လတ်ဗီယာခမ်းထီ

လတ်ဗီယာခမ်းထီ (အိန်းကလေတ်: Latvia, /ˈlætviə/ (listen) lat- VEE -ə, (တဝ်းတဲ့) /ˈlɑːtviə/ laht- VEE -ə) ယို တရာꩻဝင်ႏအမိဉ်ꩻအနေႏ အဝ်ႏဟဲ့ꩻဖန်ခါꩻ လတ်ဗီယာခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ(Republic of Latvia) တဲင် အဝ်ႏဒျာႏ ဗယ်တစ်ဒေႏသ(Baltic region) ဥရောပတွိုက် အခဝ်ထင်ꩻကိုသွူ။ လတ်ဗီယာခမ်းယို ဗယ်တစ်ခမ်းထီဖုံႏအကို အဝ်ႏပါသော့ꩻ ခမ်းတခမ်းအနေႏတဲင် အဝ်ႏလွေꩻ ဖဲ့ꩻထင်ꩻဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ အဲသတိုးနီးယားခမ်းထီ တောမ်ႏ ဖဲ့ꩻနဝ်ဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ လိစ်တူယေးနီးယားခမ်းထီ ဖုံႏ အခါႏနဝ်ꩻသွူ။ ဖဲ့ꩻကွဉ်ႏဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ရသျားခမ်းထီ၊ ဖဲ့ꩻကွဉ်ႏနဝ်ဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ဗဲလာရုခမ်းထီ ဖုံႏ အကူအဝ်ႏရောင်ꩻလွေꩻသွူတဲင် ဖဲ့ꩻတွို့ꩻဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ တောမ်ႏသွီဒိဉ်ခမ်းထီယို အကူအဝ်ႏခါႏတောမ်ႏ ပင်ႏလယ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ လတ်ဗီယာခမ်းတန်ယို ခမ်းထီဟံႏနယ်ႏဧရိယာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏစတုရန်းမဲင်ႏ ၂၄,၉၃၈ မဲင်ႏ (၆၄,၅၈၉ စတုရန်းကီလိုမီတာ) သွူ။ လတ်ဗီယာခမ်းနဝ်ꩻ ၂၀၂၄ ဗာႏ စာႏရင်ꩻ(အရမ်ꩻ)အလꩻ ခမ်းထီကို လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအဝ်ႏ (၁.၉)သန်းရပ်၊ နဝ်ꩻအကို (၆၃ %)နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ လတ်ဗီယာလိုꩻမျိုꩻ နဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီတန် လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းအကို (၆၄ %) နဝ်ꩻ ကိုꩻကွယ်ႏယွုမ်းအံႏ ခရိယာန်ႏဘာႏသာႏနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီဝေင်ꩻတန်တောမ်ႏ အတန်သွတ်ꩻဝေင်ꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဝေင်ꩻရီဂါ နဝ်ꩻသွူ။ လတ်ဗီယာခမ်းတန်ကို အဓိကနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာ ထွာဒျာႏ လတ်ဗီယာလိုꩻမျိုꩻတဲင် အဝ်ႏဒေါ့ꩻသုင်ꩻဒျာႏ လတ်ဗီယာဘာႏသာႏငဝ်းငွါ နဝ်ꩻသွူ။ ရသျားလိုꩻမျိုꩻဖုံႏတဲ့ အဝ်ႏအုံသော့ꩻ လတ်ဗီယာခမ်းကို အဝ်ႏတတွာလွေꩻ ခမ်းထီလိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း လစ်ꩻပွန်းတပွန်းတဲင် အဝ်ႏ(၃၇ %)ရပ်၊ ဝွေꩻသီးနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒေါ့ꩻသုင်ꩻအာ ရသျားဘာႏသာႏငဝ်းငွါ နုဲင်းအဓိကဘာႏသာႏအနေႏနဝ်ꩻသွူ။

လတ်ဗီယာ ခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ Republic of Latvia Latvijas Republika  (လတ်ဗီယာ) Latvejas Republika  (Latgalian) Lețmō Vabāmō  (Livonian)
အလံႏတောႏ အမုဲင်
ခမ်းထီငဝ်းသꩻချင်ꩻ: Dievs, svētī Latviju!  (လတ်ဗီယာ) ("God Bless Latvia!")
