အာကာသ တယ်လီသကိုက်
အာကာသ တယ်လီသကိုက် (အိန်းကလေတ်: Space Telescope) ထောင်လွူꩻထွားအာကာသထာꩻခြေင်တာႏ ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အထန်ႏဖဲ့ꩻ ထာꩻခြေင်အာကာသကို ကအဝ်ႏဒပ်ꩻထင်ႏခါꩻဒါႏ တယ်လီသကိုက်(မန်ႏပြောင်ႏထွားညာꩻအီထာꩻ) တမျိုꩻဒျာႏတဲင် ထောင်လွူꩻထွားအီဒျာႏ ဂျိုလ်ႏအညာꩻအလင်ဖုံႏ၊ ဂလဲတ်သီဖုံႏတောမ်ႏ နက္ခတ္တဗေဒဆဲင်ႏရာꩻ ထာꩻရာꩻဝတ္ထုဖုံႏသွူ။ အာကာသထာꩻခြေင် တယ်လီသကိုက်ဖုံႏနဝ်ꩻ တယ်လီသကိုက်ဟံႏလောင်းဖဲ့ꩻ ကမော့ꩻဒါႏ အယပ်ꩻခုဲင်ႏပျသာႏနာႏဖုံႏယို ကဲဉ်းအာ ဝွေꩻတမော့ꩻကြို့ꩻတဝ်း ဝွေႏလဲ့ꩻနွောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဥပမာႏ- ထာꩻလေရောင်ႏ တမိုꩻဝွေႏထိုꩻ၊ တျာႏမေႏသံလဲက်(လျှပ်စစ်သံလိုက်) နွို့ယားထိုꩻ စတဲင်ဖုံႏယို မော့ꩻဗာႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ထွူတကာႏတဝ်း ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် ကြိမ်နှုန်းဖုံႏ၊ အေက်ရေး(X-ray) တောမ်ႏ ဂါမာရောင်ခြည်ဖုံႏနဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏတလီꩻနမ်း အဝ်ႏရဲးပေ့ꩻခါꩻဒျာႏတဲင် လွူꩻထွားလꩻဒျာႏ ကမ္ဘာႏအထန်ႏဖဲ့ꩻ အာကာသထာꩻခြေင်ကိုနဝ်ꩻသွူ။[၁] အာကာသ တယ်လီသကိုက်ယိုနဝ်ꩻ Lyman Spitzer ဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏဒင်ႏနယ်စခါꩻဒျာႏ ခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၄၆ ဗာႏတဲင် အရီးသွတ်ꩻ ကခွုမ်မာꩻထူႏသုင်ꩻဒါႏ အာကာသ တယ်လီသကိုက်နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အမေႏရိကန်ႏသီး Orbiting Astronomical Observatory နဝ်ꩻသွူ။ ထောင်လွူꩻထွားအီ ကမ္ဘာႏဟံႏ ရာႏသီးဥတုတာႏ ကခိဉ်ႏထေ့လွေꩻဒါႏ ကမ္ဘာႏဟံႏထျꩻ အာကာသတယ်လီသကိုက် ယဟန်ႏလဲ့ အဝ်ႏနေနေသွူ။
အာႏကွိုꩻ မွဉ်းဖျင်
- ↑ Chaisson၊ Eric; McMillan, Steve (2002)။ Astronomy Today, Fourth Edition။ Prentice Hall။