သမုဒ္ဒရာႏ
သမုဒ္ဒရာႏ (အိန်းကလေတ်: Ocean, ဂရိစခါ: Ωκεανός Okeanos (Oceanus)) နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ထီပင်ႏလယ်ႏ အဓိက ထီနမ်းအခြုံဒျာႏတဲင် ဟုဲက်ဒရိုသဖီးယား(Hydro Sphere) ကဟဲ့ꩻဒါႏ ကမ္ဘာႏဟံႏလောင်း ကအဝ်ႏဒါႏ ထီဖုံႏကာႏကအဝ်ႏ အဓိကအကွို့ꩻအခဝ်ဒျာႏသွူ။ ကမ္ဘာႏဟံႏခိုႏမဲ့ငါ (၇၁%) (အရမ်ꩻအနေႏ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၃၆၁ သန်း/ စတုရန်းမဲင်ႏ ၁၃၉ သန်း) ရပ်နဝ်ꩻ သမုဒ္ဒရာႏယဟန်ႏတောမ်ႏ ပင်ႏလယ်ႏဖုံႏ ကဖွဲ့ဗူႏခါꩻဒါႏ သမုဒ္ဒရာႏထီနမ်းဖုံႏ ဒို့ꩻတခြို့ခါꩻဒျာႏသွူ။ သမုဒ္ဒရာႏဒေႏသကို ပုင်ႏမဲဉ်ႏ တသာႏဆိုမ်ဓာတ် အဝ်ႏနွို့ပါသော့ꩻ ၁၀၀၀ ပွန်းနဝ်ꩻ ၃၅ ပွန်းရပ် မွေးတဝ်းလဲ့ (၃.၅%)ရပ် နဝ်ꩻသွူ။ ပင်ႏလယ်ႏထီကို တသာႏဆိုမ်ဓာတ် အဝ်ႏနွို့ပါသော့ꩻ ၁၀၀၀ ပွန်းနဝ်ꩻ ၃၀-၃၈ ပွန်းရပ်သွူ။[၁]
ကမ္ဘာႏသမုဒ္ဒရာႏဖုံႏ
မွဉ်းဖျင်ကမ္ဘာႏလောင်း သမုဒ္ဒရာႏတန် (၅)ဖြုံႏနဝ်ꩻ တဗာႏတောမ်ႏတဗာႏ အဝ်ႏခေါ်ဝင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ တမွေးတဝ်းတဲင် တဗာႏတောမ်ႏတဗာႏ အဝ်ႏစပ်ဆွိုင်ꩻ သွုပ်ချာငါဒျာႏဝင်ꩻသွူ။ ယဟန်ႏ တွိုက်တန်ဖုံႏ အဝ်ႏခါႏထိုꩻဒါႏနဝ်ꩻ တဗာႏတောမ်ႏတဗာႏ ဆွိုက်ချာငါဝင်ꩻဖေႏကယိုꩻတဲင် ထွားသွူ ဟံႏဟာႏကောင် အဆေ့ꩻသွတ်ꩻခင်ႏလမ်းတွော့ꩻ အဝ်ႏခူႏဖေႏနေး မောင်းရောင်ꩻတန်တူးမြောင်းဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ နုဲင်းအဝ်ႏ အတ်တလန်တိတ်သမုဒ္ဒရာႏ ဆွိုက်ကာႏလွေꩻ အေင်ဒိယသမုဒ္ဒရာႏ ဖေႏကယိုတဲင် ခူႏခါꩻဖေႏ သူးအဲက်ရောင်ꩻတန်တူးမြောင်း၊ အဝ်ႏ အတ်တလန်တိတ်သမုဒ္ဒရာႏ ဆွိုက်ကာႏလွေꩻ ပသိဖိတ်သမုဒ္ဒရာႏ ဖေႏကယိုꩻတဲင် အဝ်ႏခူႏမာꩻခါꩻဖေႏ ပနားမားရောင်ꩻတန်(တူးမြောင်း)နဝ်ꩻသွူ။ ကမ္ဘာႏလောင်း ကအဝ်ႏဒါႏ သမုဒ္ဒရာႏတန် (၅)ဗာႏနဝ်ꩻ တယ်ႏအတန်သွတ်ꩻ ရဲဉ်ႏလွေꩻဖေႏအပေႏသွတ်ꩻနေး အဝ်ႏလ့နဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ-
- ၁- ပသိဖိတ် သမုဒ္ဒရာႏ
- ၂- အတ်တလန်တိတ် သမုဒ္ဒရာႏ
- ၃- အေင်ဒိယ သမုဒ္ဒရာႏ
- ၄- အခဝ်နဝ်(အာတန်တိက) သမုဒ္ဒရာႏ
- ၅- အာတိတ် သမုဒ္ဒရာႏ ဖုံႏဒျာႏသွူ။
အလျား
မွဉ်းဖျင်ထီတေက်ꩻနျꩻအာႏ
မွဉ်းဖျင်အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၃)