လတ်ဗီယာခမ်းထီအဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်း  (အချိုဖြား) – ဥရောပတွိုက်အကို  (အချို တွမ်ႏ မေႏလူးကြိုႏရောင်ႏ) – ဥရောပသမဂ္ဂနဝ်ꩻ  (အချို)  –  [Legend]
ဝေင်ꩻတန် တွမ်ႏ အတန်သွတ်ꩻဝေင်ꩻ	ဝေင်ꩻရီဂါ 56°57′N 24°6′E
ရွုမ်ꩻသွုံꩻ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ	လတ်ဗီယာ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါa
အွဉ်ႏရေꩻဒါႏ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ	လီဗိုနီးယန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါ လတ်ဂါလီးယန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါ
လိုꩻခွိုꩻ (၂၀၂၂)	63.0% လတ်ဗီယာလိုꩻမျိုꩻ 24.2% ရသျားလိုꩻမျိုꩻ 3.1% ဗဲလာရုလိုꩻမျိုꩻ 2.2% ယူကရေင်းလိုꩻမျိုꩻ 1.9% ပိုလန် 1.1% လိစ်တူယေးနီးယားလိုꩻမျိုꩻ 0.3% ရိုမနီလိုꩻမျိုꩻ 0.2% စျူး 4% အလင် / တဒင်ႏခါꩻတဝ်းမတ်တန်ꩻ
ကိုꩻကွဲႏ	64% ခရိယာန်ႏဘာႏသာႏ 36% Lutheranism ခရိယာန်ႏ 17% Catholicism ခရိယာန်ႏ 9% Orthodoxy ခရိယာန်ႏ 2% ခရိယာန်ႏအလင် 35% ဘာႏသာႏအဲဉ်ထဝ်းသား 1% အလင်
Demonym	လတ်ဗီယာခမ်းသား
အစိုႏရ	တခမ်းတအာႏဏာႏ ပါလီမန် ခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ
• ခမ်းနမ်းဗွေႏ	en:Edgars Rinkēvičs
• ဝွန်ႏတန်ချုတ်	en:Evika Siliņa
• ပါလီမန် ဒေါ့ꩻခွင်ꩻလꩻသား	en:Daiga Mieriņa
ထေဥပဒေႏလွတ်တောႏ	Saeima လွတ်တောႏ
လꩻလွစ်တခြင်ရေꩻ ဂျာမနီ တောမ်ႏ ရသျား ထျꩻ
• ကေႏညာႏလွစ်တခြင်ရေꩻ	၁၉၁၈ နိုဝဲမ်ဗာ ၁၈
• Recognised	၁၉၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၆
• ထူႏသုင်ꩻ ခမ်းထီခင်ႏမွဉ်ဥပဒေႏ	၁၉၂၂ နိုဝဲမ်ဗာ ၇
• ထူႏချာယင်းလွစ်တခြင်ရေꩻ	၁၉၉၁ ဩဂဲစ် ၂၁
ဧရိယာႏ
• ခြွဉ်း	၆၄,၅၈၉ km2 (၂၄,၉၃၈ sq mi) (အရန်း: ၁၂၂)
• ထီနမ်း (%)	၂.၀၉ (၂၀၁၅)
လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း
• ၂၀၂၂ အရမ်ꩻ	1,842,226 (အရန်း - ၁၄၆)
•  တချ	၂၉.၆/km2 (၇၆.၇/sq mi) (အရန်း - ၁၄၇)
GDP (PPP)	၂၀၂၄ အရမ်ꩻ
• ခြွဉ်း	$78.421 ဗီလီယံ (အရန်း - ၁၀၄)
• Per capita	$41,730 (အရန်း - ၅၁)
GDP (nominal)	၂၀၂၄ အရမ်ꩻ
• ခြွဉ်း	$45.466 ဗီလီယံ (အရန်း - ၉၆)
• Per capita	$24,193 (အရန်း - ၄၂)
Gini (၂၀၂၁)	35.7 ထာႏဝ
HDI (၂၀၂၂)	0.879 ထိုမွေး · ၃၇
ရွဉ်ဗီႏ	ယူရို (€) (EUR)
အခိင်ႏအွိုင်ꩻ	EET (UTC+2)
• ခမ်းသဲင် (DST)	EEST (UTC+3)
ဖိုန်းကိုဒ်အမုဲင်	+371
Internet TLD	.lv
လတ်ဗီယာ is the sole official language. Livonian is considered an indigenous language and has special legal status. Latgalian written language and Latvian Sign Language also have special legal status. Latvia is de jure continuous with its declaration of 18 November 1918.