardness0.363 MPa
CAS Number7440-09-7
ထွာလှောန်ခြောင်ꩻ
ကထုမ်ႏမော့ꩻ ယင်း ဖဖြှဲ့ꩻထန်ႏ အရီးသွတ်ꩻလဲင်ႏHumphry Davy (1807)
အစှူဖြှိုးသွတ်ꩻ potassiumသီး အုဲင်သိုတုပ်ဖုံႏ
iso NA သက်တန်ꩻတာကွို့ꩻ DM DE

( MeV)

DP
39K 93.258% is stable with 20 neutrons
40K 0.012% 1.248(3)×109 y β− 1.311 40Ca
ε 1.505 40Ar
β+ 1.505 40Ar
41K 6.730% is stable with 22 neutrons
ဝီကီဒေတာကို |
| အုံနောင်

ထူႏတောမ်

မွဉ်းဖျင်
  1. ↑ Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. ↑ Haynes၊ William M., ed. (2011)။ CRC Handbook of Chemistry and Physics (92nd ed.)။ Boca Raton, FL: CRC Press။ p. 4.122။ ISBN 1439855110။
  3. ↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D.R., ed. (2005)။ CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.)။ Boca Raton (FL): CRC Press။ ISBN 0-8493-0486-5။
  4. ↑ Weast၊ Robert (1984)။ CRC, Handbook of Chemistry and Physics။ Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing။ pp. E110။ ISBN 0-8493-0464-4။
ထူႏ "https://blk.wikipedia.org/w/index.php?title=ပိုတဲတ်သီယမ်&oldid=19515" ကို